LSJ

ἡσσάομαι: Difference between revisions

Page Discussion

ἡσσάομαι (view source)

Revision as of 20:30, 3 October 2022

No change in size ,  3 October 2022
m
Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(<b class="b2">)([\w\s']+)(<\/b>)" to "$2")
m (Text replacement - "(?s)(\n{{ls\n\|lstext.*}})(\n{{.*}})(\n{{elru.*}})" to "$3$1$2")
Line 12: Line 12:
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1177.png Seite 1177]] att. ἡττάομαι, ion. ἑσσέομαι, fut. ἡσσηθήσομαι, aber auch ἡττήσομαι, Lys. 28, 9 Xen. An. 2, 3, 23; das act. ἡσσηκότες, ἡττήσαντες führt Suhd. an, Isae. 11, 21 ist jetzt geändert; sonst findet es sich nur bei Sp., in der Bedeutung [[besiegen]], überwältigen, ἥττησε τὰς ψυχὰς τῶν ἐναντίων Pol. 1, 75, 3, vgl. 3, 18, 5; κατὰ [[κράτος]] ἥττησεν D. Sic. 20, 30; τοὺς Λακεδαιμονίους ἡττηκότες 15, 87; das pass. oder den. [[ἡσσάομαι]] heißt [[schwächer]] ([[ἥσσων]])[[ sein als ein Anderer]], ihm nachstchen, gegen ihn den Kürzern ziehen, von ihm übertroffen, besiegt werden; absolut, Thuc. im Ggstz von ἐπικρατεῖν, 1, 49, Aesch. πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσημένων, Spt. 498; εἰ κοὐκ ἀρκέσει ποθ' ὗμιν οὐδ' ἡσσημένοις εἴκειν Soph. Ai. 1221; Eur. Phoen. 1264; μάχην, in der Schlacht, Isocr. 4, 145 u. öfter, wie Dem. μάχην ἥττηντο 19, 320; auch τὴν δίκην, im Proceß, d. i. den Proceß verlieren, Plat. Legg. IX, 880 c; öfter in der Gerichtssprache, Ar. Plut. 482; Oratt.; Sp., ἡττήθησαν τὴν μάχην Pol. 5, 105, 10; ähnl. τὴν γνώμην οὐχ ἡσσῆσθαι, den Muth nicht verloren haben, Thuc. 6, 72; aber auch τῷ θυμῷ, γνώμῃ, Her. 8, 130. 9, 122; τῇ μάχῃ, 5, 46; τοῖς δικαίοις, im Proceß, Plut. Cat. min. 16. Ggstz [[νικάω]] Plat. Legg. XII, 955 b, κατορθοῦν Isocr. 4, 124. – Als eigtl. pass., ὑπό τινος, ἑσσοῦσθαι ὑπὸ Περσέων Her. 3, 106. 4, 197; Thuc. 2, 39; ὑπ' ἔρωτος ἡττώμενος Plat. Phaedr. 233 c; ὑπ' ἔχθρας Polit. 305 c; auch [[πρός]] τινος, Her. 9, 122. Seltener c. dat., Eur. Andr. 918; ὕπνῳ Ael. H. A. 13, 22. – Häufiger aber τινός, dem darin liegenden Compar. entsprechend, γυναικὸς ἡσσημένος Eur. Alc. 700; τὸ μὴ δίκαιον τῆς δίκης ἡσσώμενον Ion 1117; τοῦ δεινοῦ, unterliegen, Thuc. 4, 37; Xen. Cyr. 1, 5, 11; τῶν φόβων Plat. Legg. I, 635 d; Sp., ἥττητο Λαγίδος Ath. III, 592 c. – Adj. verb., κοὔτοι γυναικὸς [[οὐδαμῶς]] ἡσσητέα, man darf sich nicht von einem Weibe überwinden lassen, ihm nicht nachgeben, Soph. Ant. 674; vgl. Ar. Lys. 450.