3,277,002
edits
πεντηκόντορος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)(==Wikipedia EL==)(\n)(.*)(\n[{=])" to "{{wkpel |wkeltx=$3 }}$4"
m (Text replacement - "(?s)(==Wikipedia EN==)(\n)(.*)(\n[{=])" to "{{wkpen |wketx=$3 }}$4") |
m (Text replacement - "(?s)(==Wikipedia EL==)(\n)(.*)(\n[{=])" to "{{wkpel |wkeltx=$3 }}$4") |
||
| Line 31: | Line 31: | ||
|lsmtext='''πεντηκόντορος:''' (ενν. [[ναῦς]]), <i>ἡ</i>, φορτηγό [[πλοίο]] με [[πενήντα]] [[κουπιά]], σε Πίνδ., Ευρ., Θουκ. | |lsmtext='''πεντηκόντορος:''' (ενν. [[ναῦς]]), <i>ἡ</i>, φορτηγό [[πλοίο]] με [[πενήντα]] [[κουπιά]], σε Πίνδ., Ευρ., Θουκ. | ||
}} | }} | ||
= | {{wkpel | ||
H πεντηκόντορος ήταν τύπος αρχαίας ελληνικής γαλέρας, που χρησιμοποιήθηκε (τουλάχιστον) από την αρχαϊκή εποχή, αλλά μάλλον παρόμοια πλοία υπήρξαν και προγενέστερα, αν ληφθούν υπόψη οι σχετικές αναφορές στα ομηρικά έπη. | |wkeltx=H πεντηκόντορος ήταν τύπος αρχαίας ελληνικής γαλέρας, που χρησιμοποιήθηκε (τουλάχιστον) από την αρχαϊκή εποχή, αλλά μάλλον παρόμοια πλοία υπήρξαν και προγενέστερα, αν ληφθούν υπόψη οι σχετικές αναφορές στα ομηρικά έπη. | ||
Πριν από την Αρχαϊκή εποχή, ο Όμηρος στην Ιλιάδα του αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου υπήρχαν πλοία με διάφορους αριθμούς κουπιών. Ο μικρότερος αριθμός που αναφέρεται στα ομηρικά έπη είναι είκοσι (20, δηλαδή ήταν εικοσικόντορες), όπως το πλοίο που μετέφερε τη Χρυσηίδα πίσω στον πατέρα της, Το πλοίο του Οδυσσέα αναφέρεται ότι είχε πενήντα (50) κουπιά, οπότε ήταν πεντηκόντορος. Αναφέρονται, όμως, και μεγαλύτερα πλοία, τα μεγαλύτερα από τα οποία ήταν τα Βοιωτικά πλοία με 120 κωπηλάτες. Αυτός ο αριθμός κωπηλατών αντιστοιχεί περίπου σε διήρεις, αλλά ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά πόσες σειρές κουπιών ή και κωπηλατών είχαν. Επίσης, ίσως δεν είναι τυχαίο ότι και η μυθική Αργώ είχε περίπου πενήντα (50) Αργοναύτες. Σύμφωνα δε με μια εναλλακτική ερμηνεία ο όρος χρησιμοποιήθηκε, επίσης, για τον επικεφαλής αξιωματικό στρατιωτικού τμήματος πενήντα (50) ανδρών, στην αρχαία Ελλάδα. | Πριν από την Αρχαϊκή εποχή, ο Όμηρος στην Ιλιάδα του αναφέρει ότι κατά τη διάρκεια του Τρωικού Πολέμου υπήρχαν πλοία με διάφορους αριθμούς κουπιών. Ο μικρότερος αριθμός που αναφέρεται στα ομηρικά έπη είναι είκοσι (20, δηλαδή ήταν εικοσικόντορες), όπως το πλοίο που μετέφερε τη Χρυσηίδα πίσω στον πατέρα της, Το πλοίο του Οδυσσέα αναφέρεται ότι είχε πενήντα (50) κουπιά, οπότε ήταν πεντηκόντορος. Αναφέρονται, όμως, και μεγαλύτερα πλοία, τα μεγαλύτερα από τα οποία ήταν τα Βοιωτικά πλοία με 120 κωπηλάτες. Αυτός ο αριθμός κωπηλατών αντιστοιχεί περίπου σε διήρεις, αλλά ο Όμηρος δεν αναφέρει πουθενά πόσες σειρές κουπιών ή και κωπηλατών είχαν. Επίσης, ίσως δεν είναι τυχαίο ότι και η μυθική Αργώ είχε περίπου πενήντα (50) Αργοναύτες. Σύμφωνα δε με μια εναλλακτική ερμηνεία ο όρος χρησιμοποιήθηκε, επίσης, για τον επικεφαλής αξιωματικό στρατιωτικού τμήματος πενήντα (50) ανδρών, στην αρχαία Ελλάδα. | ||
