3,273,769
edits
(CSV import) |
mNo edit summary |
||
Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=entos | |Transliteration C=entos | ||
|Beta Code=e)nto/s | |Beta Code=e)nto/s | ||
|Definition=(ἐν) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[within]], [[inside]], opp. [[ἐκτός]]: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> Prep. c. gen., which mostly follows, but may precede, τείχεος | |Definition=(ἐν) <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[within]], [[inside]], opp. [[ἐκτός]]: </span><span class="sense"><span class="bld">I</span> Prep. c. gen., which mostly follows, but may precede, τείχεος ἐντός <span class="bibl">Il.12.380</span>, al., cf. Ἀρχ. Ἐφ. <span class="bibl">1920.33</span> (Boeot., V B.C.); ἐντὸς Ὀλύμπου <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>37</span>; στέρνων ἐντός <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span> 77</span> (anap.); σ' ἔθρεψεν ἐντὸς . . ζώνης <span class="bibl">Id.<span class="title">Eu.</span>607</span>; <b class="b3">ἐντὸς ἐμεωυτοῦ</b> [[in]] my [[senses]], [[under]] my own [[control]], <span class="bibl">Hdt.7.47</span>; ἐντὸς ἑωυτοῦ γίνεσθαι <span class="bibl">Id.1.119</span>, cf.<span class="bibl">Hp. <span class="title">Epid.</span>7.1</span>; ἐντὸς ὢν εἰπεῖν αὑτοῦ <span class="bibl">D.34.20</span>; ἐντὸς τῶν λογισμῶν <span class="bibl">Plu.<span class="title">Alex.</span>32</span>; <b class="b3">ἐντὸς ὑμῶν</b> [[in]] your [[hearts]], Ev.Luc.17.21; τῶν μαθημάτων ἐντός <span class="bibl">Dicaearch.1.30</span>; γραμμάτων ἐντός <span class="bibl">Sor.1.3</span>; ἐντὸς εἶναι τῶν συμβαινόντων παθῶν [[acquainted with]], <span class="bibl">Chrysipp.Stoic.3.120</span>; <b class="b3">ἐντὸς τοξεύματος</b> [[within]] shot, <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>991</span>, <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span>1.4.23</span>; <b class="b3">οὐδ' ἐντὸς πολλοῦ πλησιάζειν</b> not [[within]] a great distance, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>195b</span>, cf. <span class="bibl">Th.2.77</span>; <b class="b3">ἐντὸς ποιεῖν</b> put [[within]], τῶν τειχῶν <span class="bibl">Id.7.5</span>; ἐντὸς ποιεῖσθαι τῶν ἐπιτάκτων <span class="bibl">Id.6.67</span>; ἐντὸς πλαισίου ποιησάμενοι <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.8.16</span>; of [[troops]], <b class="b3">ἐντὸς αὐτῶν</b> [[within]] their own [[lines]], ib.<span class="bibl">1.10.3</span>: also with Verbs of motion, τείχεος ἐντὸς ἰόντες <span class="bibl">Il.12.374</span>; πύργων ἔπεμψεν ἐντός <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>12</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[within]], i.e. [[on this side]], ἐντὸς Ἅλυος ποταμοῦ <span class="bibl">Hdt.1.6</span>, cf. <span class="bibl">8.47</span>, <span class="bibl">Th.1.16</span>; <b class="b3">ἡ ἐντὸς Ἱσπανία</b>, = Lat. [[Hispania Citerior]], <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cat.Ma.