οἶκος: Difference between revisions

No change in size ,  29 November 2022
m
Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}}\n)" to "$3$1$2"
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1")
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}}\n)" to "$3$1$2")
Line 12: Line 12:
{{bailly
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> maison, habitation <i>en gén.</i> : κατ’ οἶκον SOPH <i>ou</i> κατ’ οἴκους HDT à la maison ; <i>p. ext.</i> résidence <i>en gén. ; particul.</i><br /><b>1</b> [[appartement]], [[chambre]];<br /><b>2</b> [[salle à manger]];<br /><b>3</b> [[temple]];<br /><b>II.</b> train de maison :<br /><b>1</b> [[biens]], [[propriété]], [[avoir]];<br /><b>2</b> famille, race.<br />'''Étymologie:''' p. *[[ϝοῖκος]], cf. <i>lat.</i> vicus.
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>I.</b> maison, habitation <i>en gén.</i> : κατ’ οἶκον SOPH <i>ou</i> κατ’ οἴκους HDT à la maison ; <i>p. ext.</i> résidence <i>en gén. ; particul.</i><br /><b>1</b> [[appartement]], [[chambre]];<br /><b>2</b> [[salle à manger]];<br /><b>3</b> [[temple]];<br /><b>II.</b> train de maison :<br /><b>1</b> [[biens]], [[propriété]], [[avoir]];<br /><b>2</b> famille, race.<br />'''Étymologie:''' p. *[[ϝοῖκος]], cf. <i>lat.</i> vicus.
}}
{{pape
|ptext=ὁ (eigtl. *Ϝοίκος, <i>[[vicus]]</i>),<br><b class="num">1</b> <i>Haus, [[Wohnung]]</i>; Hom. oft, wie Hes. <i>O</i>., [[sowohl]] von dem regelmäßigen, [[festen]] Hause, als von der <i>[[Lagerhütte]]</i> des [[Achilleus]], <i>Il</i>. 24.471, 572, der <i>[[Höhle]] des [[Kyklopen]], Od</i>. 9.478, und den <i>[[Hütten]] der [[Landleute]]</i>; Soph. <i>Phil</i>. 159 von der <i>[[Höhle]] des Philoktet</i>. Er braucht es <i>Aj</i>. 1000 und [[sonst]], wie Eur., auch für <i>[[Heimat]], [[Vaterland]]</i>, wie wir, πρὸς οἶκον εὐθύνοντες εἰναλίαν πλάτην, <i>Hec</i>. 39; [[θεῶν]], Her. 8.143 und [[sonst]]; κατ' οἴκους, <i>zu Hause</i>, 3.79, 6.39; ἐπ' οἴκου ἀναχωρεῖν, <i>nach Hause [[zurückkehren]]</i>, Thuc. 1.87, 108; ἀπ' οἴκου [[εἶναι]], <i>von Hause [[entfernt]], in der [[Fremde]] sein</i>, 1.99; αἱ κατ' οἶκον κακοπραγίαι, <i>häusliches [[Ungemach]]</i>, 2.60.<br><b class="num">2</b> <i>ein einzelnes [[Zimmer]] im Hause, [[Gemach]]</i>, bes. das der [[Frauen]], εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε, <i>Od</i>. 1.356, vgl. 362, 19.514, 598. Dah. auch der plur. von einem einzelnen Hause, das [[mehrere]] [[Zimmer]] in sich faßt, <i>Od</i>. 24.417; so [[οἶκοι]] βασίλειοι, Aesch. <i>Ag</i>. 