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1177.png Seite 1177]] att. ἡττάομαι, ion. ἑσσέομαι, fut. ἡσσηθήσομαι, aber auch ἡττήσομαι, Lys. 28, 9 Xen. An. 2, 3, 23; das act. ἡσσηκότες, ἡττήσαντες führt Suhd. an, Isae. 11, 21 ist jetzt geändert; sonst findet es sich nur bei Sp., in der Bedeutung [[besiegen]], überwältigen, ἥττησε τὰς ψυχὰς τῶν ἐναντίων Pol. 1, 75, 3, vgl. 3, 18, 5; κατὰ [[κράτος]] ἥττησεν D. Sic. 20, 30; τοὺς Λακεδαιμονίους ἡττηκότες 15, 87; das pass. oder den. [[ἡσσάομαι]] heißt [[schwächer]] ([[ἥσσων]])[[ sein als ein Anderer]], ihm nachstchen, gegen ihn den Kürzern ziehen, von ihm übertroffen, besiegt werden; absolut, Thuc. im Ggstz von ἐπικρατεῖν, 1, 49, Aesch. πρὸς τῶν κρατούντων δ' ἐσμέν, οἱ δ' ἡσσημένων, Spt. 498; εἰ κοὐκ ἀρκέσει ποθ' ὗμιν οὐδ' ἡσσημένοις εἴκειν Soph. Ai. 1221; Eur. Phoen. 1264; μάχην, in der Schlacht, Isocr. 4, 145 u. öfter, wie Dem. μάχην ἥττηντο 19, 320; auch τὴν δίκην, im Proceß, d. i. den Proceß verlieren, Plat. Legg. IX, 880 c; öfter in der Gerichtssprache, Ar. Plut. 482; Oratt.; Sp., ἡττήθησαν τὴν μάχην Pol. 5, 105, 10; ähnl. τὴν γνώμην οὐχ ἡσσῆσθαι, den Muth nicht verloren haben, Thuc. 6, 72; aber auch τῷ θυμῷ, γνώμῃ, Her. 8, 130. 9, 122; τῇ μάχῃ, 5, 46; τοῖς δικαίοις, im Proceß, Plut. Cat. min. 16. Ggstz [[νικάω]] Plat. Legg. XII, 955 b, κατορθοῦν Isocr. 4, 124. – Als eigtl. pass., ὑπό τινος, ἑσσοῦσθαι ὑπὸ Περσέων Her. 3, 106. 4, 197; Thuc. 2, 39; ὑπ' ἔρωτος ἡττώμενος Plat. Phaedr. 233 c; ὑπ' ἔχθρας Polit. 305 c; auch [[πρός]] τινος, Her. 9, 122. Seltener c. dat., Eur. Andr. 918; ὕπνῳ Ael. H. A. 13, 22. – Häufiger aber τινός, dem darin liegenden Compar. entsprechend, γυναικὸς ἡσσημένος Eur. Alc. 700; τὸ μὴ δίκαιον τῆς δίκης ἡσσώμενον Ion 1117; τοῦ δεινοῦ, unterliegen, Thuc. 4, 37; Xen. Cyr. 1, 5, 11; τῶν φόβων Plat. Legg. I, 635 d; Sp., ἥττητο Λαγίδος Ath. III, 592 c. – Adj. verb., κοὔτοι γυναικὸς [[οὐδαμῶς]] ἡσσητέα, man darf sich nicht von einem Weibe überwinden lassen, ihm nicht nachgeben, Soph. Ant. 674; vgl. Ar. Lys. 450.