</span>10</span>; ἐντὸς τοῦ Πόντου <span class="bibl">Hdt.4.46</span>; ἐντὸς ὅρων Ἡρακλείων <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>25c</span>; <b class="b3">ἐντὸς τῶν μέτρων τετμημένον μέταλλον</b> [[within]] the bounds of the adjacent property, an encroachment, <span class="bibl">Hyp.<span class="title">Eux.</span>35</span>; τῶν μέτρων ἐντός <span class="bibl">D.37.36</span>; also <b class="b3">ἐντὸς τῶν πρῳρέων . . καὶ τοῦ αἰγιαλοῦ</b> [[between]]... <span class="bibl">Hdt.7.100</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> of [[time]], [[within]], ἐντὸς οὐ πολλοῦ χρόνου <span class="bibl">Antipho 5.69</span>; ἐντὸς εἴκοσιν ἡμερῶν <span class="bibl">Th.4.39</span>, cf. <span class="title">IG</span>12.114.40, etc.; ἐντὸς ἑξήκοντ' ἐτῶν <span class="bibl">Amphis 20.2</span>; <b class="b3">ἐντὸς ἑσπέρας</b> [[short of]], i.e. [[before]], evening, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyn.</span>4.11</span>; <b class="b3">ἐντὸς ἑβδόμης</b> [[before]] the seventh of the month, Hsch.; <b class="b3">οἱ τῆς ἡλικίας ἐντὸς γεγονότες</b> [[short of]] manhood, <span class="bibl">Lys.2.50</span>; <b class="b3">τῆς πρεπούσης ἐντὸς ἡλικίας</b> [[within]] the fitting limits of age, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>18d</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> with Numbers, <b class="b3">ἐντὸς εἴκοσιν [ἐτῶν</b>] [[under]] twenty, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>984</span>; <b class="b3">ἐντὸς δραχμῶν πεντήκοντα</b> [[within]], i.e. [[under]]... <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 953b</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> of Degrees of relationship, <b class="b3">ἐντὸς ἀνεψιότητος</b> [[within]] the relationship of cousins, [[nearer than]] cousins, ib.<span class="bibl">871b</span>, Lexap.<span class="bibl">D.43.57</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> Adv. [[within]], ἐντὸς ἐέργειν <span class="bibl">Il.2.845</span>, <span class="bibl">Od.7.88</span>; χώρην ἐντὸς ἀπέργειν <span class="bibl">Hdt.3.116</span>; ἐντὸς ἔχειν τινάς <span class="bibl">Th.7.78</span>; <b class="b3">ἐντὸς ποιῆσαι</b> or [[ποιήσασθαι]], <span class="bibl">Id.5.2</span>, <span class="bibl">6.75</span>: freq. with the Art., <b class="b3">ἐκ τοῦ ἐ</b>., = [[ἔντοσθε]], <span class="bibl">Id.2.76</span>; <b class="b3">τὰ ἐ</b>. the [[inner parts]] of the body (of <b class="b3">ἥ τε φάρυγξ καὶ ἡ γλῶσσα</b>), ib.<span class="bibl">49</span>, cf. <span class="bibl">Pl. <span class="title">Prt.</span>334c</span>, etc.; [[τοὐντός]], opp. [[τοὔξω]], S.<span class="title">Ichn.</span>302; ἐντὸς [[in the Mediterranean]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mu.</span>393a12</span>.