152 und [[öfter]], wie Soph. und Eur., bes. von den Palästen der [[Könige]]. – Auch, bei Sp., <i>[[Aufenthalt]] [[sowohl]] [[zahmer]] als [[wilder]] [[Tiere]], [[Stall]], [[Käfig]], [[Lager]], Bau</i>.<br><b class="num">3</b> auch <i>die [[ganze]] [[Hauswirtschaft]], Haus und Hof, [[Vermögen]]</i>; [[οἶκος]] καὶ [[κλῆρος]] [[ἀκήρατος]] <i>Il</i>. 15.498, und oft in der <i>Od</i>., φθινύθουσιν ἔδοντες οἶκον ἐμόν 1.251, ἐσθίεταί [[μοι]] [[οἶκος]], ὄλωλε δὲ πίονα ἔργα 4.318, καὶ κτήματα 7.314, σοὶ δὲ θεοὶ ἄνδρα τε καὶ οἶκον καὶ ὁμοφροσύνην ὀπάσειαν 6.181, [[Hausstand]]; οἴκων πατρῴων, Pind. <i>N</i>. 9.14; οἱ κηδόμενοι τοῦ Τελαμῶνος [[τηλόθεν]] οἴκου, Soph. <i>Aj</i>. 203; vgl. ὁ βασιλῆος [[οἶκος]], Her. 5.31, 6.9; τὸν οἶκον πάντα τὸν ἑωυτοῦ ἐπέδωκε, 7.224; vgl. 3.53; [[πᾶς]] ὁ [[οἶκος]] ὁ τοῦ πατρὸς [[οὕτως]] οἰκήσεται, Plat. <i>Lach</i>. 185a; und so bes. im Attischen [[Recht]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> gegen das eigentliche Haus, [[οἰκία]], <i>das [[ganze]] [[Vermögen]]</i>, [[οἶκος]] τριηραρχῶν [[πεντετάλαντος]], Isae. 7.42; [[ὀγδοηκοντατάλαντος]], Lys. 26.22; Dem. 27.15; οἴκους πολυταλάντους ἀνατρέψασα, Luc. <i>Tox</i>. 14; vgl. Böckh <i>Staatshaush</i>. I p. 379.<br><b class="num">4</b> <i>Haus, [[Familie]], [[Geschlecht]]</i>, ὁ βασιλῆος [[οἶκος]], Her. 5.31, 6.9; vgl. Thuc. 1.137.<br><b class="num">5</b> Bei den [[Astrologen]] <i>das [[Zeichen]] des Tierkreises, in welchem ein [[Planet]] [[regiert]]</i>. Vgl. [[οἰκοδεσπότης]].
}}
}}
{{elru
{{elru
Line 60: Line 63:
{{elmes
{{elmes
|esmgtx=ὁ [[habitación]] en la que se actúa δήσας δέ τινα πανδέτην ἔγκλεισον εἰς οἶκον, καὶ ἔξω στὰς λέγε τὸν λόγον ἑξάκις ἢ ἑπτάκις οὕτως <b class="b3">ata a alguien totalmente seguro, enciérralo en una habitación y mientras tú en pie desde fuera di la fórmula seis o siete veces así</b> P XII 163 de planta baja ἄμεινον δὲ ἐν τῇ ἀνατολῇ <τῇ τοῦ ἡλίου τὴν> σύστασιν ποιήσεις ... ἐξ οἴκου ἐπιπέδου <b class="b3">podrás llevar a cabo mejor el encuentro al salir el sol, desde una habitación de planta baja</b> P VI 4 ἐν οἴκῳ ἐπιπέδῳ χωρὶς φωτὸς ... δίωκε τὸν λόγον τοῦτον <b class="b3">en una habitación de planta baja, sin luz, recita esta fórmula</b> P VII 727 ἔχε δὲ οἶκον ἐπίπεδον, ὅπου πρὸ ἐνιαυτοῦ οὐδεὶς ἐτελεύτησε <b class="b3">elige una habitación de planta baja, donde no haya muerto nadie desde hace un año</b> P XIII 6 limpia ἐλθὼν οὖν εἰς οἶκον καθαρὸν θήσεις τράπεζαν <b class="b3">ve a una habitación limpia y prepara una