δύναμις: Difference between revisions

m
no edit summary
(CSV import)
mNo edit summary
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=dynamis
|Transliteration C=dynamis
|Beta Code=du/namis
|Beta Code=du/namis
|Definition=[ῠ], ἡ, gen. εως, Ion. ιος, Ion. dat. δυνάμι: ([[δύναμαι]]):—<br><span class="bld">A</span> [[power]], [[might]], in Hom., especially of [[bodily]] [[strength]], εἴ μοι δ. γε παρείη Od. 2.62, cf. Il.8.294; οἵη ἐμὴ δ. καὶ χεῖρες Od.20.237; ἡ δύναμις τῶν νέων Antipho 4.3.2, etc.: generally, [[strength]], [[power]], [[ability]] to do anything, [[πὰρ δύναμιν]] = [[beyond]] one's [[strength]], Il.13.787; in Prose, παρὰ δ. τολμηταί Th.1.70, etc.; [[ὑπὲρ δύναμιν]] D.18.193; opp. [[κατὰ δύναμιν]] = as far as [[lie]]s in one, Hdt.3.142, etc. (κὰδ δ. Hes.Op.336); εἰς δύναμιν Cratin. 172, Pl.R. 458e, etc.; πρὸς τὴν δύναμιν Id.Phdr.231a.<br><span class="bld">2</span> [[outward]] [[power]], [[influence]], [[authority]], A.Pers.174 (anap.), Ag.779 (lyr.); καταπαύσαντα τὴν Κύρου δύναμιν Hdt.1.90; δυνάμει προὔχοντες Th.7.21, etc.; ἐν δ. εἶναι, [[γενέσθαι]], X.HG4.4.5, D.13.29.<br><span class="bld">3</span> [[force]] for [[war]], [[forces]], δύναμις ἀνδρῶν Hdt.5.100, cf. Pl.Mx.240d, Plb.1.41.2, [[LXX]] Ge.21.22, OGI139.8 (ii B. C.); μετὰ δυνάμεων ἱκανῶν Wilcken Chr.10 (ii B. C.), etc.; δύναμις καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καὶ ναυτική X.An.1.3.12; πέντε δυνάμεσι πεφρουρημένον, of the five projecting rows of [[sarissa|sarissae]] in the [[phalanx]], Ascl.Tact.5.2,al.<br><span class="bld">4</span> a [[power]], [[quantity]], χρημάτων δύναμις Hdt.7.9.ά.<br><span class="bld">5</span> [[means]], [[κατὰ δύναμιν]] Arist.EE1243b12; opp. [[παρὰ δύναμιν]], 2 Ep.Cor.8.3; κατὰ δύναμιν τῶν ὑπαρχόντων BGU1051.17 (Aug.).<br><span class="bld">II</span> [[power]], [[faculty]], [[capacity]], αἱ ἀμφὶ τὸ σῶμα δυνάμεις Hp.VM14; αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Pl.Tht.185e; ἡ τῆς ὄψεως δύναμις Id.R. 532a; ἡ τῶν λεγόντων δύναμις D.22.11: c. gen. rei, [[capacity]] for, τῶν ἔργων Arist.Pol.1309a35; τοῦ [[λέγειν]] Id.Rh.1362b22; τοῦ λόγου, τῶν λόγων, Men.578, Alex.94; δύναμις στρατηγική Plb.1.84.6; δύναμις ἐν πραγματείᾳ Id.2.56.5; δύναμις συνθετική D.H.Comp.2: abs., any [[natural]] [[capacity]] or [[faculty]], that may be improved and may be used for good or ill, Arist.Top. 126a37, cf. MM1183b28.<br><span class="bld">2</span> [[elementary]] [[force]], such as [[heat]], [[cold]], etc., Hp.VM16, Arist.PA646a14ἡ τοῦ θερμοῦ δύναμις ib.650a5; [[θερμαντικός|θερμαντικὴ]] δύναμις Epicur.Fr.60, cf. Polystr.p.23 W.<br><span class="bld">b</span> [[property]], [[quality]], ἰδίην δύναμιν καὶ φύσιν ἔχειν Hp.VM13, cf. Nat.Hom.5, Vict.1.10; especially of the [[natural]] [[property|properties]] of plants, etc., αἱ δυνάμεις τῶν φυομένων, τῶν σπερμάτων, X.Cyr.8.8.14, Thphr.HP8.11.1; [[productive]] [[power]], τῆς γῆς Id.Oec.16.4; μετάλλων Id.Vect.4.1: generally, [[function]], [[faculty]], δύναμις [[φυσική]], [[ζωική]], [[ψυχική]], Gal.10.635; [[Περὶ φυσικῶν δυνάμεων]] = On the Physical Capacities, title of work by [[Galen]].<br><span class="bld">c</span> in plural, [[agency|agencies]], [[ὑπάρχειν]] ἐν τῇ φύσει τὰς τοιαύτας δυνάμεις (sc. the gods) Polystr.p.10 W.<br><span class="bld">d</span> [[function]], [[meaning]], of part in whole, Id.p.17 W.<br><span class="bld">e</span> in Music, [[function]], [[value]], of a [[note]] in the [[scale]], δύναμις ἐστι [[τάξις]] φθόγγου ἐν συστήματι Cleonid.Harm.14, cf. Aristox.Harm.p.69M.; μέση κατὰ δύναμιν, opp. [[κατὰ θέσιν]], Ptol. Harm.2.5.<br><span class="bld">3</span> [[faculty]], [[art]], or [[craft]], Pl.R.532d, Arist.Metaph. 1018a30, EN1094a10, Arr.Epict.1.1.1; δύναμις σκεπτική = the [[doctrine]] of the Sceptics, S.E.M.7.1.<br><span class="bld">4</span> a [[medicine]], Timostr.7, etc.; δυνάμεις ἁπλαῖ Hp.Decent.9, Aret.CD1.4, etc.; δυνάμεις πολυφάρμακοι Plu.2.403c, Gal.13.365: in plural, [[collection]] of [[formula]]e or [[prescription]]s, Orib.10.33.<br><span class="bld">b</span> [[action]] of [[medicine]]s, περὶ τῆς ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως, title of work by [[Galen]]; also, [[potency]], [[δυνάμει]] [[θερμά]], [[ψυχρά]], Id.1.672, al.<br><span class="bld">5</span> [[magically]] [[potent]] [[substance]] or [[object]], PMag.Leid.V.8.12: in plural, [[magical]] [[power]]s, Hld.4.7.<br><span class="bld">III</span> [[force]] or [[meaning]] of a [[word]], Lys.10.7, Pl. Cra.394b, Diog.Oen.12, Phld.Sign.31, etc.<br><span class="bld">b</span> [[phonetic]] [[value]] of [[sound]]s or [[letter]]s, Plb.10.47.8, D.H.Comp.12, Luc.Jud.Voc.5, etc.<br><span class="bld">2</span> [[worth]] or [[value]] of [[money]], Th.6.46,2.97, Plu.Lyc.9, Sol. 15.<br><span class="bld">IV</span> [[capability]] of [[exist]]ing or [[act]]ing, [[potentiality]], opp. [[actuality]] ([[ἐνέργεια]]), Arist.Metaph.1047b31, 1051a5, etc.: hence [[δυνάμει]] as adverb, [[virtually]], ὕστερον ὂν τῇ τάξει, πρότερον τῇ δυνάμει… ἐστί D.3.15; opp. [[ἐνεργείᾳ]], Arist.APo.86a28, al.; opp. [[ἐντελεχείᾳ]], Id.Ph.193b8, al.<br><span class="bld">V</span> Math., [[power]], κατὰ μεταφορὰν ἡ ἐν γεωμετρίᾳ λέγεται δύναμις Id.Metaph.1019b33; usually [[second power]], [[square]], [[κατὰ δύναμιν]] = in [[square]], Pl.Ti.54b, cf. Theol.Ar.11, etc.: chiefly in dat., [εὐθεῖα] δυνάμει ἴση a [[line]] the [[square]] on which is [[equal]] to an [[area]], ἡ BA [[ἐλάσσων]] ἐστὶν ἢ διπλασίων δυνάμει τῆς AK the [[square]] on BA is less than [[double]] of the [[square]] on AK, Archim.Sph.Cyl.2.9: εὐθεῖαι δυνάμεις σύμμετροι = [[commensurable]] in [[square]], Euc.10Def.2; ἡ δυνάμει [[δεκάς]] the series 12 + 22… + 102, Theol.Ar.64.<br><span class="bld">b</span> [[square number]], Pl.Ti.32a.<br><span class="bld">c</span> [[square]] of an [[unknown]] [[quantity]] (x2), Dioph.Def.2, al.<br><span class="bld">2</span> [[square root]] of a [[number]] which is not a [[perfect]] [[square]], [[surd]], opp. [[μῆκος]], Pl. Tht.147d.<br><span class="bld">3</span> [[product]] of two numbers, ἡ [[ἀμφοῖν]] (sc. τριάδος καὶ δυάδος) δύναμις [[ἑξάς]] Ph.1.3, cf. Iamb.in Nic.p.108 P.; [[δυνάμει]] [[in product]], Hero Metr.1.15, Theol.Ar.33.<br><span class="bld">VI</span> [[concrete]], [[power]]s, especially of [[divine]] [[being]]s, αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν [[LXX]] Is.34.4, cf. 1 Ep.Pet.3.22, al., Ph.1.587, Corp.Herm.1.26, Porph.Abst.2.34: sg., Act.Ap.8.10, PMag.Par.1.1275; [[πολυώνυμος]] δύναμις, of God, Secund.Sent.3.<br><span class="bld">VII</span> [[manifestation]] of [[divine]] [[power]], [[miracle]], Ev.Matt.11.21, al., Buresch Aus Lydien 113, etc.