</span> | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">A</b> adv. <br /><b class="num">I</b> adv. de lugar<br /><b class="num">1</b> c. palabras que indican frontera, cerco o límite [[dentro]], [[adentro]], [[en el interior]] ὅσσους [[Ἑλλήσποντος]] [[ἀγάρροος]] | |dgtxt=<b class="num">A</b> adv. <br /><b class="num">I</b> adv. de lugar<br /><b class="num">1</b> c. palabras que indican frontera, cerco o límite [[dentro]], [[adentro]], [[en el interior]] ὅσσους [[Ἑλλήσποντος]] [[ἀγάρροος]] ἐντὸς ἐέργει a cuantos encierra dentro el Helesponto de fuertes corrientes, e.e., a cuantos circunda</i> de los tracios <i>Il</i>.2.845, περικληίουσαι τὴν [[ἄλλην]] χώρην καὶ ἐντὸς ἀπέργουσαι Hdt.3.116, cf. Arist.<i>Mu</i>.393<sup>a</sup>12, θύραι ... δόμον ἐντὸς ἔεργον puertas cerraban por dentro el palacio</i>, <i>Od</i>.7.88, τὸν Τεμενίτην ἐντὸς ποιησάμενοι Th.6.75, cf. 5.2, τοὺς δὲ σκευοφόρους ... ἐντὸς εἶχον οἱ ὁπλῖται Th.7.78, κάμπτοντες ἐντός Aristox.<i>Harm</i>.55.6, ἐὰν δύο κύκλων ... περιφέρειαι συσταθῶσιν [[ἐντός]] Papp.476, cf. 198, ἀρουρῶν, ὅσων ἐστὶν ἐντὸς καὶ ἐκτὸς κατὰ τὰ [[αὐτοῦ]] ὅρια <i>PMasp</i>.99.8 (VI d.C.).<br /><b class="num">2</b> astr., ref. cantidad [[menos]] ἐὰν ὑπὲρ τὰς ιε' ἢ [[ἐντός]], αἱ περιλειπόμεναι πρόσθεσιν ἢ ἀφαίρεσιν ἔχουσιν = si más de los quince (grados) o menos, los (grados) que exceden suman o restan</i> Vett.Val.21.10, cf. 335.22.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>subst. [[τὸ ἐντός]], [[τὰ ἐντός]] = [[lo interior]], [[lo de dentro]] ἐκ τοῦ ἐντὸς ... ἐσῳκοδόμουν se dedicaban desde el interior a construir</i> Th.2.76, ἐγ δὲ τῆς [[ἐντός]] por la parte de dentro</i>, <i>Didyma</i> 25B.20, 23, 24 (III a.C.), εἰ δὲ παραβλῶπες ὄντες εἰς τὸ ἐντὸς ... νεύοιεν de los bizcos, Adam.1.10, de partes del cuerpo o de sus órganos internos τοὐντὸς ἢ τοὔξω S.<i>Fr</i>.314.309, [[τὰ ἐντός]], ἥ τε [[φάρυξ]] καὶ ἡ [[γλῶσσα]] las partes internas, a saber la faringe y la lengua</i> Th.2.49, τὸ μὲν ἐκτὸς τοῦ τρώματος ὑγιάσθησαν, τὸ δ' ἐντὸς μή Hp.<i>Coac</i>.422, τοῖς μὲν ἔξωθεν τοῦ σώματος ..., τοῖς δ' ἐντὸς Pl.<i>Prt</i>.334c, τοῦ δὲ ποδὸς ... [[τὸ ἐντός]] la planta del pie</i> Arist.<i>HA</i> 494<sup>a</sup>17, cf. Polem.Phgn.85, κύστεως, νεφρῶν καὶ τῶν ἐντὸς ἀποκρύφων Vett.Val.2.13, tb. ref. el alma o la mente καὶ πάντα τὰ [[ἐντός]] μου [[LXX]] <i>Ps</i>.102.1, cf. Thdt.M.80.1685B.<br /><b class="num">2</b> en uso adnom. [[interno]], [[de dentro]] τὰ ἐντὸς ἄρθρα las articulaciones internas</i> Mnesith.Ath.51.29, σὺν τῷ ἐντὸς λέμματι con la corteza interna</i> de una nuez, Dieuch.15.84, ἡ ἐντὸς Ἱσπανία lat. <i>[[Hispania Citerior]]</i> Plu.<i>Cat.Ma</i>.10, ἡ ἐντὸς [[γωνία]] Euc.1.16, 29, ἡ ἐντὸς περιφέρεια Simp.<i>in Ph</i>.69.32.<br /><b class="num">B</b> prep. de gen.<br /><b class="num">I</b> indic. lugar ‘[[interior]]’, real o fig.<br /><b class="num">1</b> [[en el interior de]], [[dentro de]] a veces en anást. μαρμάρῳ ..., ὅ ῥα τείχεος ἐντὸς κεῖτο con una piedra marmórea que había dentro del recinto amurallado</i>, <i>Il</i>.12.380, ἐντὸς Ὀλύμπου Hes.<i>Th</i>.37, ἵππον ... πύργων ἔπεμψεν ἐντὸς ref. al caballo de Troya E.<i>Tr</i>.12, σ' ἔθρεψεν ἐντὸς ... ζώνης te alimentó en su vientre</i> A.