βοηθός: Difference between revisions

No change in size ,  8 October 2022
m
no edit summary
(CSV import)
mNo edit summary
Line 1: Line 1:
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0451.png Seite 451]] όν, = vor., helfend, beistehend, Her. 5. 77; [[νῆες]] 5, 97; Thuc. 1, 45; subst., der Helfer, τινί Antiph. 1, 2; Xen. Cyr. 5, 3, 19 u. Folgde.
}}
{{bailly
|btext=ός, όν :<br />qui vient au secours de ; ὁ [[βοηθός]] auxiliaire de, défenseur de, τινι.<br />'''Étymologie:''' cf. [[βοηθόος]].
}}
{{Abbott
|astxt=[[βοηθός]], -ον (v.s. [[βοηθέω]]), [in [[LXX]] [[chiefly]] for עזר;] <br /><b class="num">1.</b>(poët. -όος), hasting to the [[war-cry]] (Hom.). <br /><b class="num">2.</b>[[helping]], [[auxiliary]]; as subst. (Hdt.), a [[helper]]: He 13:6 (LXX).†
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[βοή]] and theo (to [[run]]); a succorer: [[helper]].
}}
{{Thayer
|txtha=βοηθόν, [[helping]] (νεης, [[Herodotus]] 5,97; [[στήριγμα]], [[Herodotus]] [[down]]) a [[helper]]: Sept.).
}}
{{grml
{{grml
|mltxt=ο, η (AM [[βοηθός]])<br />[[εκείνος]] που προσφέρει [[βοήθεια]], [[αρωγός]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[προστάτης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[συνεργάτης]] ο [[συμπαραστάτης]]<br /><b>2.</b> ο εργαζόμενος υπό την [[εποπτεία]] ή [[διεύθυνση]] προϊσταμένου<br /><b>3.</b> ο [[μαθητευόμενος]] σε κάποια [[τέχνη]]<br /><b>4.</b> [[τίτλος]] επιστήμονα που εργάζεται σε ανώτατο εκπαιδευτικό [[ίδρυμα]] ή ερευνητικό [[κέντρο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[βοηθώ]] με υποχωρητικό σχηματισμό ή [[βοηθός]] <span style="color: red;"><</span> <i>βοηθο</i>[[F]]<i>ος</i> (<i>βo</i>[[F]]<i>ā</i><i>θo</i>[[F]]<i>oς</i>) με [[συναίρεση]]].
|mltxt=ο, η (AM [[βοηθός]])<br />[[εκείνος]] που προσφέρει [[βοήθεια]], [[αρωγός]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[προστάτης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> ο [[συνεργάτης]] ο [[συμπαραστάτης]]<br /><b>2.</b> ο εργαζόμενος υπό την [[εποπτεία]] ή [[διεύθυνση]] προϊσταμένου<br /><b>3.</b> ο [[μαθητευόμενος]] σε κάποια [[τέχνη]]<br /><b>4.</b> [[τίτλος]] επιστήμονα που εργάζεται σε ανώτατο εκπαιδευτικό [[ίδρυμα]] ή ερευνητικό [[κέντρο]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[βοηθώ]] με υποχωρητικό σχηματισμό ή [[βοηθός]] <span style="color: red;"><</span> <i>βοηθο</i>[[F]]<i>ος</i> (<i>βo</i>[[F]]<i>ā</i><i>θo</i>[[F]]<i>oς</i>) με [[συναίρεση]]].