|Definition=[ῠ], ἡ, gen. εως, Ion. ιος, Ion. dat. δυνάμι: ([[δύναμαι]]):—<br><span class="bld">A</span> [[power]], [[might]], in Hom., especially of [[bodily]] [[strength]], εἴ μοι δύναμις γε παρείη Od. 2.62, cf. Il.8.294; οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες Od.20.237; ἡ δύναμις τῶν νέων Antipho 4.3.2, etc.: generally, [[strength]], [[power]], [[ability]] to do anything, [[πὰρ δύναμιν]] = [[beyond]] one's [[strength]], Il.13.787; in Prose, παρὰ δύναμις τολμηταί Th.1.70, etc.; [[ὑπὲρ δύναμιν]] D.18.193; opp. [[κατὰ δύναμιν]] = as far as [[lie]]s in one, Hdt.3.142, etc. (κὰδ δύναμις Hes.Op.336); εἰς δύναμιν Cratin. 172, Pl.R. 458e, etc.; πρὸς τὴν δύναμιν Id.Phdr.231a.<br><span class="bld">2</span> [[outward]] [[power]], [[influence]], [[authority]], A.Pers.174 (anap.), Ag.779 (lyr.); καταπαύσαντα τὴν Κύρου δύναμιν Hdt.1.90; δυνάμει προὔχοντες Th.7.21, etc.; ἐν δύναμις εἶναι, [[γενέσθαι]], X.HG4.4.5, D.13.29.<br><span class="bld">3</span> [[force]] for [[war]], [[forces]], δύναμις ἀνδρῶν Hdt.5.100, cf. Pl.Mx.240d, Plb.1.41.2, [[LXX]] Ge.21.22, OGI139.8 (ii B. C.); μετὰ δυνάμεων ἱκανῶν Wilcken Chr.10 (ii B. C.), etc.; δύναμις καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καὶ ναυτική X.An.1.3.12; πέντε δυνάμεσι πεφρουρημένον, of the five projecting rows of [[sarissa|sarissae]] in the [[phalanx]], Ascl.Tact.5.2,al.<br><span class="bld">4</span> a [[power]], [[quantity]], χρημάτων δύναμις Hdt.7.9.ά.<br><span class="bld">5</span> [[means]], [[κατὰ δύναμιν]] Arist.EE1243b12; opp. [[παρὰ δύναμιν]], 2 Ep.Cor.8.3; κατὰ δύναμιν τῶν ὑπαρχόντων BGU1051.17 (Aug.).<br><span class="bld">II</span> [[power]], [[faculty]], [[capacity]], αἱ ἀμφὶ τὸ σῶμα δυνάμεις Hp.VM14; αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Pl.Tht.185e; ἡ τῆς ὄψεως δύναμις Id.R. 532a; ἡ τῶν λεγόντων δύναμις D.22.11: c. gen. rei, [[capacity]] for, τῶν ἔργων Arist.Pol.1309a35; τοῦ [[λέγειν]] Id.Rh.1362b22; τοῦ λόγου, τῶν λόγων, Men.578, Alex.94; δύναμις στρατηγική Plb.1.84.6; δύναμις ἐν πραγματείᾳ Id.2.56.5; δύναμις συνθετική D.H.Comp.2: abs., any [[natural]] [[capacity]] or [[faculty]], that may be improved and may be used for good or ill, Arist.Top. 126a37, cf. MM1183b28.<br><span class="bld">2</span> [[elementary]] [[force]], such as [[heat]], [[cold]], etc., Hp.VM16, Arist.PA646a14ἡ τοῦ θερμοῦ δύναμις ib.650a5; [[θερμαντικός|θερμαντικὴ]] δύναμις Epicur.Fr.60, cf. Polystr.p.23 W.<br><span class="bld">b</span> [[property]], [[quality]], ἰδίην δύναμιν καὶ φύσιν ἔχειν Hp.VM13, cf. Nat.Hom.5, Vict.1.10; especially of the [[natural]] [[property|properties]] of plants, etc., αἱ δυνάμεις τῶν φυομένων, τῶν σπερμάτων, X.Cyr.8.8.14, Thphr.HP8.11.1; [[productive]] [[power]], τῆς γῆς Id.Oec.16.4; μετάλλων Id.Vect.4.1: generally, [[function]], [[faculty]], δύναμις [[φυσική]], [[ζωική]], [[ψυχική]], Gal.10.635; [[Περὶ φυσικῶν δυνάμεων]] = On the Physical Capacities, title of work by [[Galen]].<br><span class="bld">c</span> in plural, [[agency|agencies]], [[ὑπάρχειν]] ἐν τῇ φύσει τὰς τοιαύτας δυνάμεις (sc. the gods) Polystr.p.10 W.<br><span class="bld">d</span> [[function]], [[meaning]], of part in whole, Id.p.17 W.<br><span class="bld">e</span> in Music, [[function]], [[value]], of a [[note]] in the [[scale]], δύναμις δέ ἐστι [[τάξις]] φθόγγου ἐν συστήματι = value is the [[position]] of a [[note]] within a [[system]] Cleonid.Harm.14, cf. Aristox.Harm.p.69M.; μέση κατὰ δύναμιν, opp. [[κατὰ θέσιν]], Ptol. Harm.2.5.<br><span class="bld">3</span> [[faculty]], [[art]], or [[craft]], Pl.R.532d, Arist.Metaph. 1018a30, EN1094a10, Arr.Epict.1.1.1; δύναμις σκεπτική = the [[doctrine]] of the Sceptics, S.E.M.7.1.<br><span class="bld">4</span> a [[medicine]], Timostr.7, etc.; δυνάμεις ἁπλαῖ Hp.Decent.9, Aret.CD1.4, etc.; δυνάμεις πολυφάρμακοι Plu.2.403c, Gal.13.365: in plural, [[collection]] of [[formula]]e or [[prescription]]s, Orib.10.33.<br><span class="bld">b</span> [[action]] of [[medicine]]s, περὶ τῆς ἁπλῶν φαρμάκων δυνάμεως, title of work by [[Galen]]; also, [[potency]], [[δυνάμει]] [[θερμά]], [[ψυχρά]], Id.1.672, al.<br><span class="bld">5</span> [[magically]] [[potent]] [[substance]] or [[object]], PMag.Leid.V.8.12: in plural, [[magical]] [[power]]s, Hld.4.7.<br><span class="bld">III</span> [[force]] or [[meaning]] of a [[word]], Lys.10.7, Pl. Cra.394b, Diog.Oen.12, Phld.Sign.31, etc.<br><span class="bld">b</span> [[phonetic]] [[value]] of [[sound]]s or [[letter]]s, Plb.10.47.8, D.H.Comp.12, Luc.Jud.Voc.5, etc.<br><span class="bld">2</span> [[worth]] or [[value]] of [[money]], Th.6.46,2.97, Plu.Lyc.9, Sol. 15.<br><span class="bld">IV</span> [[capability]] of [[exist]]ing or [[act]]ing, [[potentiality]], opp. [[actuality]] ([[ἐνέργεια]]), Arist.Metaph.1047b31, 1051a5, etc.: hence [[δυνάμει]] as adverb, [[virtually]], ὕστερον ὂν τῇ τάξει, πρότερον τῇ δυνάμει… ἐστί D.3.15; opp. [[ἐνεργείᾳ]], Arist.APo.86a28, al.; opp. [[ἐντελεχείᾳ]], Id.Ph.193b8, al.<br><span class="bld">V</span> Math., [[power]], κατὰ μεταφορὰν ἡ ἐν γεωμετρίᾳ λέγεται δύναμις Id.Metaph.1019b33; usually [[second power]], [[square]], [[κατὰ δύναμιν]] = in [[square]], Pl.Ti.54b, cf. Theol.Ar.11, etc.: chiefly in dat., [εὐθεῖα] δυνάμει ἴση a [[line]] the [[square]] on which is [[equal]] to an [[area]], ἡ BA [[ἐλάσσων]] ἐστὶν ἢ διπλασίων δυνάμει τῆς AK the [[square]] on BA is less than [[double]] of the [[square]] on AK, Archim.Sph.Cyl.2.9: εὐθεῖαι δυνάμεις σύμμετροι = [[commensurable]] in [[square]], Euc.10Def.2; ἡ δυνάμει [[δεκάς]] the series 12 + 22… + 102, Theol.Ar.64.<br><span class="bld">b</span> [[square number]], Pl.Ti.32a.<br><span class="bld">c</span> [[square]] of an [[unknown]] [[quantity]] (x2), Dioph.Def.2, al.<br><span class="bld">2</span> [[square root]] of a [[number]] which is not a [[perfect]] [[square]], [[surd]], opp. [[μῆκος]], Pl. Tht.147d.<br><span class="bld">3</span> [[product]] of two numbers, ἡ [[ἀμφοῖν]] (sc. τριάδος καὶ δυάδος) δύναμις [[ἑξάς]] Ph.1.3, cf. Iamb.in Nic.p.108 P.; [[δυνάμει]] [[in product]], Hero Metr.1.15, Theol.Ar.33.<br><span class="bld">VI</span> [[concrete]], [[power]]s, especially of [[divine]] [[being]]s, αἱ δυνάμεις τῶν οὐρανῶν [[LXX]] Is.34.4, cf. 1 Ep.Pet.3.22, al., Ph.1.587, Corp.Herm.1.26, Porph.Abst.2.34: sg., Act.Ap.8.10, PMag.Par.1.1275; [[πολυώνυμος]] δύναμις, of God, Secund.Sent.3.<br><span class="bld">VII</span> [[manifestation]] of [[divine]] [[power]], [[miracle]], Ev.Matt.11.21, al., Buresch Aus Lydien 113, etc.
