αἰσθάνομαι: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> [[αἴσθομαι]] Ach.Tat.4.4.6, a veces como var. Th.5.26 (ap.crít.), Pl.<i>R</i>.608a, Isoc.3.5<br /><b class="num">• Morfología:</b> [v. med.-pas. fut. αἰσθανθήσομαι [[LXX]] <i>Is</i>.49.26, αἰσθηθήσομαι [[LXX]] <i>Is</i>.33.11; aor. subj. αἰσθήσωμαι Sch.Arat.418, αἰσθηθῶ [[LXX]] <i>Ib</i>.40.23; tard. act. (dud.) ἐσθάνετε (l. αἰσθ-) <i>POxy</i>.3417.10 (IV d.C.)]<br /><b class="num">I</b> de la percepción por los sentidos<br /><b class="num">1</b> en sent. gener. [[conocer por los sentidos]] op. [[γιγνώσκω]]: μήτε ἃ τῷ ἄλλῳ σώματι αἰσθάνεται, μηδὲ ἃ τῇ γνώμῃ γιγνώσκει Critias B 39<br /><b class="num">•</b>op. ξυνίημι: ἄνθρωπον [[γάρ]] φησι τῶν ἄλλων διαφέρειν ὅτι μόνον ξυνίησι, τὰ δ' ἄλλα αἰσθάνεται μέν, οὐ ξυνίησι δέ Alcmaeo B 1a<br /><b class="num">•</b>op. θεωρεῖν: τὸ κατ' ἐνέργειαν (αἰσθάνεσθαι) τῷ θεωρεῖν διαφέρει ὅτι ... Arist.<i>de An</i>.417^b18<br /><b class="num">•</b>op. [[φρονεῖν]] y νοεῖν: οὐ ταὐτόν ἐστι τὸ αἰσθάνεσθαι καὶ τὸ φρονεῖν ... ἀλλ' οὐδὲ τὸ νοεῖν Arist.<i>de An</i>.427^b7-9<br /><b class="num">•</b>τῷ αἰσθάνεσθαι τὸ ζῷον πρὸς τὸ μὴ ζῷον διορίζομεν Arist.<i>Iuu</i>.467^b24.<br /><b class="num">2</b> en sent. específico [[percibir]], [[ver]], [[oír]], [[tocar]], [[oler]] con un determinante del campo de la percepción sensible c. ac. βοήν [[percibir]], [[oír un grito]] S.<i>Ai</i>.1318, ὥς μοι πολλὰς μὲν θρήνων ᾠδάς, πολλὰς δ' ... ᾔσθου ... πλαγάς cuántos cantos de duelo me oíste y cuántos golpes me viste darme</i> S.<i>El</i>.89, οὐδ' ὄνομ' <ἄρ'> οὐδὲ τῶν ἐμῶν κακῶν κλέος ᾔσθου S.<i>Ph</i>.252<br /><b class="num">•</b>c. gen. βοῆς E.<i>Hipp</i>.603, ὦ θεῖον ὀσμῆς πνεῦμα ... ᾐσθόμην σου E.<i>Hipp</i>.1392, τῆς φωνῆς Ach.Tat.4.4.6, c. gen. y part. concord. c. el gen. τινὸς ὑποστενούσης S.<i>El</i>.79<br /><b class="num">•</b>c. dat. τῇ ψαύσει Democr.B 11, τῇ ὄψει καὶ τῇ ἁφῇ καὶ τῇ ἀκοῇ Hp.<i>Off</i>.1, τῇ ὄψει Th.7.75, ἀκοῇ Th.6.17, 20, τῇ ὀσμῇ X.<i>Mem</i>.3.11.8<br /><b class="num">•</b>sin determinante del campo de la percepción sensible [[ver]] δισσοὺς τυράννους ἐκπεσόντας A.<i>Pr</i>.957, με S.<i>Ph</i>.75<br /><b class="num">•</b>[[oír]] οὐκ [[εἶδον]] αὐτόν, ᾐσθόμην δ' ἔτ' ὄντα νιν S.<i>Ph</i>.445, τὰ τῶν φίλων κακά E.<i>Hel</i>.764, μηδ' ἀντιβολούντων μηδὲν αἰσθανοίατο Ar.<i>Pax</i> 209, πάντα Th.1.133<br /><b class="num">•</b>[[oler]] τὸν δὲ (el caballo de Darío) αἰσθόμενον φριμάξασθαι Hdt.3.87.<br /><b class="num">II</b> de la percepción intelectual<br /><b class="num">1</b> como resultado de un proceso de percepción sensible [[darse cuenta]], [[conocer]], [[enterarse]] c. ac. τὸ γεγενημένον Th.4.44, τὸν θροῦν Th.4.66, cf. E.