ἐπιπνέω: Difference between revisions

|Definition=Ep. [[ἐπιπνείω]] (as always in Hom., cf. <span class="bibl">Call.<span class="title">Del.</span>318</span>, <span class="bibl">A.R.3.937</span>), <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[breathe upon]], [[blow freshly upon]], περὶ δὲ πνοιὴ . . ζώγρει ἐπιπνείουσα <span class="bibl">Il.5.698</span>; [[τινί]] [[on]] one, <span class="bibl">Ar.<span class="title">V.</span>265</span>; [[blow fairly for]], <b class="b3">νηῦς... ᾗ . .</b> οὖρος ἐπιπνείῃσιν ὄπισθεν <span class="bibl">Od.4.357</span>: abs., εἰς ὅ κε . . ἐπιπνεύσωσιν ἀῆται <span class="bibl">9.139</span>; ἄνεμος . . ἥδιστος ἐπέπνει <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sert.</span>17</span>, etc. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span>. [[blow furiously]] [[upon]], τινί <span class="bibl">Hdt.3.26</span>: metaph., μαινόμενος δ' ἐπιπνεῖ . . Ἄρης <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>343</span> (lyr.), cf. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>136</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">3</span>. c.acc., [[blow over]], θάλασσαν <span class="bibl">Hes. <span class="title">Th.</span>872</span>; ἀγρούς <span class="bibl">Luc.<span class="title">Charid.</span>1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span>. c.acc.cogn., [[blow forth]], [[πυρὸς]] σέλας <span class="bibl">A.R.3.1327</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span>. [[blow afterwards]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span>945b1</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span>. [[blow against]], of one wind [[against]] another, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Vent.</span>53</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span>. metaph., </span><span class="sense"><span class="bld">1</span>. [[excite]], [[inflame]] against, Ἀργείοις Σπαρτῶν γένναν <span class="bibl">E. <span class="title">Ph.</span>794</span> (lyr.); <b class="b3">στρατὸν αἵματι</b> [[to]] slaughter, ib.<span class="bibl">789</span> (lyr.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span>. [[inspire]] [[into]], [[grant]], Μουσῶν προφῆται ἐπιπεπνευκότες ἡμῖν τὸ γέρας <span class="bibl">Pl. <span class="title">Phdr.</span>262d</span>; ὄλβον <span class="bibl">Orph.<span class="title">H.</span>84.8</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span>. [[favour]], <b class="b3">λαμπρᾶς ἐπιπνεούσης</b> <b class="b3">τῆς τύχης</b>, metaph. from the wind, <span class="bibl">Plb.11.19.5</span>: c.acc., of love, <span class="bibl">A.R.3.937</span>, <span class="bibl">Nonn.<span class="title">D.</span>3.121</span>: abs., Plu.2.759f. </span><span class="sense"><span class="bld">III</span>. Pass., to [[be]] [[inspired]], ὑπό τινος Longin.13.2; πρὸς αὐτῶν τῶν Μουσῶν <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>2.78b</span>.</span>

|btext=<i>f.</i> ἐπιπνεύσομαι;<br /><b>1</b> souffler sur : τινι sur qqn;<br /><b>2</b> souffler de manière à pousser, pousser d’un souffle favorable : [[νηΐ]] OD un navire ; <i>fig.</i> favoriser qqn de qch;<br /><b>3</b> souffler avec violence;<br /><b>4</b> souffler par-dessus, acc..<br />'''Étymologie:''' [[ἐπί]], [[πνέω]].