}}
}}
{{DGE
{{DGE
|
|
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0672.png Seite 672]] εως, ἡ, [[Vermögen]], [[Kraft]]; von Homer an überall. Homer z. B. Odyss. 2, 62 ἦ τ' ἂν ἀμυναίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη; Iliad. 8, 294 οὐ μέν τοι, ὅση δύναμίς γε πάριστιν, παύομαι; Odyss. 10, 69 ἀκέσασθε, φίλοι· [[δύναμις]] γὰρ ἐν ὑμῖν; 3, 205 αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν, τίσασθαι μνηστῆρας; 20, 237 γνοίης χ' οἳη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες ἕπονται; Iliad. 23, 891 ὅσσον δυνάμει τε καὶ ἥμασιν ἔπλευ [[ἄριστος]]; 13, 786. 787 [[οὐδέ]] τί φημι ἀλκῆς δευήσεσθαι, ὅση δύναμίς γε πάρεστιν. πὰρ δύναμιν δ' οὐκ ἔστι καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν. – Folgende: 1) Vermögen, [[Kraft]]; – a) zunächst [[Körperkraft]]; αἱ τοῦ σώματος δυναμεις Plat. Theaet. 185 e; εἰ ἔτι ἐν δυνάμει ἦν τοῦ πορεύεσθαι, wenn ich noch die Kraft hätte, Rep. I, 328 c. – b) [[in geistiger]] Beziehung, Kraft, [[Talent]], Fertigkeit; ἡ τἀγαθοῦ δύν., ἡ σοφιστικὴ δύν., Plat. Phil. 64 e Soph. 233 a; ἡγεμονική, Geschicklichkeit, Pol. 10, 22, 4. 1, 84, 6, der σωματικαὶ καὶ θυμικαὶ δ. vrbdt, 6, 7, 3; ἡ τῶν λεγόντων δ., Beredsamkeit, Dem. 22, 11 u. A.; ἡ τῶν λόγων δ. ist sowohl Kraft der Rede, als Redefertigkeit, Arist. rhet. 1, 1; δύναμιν ἔχειν [[πρός]] τι, Isocr. 2, 12. – c) allgem., [[Vermögen]]; εἰς δύναμιν, nach Vermögen, nach besten Kräften, Plat. Polit. 273 b, oft, wie Folgde; auch εἰς δύναμιν ὅτι [[μάλιστα]], Plat. Rep. V, 458 e; eben so κατὰ δύναμιν, Phaedr. 249 c; κὰδ δύναμιν Hes. O. 834; κατὰ δύναμιν ὅτι [[μάλιστα]] διὰ βραχέων, Polit. 279 c; πρὸς τὴν δύναμιν τὴν αὑτῶν, Phaedr. 231 a; Ggstz ὑπὲρ δύναμιν, über Vermögen, Dem. 18, 193. – 2) Ansehen u. Einfluß im Staate, [[politische Macht]]; τῇ δυνάμει πρῶτοι Thuc. 7, 21; oft bei den Rednern; ἐν δυνάμει εἶναι, γίγνεσθαι, in Ansehen stehen; Xen. Hell. 4, 4, 5; Dem. 13, 29. Auch = ein obrigkeitliches Amt, Xen. – 3) [[Heeresmacht]], das [[Heer]], die [[Truppen]], im sing. u. im plur.; δεξάμενοι τὴν τῶν βαρβάρων δύναμιν Plat. Menex. 240 d; δ. ναυτική, πεζική, ἱππική, Xen. An. 1, 3, 12; u. so oft bei den Historikern. – 4) von der Arznei, die [[Heilkraft]]; Medic. Auch die [[Heilmittel]] selbst heißen δυνάμεις, wie B. A, p. 91 δυνάμεις τὰ τῶν ἰατρῶν φάρμακα. S. D. Sic. 1, 97. 4, 51; Plut. u. A. Vgl. Bast zu Greg. Cor. 907. – 5) der [[Werth]], [[Gehalt]] einer Münze, Thuc. 6, 46 u. Sp.; δύναμιν ὀλίγην τῷ νομίσματι ἔδωκε Plut. Lyc. 9; Sol. 15. Dah. = die [[Bdtg]] eines [[Wortes]]; ὀνόματα τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχοντα Lys. 10, 7; Plat. Crat. 394 b u. öfter; οὐκ εἰδότες, [[τίνα]] δύναμιν ἔχει [[ταῦτα]], was dies zu bedeuten hat, Pol. 3, 20, 5. Aehnl. τὸ εὐσεβὲς καὶ τὸ δίκαιον ἄν τ' ἐπὶ μικροῦ ἄν τ' ἐπί μείζονος παραβαίνῃ, τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχει, hat dieselbe Bedeutung, ist gleich, Dem. 9, 16. – Die [[Möglichkeit]]; entggstzt [[ἐνέργεια]], [[ἐντελέχεια]], oft Arist. – 6) in der Mathematik das [[Quadrat]] einer Zahl, einer Linie, Plat. Theaet. 198 b.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0672.png Seite 672]] εως, ἡ, [[Vermögen]], [[Kraft]]; von Homer an überall. Homer z. B. Odyss. 2, 62 ἦ τ' ἂν ἀμυναίμην, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη; Iliad. 8, 294 οὐ μέν τοι, ὅση δύναμίς γε πάριστιν, παύομαι; Odyss. 10, 69 ἀκέσασθε, φίλοι· [[δύναμις]] γὰρ ἐν ὑμῖν; 3, 205 αἲ γὰρ ἐμοὶ τοσσήνδε θεοὶ δύναμιν παραθεῖεν, τίσασθαι μνηστῆρας; 20, 237 γνοίης χ' οἳη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες ἕπονται; Iliad. 23, 891 ὅσσον δυνάμει τε καὶ ἥμασιν ἔπλευ [[ἄριστος]]; 13, 786. 787 [[οὐδέ]] τί φημι ἀλκῆς δευήσεσθαι, ὅση δύναμίς γε πάρεστιν. πὰρ δύναμιν δ' οὐκ ἔστι καὶ ἐσσύμενον πολεμίζειν. – Folgende: 1) Vermögen, [[Kraft]]; – a) zunächst [[Körperkraft]]; αἱ τοῦ σώματος δυναμεις Plat. Theaet. 185 e; εἰ ἔτι ἐν δυνάμει ἦν τοῦ πορεύεσθαι, wenn ich noch die Kraft hätte, Rep. I, 328 c. – b) [[in geistiger]] Beziehung, Kraft, [[Talent]], Fertigkeit; ἡ τἀγαθοῦ δύν., ἡ σοφιστικὴ δύν., Plat. Phil. 64 e Soph. 233 a; ἡγεμονική, Geschicklichkeit, Pol. 10, 22, 4. 1, 84, 6, der σωματικαὶ καὶ θυμικαὶ δύναμις vrbdt, 6, 7, 3; ἡ τῶν λεγόντων δ., Beredsamkeit, Dem. 22, 11 u. A.; ἡ τῶν λόγων δύναμις ist sowohl Kraft der Rede, als Redefertigkeit, Arist. rhet. 1, 1; δύναμιν ἔχειν [[πρός]] τι, Isocr. 2, 12. – c) allgem., [[Vermögen]]; εἰς δύναμιν, nach Vermögen, nach besten Kräften, Plat. Polit. 273 b, oft, wie Folgde; auch εἰς δύναμιν ὅτι [[μάλιστα]], Plat. Rep. V, 458 e; eben so κατὰ δύναμιν, Phaedr. 249 c; κὰδ δύναμιν Hes. O. 834; κατὰ δύναμιν ὅτι [[μάλιστα]] διὰ βραχέων, Polit. 279 c; πρὸς τὴν δύναμιν τὴν αὑτῶν, Phaedr. 231 a; Ggstz ὑπὲρ δύναμιν, über Vermögen, Dem. 18, 193. – 2) Ansehen u. Einfluß im Staate, [[politische Macht]]; τῇ δυνάμει πρῶτοι Thuc. 7, 21; oft bei den Rednern; ἐν δυνάμει εἶναι, γίγνεσθαι, in Ansehen stehen; Xen. Hell. 4, 4, 5; Dem. 13, 29. Auch = ein obrigkeitliches Amt, Xen. – 3) [[Heeresmacht]], das [[Heer]], die [[Truppen]], im sing. u. im plur.; δεξάμενοι τὴν τῶν βαρβάρων δύναμιν Plat. Menex. 240 d; δύναμις ναυτική, πεζική, ἱππική, Xen. An. 1, 3, 12; u. so oft bei den Historikern. – 4) von der Arznei, die [[Heilkraft]]; Medic. Auch die [[Heilmittel]] selbst heißen δυνάμεις, wie B. A, p. 91 δυνάμεις τὰ τῶν ἰατρῶν φάρμακα. S. D. Sic. 1, 97. 4, 51; Plut. u. A. Vgl. Bast zu Greg. Cor. 907. – 5) der [[Werth]], [[Gehalt]] einer Münze, Thuc. 6, 46 u. Sp.; δύναμιν ὀλίγην τῷ νομίσματι ἔδωκε Plut. Lyc. 9; Sol. 15. Dah. = die [[Bdtg]] eines [[Wortes]]; ὀνόματα τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχοντα Lys. 10, 7; Plat. Crat. 394 b u. öfter; οὐκ εἰδότες, [[τίνα]] δύναμιν ἔχει [[ταῦτα]], was dies zu bedeuten hat, Pol. 3, 20, 5. Aehnl. τὸ εὐσεβὲς καὶ τὸ δίκαιον ἄν τ' ἐπὶ μικροῦ ἄν τ' ἐπί μείζονος παραβαίνῃ, τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχει, hat dieselbe Bedeutung, ist gleich, Dem. 9, 16. – Die [[Möglichkeit]]; entggstzt [[ἐνέργεια]], [[ἐντελέχεια]], oft Arist. – 6) in der Mathematik das [[Quadrat]] einer Zahl, einer Linie, Plat. Theaet. 198 b.