<i>Eu</i>.607, τὴν ὠφελίαν ... ἐντὸς λίαν τῶν τειχῶν ποιήσας Th.7.5, ἀνδράποδα ἐντὸς πλαισίου ποιησάμενοι metieron a los esclavos dentro del cuadro que habían formado</i> X.<i>An</i>.7.8.16, cf. Th.6.67, στέρνων ἐντὸς dentro del pecho</i> A.<i>A</i>.76, τίνα ... ἐντὸς τῆς μήτρας φύονται Sor.1.19 (tít.), ἂν ἐπικατατέμνῃ τῶν μέτρων [[ἐντός]] si extiende el corte dentro de los límites</i> D.37.36, cf. Hyp.<i>Eux</i>.35, ἐντὸς τοῦ κώνου Archim.<i>Sph.Cyl</i>.1 def.5, fig. μόνος γὰρ οὗτος τῶν ἐντὸς δεκάδος ... pues éste es el único de los comprendidos en la década</i> ref. al número siete, Aristid.Quint.102.13<br /><b class="num">•</b>en el giro ἐντὸς καταστῆναι [[tomar posesión de]], [[apropiarse de]] τούτων (κινητῶν ἢ ἀκινήτων πραγμάτων) ἔτι ἐντὸς μὴ κατέστη Iust.<i>Nou</i>.135.1.<br /><b class="num">2</b> indic. distancia [[dentro de]], [[a la distancia de]] ἐντὸς γιγνόμενον ἤδη τοξεύματος encontrándose ya a tiro de flecha</i> X.<i>Cyr</i>.1.4.23, cf. E.<i>HF</i> 991, οὐδ' ἐντὸς πολλοῦ πλησιάζειν no acercarse ni a una gran distancia</i> Pl.<i>Smp</i>.195b, cf. Th.2.77, ἐντὸς τριάκοντα σταδίων a menos de treinta estadios</i> Call.<i>Fr</i>.407.90.<br /><b class="num">3</b> usos fig. c. εἶναι o γίγνεσθαι<br /><b class="num">a)</b> c. gen. del pron. pers. refl. [[estar en sí, en sus cabales]], [[tener juicio]], [[ser dueño de uno mismo]] δείματός εἰμι ὑπόπλεος οὐδ' ἐντὸς [[ἐμεωυτοῦ]] estoy lleno de temor y no estoy en mí</i>, e.e., no las tengo todas conmigo</i> Hdt.7.47, cf. 1.119, οὐ μέντοι γε ἐντὸς ὢν [[εἰπεῖν]] [[αὑτοῦ]] D.34.20, ἐντὸς ἑωυτοῦ ἐγένετο volvió en sí</i> Hp.<i>Epid</i>.7.1;<br /><b class="num">b)</b> c. gen. de otros pron. τἆλλα, ὁπόσα ἐντὸς αὐτῶν καὶ χρήματα καὶ ἄνθρωποι ἐγένοντο, πάντα ἔσωσαν X.<i>An</i>.1.10.3, ἡ [[βασιλεία]] τοῦ θεοῦ ἐντὸς ὑμῶν ἐστιν el reino de Dios en vuestras manos está</i>, <i>Eu.Luc</i>.17.21;<br /><b class="num">c)</b> c. gen. de abstr. [[estar dentro de, introducido en]] αὐτὸν ... ἐντὸς μανίης ἐόντα estando él en plena locura</i> Hp.<i>Ep</i>.16, τῶν συμβαινόντων ... παθῶν ἐντὸς εἶναι estar informado de las desgracias que suceden</i> Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.120, cf. 22, Plu.<i>Alex</i>.32, τῶν μαθημάτων [[ἐντός]], φιλαπόδημοι, γραμματικοί dados a las ciencias, amigos de viajes, letrados</i> Ps.Dicaearch.1.30, ἐντὸς ὢν τοῦ Λαιτωρίου νόμου estando sujeto a la lex Plaetoria</i> Mitteis <i>Chr</i>.60.21 (II d.C.).<br /><b class="num">II</b> indic. mov. o posición de proximidad relativa al hablante<br /><b class="num">1</b> [[del lado de aquí o de dentro]], [[por este lado]] de recintos, ríos, accidentes fís. τείχεος ἐντὸς ἰόντες avanzando por la cara interna del muro</i>, <i>Il</i>.12.374, τύραννος δὲ ἐθνέων τῶν ἐντὸς Ἅλυος ποταμοῦ soberano de los pueblos de este lado del río Halis</i> Hdt.1.6, cf. 4.46, Th.1.16, Isoc.4.144, 7.80, Plu.<i>Alex</i>.31, οὗτοι μὲν ἅπαντες ἐντὸς οἰκημένοι Θεσπρωτῶν Hdt.8.47, ὅσοι κατοικοῦμεν ἐντὸς ὅρων Ἡρακλείων Pl.