ἀλήθεια: Difference between revisions

|Definition=[ᾰλ], ἡ, Dor. [[ἀλάθεια]] (also<br><span class="bld">A</span> [[ἀλαθεία]] B.12.204); [[ἀλάθεα]] Alc.57, Theoc.29.1 is neut. pl. of [[ἀλαθής]]; Ep. (and Farly Att. acc. to Hdn.Gr.2.454) [[ἀληθεία]]; Ion. [[ἀληθείη]]:<br><span class="bld">I</span> [[truth]], opp. [[lie]] or [[mere]] [[appearance]]:<br><span class="bld">1</span> in Hom. only opp. a [[lie]], freq. in phrase ἀληθείην καταλέξαι Il.24.407,al.; ἀλήθειαν [[ἀποειπεῖν]] 23.361; <b class="b3">παιδὸς πᾶσαν ἀληθείην μυθεῖσθαι</b> to [[tell]] [[whole]] [[truth]] about the [[lad]], Od.11.507; ἀλάθει' [[ἀτρεκής]] Pi.''N.''5.17, cf. B. [[l.c.]]; [[proverb|prov.]], [[οἶνος καὶ ἀλήθεια]] = [[in wine there is truth]], [[in wine truth]], '[[in vino veritas]]', Alc.l.c., etc.; ἁπλᾶ γάρ ἐστι τῆς ἀ. ἔπη A.''Fr.''176, cf. E.''Ph.''469; χρᾶσθαι τῇ ἀ. [[Herodotus|Hdt.]]1.116; εἰπεῖν τὴν ἀ. Id.6.69; ἡ ἀ. περί τινος Th.4.122, S. ''Tr.''91; [[ἀλήθειαν ἔχειν]] = to [[be true]], Arist.''Pol.''1281a42: pl., ταῖς ἀ. [[χρῆσθαι]] Isoc.9.5; τὰς ἀληθείας [[λέγειν]] Men.87,925; τὰς ἀληθείας ἀκοῦσαι τῶν γενομένων Alcid.''Od.''13:—[[Ἀλήθεια]] or <b class="b3">περὶ Ἀληθείας</b>, title of works by Protag., [[Plato|Pl.]]''[[Theaetetus|Tht.]]''161c, ''Cra.'' 391c; by Antipho Soph., ''FOxy.''1364, cf. Hermog. ''Id.''2.11, etc.<br><span class="bld">2</span> after Hom. also [[truth]], [[reality]], opp. [[appearance]], σὺν ἀλαθείᾳ καλῶν B.3.96; ἡ ἀληθεία τῶν πραχθέντων Antipho 2.4.1; τῶν ἔργων ἡ ἀ. Th.2.41; μιμήματα ἀληθείας [[Plato|Pl.]]''[[Politicus|Plt.]]'' 300c:—in adverb. usages, [[τῇ ἀληθείᾳ]] = [[in very truth]], Th.4.120, etc.; ταῖς ἀ. Isoc.15.283, cf. Philem.130, Plb.10.40.5, Babr.75.20; rarely (without the Art.) [[ἀληθείᾳ]] [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 343d:—with Preps., ἐν τῇ ἀ. Pl.''La.''183d; [[ἐπὶ τῆς ἀληθείας καὶ τοῦ πράγματος]] = [[in truth and reality]], D.21.72; [[ἐπ' ἀληθείᾳ]] = [[for the sake of truth]], A.''Supp.'' 628, Ar.''Pl.''891; also, [[according to truth and nature]], Theoc.7.44:—μετ' ἀληθείας [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.1.27, D.2.4:—κατὰ τὴν ἀλήθειαν Isoc.1.2.46, etc.; κατ' ἀλήθειαν Arist.''Pol.''1278b33, etc.:—ξὺν ἀληθείᾳ A.''Ag.''1567:—πρὸς ἀλήθειαν [[Diodorus Siculus|D.S.]]5.67, etc.<br><span class="bld">3</span> [[real]] [[war]], opp. [[exercise]] or [[parade]], Plb.10.20.4,al.; ἐπ' αὐτῆς τῆς ἀ. Id.1.21.3.<br><span class="bld">4</span> [[true event]], [[realization]] of [[dream]] or [[omen]], [[Herodotus|Hdt.]]3.64, Damon ap.Sch.Ar.''Pl.''1003.<br><span class="bld">II</span> of persons, [[truthfulness]], [[sincerity]], [[Herodotus|Hdt.]] 1.55; ἀλαθείᾳ φρενῶν A.''Ag.''1550, cf. [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 331c, [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1108a20.<br><span class="bld">III</span> [[Ἀλήθεια]] personified, Emp.1, Parm.1.29, etc.<br><span class="bld">IV</span> [[symbol of truth]], [[jewel]] worn by [[Egyptian]] [[high-priest]], [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.48,75, Ael. ''VH''14.34: of the Thummim, [[LXX]] ''Le.''8.8.