mesa</b> P IV 2188 σιδηρᾶν λυχνίαν θὲς ... ἐν οἴκῳ καθαρῷ <b class="b3">pon un portalámparas de hierro en una habitación limpia</b> P VII 541 ἀπόθου αὐτὴν πρὸς σελήνην ἐν οἴκῳ καθαρῷ <b class="b3">guárdala mirando a la luna en una habitación limpia</b> P VII 875 en el centro ἐπίγραψον ἐν τῷ ἐδάφει μέσον τοῦ οἴκου περὶ τὸν τρίποδα λευκῇ γραφίδι τὸν ὑποκείμενον χαρακτῆρα <b class="b3">graba en el suelo, en el medio de la habitación, alrededor del trípode, con un estilo blanco el siguiente signo</b> P III 304 ἀναπήξας μέσον τοῦ οἴκου βωμὸν γέϊνον καὶ ξύλα κυπαρίσσινα <b class="b3">coloca en medio de la habitación un altar de barro y leños de ciprés</b> P XIII 8  
|esmgtx=ὁ [[habitación]] en la que se actúa δήσας δέ τινα πανδέτην ἔγκλεισον εἰς οἶκον, καὶ ἔξω στὰς λέγε τὸν λόγον ἑξάκις ἢ ἑπτάκις οὕτως <b class="b3">ata a alguien totalmente seguro, enciérralo en una habitación y mientras tú en pie desde fuera di la fórmula seis o siete veces así</b> P XII 163 de planta baja ἄμεινον δὲ ἐν τῇ ἀνατολῇ <τῇ τοῦ ἡλίου τὴν> σύστασιν ποιήσεις ... ἐξ οἴκου ἐπιπέδου <b class="b3">podrás llevar a cabo mejor el encuentro al salir el sol, desde una habitación de planta baja</b> P VI 4 ἐν οἴκῳ ἐπιπέδῳ χωρὶς φωτὸς ... δίωκε τὸν λόγον τοῦτον <b class="b3">en una habitación de planta baja, sin luz, recita esta fórmula</b> P VII 727 ἔχε δὲ οἶκον ἐπίπεδον, ὅπου πρὸ ἐνιαυτοῦ οὐδεὶς ἐτελεύτησε <b class="b3">elige una habitación de planta baja, donde no haya muerto nadie desde hace un año</b> P XIII 6 limpia ἐλθὼν οὖν εἰς οἶκον καθαρὸν θήσεις τράπεζαν <b class="b3">ve a una habitación limpia y prepara una mesa</b> P IV 2188 σιδηρᾶν λυχνίαν θὲς ... ἐν οἴκῳ καθαρῷ <b class="b3">pon un portalámparas de hierro en una habitación limpia</b> P VII 541 ἀπόθου αὐτὴν πρὸς σελήνην ἐν οἴκῳ καθαρῷ <b class="b3">guárdala mirando a la luna en una habitación limpia</b> P VII 875 en el centro ἐπίγραψον ἐν τῷ ἐδάφει μέσον τοῦ οἴκου περὶ τὸν τρίποδα λευκῇ γραφίδι τὸν ὑποκείμενον χαρακτῆρα <b class="b3">graba en el suelo, en el medio de la habitación, alrededor del trípode, con un estilo blanco el siguiente signo</b> P III 304 ἀναπήξας μέσον τοῦ οἴκου βωμὸν γέϊνον καὶ ξύλα κυπαρίσσινα <b class="b3">coloca en medio de la habitación un altar de barro y leños de ciprés</b> P XIII 8  
}}
{{pape