}}
{{elru
|elrutext='''ἡσσάομαι:''' атт. ἡττάομαι, ион. [[ἑσσόομαι]] pass. (fut. ἡσσηθήσομαι - реже ἡσσημαι, aor. ἡσσήμην - ион. [[ἑσσώθην]], pf. [[ἥσσημαι]], ppf. ἡσσήμην; act. только в поздней прозе - см. [[ἡσσάω]])<br /><b class="num">1)</b> [[быть слабее]], [[оказываться ниже]], [[отставать]], [[уступать]] (τινος Eur., τι Xen., τινός τινι и ἔν τινι Xen.): ἡττηθέντος τοῦ πνεῦματος Arst. когда ветер ослабеет; γυναικὸς ἡσσημένος Eur. оказавшийся ниже женщины; [[τούτου]] οὐχ ἡττησόμεθα εὖ ποιοῦντες Xen. мы не уступим ему в благородных поступках; [[ὅπως]] μηδ᾽ ἐν [[τούτῳ]] αὐτῶν ἡττηθήσεσθε Xen. чтобы в этом отношении вам не оказаться слабее их; συγγνόντες [[Πέρσαι]] οἴχοντο, ἑσσωθέντες τῇ γνώμῃ πρὸς Κύρου Her. персы ушли, согласившись и признав превосходство мнения Кира (ср. 2); ἡ. [[ὑπέρ]] τινα NT оказаться ниже кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[подчиняться]], [[покоряться]], [[поддаваться]]: ἡ. ὑπ᾽ ἔρωτος Plat. поддаться чувству любви; ἡ. ῥήματος Thuc. поддаться слову, т. е. дать убедить себя; ἡ. ὕπνου Xen. не устоять перед желанием спать; ἡ. χρημάτων Lys. соблазниться деньгами; οὐκ ἄξιον [[ὑμῖν]] τῆς τούτων παρασκευῆς ἡττᾶσθαι Lys. недопустимо, чтобы вы поддались проискам их; ἡττηθέντες ὑπὸ [[ταύτης]] τῆς ζητήσεως Arst. под давлением этого исследования; ἡ. τῷ θυμῷ и τῇ γνώμῃ Her. или τὴν γνώμην Thuc. пасть духом (ср. 1); ἡ. τινος Plut. влюбиться в кого-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[терпеть поражение]], [[быть побежденным]]: ἡ. μάχῃ Thuc. и μάχην Dem. быть разбитым в сражении; [[ἀπέθανον]] [[μάχη]] ἡσσοθέντες ὑπὸ τῶν Φοινίκων Her. (спартанцы) погибли, будучи побеждены в сражении финикийцами;<br /><b class="num">4)</b> юр. [[проигрывать в суде]] ([[δίκην]] Plat.; παραγραφήν Dem.; ἐν τοῖς δικαστηρίοις Xen.). - см. тж. [[ἡσσάω]].
}}
}}
{{ls
{{ls
Line 21: Line 24:
{{lsm
{{lsm
|lsmtext='''ἡσσάομαι:''' Αττ. ἡττ-, μέλ. <i>ἡσσηθήσομαι</i> ή Μέσ. <i>ἡττήσομαι</i>, με Παθ. [[σημασία]], αόρ. αʹ <i>ἡσσήθην</i>, παρακ. [[ἥσσημαι]], Ιων. [[ἑσσόομαι]], μτχ. <i>ἑσσούμενος</i>, γʹ ενικ. παρατ. <i>ἑσσοῦτο</i> ([[χωρίς]] [[αύξηση]]), αόρ. αʹ [[ἑσσώθην]], παρακ. [[ἕσσωμαι]] —<br /><b class="num">1.</b> Παθ., είμαι λιγότερος από κάποιον [[άλλο]], κατώτερός του· με γεν. προσ., σε Ευρ., Ξεν. κ.λπ.· με γεν. πράγμ., [[ἡσσάομαι]] ῥήματος, υποτάσσομαι στη [[δύναμη]] των λέξεων, σε Θουκ.· <i>ὃ ἡττῷτο</i>, στο οποίο αποδείχτηκε [[κατώτερος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> ως Παθ., [[ηττώμαι]], υποτάσσομαι, νικιέμαι, κατατροπώνομαι, συντρίβομαι· [[ὑπό]] τινος, σε Ηρόδ., Αττ.· επίσης, με γεν. προσ., σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἡσσᾶσθαι μάχῃ</i> ή <i>μάχην</i>, σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[υποχωρώ]], [[ενδίδω]], υποτάσσομαι, είμαι [[δέσμιος]] σε [[πάθη]] και επιθυμίες· με γεν., <i>ἡσσημένος ἔρωτος</i>, σε Ευρ.· [[τῶν]] ἡδονῶν, σε Ξεν.· επίσης με δοτ., νικιέμαι, καταβάλλομαι από κάποιον, <i>ἡδονῇ ἡσσώμενοι</i>, σε Θουκ.