|dgtxt=-ας, ἡ<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> ép., át. arc., jón. [[ἀληθείη]] <i>Il</i>.24.407, Hdt.1.116, át. acent. [[ἀληθεία]] según Hdn.Gr.2.454; eol. [[ἀλάθεα]] Alc.366, Theoc.29.1; dór. [[ἀλάθεια]] B.<i>Fr</i>.14.5, Pi.<i>N</i>.5.17, 7.25; pero [[ἀλαθεία]] B.13.204 <br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><b class="num">I</b> en contextos c. verbos de ‘[[decir]]’ [[verdad]] πᾶσαν ἀληθείην κατάλεξον <i>Il</i>.l.c., cf. <i>Od</i>.7.297, 17.122, [[μυθήσομαι]] <i>Od</i>.11.507, ἀποείποι <i>Il</i>.23.361, λέγειν τὰς ἀληθείας Men.<i>Fr</i>.88, 655, [[ὅπως]] λαλήσῃς [[πρός]] με ἀλήθειαν [[LXX]] 3<i>Re</i>.22.16, cf. [[LXX]] <i>Ib</i>.36.4, [[LXX]] 1<i>Es</i>.4.34, cf. tb. διεξήιε τῇ ἀληθείῃ [[χρεώμενος]] Hdt.l.c., ταῖς ἀληθείαις ἐχρῶντο Isoc.9.5, ἅπασα ... [[ἀλάθεια]] op. τὸ σιγᾶν Pi.<i>N</i>.5.17<br /><b class="num">•</b> c. nombres del mismo campo ἁπλᾶ [[γάρ]] ἐστι τῆς ἀληθείας ἔπη A.<i>Fr</i>.288, [[κόσμος]] πόλει μὲν [[εὐανδρία]], σώματι δὲ [[κάλλος]] ... λόγῳ δὲ [[ἀλήθεια]] = <i>adorno para la ciudad es la abundancia de varones, para al cuerpo la belleza, para las palabras la verdad</i> Gorg.B 11.1.<br /><b class="num">II</b> ref. a acciones, pers. y cosas<br /><b class="num">1</b> en el plano ético, como virtud [[verdad]], [[veracidad]], [[sinceridad]] ἀληθείη δὲ παρέστω σοὶ καὶ [[ἐμοί]] = <i>haya sinceridad entre tú y yo</i> Mimn.8, τοῦ μαντηίου ἀ. = <i>la veracidad del oráculo</i> Hdt.1.55, [[τίς]] δ' ἐπιτύμβιον αἶνον ... ἀληθείᾳ φρενῶν πονήσει; = <i>¿quién el elogio fúnebre con la sinceridad de sus pensamientos hará?</i> A.<i>A</i>.1550, [[ἀνδρῶν]] δ' ἀρετὰν [[σοφία]] τε [[παγκρατής]] τ' ἐλέγχει [[ἀλάθεια]] B.<i>Fr</i>.14.5, ὁ ἀρετὴν [[τιμῶν]] πρώτην ἀλήθειαν τιμᾷ Ps.Democr.B 302, ἡ [[ἀλήθεια]] περὶ τῆς ἀποστάσεως = <i>la verdad sobre la defección</i> Th.4.122, [[εἴπερ]] τί γ' ἔστι τῆς ἀληθείας [[σθένος]] S.<i>OT</i> 369, κλεπτῶν γὰρ ἡ [[νύξ]], τῆς δ' ἀληθείας τὸ [[φῶς]] E.<i>IT</i> 1026, op. [[ψεῦδος]] E.<i>Fr</i>.289.2, [[ἀλήθεια]] δὲ πάντων μὲν ἀγαθῶν θεοῖς ἡγεῖται, πάντων δὲ ἀνθρώποις Pl.<i>Lg</i>.730c, [[τοῦτο]] δ' [[αὐτό]], τὴν δικαιοσύνην, πότερα τὴν ἀλήθειαν αὐτὸ φήσομεν [[εἶναι]] [[ἁπλῶς]] ...; = <i>esto mismo, la justicia, ¿diremos acaso que simplemente es la veracidad?</i> Pl.<i>R</i>.331c, ἀνῄρηται ὁ [[νόμος]] καὶ ἡ [[ἀλήθεια]] = <i>quedan anuladas la ley y la veracidad</i> Aeschin.1.90, «εὐεργεσίαν» εἴπας «καὶ ἀλήθειαν» = <i>(lo que nos une a los hombres y a los dioses) dices que es «el obrar bien y la práctica de la verdad»</i> Longin.1.3.<br /><b class="num">2</b> en el plano epistemológico [[conocimiento real]] o [[verdadero]], [[verdad]] frec. op. [[δόξα]]: ἀλλ' [[οὔτε]] τοῖς δοξάζουσι [[δεῖ]] πιστεύειν ἀλλὰ τοῖς εἰδόσιν, [[οὔτε]] τὴν [[δόξαν]] τῆς ἀληθείας πιστοτέραν νομίζειν, ἀλλὰ [[τἀναντία]] τὴν ἀλήθειαν τῆς δόξης = <i>no hay que creer a los que sólo opinan sino a los que saben, ni hay que considerar más fiable la opinión que el conocimiento real, sino por el contrario (hay que considerar más fiable) la verdad que la opinión</i> Gorg.B 11a.24, [[παύω]] πιστὸν λόγον ἠδὲ [[νόημα]] ἀμφὶς ἀληθείης· [[δόξας]] δ' ἀπὸ [[τοῦδε]] βροτείας μάνθανε Parm.B 8.51, cf. B 1.29, [[ἅτε]] ἐπιτηδεύοντα [[πρᾶγμα]] ἀληθείας ἐχόμενον καὶ οὐ πρὸς [[δόξαν]] ζῶντα Pl.<i>R</i>.362a, cf. <i>Lg</i>.899e, <i>Ap</i>.29e, σοφίας δὲ τοῖς μαθηταῖς [[δόξαν]], [[οὐκ]] ἀλήθειαν πορίζεις Pl.<i>Phdr</i>.275a<br /><b class="num">•</b> frec. c. verbos del tipo ‘[[buscar]]’, ‘[[perseguir]]’ φάσκων τὴν ἀλήθειαν διώκειν Pl.<i>Grg</i>.482e, cf. 492c, τοῖς δὲ τὴν ἀλήθειαν ζητοῦσιν Arist.<i>Mete</i>.356^b17, cf. <i>Ph</i>.191^a25, Epicur.