}}
}}
{{bailly
{{bailly
Line 20: Line 20:
}}
}}
{{elru
{{elru
|elrutext='''δύνᾰμις:''' εως, ион. ιος (ῠ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[сила]], [[мощь]] (αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Plat. и σωματικὴ δύναμις Polyb.; ἡ τοῦ θερμοῦ δύναμις, τοῦ κινοῦντος δύναμις Arst.): ὅση δ. πάρεστιν [[или]] οἵη ἐμὴ δ. καὶ χεῖρες ἕπονται Hom. насколько хватит (моих) сил; ὁ [[νόμος]] ἀναγκαστικὴν [[ἔχει]] δύναμιν Arst. закон имеет принудительную силу; ἡ τῶν λόγων δ. Arst. и τῶν λεγόντων δ. Dem. [[сила красноречия]];<br /><b class="num">2)</b> [[могущество]], [[власть]] ([[θεῶν]] Eur.; κατὰ θάλατταν Arst.): δυνάμει προύχοντες Thuc. превосходящие по силам; ἡγεμονικὴ δ. Polyb. авторитет полководца;<br /><b class="num">3)</b> [[способность]], [[возможность]] (τῆς ὄψεως, τοῦ φθέγγεσθαι Arst.): κατὰ, πρὸς и εἲς δύναμιν Plat. [[по]] (в [[меру]]) [[возможности]], [[насколько возможно]]; παρὰ δύναμιν Thuc. и [[ὑπὲρ]] δύναμιν Dem. сверх возможного;<br /><b class="num">4)</b> [[свойство]] (τῶν φυομένων ἐκ τῆς γῆς αἱ δυνάμεις Xen.): ἡ τῆς γῆς δ. Xen. плодородие почвы;<br /><b class="num">5)</b> филос. [[возможность]], [[потенция]]: τὸ δυνάμει ([[или]] κατὰ δύναμιν) ὄν, ἐντελεχείᾳ ([[или]] ἐνεργείᾳ) μὴ ὄν Arst. существующее потенциально, но не в действительности;<br /><b class="num">6)</b> [[вооруженные силы]], [[войска]] (δ. καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καί ναυτική Xen.; αἱ τῶν Καρχηδονίων δυνάμεις Polyb.);<br /><b class="num">7)</b> [[ценность]], [[стоимость]] (χρημάτων Thuc.; τοῦ νομίσματος Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[значение]], [[смысл]] (ὀνομάτων Plat., Lys.; τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχειν Lys., Dem.; οὐκ εἰδότες [[τίνα]] δύναμιν [[ἔχει τοῦτο]] Polyb.);<br /><b class="num">9)</b> [[средство]], [[снадобье]] (τὰς τριχὰς δυνάμεσί τισι ποιῆσαι [[πολιάς]] Diod.; κόκκοι τινὲς καὶ δυνάμεις ἄλλαι Plut.);<br /><b class="num">10)</b> мат. [[степень]], преимущ. [[квадратная]] Plat., Arst.;<br /><b class="num">11)</b> мат. [[сторона квадрата]] Plat.
|elrutext='''δύνᾰμις:''' εως, ион. ιος (ῠ) ἡ<br /><b class="num">1)</b> [[сила]], [[мощь]] (αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Plat. и σωματικὴ δύναμις Polyb.; ἡ τοῦ θερμοῦ δύναμις, τοῦ κινοῦντος δύναμις Arst.): ὅση δύναμις πάρεστιν [[или]] οἵη ἐμὴ δύναμις καὶ χεῖρες ἕπονται Hom. насколько хватит (моих) сил; ὁ [[νόμος]] ἀναγκαστικὴν [[ἔχει]] δύναμιν Arst. закон имеет принудительную силу; ἡ τῶν λόγων δύναμις Arst. и τῶν λεγόντων δύναμις Dem. [[сила красноречия]];<br /><b class="num">2)</b> [[могущество]], [[власть]] ([[θεῶν]] Eur.; κατὰ θάλατταν Arst.): δυνάμει προύχοντες Thuc. превосходящие по силам; ἡγεμονικὴ δύναμις Polyb. авторитет полководца;<br /><b class="num">3)</b> [[способность]], [[возможность]] (τῆς ὄψεως, τοῦ φθέγγεσθαι Arst.): κατὰ, πρὸς и εἲς δύναμιν Plat. [[по]] (в [[меру]]) [[возможности]], [[насколько возможно]]; παρὰ δύναμιν Thuc. и [[ὑπὲρ]] δύναμιν Dem. сверх возможного;<br /><b class="num">4)</b> [[свойство]] (τῶν φυομένων ἐκ τῆς γῆς αἱ δυνάμεις Xen.): ἡ τῆς γῆς δύναμις Xen. плодородие почвы;<br /><b class="num">5)</b> филос. [[возможность]], [[потенция]]: τὸ δυνάμει ([[или]] κατὰ δύναμιν) ὄν, ἐντελεχείᾳ ([[или]] ἐνεργείᾳ) μὴ ὄν Arst. существующее потенциально, но не в действительности;<br /><b class="num">6)</b> [[вооруженные силы]], [[войска]] (δ. καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καί ναυτική Xen.; αἱ τῶν Καρχηδονίων δυνάμεις Polyb.);<br /><b class="num">7)</b> [[ценность]], [[стоимость]] (χρημάτων Thuc.; τοῦ νομίσματος Plut.);<br /><b class="num">8)</b> [[значение]], [[смысл]] (ὀνομάτων Plat., Lys.; τὴν αὐτὴν δύναμιν ἔχειν Lys., Dem.; οὐκ εἰδότες [[τίνα]] δύναμιν [[ἔχει τοῦτο]] Polyb.);<br /><b class="num">9)</b> [[средство]], [[снадобье]] (τὰς τριχὰς δυνάμεσί τισι ποιῆσαι [[πολιάς]] Diod.; κόκκοι τινὲς καὶ δυνάμεις ἄλλαι Plut.);<br /><b class="num">10)</b> мат. [[степень]], преимущ. [[квадратная]] Plat., Arst.;<br /><b class="num">11)</b> мат. [[сторона квадрата]] Plat.