<i>Ti</i>.25c, μήτε ναυτικὸν ἐντὸς Μαλέας περιπλέον Isoc.15.110.<br /><b class="num">2</b> c. dos gen. [[entre]], [[por enmedio de]] ὁ δ' ἐντὸς τῶν πρῳρέων πλέων ἐθηεῖτο καὶ τοῦ αἰγιαλοῦ éste pasaba revista navegando entre las proas y la orilla</i> Hdt.7.100.<br /><b class="num">III</b> del tiempo y sumas contables<br /><b class="num">1</b> [[antes de]], [[dentro de]] los límites de un plazo de tiempo determinados:<br /><b class="num">a)</b> por su duración ἐντὸς γε δισμυρίων ἐτέων Hdt.2.11, ἐντὸς ἑσπέρας X.<i>Cyn</i>.4.11, ἐντὸς ἑσπέρας X.<i>Cyn</i>.4.11, τὸ [[ἀργύριον]] ἐντὸς δυεῖν ἡμερῶν εὐλυτήσει pagará el dinero en el plazo de dos días</i>, <i>SEG</i> 39.1180.48 (Éfeso I d.C.), ἡ θέρμη ἐντὸς τῶν εἴκοσιν ἐμωλύνθη la fiebre desapareció antes de veinte días</i> Hp.<i>Epid</i>.7.59, 80, cf. <i>Coac</i>.384, Th.4.39, <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.105.39 (V a.C.), <i>PAmh</i>.72.5 (III d.C.), ἐντὸς ἑβδόμης [[proverb|prov.]] ref. la prohibición en Atenas de sacar el ejército en la primera semana del mes, Zen.3.79, Hsch., Phot.ε 1039<br /><b class="num">•</b>tb. ref. al pasado ἐντὸς οὐ πολλοῦ χρόνου hace no mucho tiempo</i> Antipho 5.69;<br /><b class="num">b)</b> por la fecha límite ἐντὸς Ἐπεὶφ δεκάτης antes del diez de Epif</i>, <i>POxy</i>.728.15 (II d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[dentro]] o [[por debajo de]], [[menos de]] una suma más o menos definidada ὅσοιπερ ἂν τῆς πρεπούσης ἐντὸς ἡλικίας γίγνωνται Pl.<i>Ti</i>.18d, cf. Lys.2.50, τις ἐντὸς ἑξήκοντ' ἐτῶν alguien de menos de sesenta años</i> Amphis 20.2, ὅσα ἐντὸς δραχμῶν πεντήκοντα en cuantos casos haya de una cuantía inferior a cincuenta dracmas</i> Pl.<i>Lg</i>.953b, τὰς ἐντὸς εἴκοσιν γὰρ ἐκδικάζομεν (<i>sc</i>. δίκας) juzgamos los casos de menos de veinte (años)</i> c. juego de palabras c. «dracmas», Ar.<i>Ec</i>.984.<br /><b class="num">3</b> indic. gradación [[hasta]] ἐντὸς ἀνεψιότητος hasta el grado de primo</i> Pl.<i>Lg</i>.871b, Ley en D.43.57.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *<i>en</i> y -<i>tos</i>, cf. lat. <i>[[intus]]</i>. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
Line 20: | Line 20: | ||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
|elrutext='''ἐντός:'''<br /><b class="num">I</b> adv.<br /><b class="num">1)</b> [[внутри]] (ἐέργειν τινάς Hom. и τι Hes.; εἶναι Plat., Arst.): ὁ | |elrutext='''ἐντός:'''<br /><b class="num">I</b> adv.<br /><b class="num">1)</b> [[внутри]] (ἐέργειν τινάς Hom. и τι Hes.; εἶναι Plat., Arst.): ὁ ἐντὸς Plat., Arst. внутренний; ἡ ἐντὸς [[θάλαττα]] Plut. Средиземное море; τὸ и τὰ ἐντὸς Thuc., Plat., Arst. внутренняя часть, внутренность, середина; ἐκ τοῦ ἐντὸς Thuc. с внутренней стороны, изнутри; ἐντὸς εἶναι Dem. не терять самообладания;<br /><b class="num">2)</b> [[внутрь]] (ἐμβάλλειν τι Arst.): ἐντὸς ποιεῖσθαι Thuc., Xen. или ποιεῖν Thuc. помещать внутрь, ставить в середину;<br /><b class="num">3)</b> [[внутри]], [[под одеждой]] (ἐντὸς τὴν χεῖρα ἔχειν Aeschin.).