<i>Fr</i>.[34] 19.12<br /><b class="num">•</b> c. verbos como ‘[[encontrar]]’, ‘[[enterarse]]’, [[οὐδέν]] τι [[μᾶλλον]] [[εὑρεῖν]] δύναται τὴν ἀλήθειαν Pl.<i>Chrm</i>.175d, cf. Lycurg.64, οὐδὲν ἐλλείψω τὸ μὴ πᾶσαν [[πυθέσθαι]] τῶνδ' ἀλήθειαν [[πέρι]] = <i>nada dejaré para enterarme de toda la verdad sobre este asunto</i> S.<i>Tr</i>.91<br /><b class="num">•</b> c. otras palabras ἀληθείην ... κρίνοντες Hes.<i>Op</i>.768, [[οἶδα]] μὲν οὕνεκ' ἀληθείη [[πάρα]] μύθοις, οὓς ἐγὼ [[ἐξερέω]] = <i>sé que hay verdad en las palabras que voy a decir</i> (pero cf. II 1) Emp.B 114, ὡς γὰρ [[ἔχει]] ὁ [[νοῦς]] πρὸς τὴν ἀλήθειαν, [[οὕτως]] ἡ ψυχὴ πρὸς τὸ φαινόμενον Democr.A 113, εἰ δὲ νόῳ [[τις]] [[ἔχει]] θνατῶν ἀλαθείας ὁδόν = <i>si uno de los mortales conoce en su espíritu la vía de la verdad</i> Pi.<i>P</i>.3.103, cf. Pl.<i>Phd</i>.65b, <i>R</i>.572a, <i>Ti</i>.71d, <i>Prt</i>.348a, τῶν δὲ ὄντων τῆς ἀληθείας τε καὶ ἐπιστήμης στερηθείη Pl.<i>Phd</i>.90d, αὐτὴ ἡ [[ἀλήθεια]] = <i>el auténtico conocimiento verdadero</i> Pl.<i>Cri</i>.48a, [[ἀλήθεια]] καὶ [[φρόνησις]] Pl.<i>Phd</i>.66a, cf. <i>R</i>.490b, 508e, [[ἰδεῖν]] τὴν ἀλήθειαν Arist.<i>Ph</i>.251^a6, φιλοσοφήσαντες περὶ τῆς ἀληθείας Arist.<i>Metaph</i>.983^b3, [[ἐπιστήμη]] τῆς ἀληθείας Arist.<i>Metaph</i>.993^b20, τὸ τῆς ἀληθείας [[κριτήριον]] S.E.<i>M</i>.8.3, cf. D.L.7.54<br /><b class="num">•</b> sobre su valoración cf. οὐ γὰρ [[πρό]] γε τῆς ἀληθείας [[τιμητέος]] [[ἀνήρ]] = <i>ningún hombre debe ser tenido en más que la verdad</i> Pl.<i>R</i>.595c, ἀμφοῖν γὰρ ὄντοιν φίλοιν ὅσιον προτιμᾶν τὴν ἀλήθειαν = <i>amicus Plato sed magis amica ueritas</i> Arist.<i>EN</i> 1096^a16<br /><b class="num">•</b> Ἀλήθεια o Περὶ Ἀληθείας tít. de una obra de Protágoras, Pl.<i>Tht</i>.161c, <i>Cra</i>.391c, de Antifonte el Sofista, Hermog.<i>Id</i>.2.11 (p.400).<br /><b class="num">3</b> en el plano ontológico [[realidad]], [[naturaleza]], [[lo natural]], [[lo que es]], [[verdad]] ἀληθείης ἐς [[μέσον]] ἐρχομένης = <i>cuando la realidad de las cosas se haga pública</i> Sol.10, τὰν ἀλάθειαν ἰδέμεν = <i>percibir la realidad</i> Pi.<i>N</i>.7.25, [[νῦν]] δ' [[ἐφίητι]] &lt;τὸ&gt; [[τὠργείου]] φυλάξαι ῥῆμ' ἀλαθείας ... [[ἄγχιστα]] βαῖνον = <i>en cambio ahora nos incita a mantener el dicho del argivo, que anda muy cerca de la realidad</i> Pi.<i>I</i>.2.10, διεξελθὼν δὲ [[ταῦτα]] ἐξέφαινε τὴν ἀληθείην = <i>después de exponer esto descubrió la realidad oculta</i> Hdt.3.75, σὺν ἀλαθείᾳ [[καλῶν]] B.3.96, cf. 8.4, 9.85, πιστεύων ... τῇ ἀληθείᾳ τῶν ἐξ [[ἐμοῦ]] πραχθέντων = <i>confiando en la realidad de mis acciones</i> Antipho 2.4.1, ἔργων ... [[ἀλήθεια]] = <i>la verdad de los hechos</i> Th.2.41, νομίζων ... μαθόντας τοὺς Ἀθηναίους βουλεύσασθαι περὶ τῆς ἀληθείας = <i>pensando ... que enterándose los atenienses podrían deliberar sobre la verdadera situación</i> Th.7.8, πολέμιον γὰρ καὶ ἐχθρὸν τᾷ φύσει τὸ [[ψεῦδος]], ἁ δ' [[ἀλήθεια]] οἰκεῖον καὶ [[σύμφυτον]] τᾷ τῶ ἀριθμῶ γενεᾷ = <i>pues la mentira es enemiga y [[hostil]] a la [[naturaleza]], mientras que en cambio la [[verdad]] es [[consustancial]] y propia de la [[génesis]] del [[número]]</i> Philol.B 11, μιμήματα ... τῆς ἀληθείας Pl.<i>Plt</i>.300c, τῶν ὄντων ἡ ἀ. = <i>la realidad del Ser</i> Pl.<i>Phd</i>.99e, <i>Cra</i>.438d, <i>Men</i>.86b, ἀ. τῶν [[ὄντως]] [[δικαίων]] = <i>la realidad de lo que es realmente justo</i> Pl.<i>Epin</i>.976b, τοῦ ὄντος τε καὶ ἀληθείας ἐραστὰς [[εἶναι]] τοὺς φιλοσόφους Pl.<i>R</i>.501d, ἀ. τε καὶ τὸ ὄν Pl.<i>R</i>.508d, ἐπ' ἀλήθειαν τε καὶ οὐσίαν Pl.<i>R</i>.525c, cf. <i>R</i>.585d, <i>Tht</i>.186c, προσαναγκάζον (τὸ [[μάθημα]]) αὐτῇ τῇ νοήσει [[χρῆσθαι]] τὴν ψυχὴν ἐπ' αὐτὴν τὴν ἀλήθειαν Pl.