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''δύνᾰμις''': [ῠ], ἡ, γεν. -εως, Ἰων. -ιος, Ἰων. δοτ. δυνάμι· ([[δύναμαι]]) - [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[ῥώμη]]· παρ’ Ὁμήρῳ ἰδίως ἐπὶ σωματικῆς δυνάμεως, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη Ὀδ. Β.62. πρβλ. Ἰλ. Θ. 294· οἵη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες Ὀδ. Υ. 237· [[οὕτως]] ἡ [[δύναμις]] τῶν νέων Ἀντιφῶν 127. 24, κτλ.·- [[ἐντεῦθεν]] [[καθόλου]], [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[ἱκανότης]] πρὸς πρᾶξίν τινος, ὅση δύναμίς γε πάρεστιν, Ἰλ. Θ. 294· πὰρ δύναμιν, παρὰ τὴν δύναμιν, [[πέρα]] τῆς δυνάμεώς τινος, Ν. 787· παρὰ πεζοῖς, παρὰ δ. Θουκ. 1. 70, κτλ.· [[ὑπὲρ]] δ. Δημ. 292. 25· ἀντίθ. κατὰ δ., ὅσον δύναταί τις, ὅσον ἰσχύει τις, Λατ. pro virili, Ἡρόδ. 3. 142, κτλ. (κὰδ δ. παρ’ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 334)· [[οὕτως]], εἰς δύναμιν Κρατῖν. Πυλ. 3, Πλάτ. Πολ. 458Ε, κτλ· πρὸς δ. ὁ αὐτ. Φαίδρ. 231Α. 2) ἐξωτερικὴ [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[βαρύτης]], [[ἀξίωμα]], Λατ. potentia, opes, Αἰσχύλ. Πέρσ. 174, Ἀγ. 779, Ἡρόδ. 1. 90, Θουκ. 7. 21, κτλ.· ἐν δ. [[εἶναι]], γίγνεσθαι Ξεν. Ἑλλ. 4. 4, 5, Δημ. 174, 27. 3) [[δύναμις]] διὰ πόλεμον, στρατιωτικαὶ δυνάμεις, δ. πεζικὴ Ἡρόδ. 5. 100, κτλ.· δ. καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καὶ ναυτική Ξεν. Ἀν. 1. 3, 12. 4) [[δύναμις]], [[ποσότης]], Λατ. vis, χρημάτων δ. Ἡρόδ. 7. 9, πρβλ. Θουκ. 9. 97., 6. 46. ΙΙ. [[δύναμις]], [[ἱκανότης]], αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Πλάτ. Θεαίτ. 185Ε· ἡ δ. τῆς ὄψεως Πλάτ. Πολ. 532Α· ἡ τῶν λεγόντων δ. Δημ. 596. 21· μετὰ γεν. πράγμ. [[ἱκανότης]] διά τι, τῶν ἔργων Ἀριστ. Πολ. 5. 9. 1· τοῦ λέγειν ὁ αὐτ. Ῥητ. 1. 6, 14· τοῦ λόγου, τῶν λόγων Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 52, Ἂλεξ. Ἱππ. 1· ἀπόλ., πᾶσα φυσικὴ ἢ ἠθικὴ [[ἱκανότης]], ἣν δύναταί τις νὰ τελειοποιήσῃ διὰ τῆς ἀσκήσεως καὶ μεταχειρισθῇ διὰ καλὸν ἢ διὰ κακόν. Ἀριστ. Τοπ. 4. 5, 9, Μ. Ἠθ. 1.2, 2., 7.2· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τῶν φυσικῶν δυνάμεων φυτῶν, κτλ., αἱ δ. τῶν φυομένων, τῶν σπερμάτων Ξεν. Κύρ. 8. 8, 14, κτλ.· ἡ παραγωγὸς [[δύναμις]], τῆς γῆς ὁ αὐτ. Οἰκ. 16, 4· μετάλλων ὁ αὐτ. Πόρ. 4, 1. 2) [[δύναμις]], [[τέχνη]], ὡς ἰατρική, λογική, ῥητορική, Ἀριστ. Μεταφ. 4. 12, 11., 8. 2, 1. 3) ἰατρικόν, [[φάρμακον]], Ἱππ. · πρβλ. Bast Γρηγ. σ. 907. ΙΙΙ. ἡ [[δύναμις]] ἢ [[σημασία]] λέξεως, Λυσ. 10. 7, Πλάτ. Κρατ. 394Β, κτλ. 2) ἡ [[ἀξία]] τῶν χρημάτων, Θουκ. 6. 46, πρβλ. 2. 97, Πλούτ. Λυκ. 9, Σόλ. 15. IV. [[ἱκανότης]] εἰς τὸ ὑπάρχειν ἢ ἐνεργεῖν, Λατ. potentia, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν πραγματικὴν ὕπαρξιν ἢ ἐνέργειαν ([[ἐνέργεια]], [[ἐντελέχεια]], Ἀριστ. Μεταφ. 8. 6, 9)· [[ἐντεῦθεν]], δυνάμει, ὡς ἐπίρρ., [[ὕστερον]] ὂν τῇ τάξει, πρότερον τῇ δυνάμει… ἐστὶ Δημ. 32.19· κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἐνεργείᾳ, Λατ. actu), Ἀριστ. Ἀν. Ὑστ. 1.24, ἐν τέλ.· ἢ πρὸς τὸ ἐντελεχείᾳ, ὁ αὐτ. Μεταφ. 3.5,1 κ. ἀλλ.· ἴδε [[ἐνέργεια]] ΙΙ. V. ὡς μαθηματ. ὅρος, potentia, ἐν τῇ γεωμετρίᾳ τὸ τετράγωνον εὐθείας γραμμῆς καὶ ἐν τῇ ἀριθμητικῇ ἰδίως τὸ τετράγωνον ἀριθμοῦ, Πλάτ. Θεαίτ. 147D κἑξ.· εὐθεῖαι δυνάμει σύμμετροί εἰσιν, [[ὅταν]] τὰ ὑπ’ αὐτῶν τετράγωνα τῷ αὐτῷ χωρίῳ μετρῆται Εὐκλ. 10. Ὁρ. 3· πρβλ. [[δύναμαι]] ΙΙ. 4.
|lstext='''δύνᾰμις''': [ῠ], ἡ, γεν. -εως, Ἰων. -ιος, Ἰων. δοτ. δυνάμι· ([[δύναμαι]]) - [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[ῥώμη]]· παρ’ Ὁμήρῳ ἰδίως ἐπὶ σωματικῆς δυνάμεως, εἴ μοι δύναμίς γε παρείη Ὀδ. Β.62. πρβλ. Ἰλ. Θ. 294· οἵη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες Ὀδ. Υ. 237· [[οὕτως]] ἡ [[δύναμις]] τῶν νέων Ἀντιφῶν 127. 24, κτλ.·- [[ἐντεῦθεν]] [[καθόλου]], [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[ἱκανότης]] πρὸς πρᾶξίν τινος, ὅση δύναμίς γε πάρεστιν, Ἰλ. Θ. 294· πὰρ δύναμιν, παρὰ τὴν δύναμιν, [[πέρα]] τῆς δυνάμεώς τινος, Ν. 787· παρὰ πεζοῖς, παρὰ δύναμις Θουκ. 1. 70, κτλ.· [[ὑπὲρ]] δύναμις Δημ. 292. 25· ἀντίθ. κατὰ δ., ὅσον δύναταί τις, ὅσον ἰσχύει τις, Λατ. pro virili, Ἡρόδ. 3. 142, κτλ. (κὰδ δύναμις παρ’ Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 334)· [[οὕτως]], εἰς δύναμιν Κρατῖν. Πυλ. 3, Πλάτ. Πολ. 458Ε, κτλ· πρὸς δύναμις ὁ αὐτ. Φαίδρ. 231Α. 2) ἐξωτερικὴ [[δύναμις]], [[ἰσχύς]], [[βαρύτης]], [[ἀξίωμα]], Λατ. potentia, opes, Αἰσχύλ. Πέρσ. 174, Ἀγ. 779, Ἡρόδ. 1. 90, Θουκ. 7. 21, κτλ.· ἐν δύναμις [[εἶναι]], γίγνεσθαι Ξεν. Ἑλλ. 4. 4, 5, Δημ. 174, 27. 3) [[δύναμις]] διὰ πόλεμον, στρατιωτικαὶ δυνάμεις, δύναμις πεζικὴ Ἡρόδ. 5. 100, κτλ.· δύναμις καὶ πεζὴ καὶ ἱππικὴ καὶ ναυτική Ξεν. Ἀν. 1. 3, 12. 4) [[δύναμις]], [[ποσότης]], Λατ. vis, χρημάτων δύναμις Ἡρόδ. 7. 9, πρβλ. Θουκ. 9. 97., 6. 46. ΙΙ. [[δύναμις]], [[ἱκανότης]], αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Πλάτ. Θεαίτ. 185Ε· ἡ δύναμις τῆς ὄψεως Πλάτ. Πολ. 532Α· ἡ τῶν λεγόντων δύναμις Δημ. 596. 21· μετὰ γεν. πράγμ. [[ἱκανότης]] διά τι, τῶν ἔργων Ἀριστ. Πολ. 5. 9. 