<i>Tr</i>.638, c. part. pred. del suj. [[αἰσθάνομαι]] κάμνων Th.2.51. c. part. pred. del compl. dir. ᾔσθοντο αὐτοὺς προσπλέοντας Th.1.47, ἐγγὺς ὄντα ᾐσθάνοντο αὐτόν Th.7.2, εἴ τινά κ[α σ] υνωμοσίαν αἴσ[θ] ωμαι ἐοῦσαν [ἢ γι] νομέναν <i>IPE</i> 1².401.45 (Quersoneso Táurico III a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. constr. propias de verbos de lengua y pensamiento αἰ. ὅτι Th.5.2, X.<i>An</i>.1.2.21, αἰσθανθήσεται πᾶσα σὰρξ ὅτι ἐγὼ κύριος [[LXX]] <i>Is</i>.49.26<br /><b class="num">•</b>c. ὡς X.<i>An</i>.3.1.40<br /><b class="num">•</b>c. prep. c. gen. [[enterarse por]] ὑπ' αὐτομόλων Th.5.2, δι' ὧν Pl.<i>Tht</i>.184e<br /><b class="num">•</b>[[recordar]] ἡ τρίτη ([[ἀναγνώρισις]]) διὰ μνήμης, τῷ αἰσθέσθαι τι ἰδόντα Arist.<i>Po</i>.1454^b37<br /><b class="num">•</b>abs. ὡς δὲ [[ἄνω]] πλείους ἐγένοντο, ᾔσθοντο οἱ ἐκ τῶν πύργων φύλακες Th.3.22, c. sent. irón. νῦν ὄψεσθε, νῦν αἰσθηθήσεσθε [[LXX]] <i>Is</i>.33.11.<br /><b class="num">2</b> de un proceso netamente mental [[entender]], [[percibir mentalmente]], [[conocer]] τῇ γνώμῃ Hp.<i>Off</i>.1, Th.7.75<br /><b class="num">•</b>c. ac. τὸ μέλλον Th.1.90, τὰς αἰτίας Th.2.60, τοῦτο Th.3.36, τὴν διάνοιαν Th.7.60, τὰ τῆς θεοῦ E.<i>Hel</i>.653, τὸ πραχθέν Lys.9.4<br /><b class="num">•</b>τὰ κατὰ τὴν Πρωτάρχου ἐπιστολήν <i>PSI</i> 552.29 (III a.C.)<br /><b class="num">•</b>c. giro prep. περί τινος Th.1.70<br /><b class="num">•</b>c. part. pred. concord. c. suj. οὐκ αἰσθάνονται τὰ αὐτὰ πράττοντες Thrasym.B 1, ὄντες γελοῖοι Pl.<i>Thg</i>.122c<br /><b class="num">•</b>c. part. en gen. ᾐσθόμην τεχνωμένου Ar.<i>V</i>.176, ἤδη τινων ᾐσθόμην ἀχθομένων μοι Lys.16.20<br /><b class="num">•</b>c. constr. propias de verbos de lengua y pensamiento αἰσθόμενος οὐκ ἂν πείθειν αὐτούς Th.5.4, αἰσθανόμενος αὐτοὺς μέγα ... δύνασθαι Th.6.59, αἰ. ὅτι ... Pl.<i>Ap</i>.21e, οὕνεκα S.<i>El</i>.1477<br /><b class="num">•</b>abs. ᾔσθημαι me doy cuenta</i> E.<i>Hipp</i>.1403, cf. <i>Or</i>.752, οἱ δὲ δυνατοὶ αἰσθόμενοι Συρακοσίους ἐπάγονται Th.5.4, οὐκ αἰσθήσετ' οὐδείς Men.<i>Dysc</i>.902.<br /><b class="num">3</b> abs. en part. [[tener capacidad de juicio]] τῇ ἡλικίᾳ Th.5.26, ἄνθρωποι αἰσθανόμενοι Th.1.71, cf. X.<i>Mem</i>.4.1.1, Pl.<i>R</i>.360d, τούτους ἀφώνους, αἰσθανομένους δέ, ξυμβαίνει γίνεσθαι Hp.<i>Coac</i>.194.<br /><b class="num">4</b> dud., tal vez act. [[ser comprensivo]], [[tener sensibilidad]], [[buenos sentimientos]] οὐκ ἐσθάνετε ἀνθρώποις <i>POxy</i>.l.c.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Cf. 1 [[ἀίω]].