<i>R</i>.526b, ἐπ' αὐτὸ τὸ ὂν μετ' ἀληθείας [[ἰέναι]] (pero cf. II 2) Pl.<i>R</i>.537d, ὁ δὲ κρινόμενος καταμεμαρτυρημένος ὑπὸ τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου καὶ τῆς ἀληθείας = <i>y el acusado condenado por su vida y la realidad de los hechos</i> Aeschin.1.90<br /><b class="num">•</b> [[proverb|prov.]] [[οἶνος]] ... καὶ [[ἀλάθεα]] = <i>in uino ueritas</i> Alc.366, Theoc.29.1<br /><b class="num">•</b> adverb. [[de verdad]], [[en realidad]] ἀληθείᾳ, τῇ ἀληθείᾳ, ταῖς ἀληθείαις, τῆς ἀληθείας Th.4.120, Pl.<i>Prt</i>.343d, <i>Cri</i>.51a, <i>Prt</i>.339d, Isoc.15.283, Arist.<i>EN</i> 1133^a27, ^b19, <i>Oec</i>.1350^b1, Men.<i>Th</i>.25, Plb.10.40.5, Babr.75.20, <i>BGU</i> 2021.11, <i>PLeit</i>.5.26 (II d.C.) en <i>BL</i> 6.58<br /><b class="num">•</b> tb. c. prep. [[διά]], ἐν, [[ἐπί]], [[μετά]], κατά, [[πρός]], [[σύν]], etc. [[de verdad]] ὡς λέλεκται τῆς ἀληθείας [[ὕπο]] = <i>como se dice de verdad</i> Critias B 16.9, οὐ γὰρ διὰ [[δόξαν]] βλάπτεται, ἀλλὰ δι' ἀλήθειαν = <i>no hace daño aparente, sino de verdad</i> Antipho Soph.B44, A 2.23, cf. A.<i>Supp</i>.628, Ar.<i>Pl</i>.891, D.21.72, <i>SEG</i> 9.1.63, 65 (Cirene IV a.C.), Epicur.<i>Sent.Vat</i>.[6] 54.2, 2<i>Ep.Cor</i>.7.14, <i>POxy</i>.1032.33 (II d.C.), <i>PFay</i>.118.26 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b> [[de acuerdo con la verdad]] o [[realidad]] ξὺν ἀληθείᾳ A.<i>A</i>.1567, κατὰ τὴν ἀλήθειαν Isoc.12.46, Arist.<i>Pol</i>.1278^b33, μετ' ἀληθείας X.<i>Mem</i>.2.1.27, D.2.4, ἐπ' ἀλαθείᾳ Theoc.7.44, πρὸς ἀλήθειαν [[Diodorus Siculus|D.S.]]5.67<br /><b class="num">•</b> como segundo término de comparación [[μεῖζον]] τῆς ἀληθείας [[κακόν]] = <i>un mal mayor que la realidad</i> E.<i>Hel</i>.271, ἐρυθροτέρα ... τῆς ἀληθείας = <i>más colorada ... que lo natural</i> X.<i>Oec</i>.10.2<br /><b class="num">•</b> tb. realización de sueños o vaticinios ἡ ἀ. ... τοῦ ἐνυπνίου Hdt.3.64, cf. Demo 16.<br /><b class="num">4</b> concebida como una realidad objetiva, actuada [[verdad]] Μᾶτερ ὦ χρυσοστεφάνων ἀέθλων, Οὐλυμπία, δέσποιν' ἀλαθείας = <i>oh Olimpia, madre de premios consistentes en áureas coronas, señora de la verdad</i> Pi.<i>O</i>.8.2, τελεύταθεν δὲ λόγων κορυφαὶ ἐν ἀλαθείᾳ [[πετοῖσαι]] = <i>se cumplieron las cimas de las palabras cayendo en la [[verdad]]</i> (cf. I) Pi.<i>O</i>.7.69, ὅ τ' ἐξελέγχων [[μόνος]] ἀλάθειαν ἐτήτυμον Χρόνος = <i>el testigo único de la auténtica verdad, el Tiempo</i> Pi.<i>O</i>.10.54, ἐνθάδ' ὁ πλεῖστον ἀληθείας ἐπὶ [[τέρμα]] περήσας οὐρανίου κόσμου κεῖται Ἀναξαγόρας = <i>aquí yace Anaxágoras, el que ha llegado más hasta el fin de la verdad referente al mundo celeste</i> (cf. II 2) Ael.<i>VH</i> 8.19, ἡ ἐν τοῖς ἀδύτοις ἱδρυμένη ἀ. Procl.<i>in R</i>.1.86.<br /><b class="num">III</b> hipostasiada [[Verdad]]<br /><b class="num">1</b> en sent. mítico, prerracional ἔφη ἐντυχεῖν αὐτὸς θεοῖς καὶ [[θεῶν]] λόγοις καὶ Ἀληθείᾳ καὶ Δίκῃ Epimenid.B 1, ὦ Μοῖσ' ἀλλὰ σὺ καὶ [[θυγάτηρ]] Ἀλάθεια [[Διός]] Pi.<i>O</i>.10.4, Ἀρχὰ μεγάλας ἀρετᾶς, ὤνασσ' Ἀλάθεια, μὴ πταίσῃς ἐμὰν σύνθεσιν τραχεῖ [[ποτὶ]] ψεύδει (cf. II 1) Pi.<i>Fr</i>.205<br /><b class="num">•</b> [[joya]], [[símbolo]] de la [[verdad]] ἔχοντα τὴν ἀλήθειαν ἐξηρτημένην ἐκ τοῦ τραχήλου = <i>con la verdad colgada del cuello</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.48, [[ζῴδιον]] τῶν πολυτελῶν λίθων, ὃ προσηγόρευον ἀλήθειαν = <i>una imagen de piedras preciosas a la que llamaban verdad</i> [[Diodorus Siculus|D.S.]]1.75, cf. Ael.