<br /><b class="num">II</b> praep. [[cum]] gen.<br /><b class="num">1)</b> [[внутри]], [[в]] (ἐντὸς ἢ [[ἔξωθεν]] δόμων Eur.; [[μήτε]] ἐντὸς εἶναί τινος [[μήτε]] [[ἔξω]] Plat.): ἐντὸς [[ἑωυτοῦ]] [[γενέσθαι]] Her. овладеть собой, остаться невозмутимым; ἐντὸς λογισμῶν εἶναι Plut. быть в здравом уме;<br /><b class="num">2)</b> [[внутри]], [[под]] (τοῦ ἱματίοι Xen.);<br /><b class="num">3)</b> [[внутрь]] (ἐντὸς πλαισίου ποιήσασθαί τινας Xen.);<br /><b class="num">4)</b> [[с внутренней стороны]], [[за]] (τείχεος ἐντὸς Hom. и ἐντὸς τείχους Isocr.);<br /><b class="num">5)</b> [[по сю сторону]] (ἐντὸς τοῦ ποταμοῦ Her., Thuc.; ἐντὸς [[ὅρων]] Ἡρακλείων Plat.);<br /><b class="num">6)</b> [[в пределах досягаемости]] (τοξεύματος Eur.; βελῶν Xen.; шутл. τοῦ φιλήματος Luc., Plut.);<br /><b class="num">7)</b> [[в пределах]], [[не свыше]], [[до]] ([[εἴκοσιν]] ἡμερῶν Thuc.; [[ἑξήκοντα]] ἐτῶν Dem.; δραχμῶν [[πεντήκοντα]] Plat.);<br /><b class="num">8)</b> [[ранее]], [[до]] (ἐντὸς ἑσπέρας Xen.): οἱ τῆς ἡλικίας ἐντὸς γεγονότες Lys. не достигшие (установленного) возраста;<br /><b class="num">9)</b> [[между]] (ἐντὸς τινος [[καί]] τινος Her.);<br /><b class="num">10)</b> [[ближе]]: οἱ ἐντὸς ἀνεψιότητος или ἀνεψιαδῶν Plat., Dem. ближайшие родственники;<br /><b class="num">11)</b> [[в доме]], [[у]] (ἐντὸς τινος τρέφεσθαι Plat.). | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
Line 35: | Line 35: | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=[[ἔντος]], το (Α)<br />(ο εν. [[σπάνιος]]<br />[[συνήθης]] ο πληθ. [[ἔντεα]] και <i>ἔντη</i>, <i>τα</i>)<br /><b>1.</b> [[οπλισμός]], όπλο (επιθετικό ή αμυντικό<br />π.χ. [[δόρυ]], [[ξίφος]], [[ασπίδα]], [[θώρακας]] <b>κ.λπ.</b>)<br />(«ἀσπίδι... ἥν παρὰ θάμνον [[ἔντος]] ἀμώμητον [[κάλλιπον]]» — την [[ασπίδα]], το ασύγκριτο όπλο μου, που το εγκατέλειψα [[δίπλα]] σ' έναν θάμνο, <b>Αρχίλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> το [[σκεύος]], [[καθετί]] που χρησιμεύει για την [[προπαρασκευή]], [[προετοιμασία]] ή [[επένδυση]]<br /><b>3.</b> <b>απόλ.</b> μουσικό όργανο<br /><b>4.</b> <b>συνεκδ.</b> [[άρμα]].<br />(AM [[ἐντός]]) (επίρρ. και πρόθ.)<br /><b>1.</b> [[μέσα]] («τοὺς δὲ σκευοφόρους... ἐντὸς εἶχον οἱ ὁπλῑται», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> απ' αυτή την [[πλευρά]], [[εντεύθεν]], από τη δική του [[μεριά]]<br />(«ἐντὸς Ἅλυος ποταμού», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> (για χρόνο) [[μέσα]] σ' ένα ορισμένο [[χρονικό]] [[διάστημα]] («ἐντὸς εἴκοσιν ἡμερῶν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «(τὰ) [[ἐντός]] μου» — η πνευματική και ψυχική μου [[υπόσταση]]<br />β) «μετεβλήθη [[εντός]] μου ο [[ρυθμός]] του κόσμου», <b>(Βιζυην.)</b><br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(και πληθ.) τὰ [[ἐντός]]<br />τα [[εντόσθια]], τα [[σπλάγχνα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἐντός]] τινος ποιῶ» — [[τοποθετώ]] [[φρουρά]] σε μια [[περιοχή]]<br /><b>2.