Line 36: Line 21:
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|dgtxt=-όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. ép. [[βοηθόος]], βοηθόον <i>Il</i>.13.477; dór. [[βοᾱθόος]] B.<i>Epigr</i>.2.3, Pi.<i>N</i>.7.33; lesb. [[βόαθος]] <i>SEG</i> 32.1243.24 (Cime I a.C./I d.C.) • Grafía: graf. βοιθός <i>IMEG</i> 14.4 (II a.C.), <i>Ostr</i>.1084.11 (II a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> cont. bélico [[que se apresura al grito de combate]], [[que corre en ayuda]], [[defensor]] [[ἅρμα]] <i>Il</i>.17.481<br /><b class="num">•</b> frec. en posición pred. [[de refuerzo]], [[en apoyo]] Αἰνείαν ἐπιόντα βοηθοόν <i>Il</i>.13.477, τεθνακότων Βοαθόων = <i>los que han muerto como defensores</i> Pi.l.c., Ἀθηναίων ἐδεήθησαν σφίσι βοηθοὺς [[γενέσθαι]] Hdt.6.100, [[δέκα]] [[ναῦς]] αὐτοῖς ἀπέστειλαν βοηθούς Th.1.45, cf. 50<br /><b class="num">•</b> como subst. ἰδόντες τοὺς βοηθούς Hdt.5.77, βοηθοὶ ... καὶ σύμμαχοι Plb.3.31.5, cf. Th.1.53, Theopomp.Hist.232.<br /><b class="num">2</b> gener., de pers. y dioses [[que ayuda]], [[auxiliador]], [[aliado]] frec. pred. κυνηγέτην βοηθόν Stesich.1.10A., [[πατήρ]] Pl.<i>Phdr</i>.275e, τὸ βοηθοὺς [[εἶναι]] [[τὰς]] [[δύο]] (<i>sc</i>. πόλεις) ἐπὶ τὴν ... πόλιν, τὴν ... νόμοις ἀπειθοῦσαν Pl.<i>Lg</i>.684b, οἱ ... πολιτευόμενοι ... φίλους ... κτῶνται βοηθούς X.<i>Mem</i>.2.1.14, [[ἐπειδὴ]] δ' ἐκ Περσῶν β. [[ἡμῖν]] ὡρμήθης X.<i>Cyr</i>.5.1.25, Σπάρτα κἄμ' ἐδέδεκτο βοηθόον <i>Epigr.Adesp.SHell</i>.971.3, βοηθὸν αὐτοῦ [[γενέσθαι]] <i>POxy</i>.743.20 (I a.C.), cf. D.23.12, Isoc.9.24, Arist.<i>Pol</i>.1305<sup>b</sup>38, <i>CEG</i> 557 (Ática IV a.C.), <i>IMEG</i> [[l.c.]], Λεγ(ιῶνος) αʹ] Βοηθοῦ = <i>Legio I Adiutrix</i>, <i>IEphesos</i> 680.11 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b> de divinidades, héroes y asimilados en cont. de súplica [[auxiliador]], [[protector]] ref. al Céfiro, B.l.c., de Ártemis, Call.<i>Dian</i>.22, 153, cf. <i>Del</i>.27, de Baco <i>AP</i> 5.93 (Rufin), βοηθὸν [[ἕξεις]] [[μετὰ]] Τύχης τὸν [[Πύθιον]] Orác. en <i>TAM</i> 2(3).947.5.2 (Olimpo, imper.), de Cristo, Iust.Phil.<i>Dial</i>.30.3, c. dat. θνητοῖσι βοηθόοι = <i>auxiliadores de los mortales</i> de los Dióscuros, Theoc.22.23, cf. Nonn.<i>D</i>.27.292, β. [[ἐμοί]] de Dios, [[LXX]] <i>Ps</i>.117.6, cf. <i>Ex</i>.15.2, c. gen. ἕλκεος ὑμετέροιο β. = <i>socorredor de tu herida</i> del centauro Quirón, Nonn.<i>D</i>.35.60, cf. 4.339, 30.73, Κύριε βοηθέ μου [[LXX]] <i>Ps</i>.18.15, cf. 58.18, τῆς ἀσθενείας [[ἡμῶν]] 1<i>Ep.Clem</i>.36.1, ζώων Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.6.57, νίκης Amph.