|lsmtext='''ἡσσάομαι:''' Αττ. ἡττ-, μέλ. <i>ἡσσηθήσομαι</i> ή Μέσ. <i>ἡττήσομαι</i>, με Παθ. [[σημασία]], αόρ. αʹ <i>ἡσσήθην</i>, παρακ. [[ἥσσημαι]], Ιων. [[ἑσσόομαι]], μτχ. <i>ἑσσούμενος</i>, γʹ ενικ. παρατ. <i>ἑσσοῦτο</i> ([[χωρίς]] [[αύξηση]]), αόρ. αʹ [[ἑσσώθην]], παρακ. [[ἕσσωμαι]] —<br /><b class="num">1.</b> Παθ., είμαι λιγότερος από κάποιον [[άλλο]], κατώτερός του· με γεν. προσ., σε Ευρ., Ξεν. κ.λπ.· με γεν. πράγμ., [[ἡσσάομαι]] ῥήματος, υποτάσσομαι στη [[δύναμη]] των λέξεων, σε Θουκ.· <i>ὃ ἡττῷτο</i>, στο οποίο αποδείχτηκε [[κατώτερος]], σε Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> ως Παθ., [[ηττώμαι]], υποτάσσομαι, νικιέμαι, κατατροπώνομαι, συντρίβομαι· [[ὑπό]] τινος, σε Ηρόδ., Αττ.· επίσης, με γεν. προσ., σε Ευρ. κ.λπ.· <i>ἡσσᾶσθαι μάχῃ</i> ή <i>μάχην</i>, σε Ηρόδ., Δημ.<br /><b class="num">3.</b> [[υποχωρώ]], [[ενδίδω]], υποτάσσομαι, είμαι [[δέσμιος]] σε [[πάθη]] και επιθυμίες· με γεν., <i>ἡσσημένος ἔρωτος</i>, σε Ευρ.· [[τῶν]] ἡδονῶν, σε Ξεν.· επίσης με δοτ., νικιέμαι, καταβάλλομαι από κάποιον, <i>ἡδονῇ ἡσσώμενοι</i>, σε Θουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''ἡσσάομαι:''' атт. ἡττάομαι, ион. [[ἑσσόομαι]] pass. (fut. ἡσσηθήσομαι - реже ἡσσημαι, aor. ἡσσήμην - ион. [[ἑσσώθην]], pf. [[ἥσσημαι]], ppf. ἡσσήμην; act. только в поздней прозе - см. [[ἡσσάω]])<br /><b class="num">1)</b> [[быть слабее]], [[оказываться ниже]], [[отставать]], [[уступать]] (τινος Eur., τι Xen., τινός τινι и ἔν τινι Xen.): ἡττηθέντος τοῦ πνεῦματος Arst. когда ветер ослабеет; γυναικὸς ἡσσημένος Eur. оказавшийся ниже женщины; [[τούτου]] οὐχ ἡττησόμεθα εὖ ποιοῦντες Xen. мы не уступим ему в благородных поступках; [[ὅπως]] μηδ᾽ ἐν [[τούτῳ]] αὐτῶν ἡττηθήσεσθε Xen. чтобы в этом отношении вам не оказаться слабее их; συγγνόντες [[Πέρσαι]] οἴχοντο, ἑσσωθέντες τῇ γνώμῃ πρὸς Κύρου Her. персы ушли, согласившись и признав превосходство мнения Кира (ср. 2); ἡ. [[ὑπέρ]] τινα NT оказаться ниже кого-л.;<br /><b class="num">2)</b> [[подчиняться]], [[покоряться]], [[поддаваться]]: ἡ. ὑπ᾽ ἔρωτος Plat. поддаться чувству любви; ἡ. ῥήματος Thuc. поддаться слову, т. е. дать убедить себя; ἡ. ὕπνου Xen. не устоять перед желанием спать; ἡ. χρημάτων Lys. соблазниться деньгами; οὐκ ἄξιον [[ὑμῖν]] τῆς τούτων παρασκευῆς ἡττᾶσθαι Lys. недопустимо, чтобы вы поддались проискам их; ἡττηθέντες ὑπὸ [[ταύτης]] τῆς ζητήσεως Arst. под давлением этого исследования; ἡ. τῷ θυμῷ и τῇ γνώμῃ Her. или τὴν γνώμην Thuc. пасть духом (ср. 1); ἡ. τινος Plut. влюбиться в кого-л.;<br /><b class="num">3)</b> [[терпеть поражение]], [[быть побежденным]]: ἡ. μάχῃ Thuc. и μάχην Dem. быть разбитым в сражении; [[ἀπέθανον]] [[μάχη]] ἡσσοθέντες ὑπὸ τῶν Φοινίκων Her. (спартанцы) погибли, будучи побеждены в сражении финикийцами;<br /><b class="num">4)</b> юр. [[проигрывать в суде]] ([[δίκην]] Plat.; παραγραφήν Dem.; ἐν τοῖς δικαστηρίοις Xen.). - см. тж. [[ἡσσάω]].
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Note that [[middle]] forms [[such]] as ἡττήσομαι can [[have]] [[passive]] [[sense]].]<br /><b class="num">1.</b> Pass. to be [[less]] [[than]] [[another]], [[inferior]] to him, c. gen. pers., Eur., Xen., etc.; c. gen. rei, ἡ. ῥήματος to [[yield]] to the [[power]] of a [[word]], Thuc.; ὃ ἡττῶιτο wherein he had proved [[inferior]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> as a [[real]] Pass. to be defeated, [[discomfited]], worsted, [[beaten]], ὑπό τινος Hdt., [[attic]]; also c. gen. pers., Eur., etc.;— ἡσσᾶσθαι μάχηι or μάχην Hdt., Dem.<br /><b class="num">3.</b> to [[give]] way, [[yield]], to be a [[slave]] to [[passion]] and the like, c. gen., ἡσσημένος ἔρωτος Eur.; τῶν ἡδονῶν Xen.:—also c. dat. to be [[overcome]] by, ἡδονῆι ἡσσώμενοι Thuc.
|mdlsjtxt=[Note that [[middle]] forms [[such]] as ἡττήσομαι can [[have]] [[passive]] [[sense]].]<br /><b class="num">1.</b> Pass. to be [[less]] [[than]] [[another]], [[inferior]] to him, c. gen. pers., Eur., Xen., etc.; c. gen. rei, ἡ. ῥήματος to [[yield]] to the [[power]] of a [[word]], Thuc.; ὃ ἡττῶιτο wherein he had proved [[inferior]], Xen.<br /><b class="num">2.</b> as a [[real]] Pass. to be defeated, [[discomfited]], worsted, [[beaten]], ὑπό τινος Hdt., [[attic]]; also c. gen. pers., Eur., etc.;— ἡσσᾶσθαι μάχηι or μάχην Hdt., Dem.<br /><b class="num">3.</b> to [[give]] way, [[yield]], to be a [[slave]] to [[passion]] and the like, c. gen., ἡσσημένος ἔρωτος Eur.; τῶν ἡδονῶν Xen.:—also c. dat. to be [[overcome]] by, ἡδονῆι ἡσσώμενοι Thuc.
}}
}}
Retrieved from "https://lsj.gr/wiki/Special:MobileDiff/2702543"