1· τοῦ λέγειν ὁ αὐτ. Ῥητ. 1. 6, 14· τοῦ λόγου, τῶν λόγων Μένανδ. ἐν Ἀδήλ. 52, Ἂλεξ. Ἱππ. 1· ἀπόλ., πᾶσα φυσικὴ ἢ ἠθικὴ [[ἱκανότης]], ἣν δύναταί τις νὰ τελειοποιήσῃ διὰ τῆς ἀσκήσεως καὶ μεταχειρισθῇ διὰ καλὸν ἢ διὰ κακόν. Ἀριστ. Τοπ. 4. 5, 9, Μ. Ἠθ. 1.2, 2., 7.2· - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ τῶν φυσικῶν δυνάμεων φυτῶν, κτλ., αἱ δύναμις τῶν φυομένων, τῶν σπερμάτων Ξεν. Κύρ. 8. 8, 14, κτλ.· ἡ παραγωγὸς [[δύναμις]], τῆς γῆς ὁ αὐτ. Οἰκ. 16, 4· μετάλλων ὁ αὐτ. Πόρ. 4, 1. 2) [[δύναμις]], [[τέχνη]], ὡς ἰατρική, λογική, ῥητορική, Ἀριστ. Μεταφ. 4. 12, 11., 8. 2, 1. 3) ἰατρικόν, [[φάρμακον]], Ἱππ. · πρβλ. Bast Γρηγ. σ. 907. ΙΙΙ. ἡ [[δύναμις]] ἢ [[σημασία]] λέξεως, Λυσ. 10. 7, Πλάτ. Κρατ. 394Β, κτλ. 2) ἡ [[ἀξία]] τῶν χρημάτων, Θουκ. 6. 46, πρβλ. 2. 97, Πλούτ. Λυκ. 9, Σόλ. 15. IV. [[ἱκανότης]] εἰς τὸ ὑπάρχειν ἢ ἐνεργεῖν, Λατ. potentia, κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν πραγματικὴν ὕπαρξιν ἢ ἐνέργειαν ([[ἐνέργεια]], [[ἐντελέχεια]], Ἀριστ. Μεταφ. 8. 6, 9)· [[ἐντεῦθεν]], δυνάμει, ὡς ἐπίρρ., [[ὕστερον]] ὂν τῇ τάξει, πρότερον τῇ δυνάμει… ἐστὶ Δημ. 32.19· κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὸ ἐνεργείᾳ, Λατ. actu), Ἀριστ. Ἀν. Ὑστ. 1.24, ἐν τέλ.· ἢ πρὸς τὸ ἐντελεχείᾳ, ὁ αὐτ. Μεταφ. 3.5,1 κ. ἀλλ.· ἴδε [[ἐνέργεια]] ΙΙ. V. ὡς μαθηματ. ὅρος, potentia, ἐν τῇ γεωμετρίᾳ τὸ τετράγωνον εὐθείας γραμμῆς καὶ ἐν τῇ ἀριθμητικῇ ἰδίως τὸ τετράγωνον ἀριθμοῦ, Πλάτ. Θεαίτ. 147D κἑξ.· εὐθεῖαι δυνάμει σύμμετροί εἰσιν, [[ὅταν]] τὰ ὑπ’ αὐτῶν τετράγωνα τῷ αὐτῷ χωρίῳ μετρῆται Εὐκλ. 10. Ὁρ. 3· πρβλ. [[δύναμαι]] ΙΙ. 4.
}}
}}
{{Slater
{{Slater
Line 29: Line 29:
}}
}}
{{Abbott
{{Abbott
|astxt=[[δύναμις]], -εως, ἡ (< [[δύναμαι]]), [in [[LXX]] for עֹז,גּבוּרָה,צָבָה,(חֵיל) חַיִל, etc.; 35 words in [[all]];] <br />[[power]], [[might]], [[strength]]; [[relatively]], [[ability]], [[power]] to [[perform]]: Mt 25:15, Ac 3:12, He 11:11; κατὰ δ., II Co 8:3; παρὰ δ., ib.; [[ὑπὲρ]] δ., II Co 1:8; of [[pecuniary]] [[ability]], II Co 8:3, Re 18:3; absol., [[power]], [[might]]: Lk 24:49, Ac 1:8; opp. to [[ἀσθένεια]], I Co 15:43; ἡ δ. τ. ἁμαρτίας, I Co 15:56; of [[power]] in [[action]], Ro 1:16, 20 I Co 1:18, Phl 3:10, al.; ἡ δ. τ. θεοῦ, Mt 22:29, Mk 12:24, Ro 1:20, al.; opp. to [[μόρφωσις]], II Ti 3:5; in doxologies, Re 4:11 7:12, al.; ἐν δ., Mk 9:1, Lk 4:36, Ro 1:4, al.; of the [[power]] of performing miracles, Ac 6:8, II Th 2:9; pl., Mt 13:54, Mk 6:14, Ga 3:5, al.; of the [[force]] or [[meaning]] of a [[word]] (Plat., al.), I Co 14:11. By meton., of persons or things;<br /><b class="num">(a)</b>of God, Mt 26:64, Mk 14:62 (Dalman, Words, 200ff.); <br /><b class="num">(b)</b>of angels, Ro 8:38, Eph 1:21, I Pe 3:22; <br /><b class="num">(c)</b>of armies, pl. [LXX for צְבָאוֹת], metaph., of the stars, Mt 24:29, Mk 13:25, Lk 21:26; <br /><b class="num">(d)</b>of [[that]] wh. manifests God's [[power]]: Christ, I Co 1:24; τ. εὐαγγέλλιον, Ro 1:16; ἡ δ. τ. κυρίου, I Co 5:4; <br /><b class="num">(e)</b>of [[mighty]] works (Tr., Syn., §xci), δ. ποιεῖν, Mk 6:5 9:39; pl., Mt 7:22, Mk 6:2, Lk 10:13, al.; σημεῖακ. δ., Ac 8:13; δ. κ. τέρατα κ. σημεῖα, Ac 2:22, II Co 12:12. SYN.: [[βία]], [[ἐνέργεια]], [[ἐξουσία]], [[ἰσχύς]], [[κράτος]] (v. Tr., [[l.c.]]; Cremer, 218, 236; DB, i, 616; iv, 29; DCG, i, 607; ii, 188).
|astxt=[[δύναμις]], -εως, ἡ (< [[δύναμαι]]), [in [[LXX]] for עֹז,גּבוּרָה,צָבָה,(חֵיל) חַיִל, etc.; 35 words in [[all]];] <br />[[power]], [[might]], [[strength]]; [[relatively]], [[ability]], [[power]] to [[perform]]: Mt 25:15, Ac 3:12, He 11:11; κατὰ δ., II Co 8:3; παρὰ δ., ib.; [[ὑπὲρ]] δ., II Co 1:8; of [[pecuniary]] [[ability]], II Co 8:3, Re 18:3; absol., [[power]], [[might]]: Lk 24:49, Ac 1:8; opp. to [[ἀσθένεια]], I Co 15:43; ἡ δύναμις τ. ἁμαρτίας, I Co 15:56; of [[power]] in [[action]], Ro 1:16, 20 I Co 1:18, Phl 3:10, al.; ἡ δύναμις τ. θεοῦ, Mt 22:29, Mk 12:24, Ro 1:20, al.; opp. to [[μόρφωσις]], II Ti 3:5; in doxologies, Re 4:11 7:12, al.; ἐν δ., Mk 9:1, Lk 4:36, Ro 1:4, al.; of the [[power]] of performing miracles, Ac 6:8, II Th 2:9; pl., Mt 13:54, Mk 6:14, Ga 3:5, al.; of the [[force]] or [[meaning]] of a [[word]] (Plat., al.), I Co 14:11. By meton., of persons or things;<br /><b class="num">(a)</b>of God, Mt 26:64, Mk 14:62 (Dalman, Words, 200ff.); <br /><b class="num">(b)</b>of angels, Ro 8:38, Eph 1:21, I Pe 3:22; <br /><b class="num">(c)</b>of armies, pl. [LXX for צְבָאוֹת], metaph., of the stars, Mt 24:29, Mk 13:25, Lk 21:26; <br /><b class="num">(d)</b>of [[that]] wh. manifests God's [[power]]: Christ, I Co 1:24; τ. εὐαγγέλλιον, Ro 1:16; ἡ δύναμις τ. κυρίου, I Co 5:4; <br /><b class="num">(e)</b>of [[mighty]] works (Tr., Syn., §xci), δύναμις ποιεῖν, Mk 6:5 9:39; pl., Mt 7:22, Mk 6:2, Lk 10:13, al.; σημεῖακ. δ., Ac 8:13; δύναμις κ. τέρατα κ. σημεῖα, Ac 2:22, II Co 12:12. SYN.: [[βία]], [[ἐνέργεια]], [[ἐξουσία]], [[ἰσχύς]], [[κράτος]] (v. Tr., [[l.c.]]; Cremer, 218, 236; DB, i, 616; iv, 29; DCG, i, 607; ii, 188).