<i>VH</i> 14.34<br /><b class="num">•</b> traducción del [[hebreo]] <i>tummîm</i> ([[תֹּם]]), procedimiento adivinatorio no bien conocido καὶ ἐπέθηκεν ἐπὶ τὸ [[λογεῖον]] τὴν δήλωσιν καὶ τὴν ἀλήθειαν = <i>y colocó sobre el pectoral la demostración y la verdad (e.d. los urîm y tummîm)</i> [[LXX]] <i>Le</i>.8.8.<br /><b class="num">2</b> en especulaciones mítico-filosóficas Πειθοῦς ἔστι [[κέλευθος]] (Ἀληθείῃ γὰρ ὁπηδεῖ) Parm.B 2.4, ὁ Ἀληθείας [[λειμών]] Emp.B 158, τὸ Ἀληθείας [[πεδίον]] Pl.<i>Phdr</i>.248b, ἀντίθετόν ἐστιν πρὸς τὸ τῆς Ἀληθείας [[πεδίον]] τὸ τῆς Λήθης [[πεδίον]] Procl.<i>in R</i>.2.346, εἰ ἀληθὴς ἡ Ἀλήθεια Πρωταγόρου = <i>si es verdadera la Verdad de Protágoras</i> (cf. II 2) Pl.<i>Tht</i>.162a, [[οὗτοι]] δ' ὑπὸ τῆς ἀληθείας ὠφληκότες μοχθηρίαν = <i>pero éstos convictos de maldad por la Verdad</i> Pl.<i>Ap</i>.39b, αὐτῇ φιλοσοφίᾳ καὶ Πλάτωνι καὶ ἀληθείᾳ προσλαλῶ Luc.<i>Nigr</i>.18, como n. del eón femenino pareja de Νοῦς Iren.Lugd.<i>Haer</i>.1.1.1.<br /><b class="num">IV</b> en contextos religiosos [[la verdad revelada]] por la divinidad, [[LXX]] <i>Ge</i>.24.27<br /><b class="num">•</b> de la doctrina crist. γνώσεσθε τὴν ἀλήθειαν, καὶ ἡ ἀ. ἐλευθερώσει [[ὑμᾶς]] <i>Eu.Io</i>.8.32, ἀληθείᾳ μὴ πείθεσθαι <i>Ep.Gal</i>.5.7, ὁ [[λόγος]] τῆς ἀληθείας = <i>la predicación de la verdad</i> 2<i>Ep.Cor</i>.6.7, cf. Clem.Al.<i>Paed</i>.1.7.53, Athenag.<i>Res</i>.14.1<br /><b class="num">•</b> de las enseñanzas maniqueas, ἡ ἀ. καὶ ἡ ἐλπὶς ἡ ἀποκαλυφθεῖσα αὐτοῖς Manes 48.5, cf. 29.6, ὁ τῆς ἀλήθειας [[λόγος]] Manes 79.10.

|btext=ας (ἡ) :<br /><b>1</b> [[vérité]];<br /><b>2</b> [[habitude de dire la vérité]], [[sincérité]], [[franchise]];<br /><b>3</b> [[réalité]] <i>(p. opp. à faux-semblant, apparence)</i>;<br /><b>4</b> symbole de vérité, <i>ornement en saphir que portait le grand-prêtre égyptien</i>;<br />[[NT]]: amour de la vérité.<br />'''Étymologie:''' [[ἀληθής]].

|elnltext=[[ἀλήθεια]] -ας, ἡ, ep. Ion. [[ἀληθείη]], Dor. [[ἀλαθεία|ἀλᾱθεία]], Aeol. [[ἀλάθεα]] [[ἀληθής]]<br /><b class="num">1.</b> [[waarheid]], opp. [[leugen]]:; τῇ ἀληθείῃ [[χρεώμενος]] naar waarheid Hdt. 1.116.5; ταῖς ἀληθείαις [[χρᾶσθαι]] de waarheid spreken Isocr. 9.5; παιδός... ἀληθείην de waarheid over je zoon Od. 11.507; ἔχειν ἀλήθειαν waar zijn Aristot. Pol. 1281a42; ook personif.; ook [[waarachtigheid]], [[oprechtheid]], [[eerlijkheid]]:. ἀληθείᾳ φρενῶν in de oprechtheid van zijn gemoed.<br /><b class="num">2.</b> [[werkelijkheid]], [[realiteit]], opp. [[schijn]]:. (τῇ) ἀληθείᾳ in werkelijkheid, werkelijk, echt = ξυν ἀληθείᾳ Aeschl. Ag. 1567 = ἐπ’ ἀληθείᾳ = ἐπ’ ἀληθείαις = ἐν τῇ ἀληθείᾳ Plat. Lach. 183d = κατὰ (τὴν) ἀλήθειαν = μεθ’ ἀληθείας.

|elrutext='''ἀλήθεια:''' эп.-ион. ἀληθείη и [[ἀληθηΐη]], дор. [[ἀλάθεια]] и [[ἀλάθεα]] (ᾰλᾱ) ἡ<br /><b class="num">1</b> [[правда]], [[истина]] Hom., Trag., Plat.: ἀ. τινος Hom. правда о ком(чем)-л.; τῇ ἀληθείῃ [[χρᾶσθαι]] Her. и ταῖς ἀληθείαις [[χρῆσθαι]] Isocr. рассказывать (всю) правду; ἀλήθειαν ἔχειν Arst. быть истинным, верным; (τῇ) ἀληθείᾳ Thuc., Plat., Plut., ταῖς ἀληθείαις Sext., ἐπ᾽ и μετ᾽ ἀληθείας Dem., ξὺν и ἐπ᾽ ἀληθεία Aesch., κατὰ (τὴν) ἀλήθειαν Isocr., Arst. и πρὸς (τὴν) ἀλήθειαν Polyb., Diod. поистине, в самом деле, в действительности;<br /><b class="num">2</b> [[действительность]], [[подлинность]] (ἔργων Thuc.): τῷ μὲν λόγῳ …, τῇ δ᾽ ἀληθείᾳ Isocr. на словах …, на деле же …;<br /><b class="num">3</b> [[истинность]], [[верность]] (τοῦ μαντηΐου Her.): ἡ ἀ. τῶν λόγων καὶ τοῦ ἐνυπνίου Her. истинность слов и (сбывшегося) сновидения;<br /><b class="num">4</b> [[правдивость]], [[прямота]], [[искренность]] (φρενῶν Aesch.);<br /><b class="num">5</b> «[[истина]]» (сапфировое украшение, которое, как символ истинности их учения, носили верховные жрецы в Египте) Diod.