|elrutext='''ἐπιπνέω:''' эп. тж. [[ἐπιπνείω]] (fut. ἐπιπνεύσομαι)<br /><b class="num">1)</b> (на что-л.) дуть (ἐπιπνεῦσαι [[βόρειον]] τοῖς καρπίμοις Arph.; ὁ [[βορέας]] ἐπιπνεῖ Arst.): [[οὖρος]] ἐπιπνεῖ [[νηΐ]] Hom. попутный ветер подгоняет корабль;<br /><b class="num">2)</b> [[веять]], [[обвевать]] (ἡ τοὺς ἀγροὺς ἐπιπνέουσα [[αὔρα]] Luc.): ἐ. τὴν θάλασσαν Hes. веять над морем;<br /><b class="num">3)</b> [[дышать]], [[выдыхать]] (θαυμαστὴν εὐωδίαν Plut.): ἐ. ῥιπαῖς ἐχθίστων ἀνέμων Soph. извергать порывы враждебных ветров, т. е. дышать злобой и ненавистью;<br /><b class="num">4)</b> досл. служить попутным ветром, перен. благоприятствовать (τινι Plat.): τῆς τύχης ἐπιπνεούσης Polyb. при благоприятных обстоятельствах; ἀρωγήν τινι ἐ. Anth. помогать кому-л.;<br /><b class="num">5)</b> (о буре), [[налетать]] (τινι Her.);<br /><b class="num">6)</b> перен. [[навевать]], [[вдыхать]] (в кого-л.): ἐ. τινι τὸ [[γέρας]] Plat. вдохнуть в кого-л. дар (красноречия);<br /><b class="num">7)</b> [[возбуждать]], [[подстрекать]] (στρατὸν αἵματι Eur.): ἐ. Ἀργείοις Σπαρτῶν γένναν Eur. восстанавливать род «[[посеянных]]» (т. е. фиванцев, родившихся от посеянных зубов дракона) против аргивян.

|mltxt=[[ἐπιπνέω]] (AM) [[πνέω]]<br /><b>1.</b> [[πνέω]], [[φυσώ]] [[πάνω]] σε [[κάτι]], [[κυρίως]] για ευνοϊκό άνεμο («περὶ δὲ πνοιὴ Βορέαο ζώγρει ἐπιπνείουσα», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>μσν.</b><br />[[αναπνέω]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[πνέω]], [[φυσώ]] με [[ορμή]] (α. «ἐπέπνει ῥιπαῑς ἐχθίστων ἀνέμων», <b>Σοφ.</b><br />β. «μαινόμενος δ’ ἐπιπνεῖ [[λαοδάμας]] [[Ἄρης]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>2.</b> (με σύστοιχη αιτ.) [[ξεφυσώ]] από τη [[μύτη]] ή το [[στόμα]] («λάβρον ἐπιπνείοντε πυρὸς [[σέλας]]», Απολλ. Ρόδ.)<br /><b>3.</b> [[φυσώ]] [[μετά]], [[κατόπιν]]<br /><b>4.</b> [[πνέω]] αντίθετα («ἐπιπνεῖ αὐτῷ [τῷ βορέᾳ] [[νότος]]», Θεόφρ.)<br /><b>5.</b> <b>μτφ.</b> [[παροτρύνω]] σε [[κάτι]] ή [[εναντίον]] κάποιου («Ἀργείοις ἐπιπνεύσας... Σπαρτῶν γένναν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> [[δίνω]], [[χαρίζω]] [[κάτι]] («Μουσῶν προφῆται... ἐπιπεπνευκότες ἂν ἡμῖν τὸ [[γέρας]]», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>7.</b> <b>μτφ.</b> [[είμαι]] ευνοῑκός, [[βοηθώ]] («[[πολλάκις]] μὲν αὐτοῖς λαμπρᾱς ἐπιπνεούσης τῆς τύχης», <b>Πολ.</b>)<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> «[[ἐπιπνέω]] τινί» — [[μπαίνω]] σαν [[πνεύμα]] [[μέσα]] σε κάποιον και τον [[εμπνέω]] («ὅσοις μὲν οὖν ἐν τῷ ζῆν [[δαίμων]] ἀγαθὸς ἐπέπνευσεν», <b>Πλάτ.</b>).