}}
}}
{{StrongGR
{{StrongGR
Line 41: Line 41:
}}
}}
{{mdlsj
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[from [[δύναμαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[power]], [[might]], [[strength]], Hom.: then, [[generally]], [[strength]], [[power]], [[ability]] to do a [[thing]], Hom.; παρὰ δύναμιν [[beyond]] one's [[strength]], Thuc.; [[ὑπὲρ]] δ. Dem.; κατὰ δ. as far as lies in one, Lat. pro virili, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> [[power]], [[might]], [[authority]], Aesch., etc.<br /><b class="num">3.</b> a [[force]] for war, forces, Xen.<br /><b class="num">4.</b> a [[quantity]], Lat. vis, χρημάτων δ. Hdt., etc.<br /><b class="num">II.</b> a [[power]], [[faculty]], [[capacity]], αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Plat., etc.; also of plants, etc., Xen.<br /><b class="num">III.</b> the [[force]] or [[meaning]] of a [[word]], Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> the [[worth]] or [[value]] of [[money]], Thuc.
|mdlsjtxt=[from [[δύναμαι]]<br /><b class="num">I.</b> [[power]], [[might]], [[strength]], Hom.: then, [[generally]], [[strength]], [[power]], [[ability]] to do a [[thing]], Hom.; παρὰ δύναμιν [[beyond]] one's [[strength]], Thuc.; [[ὑπὲρ]] δύναμις Dem.; κατὰ δύναμις as far as lies in one, Lat. pro virili, Hdt.<br /><b class="num">2.</b> [[power]], [[might]], [[authority]], Aesch., etc.<br /><b class="num">3.</b> a [[force]] for war, forces, Xen.<br /><b class="num">4.</b> a [[quantity]], Lat. vis, χρημάτων δύναμις Hdt., etc.<br /><b class="num">II.</b> a [[power]], [[faculty]], [[capacity]], αἱ τοῦ σώματος δυνάμεις Plat., etc.; also of plants, etc., Xen.<br /><b class="num">III.</b> the [[force]] or [[meaning]] of a [[word]], Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> the [[worth]] or [[value]] of [[money]], Thuc.
}}
}}
{{Chinese
{{Chinese
Line 50: Line 50:
}}
}}
{{elmes
{{elmes
|esmgtx=ἡ 1 [[poder]], [[fuerza]] de un dios ἐπικαλοῦμαί σε, ... τὸν τὰ πάντα φωτίζοντα καὶ διαυγάζοντα τῇ ἰδίᾳ δυνάμει τὸν σύμπαντα κόσμον <b class="b3">te invoco a ti, el que todo lo ilumina y con su propio poder llena de claridad a todo el cosmos</b> P IV 991 ἐπικαλοῦμαί σε ... ὁ ἐν τῇ δυνάμει τὰ πάντα διοικῶν <b class="b3">te invoco a ti, el que administra todo con su poder</b> P LXXVII 7 εἴσελθε, φάνηθί μοι, κύριε, ὁ ἐν πυρὶ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἰσχὺν ἔχων <b class="b3">ven, muéstrate a mí, señor, el que tiene en el fuego la fuerza y el poder</b> P IV 1024 καλῶ σε, ἐν τῷ βυθῷ τὴν δύναμιν ἔχουσαν <b class="b3">te invoco a ti, que en lo profundo tienes tu fuerza</b> P XIII 1073 P XXXVIII 4 (fr. lac.) ἐγώ εἰμι ὁ ἐπὶ τοῦ λωτοῦ τὴν δύναμιν ἔχων <b class="b3">yo soy el que sobre el loto tiene el poder</b> SM 6 1 θεὲ μέγιστε, ὅς ὑπερβάλλεις τὴν πᾶσαν δύναμιν, ἐπικαλοῦμαί σε <b class="b3">dios supremo, que sobrepasas todo poder, te invoco a ti</b> P XII 285 ἰσχύει σου ἡ δ., κύριε <b class="b3">poderosa es tu fuerza, señor</b> P IV 642 ἔστιν γὰρ δυνάμεως ὄνομα τοῦ μεγάλου θεοῦ καὶ σφραγίς <b class="b3">pues es el nombre del poder del gran dios y su sello</b> P VII 582 ἔχω τὴν δύναμιν τοῦ μεγάλου θεοῦ, ο<ὗ> οὐκ ἔξεστιν ὄνομα οὐδενὶ ὀνομάζειν <b class="b3">tengo la fuerza del gran dios, cuyo nombre a nadie está permitido pronunciar</b> P LXI 24 ὁρκίζω τὴν σὴν δύναμιν, τὴν πᾶσι μεγίστην <b class="b3">conjuro a tu fuerza, la más grande en todo</b> P I 344 P XII 137 ἀνάγκασον αὐτοὺς ποιῆσαι τῇ σ<ῇ> ἀεὶ ἰσχυρᾷ καὶ κρατ<αι>ᾷ δυνάμει πάντα τὰ ὑπ' ἐμοῦ γραφόμενα <b class="b3">oblígales con tu fuerza siempre poderosa y dominadora a hacer todo lo que yo he escrito</b> P XII 52 κύον, ἀνάλαβε σεαυτοῦ τὴν πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ πᾶσαν δύναμιν <b class="b3">perro, reúne toda tu fuerza y todo tu poder (ref. a Anubis) </b> P XVIIa 5 κύριε, δεῖξον αὐτοῖς ταχεῖαν τὴν δύναμίν σου <b class="b3">señor, muéstrales rápidamente tu poder</b> SM 59 6 διαέγειρον τῇ δυνάμει τοῦ αἰωνίου θεοῦ τόδε τὸ σῶμα <b class="b3">despierta con el poder del dios eterno este cuerpo</b> P XIII 279 δεῖξον τὴν δύναμίν σου, καὶ ἐξέλθῃ τὸ πιττάκιον <b class="b3">muestra tu fuerza y que la tablilla sea eficaz</b> C 8b 5 ἀξιῶ καὶ παρακαλῶ τὴν δύναμιν σου <b class="b3">pido y suplico tu poder</b> SM 41 7 διὰ τὴν δύναμιν τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος <b class="b3">por el poder del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo</b> C 15a 18 C 5a 14 C 15b 5 de un demon τῇ σῇ δυνάμει ἤδη ἔγγαιος, ναὶ ναί, φαῖνέ μοι <b class="b3">con tu poder ya como habitante de la tierra, sí, sí, muéstrate a mí</b> P I 90 2 [[fuerza]], [[poder mágico]] μύσται τῆς ἡμετέρας δυνάμεως ταύτης <b class="b3">iniciados en este nuestro poder</b> P IV 477 ἐπιδεικνύμενος τὴν δύναμιν τῆς θείας αὑτοῦ μαγείας <b class="b3">mostrando la fuerza de su magia divina</b> P IV 2449 ἐπὶ τῷ φοροῦντί μοι τήνδε τὴν δύναμιν ... ἄσπιλον ἀπὸ παντὸς κινδύνου τηρηθῆναι <b class="b3">a mí que llevo esta fuerza mágica conservada libre de todo peligro</b> P XII 260 de un libro ἐπιγνοὺς γὰρ τῆς βίβλου τὴν δύναμιν κρύψεις, ὦ τέκνον <b class="b3">pues una vez que conozcas el poder de este libro, lo mantendrás oculto, hijo</b> P XIII 741 de una fórmula ἔχει γὰρ δύναμιν Πνούθεως λόγος πείθειν θεοὺς καὶ πάσας τὰς θεάς <b class="b3">pues la fórmula de Pnutis tiene poder para convencer a dioses y a todas las diosas</b> P I 52 ἔστιν δὲ ἰσχυρὰ ἡ δ. <b class="b3">es grande su fuerza</b> P VII 918 P IV 3171 de una piedra δὸς ... δύναμιν ᾧ ἐπιτελοῦμαι σήμερον τῷ δεῖνα λίθῳ ... πρὸς τὸν δεῖνα <b class="b3">da fuerza a esta piedra con la que hoy celebro contra fulana</b> P IV 1617 de un anillo (δακτυλίδιον) ἐνδόξους ποιεῖ καὶ μεγάλους ... κατὰ δύναμιν <b class="b3">el anillo hace a los hombres famosos y grandes</b> P XII 272 de una imagen ἐπεκαλεσάμην σέ, ... ὅπως δῷς θείαν