|mdlsjtxt=[[ἀληθής]]<br /><b class="num">I.</b> [[truth]]<br /><b class="num">1.</b> [[truth]], as opp. [[to a lie]], παιδὸς πᾶσαν ἀλ. μυθεῖσθαι to [[tell]] the [[whole]] [[truth]] [[about]] the lad, Od.; so, [[χρᾶσθαι]] τῇ ἀλ. Hdt.; ἡ ἀλ. [[περί]] τινος Thuc.<br /><b class="num">2.</b> [[truth]], [[reality]], opp. to [[appearance]], τῶν ἔργων ἡ ἀλ. Thuc.<br /><b class="num">3.</b> adverb. usages, τῇ ἀληθείᾳ in [[very]] [[truth]], Thuc.; [[rarely]] ἀληθείᾳ Plat.; ἐπ' ἀληθείας in [[truth]] and [[reality]], Dem.; μετ' ἀληθείας Xen.; κατ' ἀλήθειαν Arist.<br /><b class="num">II.</b> the [[character]] of the [[ἀληθής]], [[truthfulness]], [[sincerity]], [[frankness]], [[candour]], Hdt., etc.

|txtha=(ας, ἡ ([[ἀληθής]]) (from Homer down), [[verity]], [[truth]]. I. objectively;<br /><b class="num">1.</b> [[universally]], [[what]] is true in [[any]] [[matter]] [[under]] [[consideration]] (opposed to [[what]] is [[feigned]], [[fictitious]], false): ἀλήθειαν λέγειν, έ᾿ρειν, εἶπεν [[αὐτῷ]] πᾶσαν [[τήν]] ἀλήθειαν, [[everything]] as it [[really]] [[was]], μαρτυρεῖν τῇ [[ἀλήθεια]] to [[testify]] according to the true [[state]] of the [[case]], λαλεῖν ἀλήθειαν, to [[speak]] [[always]] according to [[truth]], ἀληθείας ῤήματα [[ἀποφθέγγομαι]], as opposed to the vagaries of [[madness]], [[ἀλήθεια]] ἐγένετο, [[was]] shown to be true by the [[event]], ἐν [[ἀλήθεια]], in [[truth]], [[truly]], as the [[case]] Isaiah, according to [[fact]]: ἐπ' ἀληθείας a. [[truly]], in [[truth]], according to [[truth]]: Sept.; [[Philo]], vit. Moys. i., § 1).<br /><b class="num">b.</b> of a [[truth]], in [[reality]], in [[fact]], [[certainly]]: Clement of [[Rome]], 1 Corinthians 23,5 [ET] and 47,3 [ET]); (cf. Winer's Grammar, § 51,2f.; Buttmann, 336 (289)); κατ' ἀλήθειαν in [[accordance]] [[with]] [[fact]], i. e. (according to the context) [[justly]], [[without]] [[partiality]]: [[εἴτε]] προφάσει, [[εἴτε]] [[ἀλήθεια]], ἐν ἔργῳ [[καί]] [[ἀλήθεια]], Rec. omits ἐν; so WH marginal [[reading]]).<br /><b class="num">2.</b> In [[reference]] to [[religion]], the [[word]] denotes [[what]] is true in things appertaining to God and the duties of Prayer of Manasseh, (`[[moral]] and religions [[truth]]'); and [[that]] a. [[with]] the greatest [[latitude]], in the [[sceptical]] [[question]] τί ἐστιν [[ἀλήθεια]], ἡ [[ἀλήθεια]] Θεοῦ the [[truth]] of [[which]] God is the [[author]], ἡ [[ἀλήθεια]] τοῦ Χριστοῦ, Ev. Nicod., c. 5,2; [[accordingly]], it is [[not]], as [[many]] [[interpret]] the [[phrase]], the true [[nature]] of God ([[yet]] [[see]] Meyer at the [[passage]])); [[truth]], the [[embodiment]] of [[which]] the Jews sought in the Mosaic [[law]], Prayer of Manasseh," opposed [[alike]] to the superstitions of the Gentiles and the inventions of the Jews, and to the [[corrupt]] opinions and precepts of false teachers [[even]] [[among]] Christians: ἡ [[ἀλήθεια]] τοῦ εὐαγγελίου the [[truth]] [[which]] is the gospel or [[which]] the gospel presents, Winer's Grammar, § 34,3a.); and [[absolutely]] ἡ [[ἀλήθεια]] and [[ἀλήθεια]]: Rec.); ἐν πίστει [[καί]] [[ἀλήθεια]] in [[faith]] and [[truth]], of [[which]] I became a [[partaker]] [[through]] [[faith]]); ὁ [[λόγος]] τῆς ἀληθείας, [[λόγος]] ἀληθείας, [[ὁδός]] τῆς ἀληθείας, [[πίστις]] ἀληθείας, Winer's Grammar, 186 (175)); ὑπακοὴ τῆς ἀληθείας, [[ἐπίγνωσις]] τῆς ἀληθείας, [[πνεῦμα]] τῆς ἀληθείας the Spirit (of God) [[which]] is [[truth]] ([[ἐγώ]] [[εἰμί]] ἡ [[ἀλήθεια]], I am he in whom the [[truth]] is summed up and impersonated, ἡ [[ἀλήθεια]] [[σου]] (Rec.) (i. e. Θεοῦ) the [[truth]] [[which]] is in thee and [[proceeds]] from thee, ἐστιν [[ἀλήθεια]] Χριστοῦ ἐν [[ἐμοί]], i. e., controls, actuates, me, [[εἶναι]] ἐκ τῆς ἀληθείας to be [[eager]] to [[know]] the [[truth]], ἐκ, II:7, and [[εἰμί]], V:3d.); to [[proceed]] from the [[truth]], μαρτυρεῖν τῇ ἀληθ., to [[give]] [[testimony]] in favor of the [[truth]] in [[order]] to [[establish]] its [[authority]] [[among]] men, ἀλήθειαν ποιεῖν to [[exemplify]] [[truth]] in the [[life]], to [[express]] the [[form]] of [[truth]] in [[one]]'s habits of [[thought]] and modes of [[living]], ὁδόν ἀληθείας αἰρετίζεσθαι, περιπατεῖν ἐν τῇ [[ἀλήθεια]]. ἀπειθεῖν τῇ [[ἀλήθεια]] is [[just]] the [[opposite]], πλανηθῆναι [[ἀπό]] τῆς ἀληθείας, II. (subjectively) "[[truth]] as a [[personal]] [[excellence]]; [[that]] candor of [[mind]] [[which]] is [[free]] from [[affectation]], [[pretence]], simulation, [[falsehood]], [[deceit]]": [[sincerity]] of [[mind]] and [[integrity]] of [[character]], or a [[mode]] of [[life]] in [[harmony]] [[with]] [[divine]] [[truth]]: [[ἀδικία]]); [[σου]] [[ἀλήθεια]] the [[truth]] as it is discerned in thee, [[thy]] [[habit]] of [[thinking]] and acting in [[congruity]] [[with]] [[truth]], ἡ [[ἀλήθεια]] τοῦ Θεοῦ [[which]] belongs to God, i. e., his [[holiness]] ([[but]] cf. [[περισσεύω]], 1b. at the [[end]]), [[veracity]] (of God in [[keeping]] his promises), ἐν [[ἀλήθεια]] [[sincerely]] and [[truthfully]], 1 Thessalonians, Philemon, Jude)). Cf. Holemann, Bibelstudien (Lpz. 1859) 1te Abth., p. 8ff; (Wendt in Studien und Kritiken, 1883, p. 511ff.)

|lsmtext='''ἀλήθειᾰ:''' [ᾰλ], ἡ, Δωρ. [[ἀλάθεια]]· Επικ. επίσης ἀληθείᾱ· ([[ἀληθής]])·<br /><b class="num">I.</b> [[αλήθεια]]·<br /><b class="num">1.</b> [[αλήθεια]], αντίθ. προς το [[ψεύδος]], <i>παιδὸς πᾶσαν ἀλ. μυθεῖσθαι</i>, το να λέει [[κάποιος]] ολόκληρη την [[αλήθεια]] για το [[παιδί]], σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως και, [[χρᾶσθαι]] τῇ ἀλ., σε Ηρόδ.· ἡ ἀλ. [[περί]] τινος, σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[αλήθεια]], [[πραγματικότητα]], αντίθ. προς το φαίνεσθαι, [[φαινόμενο]], τῶν ἔργων ἡ ἀλ., στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> επιρρ. χρήσεις, <i>τῇ ἀληθείᾳ</i>, τω όντι, αληθώς, στον ίδ.· [[σπανίως]] <i>ἀληθείᾳ</i>, σε Πλάτ.· <i>ἐπ' ἀληθείας</i>, αληθώς, τω όντι, σε Δημ.· <i>μετ' ἀληθείας</i>, σε Ξεν.· <i>κατ' ἀλήθειαν</i>, σε Αριστ.<br /><b class="num">II.</b> ο [[χαρακτήρας]] του <i>ἀληθοῦς</i>, [[πιστότητα]], [[ειλικρίνεια]], [[ευθύτητα]], [[φερεγγυότητα]], [[ντομπροσύνη]], [[ευθύτητα]] χαρακτήρα, σε Ηρόδ. κ.λπ.