<i>Seleuc</i>.160, c. ἐκ y gen. βοηθὸς ἐκ τῶν ἐχθρῶν [[ἔσῃ]] = <i>serás defensor contra los enemigos</i> [[LXX]] <i>De</i>.33.7<br /><b class="num">•</b> como subst. [[auxiliador]], [[ayuda]] βοηθοὺς ἑαυτῷ ζητεῖν D.3.9, cf. Hierocl.<i>Facet</i>.52, ποιήσωμεν [[αὐτῷ]] βοηθὸν κατ' αὐτόν [[LXX]] <i>Ge</i>.2.18, cf. <i>To</i>.8.6, οὐκέτ' ἂν ... ἔλθοιεν βοηθοί D.P.<i>Au</i>.1.22<br /><b class="num">•</b> c. gen. obj. [[defensor]] τοῦ δήμου Pl.<i>R</i>.566b<br /><b class="num">•</b> c. dat. ὁ τοῖς νόμοις β. = <i>el defensor de las leyes</i> Lys.<i>Fr</i>.5.1<br /><b class="num">•</b> Βοηθοί [[Los ayudantes]] tít. de una comedia de Aristómenes, Sch.Ar.<i>Ach</i>.3.<br /><b class="num">3</b> de cosas y abstractos [[protector]], [[defensor]] [[νόμος]] Pl.<i>Lg</i>.845d, cf. Arist.<i>EN</i> 1138<sup>a</sup>2, c. dat. οἱ τῷ γήρᾳ βοηθοὶ &lt;νόμοι&gt; D.24.107, [[ἄσθμα]] β. = <i>soplo auxiliador</i> de Bóreas, Nonn.<i>D</i>.39.175, cf. 24.17, [[σοφία]] Meth.<i>Symp</i>.10.1, [[δός]] μοι κεστὸν ἱμάντα βοηθόν = <i>dame tu ceñidor bordado como protector</i> Nonn.<i>D</i>.31.280, cf. 8.163.<br /><b class="num">II</b> admin. [[asistente]], [[auxiliar]] en Egipto como funcionario subalterno en algún organismo o magistratura estatal τῆς ἐπιτροπῆς <i>BGU</i> 1047.3.11 (II d.C.), τοῦ στρατηγοῦ <i>POxy</i>.1469.10 (III d.C.), σιτολόγων <i>PGrenf</i>.2.63.1, 9 (II d.C.) en <i>BL</i> 1.189, cf. <i>POxy</i>.1539.10 (II d.C.), τοῦ πολιτευομένου <i>PMich</i>.624.3 (VI d.C.), τοῦ λογιστηρίου <i>PLips</i>.90.2, 5 (biz.), cf. <i>PFlor</i>.165.8 (III d.C.), <i>PN.York</i> 4.15, <i>PLips</i>.97.8.14 (ambos IV d.C.)<br /><b class="num">•</b> β. κώμης = <i>asistente local</i> cargo importante en el Egipto bizantino <i>SB</i> 10810.1 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b> en la administración imper. rom. como equiv. a lat. <i>[[adiutor]]</i> de un procurador <i>SEG</i> 26.1486.7 (Chipre II d.C.), <i>IEphesos</i> 852.25 (I/II d.C.), cf. 736 (II d.C.), β. ταβλαρίων = <i>adiutor tabulariorum</i>, <i>IPhrygie</i> 1.4 (II d.C.), cf. <i>IPh</i>.168.4 (II d.C.), <i>IG</i> 10(2).471 B (Tesalónica III d.C.)<br /><b class="num">•</b> en el bajo imperio β. τοῦ μαγίστρου τῶν θείων ὀφφικίων = <i>asistente del jefe de los divinos oficios</i> Euagr.Schol.<i>HE</i> 2.18, en las carreras de carros <i>OAshm.Shelton</i> 139, 155 (biz.)<br /><b class="num">•</b> tb. en el bajo imper. [[miembro de la]] [[βοήθεια]] tropas auxiliares utilizadas como policía, Marc.Diac.<i>V.Porph</i>.27.