Οι πεντηκόντορες εμφανίστηκαν σε μια εποχή που δεν γινόταν ακόμη διάκριση ανάμεσα στα εμπορικά και στα πολεμικά πλοία. Ήταν σκάφη ευέλικτα, μακράς ακτίνας δράσης, που χρησιμοποιήθηκαν για εμπόριο, πειρατεία και πολεμικές επιχειρήσεις. Μετέφεραν αγαθά ή και στρατιώτες. Η πεντηκόντορος προωθούνταν από πενήντα (50) κωπηλάτες που τοποθετούνταν ανά 25 σε κάθε της πλευρά. Στο μεσαίο κατάρτι της, το τετράγωνο ιστίο χρησιμοποιούνταν επίσης για την προώθηση του πλοίου, όταν υπήρχε ευνοϊκός άνεμος. Ήταν μακρυά σκάφη με μικρό βύθισμα και συχνά χαρακτηρίζονταν ως «νῆες μακραί». Τυπικά δεν είχαν κατάστρωμα και γι' αυτό αποκαλούνταν και «ἄφρακτοι νῆες». Οι πεντηκόντορες ήταν ανάμεσα στα πρώτα πλοία που ήταν εξοπλισμένα με έμβολο στην πλώρη. Αυτό δείχνει ότι ο σκοπός κατασκευής τους ήταν κατά κύριο λόγο πολεμικός. | Οι πεντηκόντορες εμφανίστηκαν σε μια εποχή που δεν γινόταν ακόμη διάκριση ανάμεσα στα εμπορικά και στα πολεμικά πλοία. Ήταν σκάφη ευέλικτα, μακράς ακτίνας δράσης, που χρησιμοποιήθηκαν για εμπόριο, πειρατεία και πολεμικές επιχειρήσεις. Μετέφεραν αγαθά ή και στρατιώτες. Η πεντηκόντορος προωθούνταν από πενήντα (50) κωπηλάτες που τοποθετούνταν ανά 25 σε κάθε της πλευρά. Στο μεσαίο κατάρτι της, το τετράγωνο ιστίο χρησιμοποιούνταν επίσης για την προώθηση του πλοίου, όταν υπήρχε ευνοϊκός άνεμος. Ήταν μακρυά σκάφη με μικρό βύθισμα και συχνά χαρακτηρίζονταν ως «νῆες μακραί». Τυπικά δεν είχαν κατάστρωμα και γι' αυτό αποκαλούνταν και «ἄφρακτοι νῆες». Οι πεντηκόντορες ήταν ανάμεσα στα πρώτα πλοία που ήταν εξοπλισμένα με έμβολο στην πλώρη. Αυτό δείχνει ότι ο σκοπός κατασκευής τους ήταν κατά κύριο λόγο πολεμικός. | ||
}} | |||
{{wkpen | {{wkpen | ||
|wketx=[[File:PHOENICIA, Sidon. Tennes. Circa 351-347 BC.jpg|thumb|Coinage of Tennes, king of Sidon, dated 351/0 BC. Phoenician pentekonter sailing left. Date above (here faint), waves below. King of Persia standing right, holding up lion by lock of mane; Aramaic T’ between.]] | |wketx=[[File:PHOENICIA, Sidon. Tennes. Circa 351-347 BC.jpg|thumb|Coinage of Tennes, king of Sidon, dated 351/0 BC. Phoenician pentekonter sailing left. Date above (here faint), waves below. King of Persia standing right, holding up lion by lock of mane; Aramaic T’ between.]] | ||