|ptext=ὁ (eigtl. *Ϝοίκος, <i>[[vicus]]</i>),<br><b class="num">1</b> <i>Haus, [[Wohnung]]</i>; Hom. oft, wie Hes. <i>O</i>., [[sowohl]] von dem regelmäßigen, [[festen]] Hause, als von der <i>[[Lagerhütte]]</i> des [[Achilleus]], <i>Il</i>. 24.471, 572, der <i>[[Höhle]] des [[Kyklopen]], Od</i>. 9.478, und den <i>[[Hütten]] der [[Landleute]]</i>; Soph. <i>Phil</i>. 159 von der <i>[[Höhle]] des Philoktet</i>. Er braucht es <i>Aj</i>. 1000 und [[sonst]], wie Eur., auch für <i>[[Heimat]], [[Vaterland]]</i>, wie wir, πρὸς οἶκον εὐθύνοντες εἰναλίαν πλάτην, <i>Hec</i>. 39; [[θεῶν]], Her. 8.143 und [[sonst]]; κατ' οἴκους, <i>zu Hause</i>, 3.79, 6.39; ἐπ' οἴκου ἀναχωρεῖν, <i>nach Hause [[zurückkehren]]</i>, Thuc. 1.87, 108; ἀπ' οἴκου [[εἶναι]], <i>von Hause [[entfernt]], in der [[Fremde]] sein</i>, 1.99; αἱ κατ' οἶκον κακοπραγίαι, <i>häusliches [[Ungemach]]</i>, 2.60.<br><b class="num">2</b> <i>ein einzelnes [[Zimmer]] im Hause, [[Gemach]]</i>, bes. das der [[Frauen]], εἰς οἶκον ἰοῦσα τὰ σ' αὐτῆς ἔργα κόμιζε, <i>Od</i>. 1.356, vgl. 362, 19.514, 598. Dah. auch der plur. von einem einzelnen Hause, das [[mehrere]] [[Zimmer]] in sich faßt, <i>Od</i>. 24.417; so [[οἶκοι]] βασίλειοι, Aesch. <i>Ag</i>. 152 und [[öfter]], wie Soph. und Eur., bes. von den Palästen der [[Könige]]. – Auch, bei Sp., <i>[[Aufenthalt]] [[sowohl]] [[zahmer]] als [[wilder]] [[Tiere]], [[Stall]], [[Käfig]], [[Lager]], Bau</i>.<br><b class="num">3</b> auch <i>die [[ganze]] [[Hauswirtschaft]], Haus und Hof, [[Vermögen]]</i>; [[οἶκος]] καὶ [[κλῆρος]] [[ἀκήρατος]] <i>Il</i>. 15.498, und oft in der <i>Od</i>., φθινύθουσιν ἔδοντες οἶκον ἐμόν 1.251, ἐσθίεταί [[μοι]] [[οἶκος]], ὄλωλε δὲ πίονα ἔργα 4.318, καὶ κτήματα 7.314, σοὶ δὲ θεοὶ ἄνδρα τε καὶ οἶκον καὶ ὁμοφροσύνην ὀπάσειαν 6.181, [[Hausstand]]; οἴκων πατρῴων, Pind. <i>N</i>. 9.14; οἱ κηδόμενοι τοῦ Τελαμῶνος [[τηλόθεν]] οἴκου, Soph. <i>Aj</i>. 203; vgl. ὁ βασιλῆος [[οἶκος]], Her. 5.31, 6.9; τὸν οἶκον πάντα τὸν ἑωυτοῦ ἐπέδωκε, 7.224; vgl. 3.53; [[πᾶς]] ὁ [[οἶκος]] ὁ τοῦ πατρὸς [[οὕτως]] οἰκήσεται, Plat. <i>Lach</i>. 185a; und so bes. im Attischen [[Recht]], im <span class="ggns">Gegensatz</span> gegen das eigentliche Haus, [[οἰκία]], <i>das [[ganze]] [[Vermögen]]</i>, [[οἶκος]] τριηραρχῶν [[πεντετάλαντος]], Isae. 7.42; [[ὀγδοηκοντατάλαντος]], Lys. 26.22; Dem. 27.15; οἴκους πολυταλάντους ἀνατρέψασα, Luc. <i>Tox</i>. 14; vgl. Böckh <i>Staatshaush</i>. I p. 379.<br><b class="num">4</b> <i>Haus, [[Familie]], [[Geschlecht]]</i>, ὁ βασιλῆος [[οἶκος]], Her. 5.31, 6.9; vgl. Thuc. 1.137.<br><b class="num">5</b> Bei den [[Astrologen]] <i>das [[Zeichen]] des Tierkreises, in welchem ein [[Planet]] [[regiert]]</i>. Vgl. [[οἰκοδεσπότης]].
}}
}}
{{trml
{{trml