|dgtxt=-όν<br /><b class="num">• Alolema(s):</b> jón. ép. [[βοηθόος]], βοηθόον <i>Il</i>.13.477; dór. [[βοᾱθόος]] B.<i>Epigr</i>.2.3, Pi.<i>N</i>.7.33; lesb. [[βόαθος]] <i>SEG</i> 32.1243.24 (Cime I a.C./I d.C.) • Grafía: graf. βοιθός <i>IMEG</i> 14.4 (II a.C.), <i>Ostr</i>.1084.11 (II a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b> cont. bélico [[que se apresura al grito de combate]], [[que corre en ayuda]], [[defensor]] [[ἅρμα]] <i>Il</i>.17.481<br /><b class="num">•</b> frec. en posición pred. [[de refuerzo]], [[en apoyo]] Αἰνείαν ἐπιόντα βοηθοόν <i>Il</i>.13.477, τεθνακότων Βοαθόων = <i>los que han muerto como defensores</i> Pi.l.c., Ἀθηναίων ἐδεήθησαν σφίσι βοηθοὺς [[γενέσθαι]] Hdt.6.100, [[δέκα]] [[ναῦς]] αὐτοῖς ἀπέστειλαν βοηθούς Th.1.45, cf. 50<br /><b class="num">•</b> como subst. ἰδόντες τοὺς βοηθούς Hdt.5.77, βοηθοὶ ... καὶ σύμμαχοι Plb.3.31.5, cf. Th.1.53, Theopomp.Hist.232.<br /><b class="num">2</b> gener., de pers. y dioses [[que ayuda]], [[auxiliador]], [[aliado]] frec. pred. κυνηγέτην βοηθόν Stesich.1.10A., [[πατήρ]] Pl.<i>Phdr</i>.275e, τὸ βοηθοὺς [[εἶναι]] [[τὰς]] [[δύο]] (<i>sc</i>. πόλεις) ἐπὶ τὴν ... πόλιν, τὴν ... νόμοις ἀπειθοῦσαν Pl.<i>Lg</i>.684b, οἱ ... πολιτευόμενοι ... φίλους ... κτῶνται βοηθούς X.<i>Mem</i>.2.1.14, [[ἐπειδὴ]] δ' ἐκ Περσῶν β. [[ἡμῖν]] ὡρμήθης X.<i>Cyr</i>.5.1.25, Σπάρτα κἄμ' ἐδέδεκτο βοηθόον <i>Epigr.Adesp.SHell</i>.971.3, βοηθὸν αὐτοῦ [[γενέσθαι]] <i>POxy</i>.743.20 (I a.C.), cf. D.23.12, Isoc.9.24, Arist.<i>Pol</i>.1305<sup>b</sup>38, <i>CEG</i> 557 (Ática IV a.C.), <i>IMEG</i> [[l.c.]], Λεγ(ιῶνος) αʹ] Βοηθοῦ = <i>Legio I Adiutrix</i>, <i>IEphesos</i> 680.11 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b> de divinidades, héroes y asimilados en cont. de súplica [[auxiliador]], [[protector]] ref. al Céfiro, B.l.c., de Ártemis, Call.<i>Dian</i>.22, 153, cf. <i>Del</i>.27, de Baco <i>AP</i> 5.93 (Rufin), βοηθὸν [[ἕξεις]] [[μετὰ]] Τύχης τὸν [[Πύθιον]] Orác. en <i>TAM</i> 2(3).947.5.2 (Olimpo, imper.), de Cristo, Iust.Phil.<i>Dial</i>.30.3, c. dat. θνητοῖσι βοηθόοι = <i>auxiliadores de los mortales</i> de los Dióscuros, Theoc.22.23, cf. Nonn.<i>D</i>.27.292, β. [[ἐμοί]] de Dios, [[LXX]] <i>Ps</i>.117.6, cf. <i>Ex</i>.15.2, c. gen. ἕλκεος ὑμετέροιο β. = <i>socorredor de tu herida</i> del centauro Quirón, Nonn.<i>D</i>.35.60, cf. 4.339, 30.73, Κύριε βοηθέ μου [[LXX]] <i>Ps</i>.18.15, cf. 58.18, τῆς ἀσθενείας [[ἡμῶν]] 1<i>Ep.Clem</i>.36.1, ζώων Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.6.57, νίκης Amph.<i>Seleuc</i>.160, c. ἐκ y gen. βοηθὸς ἐκ τῶν ἐχθρῶν [[ἔσῃ]] = <i>serás defensor contra los enemigos</i> [[LXX]] <i>De</i>.33.7<br /><b class="num">•</b> como subst. [[auxiliador]], [[ayuda]] βοηθοὺς ἑαυτῷ ζητεῖν D.3.9, cf. Hierocl.<i>Facet</i>.52, ποιήσωμεν [[αὐτῷ]] βοηθὸν κατ' αὐτόν [[LXX]] <i>Ge</i>.2.18, cf. <i>To</i>.8.6, οὐκέτ' ἂν ... ἔλθοιεν βοηθοί D.P.<i>Au</i>.1.22<br /><b class="num">•</b> c. gen. obj. [[defensor]] τοῦ δήμου Pl.