</b> «ἐντὸς τοῦ νόμου [[εἰμί]]» — προστατεύομαι από τον νόμο<br /><b>3.</b> «ἐντὸς [[εἰμὶ]] τῶν συμβαινόντων παθῶν» — έχω [[γνώση]] από προσωπική [[πείρα]]<br /><b>4.</b> «ἐντὸς τῶν μαθημάτων ἐστί» — περιλαμβάνεται στα διδασκόμενα<br /><b>5.</b> «ἐντὸς τῶν μέτρων» — [[μέσα]] στα όρια παρακειμένου κτήματος<br /><b>6.</b> «οἱ ἐντὸς ἡλικίας γεγονότες» — οι ενήλικοι, αυτοί που βρίσκονται στην ανδρική [[ηλικία]]<br /><b>7.</b> «ἐντὸς ἀνεψιότητος» — ώς τον βαθμό συγγένειας τών εξαδέλφων<br /><b>8.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν εἰμι» — έχω νηφάλιο λογισμό, [[εχεφρονώ]]<br /><b>9.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν [[γίγνομαι]]» — [[ξαναποκτώ]] την πνευματική μου [[διαύγεια]], [[συνέρχομαι]]. ΙΙ. <b>(ειδ.)</b> (με αριθμτ. που δηλώνουν χρόνο ή [[ποσό]]) με υπολογισμό και του οριζόμενου αριθμού ή [[κάτω]] από τον οριζόμενο αριθμό («ἐντὸς δραχμῶν [[πεντήκοντα]]», <b>Πλάτ.</b><br />«τὰς ἐντὸς εἴκοσιν γὰρ ἐκδικάζομεν», <b>Αριστοφ.</b>) | |mltxt=[[ἔντος]], το (Α)<br />(ο εν. [[σπάνιος]]<br />[[συνήθης]] ο πληθ. [[ἔντεα]] και <i>ἔντη</i>, <i>τα</i>)<br /><b>1.</b> [[οπλισμός]], όπλο (επιθετικό ή αμυντικό<br />π.χ. [[δόρυ]], [[ξίφος]], [[ασπίδα]], [[θώρακας]] <b>κ.λπ.</b>)<br />(«ἀσπίδι... ἥν παρὰ θάμνον [[ἔντος]] ἀμώμητον [[κάλλιπον]]» — την [[ασπίδα]], το ασύγκριτο όπλο μου, που το εγκατέλειψα [[δίπλα]] σ' έναν θάμνο, <b>Αρχίλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>γεν.</b> το [[σκεύος]], [[καθετί]] που χρησιμεύει για την [[προπαρασκευή]], [[προετοιμασία]] ή [[επένδυση]]<br /><b>3.</b> <b>απόλ.</b> μουσικό όργανο<br /><b>4.</b> <b>συνεκδ.</b> [[άρμα]].<br />(AM [[ἐντός]]) (επίρρ. και πρόθ.)<br /><b>1.</b> [[μέσα]] («τοὺς δὲ σκευοφόρους... ἐντὸς εἶχον οἱ ὁπλῑται», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>2.</b> απ' αυτή την [[πλευρά]], [[εντεύθεν]], από τη δική του [[μεριά]]<br />(«ἐντὸς Ἅλυος ποταμού», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>3.</b> (για χρόνο) [[μέσα]] σ' ένα ορισμένο [[χρονικό]] [[διάστημα]] («ἐντὸς εἴκοσιν ἡμερῶν», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>φρ.</b> α) «(τὰ) [[ἐντός]] μου» — η πνευματική και ψυχική μου [[υπόσταση]]<br />β) «μετεβλήθη [[εντός]] μου ο [[ρυθμός]] του κόσμου», <b>(Βιζυην.)</b><br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />(και πληθ.) τὰ [[ἐντός]]<br />τα [[εντόσθια]], τα [[σπλάγχνα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b><br /><b>1.</b> «[[ἐντός]] τινος ποιῶ» — [[τοποθετώ]] [[φρουρά]] σε μια [[περιοχή]]<br /><b>2.</b> «ἐντὸς τοῦ νόμου [[εἰμί]]» — προστατεύομαι από τον νόμο<br /><b>3.</b> «ἐντὸς [[εἰμὶ]] τῶν συμβαινόντων παθῶν» — έχω [[γνώση]] από προσωπική [[πείρα]]<br /><b>4.</b> «ἐντὸς τῶν μαθημάτων ἐστί» — περιλαμβάνεται στα διδασκόμενα<br /><b>5.</b> «ἐντὸς τῶν μέτρων» — [[μέσα]] στα όρια παρακειμένου κτήματος<br /><b>6.</b> «οἱ ἐντὸς ἡλικίας γεγονότες» — οι ενήλικοι, αυτοί που βρίσκονται στην ανδρική [[ηλικία]]<br /><b>7.