|trtx====[[truth]]===

Afrikaans: waarheid; Albanian: e vërteta; Arabic: حَقِيقَة‎; Aragonese: verdat; Aramaic Syriac: ܫܪܪܐ‎; Armenian: ճշմարտություն; Aromanian: delihea; Assamese: সঁচা, সঁচা কথা; Asturian: verdá; Azerbaijani: həqiqət; Bashkir: дөрөҫлөк, хәҡиҡәт; Basque: egia; Belarusian: вернасць; Bengali: হক, সাঁচা, সত্য; Breton: gwirionez; Bulgarian: истина; Burmese: အမှန်တရား; Buryat: үнэн; Caló: chachipén; Catalan: veritat; Cherokee: ᏚᏳᎪᏛ; Chinese Mandarin: 保真度; Czech: pravda, věrnost; Danish: sandhed; Dutch: [[oprechtheid]], [[eerlijkheid]]; Elfdalian: sanningg; Esperanto: vero; Estonian: tõde, tõed, tõsi; Faroese: sannleiki; Finnish: totuudenmukaisuus, totuus, todenmukaisuus; French: [[vérité]]; Friulian: veretât, vêr; Galician: verdade; Georgian: სიმართლე, ერთგულება; German: [[Wahrheit]], [[Treue]]; Greek: [[αλήθεια]]; Ancient Greek: [[ἀλήθεια]]; Greenlandic: ilumoortoq, ilumoorneq; Gujarati: સત્ય; Hausa: gaskiya; Hawaiian: ʻoiaʻiʻo; Hebrew: אמת‎; Hindi: सच, सचाई; Hungarian: igazságosság; Hunsrik: Woherheet, Woherheit; Icelandic: sannleikur; Ido: vereso; Igbo: eziokwu; Indonesian: kebenaran; Interlingua: veritate; Irish: fírinne; Italian: [[veritate]], [[verità]]; Japanese: 誠; Kannada: ಸತ್ಯ; Kazakh: шындық; Khmer: ការពិត; Korean: 진실; Kurdish Northern Kurdish: rastî, heqîqet; Kyrgyz: чындык; Ladino: verdad, vedra; Lao: ຄວາມຈິງ, ສັດຈະ; Latgalian: tīsa, taisneiba; Latin: [[veritas]]; Latvian: patiesība, taisnība, tiesa; Lithuanian: tiesa; Low German: Wohrheit; Luxembourgish: Wourecht; Macedonian: вистина; Malay: kebenaran; Malayalam: സത്യം; Maltese: verità; Maori: pono; Marathi: खरं; Mongolian: үнэн; Nahuatl: neltiliztli; Neapolitan: verità, veritade, verdate; Nepali: सत्य; Norman: véthité; Northern Sami: duohtavuohta; Norwegian Bokmål: sannhet; Nynorsk: sanning; Occitan: vertat, veritat; Old Occitan: veritat; Old Persian: 𐎠𐎼𐎫; Oromo: dhugaa; Ossetian: раст; Papiamentu: bèrdat; Pashto: رښتيا‎; Persian: حقیقت‎; Piedmontese: vrità; Plautdietsch: Woarheit; Polish: wierność, prawda, racja; Portuguese: [[verdade]]; Punjabi: ਸਤਿ; Romanian: adevăr ncorectitudine, sinceritate, bună credință, veridicitate; Romansch: vardad, verdad, vardet, vardà; Russian: [[верность]]; Sanskrit: सत्य, सत्यता, तथ्य; Scottish Gaelic: fìrinn; Serbo-Croatian: istina; Sicilian: viritati, virità, virtati, virtà; Silesian: prowda; Sindhi: سچ پچ‎; Sinhalese: සත්යය; Slovak: pravda, vernosť; Slovene: zvestoba; Somali: runta; Spanish: [[verdad]]; Swahili: ukweli; Swedish: tro, trohet, troskap; Tagalog: katotohanan, totoo; Tajik: ҳақиқӣ, ҳащищат; Tamil: உண்மை; Telugu: నమ్మకము; Thai: ความจริง, สัจธรรม; Tocharian B: empreṃ; Turkish: hakikat; Ukrainian: ві́рність; Urdu: سچ‎, سچائی‎; Uzbek: haqiqat; Venetian: verità; Volapük: verat, fied; Welsh: gwir; Yiddish: אמת‎; Yoruba: otitọ; Zulu: iqiniso

===[[veracity]]===

Arabic: صِدْق‎; Bulgarian: правдивост; Catalan: veracitat; Czech: pravdomluvnost; Danish: oprigtighed; Esperanto: vereco; Finnish: todenmukaisuus, totuudenmukaisuus; French: [[véracité]]; Galician: veracidade; Georgian: სიმართლე, უტყუარობა; German: [[Aufrichtigkeit]], [[Wahrhaftigkeit]]; Greek: [[ειλικρίνεια]], [[εγκυρότητα]], [[αλήθεια]]; Ancient Greek: [[ἀλήθεια]], [[ἀλαθοσύνη]], [[ἀληθοσύνη]], [[ἀληθινολογία]], [[ἀξιοπιστία]], [[ἀψεύδεια]], [[τἀληθές]], [[τὸ ἀληθευτικόν]]; Portuguese: [[veracidade]]; Russian: [[правдивость]]; Spanish: [[veracidad]]; Swedish: sanning, uppriktighet; Tagalog: katotohanan; Telugu: బొంకమి

===[[sincerity]]===

Arabic: إِخْلَاص‎; Azerbaijani: səmimilik, səmimiyyət; Belarusian: шчырасць, адкрытасць; Bulgarian: искреност; Catalan: sinceritat; Cebuano: sinceridad; Chinese Mandarin: 真誠／真诚, 真心, 誠實／诚实, 真摯／真挚, 誠意／诚意; Czech: upřímnost; Danish: oprigtighed; Dutch: [[oprechtheid]]; Esperanto: sincereco; Finnish: rehellisyys, vilpittömyys; French: [[sincérité]]; German: [[Aufrichtigkeit]], [[Ehrlichkeit]]; Gothic: 𐌰𐌻𐌻𐌰𐍅𐌴𐍂𐌴𐌹, 𐌰𐌹𐍂𐌺𐌽𐌹𐌸𐌰; Greek: [[ειλικρίνεια]]; Ancient Greek: [[ἀλάθεα]], [[ἀλαθεία]], [[ἀλάθεια]], [[ἀλήθεια]], [[ἀληθείη]], [[ἀπλαστία]], [[ἁπλότης]], [[ἀφθαρσία]], [[ἀψεύδεια]], [[γνησιότης]], [[εἰλικρίνεια]], [[εἰλικρινότης]], [[τἀληθές]], [[τὸ γνήσιον]], [[φιλαλήθεια]]; Hungarian: egyenesség, őszinteség; Italian: [[sincerità]]; Japanese: 誠実, 誠意; Khmer: ភាពស្មោះ; Korean: 성실(誠實), 성의(誠意); Latin: [[sinceritas]]; Macedonian: искреност; Malayalam: ആത്മാർത്ഥത; Norwegian Bokmål: oppriktighet; Polish: szczerość; Portuguese: [[sinceridade]]; Romanian: sinceritate; Russian: [[искренность]], [[откровенность]], [[честность]]; Serbo-Croatian Cyrillic: и̏скрено̄ст; Roman: ȉskrenōst; Slovak: úprimnosť; Slovene: iskrenost; Spanish: [[sinceridad]]; Swedish: uppriktighet; Thai: ความจริงใจ; Turkish: samimiyet; Ukrainian: щирість, відвертість; Vietnamese: sự chân thành