<i>R</i>.566b<br /><b class="num">•</b> c. dat. ὁ τοῖς νόμοις β. = <i>el defensor de las leyes</i> Lys.<i>Fr</i>.5.1<br /><b class="num">•</b> Βοηθοί [[Los ayudantes]] tít. de una comedia de Aristómenes, Sch.Ar.<i>Ach</i>.3.<br /><b class="num">3</b> de cosas y abstractos [[protector]], [[defensor]] [[νόμος]] Pl.<i>Lg</i>.845d, cf. Arist.<i>EN</i> 1138<sup>a</sup>2, c. dat. οἱ τῷ γήρᾳ βοηθοὶ &lt;νόμοι&gt; D.24.107, [[ἄσθμα]] β. = <i>soplo auxiliador</i> de Bóreas, Nonn.<i>D</i>.39.175, cf. 24.17, [[σοφία]] Meth.<i>Symp</i>.10.1, [[δός]] μοι κεστὸν ἱμάντα βοηθόν = <i>dame tu ceñidor bordado como protector</i> Nonn.<i>D</i>.31.280, cf. 8.163.<br /><b class="num">II</b> admin. [[asistente]], [[auxiliar]] en Egipto como funcionario subalterno en algún organismo o magistratura estatal τῆς ἐπιτροπῆς <i>BGU</i> 1047.3.11 (II d.C.), τοῦ στρατηγοῦ <i>POxy</i>.1469.10 (III d.C.), σιτολόγων <i>PGrenf</i>.2.63.1, 9 (II d.C.) en <i>BL</i> 1.189, cf. <i>POxy</i>.1539.10 (II d.C.), τοῦ πολιτευομένου <i>PMich</i>.624.3 (VI d.C.), τοῦ λογιστηρίου <i>PLips</i>.90.2, 5 (biz.), cf. <i>PFlor</i>.165.8 (III d.C.), <i>PN.York</i> 4.15, <i>PLips</i>.97.8.14 (ambos IV d.C.)<br /><b class="num">•</b> β. κώμης = <i>asistente local</i> cargo importante en el Egipto bizantino <i>SB</i> 10810.1 (VI d.C.)<br /><b class="num">•</b> en la administración imper. rom. como equiv. a lat. <i>[[adiutor]]</i> de un procurador <i>SEG</i> 26.1486.7 (Chipre II d.C.), <i>IEphesos</i> 852.25 (I/II d.C.), cf. 736 (II d.C.), β. ταβλαρίων = <i>adiutor tabulariorum</i>, <i>IPhrygie</i> 1.4 (II d.C.), cf. <i>IPh</i>.168.4 (II d.C.), <i>IG</i> 10(2).471 B (Tesalónica III d.C.)<br /><b class="num">•</b> en el bajo imperio β. τοῦ μαγίστρου τῶν θείων ὀφφικίων = <i>asistente del jefe de los divinos oficios</i> Euagr.Schol.<i>HE</i> 2.18, en las carreras de carros <i>OAshm.Shelton</i> 139, 155 (biz.)<br /><b class="num">•</b> tb. en el bajo imper. [[miembro de la]] [[βοήθεια]] tropas auxiliares utilizadas como policía, Marc.Diac.<i>V.Porph</i>.27.
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0451.png Seite 451]] όν, = vor., helfend, beistehend, Her. 5. 77; [[νῆες]] 5, 97; Thuc. 1, 45; subst., der Helfer, τινί Antiph. 1, 2; Xen. Cyr. 5, 3, 19 u. Folgde.
}}
{{bailly
|btext=ός, όν :<br />qui vient au secours de ; ὁ [[βοηθός]] auxiliaire de, défenseur de, τινι.<br />'''Étymologie:''' cf. [[βοηθόος]].
}}
{{Abbott
|astxt=[[βοηθός]], -ον (v.s. [[βοηθέω]]), [in [[LXX]] [[chiefly]] for עזר;] <br /><b class="num">1.</b>(poët. -όος), hasting to the [[war-cry]] (Hom.). <br /><b class="num">2.</b>[[helping]], [[auxiliary]]; as subst. (Hdt.), a [[helper]]: He 13:6 (LXX).†
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[βοή]] and theo (to [[run]]); a succorer: [[helper]].
}}
{{Thayer
|txtha=βοηθόν, [[helping]] (νεης, [[Herodotus]] 5,97; [[στήριγμα]], [[Herodotus]] [[down]]) a [[helper]]: Sept.).
}}
}}