καὶ μεγίστην δύναμιν τούτῳ τῷ ξοάνῳ <b class="b3">te he invocado para que concedas una divina y suprema fuerza a esta imagen grabada</b> P XII 302 de una planta αὐτῷ γὰρ ἥδεται τὸ θεῖον καὶ τὴν δύναμιν παρέσχετο <b class="b3">pues con él se complace la divinidad y le ha proporcionado su fuerza</b> P XIII 102 P XIII 358 P XIII 657 de una entidad ἀποσκεδασθῆτω μου πᾶσα φλόξ, πᾶσα δ. οὐσίας, προστάγματι Αὐτοῦ ἀεὶ ὄντος <b class="b3">que se aleje de mí toda llama, todo poder de entidad mágica, por orden de Aquel que existe eternamente</b> P XIII 301 3 [[fuerza]] como conjunto de seres superiores ὁρκίζω σε ... ὃν εὐλογεῖ πᾶσα ἐνουράνιος δ. ἀγγέλων, ἀρχαγγέλων <b class="b3">te conjuro a ti, a quien bendice toda fuerza celestial de ángeles y arcángeles</b> P IV 3051 καλῶ σε, πατέρα τῶν ὅλων δυνάμεων, πατέρα τοῦ ἅπαντος κόσμου <b class="b3">te invoco a ti, padre de todas las fuerzas, padre de todo el cosmos</b> P XXIIb 4 P XXIIb 7  
|esmgtx=ἡ 1 [[poder]], [[fuerza]] de un dios ἐπικαλοῦμαί σε, ... τὸν τὰ πάντα φωτίζοντα καὶ διαυγάζοντα τῇ ἰδίᾳ δυνάμει τὸν σύμπαντα κόσμον <b class="b3">te invoco a ti, el que todo lo ilumina y con su propio poder llena de claridad a todo el cosmos</b> P IV 991 ἐπικαλοῦμαί σε ... ὁ ἐν τῇ δυνάμει τὰ πάντα διοικῶν <b class="b3">te invoco a ti, el que administra todo con su poder</b> P LXXVII 7 εἴσελθε, φάνηθί μοι, κύριε, ὁ ἐν πυρὶ τὴν δύναμιν καὶ τὴν ἰσχὺν ἔχων <b class="b3">ven, muéstrate a mí, señor, el que tiene en el fuego la fuerza y el poder</b> P IV 1024 καλῶ σε, ἐν τῷ βυθῷ τὴν δύναμιν ἔχουσαν <b class="b3">te invoco a ti, que en lo profundo tienes tu fuerza</b> P XIII 1073 P XXXVIII 4 (fr. lac.) ἐγώ εἰμι ὁ ἐπὶ τοῦ λωτοῦ τὴν δύναμιν ἔχων <b class="b3">yo soy el que sobre el loto tiene el poder</b> SM 6 1 θεὲ μέγιστε, ὅς ὑπερβάλλεις τὴν πᾶσαν δύναμιν, ἐπικαλοῦμαί σε <b class="b3">dios supremo, que sobrepasas todo poder, te invoco a ti</b> P XII 285 ἰσχύει σου ἡ δ., κύριε <b class="b3">poderosa es tu fuerza, señor</b> P IV 642 ἔστιν γὰρ δυνάμεως ὄνομα τοῦ μεγάλου θεοῦ καὶ σφραγίς <b class="b3">pues es el nombre del poder del gran dios y su sello</b> P VII 582 ἔχω τὴν δύναμιν τοῦ μεγάλου θεοῦ, ο<ὗ> οὐκ ἔξεστιν ὄνομα οὐδενὶ ὀνομάζειν <b class="b3">tengo la fuerza del gran dios, cuyo nombre a nadie está permitido pronunciar</b> P LXI 24 ὁρκίζω τὴν σὴν δύναμιν, τὴν πᾶσι μεγίστην <b class="b3">conjuro a tu fuerza, la más grande en todo</b> P I 344 P XII 137 ἀνάγκασον αὐτοὺς ποιῆσαι τῇ σ<ῇ> ἀεὶ ἰσχυρᾷ καὶ κρατ<αι>ᾷ δυνάμει πάντα τὰ ὑπ' ἐμοῦ γραφόμενα <b class="b3">oblígales con tu fuerza siempre poderosa y dominadora a hacer todo lo que yo he escrito</b> P XII 52 κύον, ἀνάλαβε σεαυτοῦ τὴν πᾶσαν ἐξουσίαν καὶ πᾶσαν δύναμιν <b class="b3">perro, reúne toda tu fuerza y todo tu poder (ref. a Anubis) </b> P XVIIa 5 κύριε, δεῖξον αὐτοῖς ταχεῖαν τὴν δύναμίν σου <b class="b3">señor, muéstrales rápidamente tu poder</b> SM 59 6 διαέγειρον τῇ δυνάμει τοῦ αἰωνίου θεοῦ τόδε τὸ σῶμα <b class="b3">despierta con el poder del dios eterno este cuerpo</b> P XIII 279 δεῖξον τὴν δύναμίν σου, καὶ ἐξέλθῃ τὸ πιττάκιον <b class="b3">muestra tu fuerza y que la tablilla sea eficaz</b> C 8b 5 ἀξιῶ καὶ παρακαλῶ τὴν δύναμιν σου <b class="b3">pido y suplico tu poder</b> SM 41 7 διὰ τὴν δύναμιν τοῦ πατρὸς καὶ τοῦ υἱοῦ καὶ τοῦ ἁγίου πνεύματος <b class="b3">por el poder del Padre, del Hijo y del Espíritu Santo</b> C 15a 18 C 5a 14 C 15b 5 de un demon τῇ σῇ δυνάμει ἤδη ἔγγαιος, ναὶ ναί, φαῖνέ μοι <b class="b3">con tu poder ya como habitante de la tierra, sí, sí, muéstrate a mí</b> P I 90 2 [[fuerza]], [[poder mágico]] μύσται τῆς ἡμετέρας δυνάμεως ταύτης <b class="b3">iniciados en este nuestro poder</b> P IV 477 ἐπιδεικνύμενος τὴν δύναμιν τῆς θείας αὑτοῦ μαγείας <b class="b3">mostrando la fuerza de su magia divina</b> P IV 2449 ἐπὶ τῷ φοροῦντί μοι τήνδε τὴν δύναμιν ... ἄσπιλον ἀπὸ παντὸς κινδύνου τηρηθῆναι <b class="b3">a mí que llevo esta fuerza mágica conservada libre de todo peligro</b> P XII 260 de un libro ἐπιγνοὺς γὰρ τῆς βίβλου τὴν δύναμιν κρύψεις, ὦ τέκνον <b class="b3">pues una vez que conozcas el poder de este libro, lo mantendrás oculto, hijo</b> P XIII 741 de una fórmula ἔχει γὰρ δύναμιν Πνούθεως λόγος πείθειν θεοὺς καὶ πάσας τὰς θεάς <b class="b3">pues la fórmula de Pnutis tiene poder para convencer a dioses y a todas las diosas</b> P I 52 ἔστιν δὲ ἰσχυρὰ ἡ δύναμις <b class="b3">es grande su fuerza</b> P VII 918 P IV 3171 de una piedra δὸς ... δύναμιν ᾧ ἐπιτελοῦμαι σήμερον τῷ δεῖνα λίθῳ ... πρὸς τὸν δεῖνα <b class="b3">da fuerza a esta piedra con la que hoy celebro contra fulana</b> P IV 1617 de un anillo (δακτυλίδιον) ἐνδόξους ποιεῖ καὶ μεγάλους ... κατὰ δύναμιν <b class="b3">el anillo hace a los hombres famosos y grandes</b> P XII 272 de una imagen ἐπεκαλεσάμην σέ, ... ὅπως δῷς θείαν καὶ μεγίστην δύναμιν τούτῳ τῷ ξοάνῳ <b class="b3">te he invocado para que concedas una divina y suprema fuerza a esta imagen grabada</b> P XII 302 de una planta αὐτῷ γὰρ ἥδεται τὸ θεῖον καὶ τὴν δύναμιν παρέσχετο <b class="b3">pues con él se complace la divinidad y le ha proporcionado su fuerza</b> P XIII 102 P XIII 358 P XIII 657 de una entidad ἀποσκεδασθῆτω μου πᾶσα φλόξ, πᾶσα δύναμις οὐσίας, προστάγματι Αὐτοῦ ἀεὶ ὄντος <b class="b3">que se aleje de mí toda llama, todo poder de entidad mágica, por orden de Aquel que existe eternamente</b> P XIII 301 3 [[fuerza]] como conjunto de seres superiores ὁρκίζω σε ... ὃν εὐλογεῖ πᾶσα ἐνουράνιος δύναμις ἀγγέλων, ἀρχαγγέλων <b class="b3">te conjuro a ti, a quien bendice toda fuerza celestial de ángeles y arcángeles</b> P IV 3051 καλῶ σε, πατέρα τῶν ὅλων δυνάμεων, πατέρα τοῦ ἅπαντος κόσμου <b class="b3">te invoco a ti, padre de todas las fuerzas, padre de todo el cosmos</b> P XXIIb 4 P XXIIb 7  
}}
}}
{{ntsuppl
{{ntsuppl
|ntstxt=[[aptitude]] ; [[miracle]]
|ntstxt=[[aptitude]] ; [[miracle]]
}}
}}