</b> «ἐντὸς ἀνεψιότητος» — ώς τον βαθμό συγγένειας τών εξαδέλφων<br /><b>8.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν εἰμι» — έχω νηφάλιο λογισμό, [[εχεφρονώ]]<br /><b>9.</b> «ἐντὸς ἐμαυτοῦ» ή «ἐντὸς τῶν λογισμῶν [[γίγνομαι]]» — [[ξαναποκτώ]] την πνευματική μου [[διαύγεια]], [[συνέρχομαι]]. ΙΙ. <b>(ειδ.)</b> (με αριθμτ. που δηλώνουν χρόνο ή [[ποσό]]) με υπολογισμό και του οριζόμενου αριθμού ή [[κάτω]] από τον οριζόμενο αριθμό («ἐντὸς δραχμῶν [[πεντήκοντα]]», <b>Πλάτ.</b><br />«τὰς ἐντὸς εἴκοσιν γὰρ ἐκδικάζομεν», <b>Αριστοφ.</b>)·<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Στον τ. [[εντός]] εμφανίζεται ως α΄ συνθετικό η [[πρόθεση]] <i>εν</i> και ως β' συνθετικό [[επίθημα]] -<i>τος</i> ([[πρβλ]]. λατ. <i>intus</i>). Ο τ. [[εντός]] χρησιμοποιείται και ως [[πρόθεση]] και ως [[επίρρημα]]<br />ως [[πρόθεση]] συντάσσεται με (προτασσόμενη ή επιτασσόμενη) γενική]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
Line 41: | Line 41: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: adv. and prep.<br />Meaning: [[inside]] (Il.).<br />Derivatives: <b class="b3">ἔντοσθε(ν</b>), rare [[ἔντοθεν]] (after [[ἔνδοθεν]], [[ἔκτοθεν]] etc.) <b class="b2">(from) inside</b> (ep. Ion., Il.;) with [[ἐντόσθια]] and [[ἐντοσθίδια]] n. pl. [[intestines]] (Hp., Arist.; cf. Chantraine Formation 39), with the adj. [[ἐντόσθιος]], <b class="b3">-ίδιος</b> [[of the intestines]] (medic. a. o.); cf. below. - Comparative [[ἐντότερος]] [[inner]] (LXX).<br />Origin: IE [Indo-European] [314] <b class="b2">*h₁entos</b> <b class="b2">(from) inside</b><br />Etymology: With Lat. [[intus]] <b class="b2">(from) inside</b> identical; IE formation in [[-tos]] (e. g. Skt. <b class="b2">i- | |etymtx=Grammatical information: adv. and prep.<br />Meaning: [[inside]] (Il.).<br />Derivatives: <b class="b3">ἔντοσθε(ν</b>), rare [[ἔντοθεν]] (after [[ἔνδοθεν]], [[ἔκτοθεν]] etc.) <b class="b2">(from) inside</b> (ep. Ion., Il.;) with [[ἐντόσθια]] and [[ἐντοσθίδια]] n. pl. [[intestines]] (Hp., Arist.; cf. Chantraine Formation 39), with the adj. [[ἐντόσθιος]], <b class="b3">-ίδιος</b> [[of the intestines]] (medic. a. o.); cf. below. - Comparative [[ἐντότερος]] [[inner]] (LXX).<br />Origin: IE [Indo-European] [314] <b class="b2">*h₁entos</b> <b class="b2">(from) inside</b><br />Etymology: With Lat. [[intus]] <b class="b2">(from) inside</b> identical; IE formation in [[-tos]] (e. g. Skt. <b class="b2">i-táḥ</b> [[from here]], Lat. [[peni-tus]] <b class="b2">[from] inside</b>) to the adverb <b class="b2">*en</b>; s. [[ἔν]]. Cf. [[ἐκτός]] . - [[ἐντόσθια]] not with Vendryes REGr. 23, 74 from <b class="b3">*ἐντόστια</b> (after [[ἔντοσθε]]) = Skt. [[antastya-]] n. [[intestines]]; the word belongs to Skt. <b class="b2">antár</b> [[inside]] (s. [[ἔντερον]]) with regular replacement of [[-r]] by [[-s-]] in sandhi before suffix [[-tya-]]. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj |