κορώνη: Difference between revisions

|Definition=ἡ, a sea-bird, possibly <span class="sense"><span class="bld">A</span> [[shearwater]], [[Puffinus Kuhlii]] or [[Puffinus anglorum]], τανύγλωσσοί τε κορῶναι εἰνάλιαι <span class="bibl">Od.5.66</span>, cf. <span class="bibl">12.418</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>593b13</span>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Sign.</span>16</span>, <span class="bibl">Arat.950</span>, <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>15.23</span>; λάροι καὶ αἴθυιαι καὶ κ. <span class="bibl">Arr.<span class="title">Peripl.M.Eux.</span>32</span> (but confounded with λάροι and αἴθυιαι by Sch.<span class="bibl">Od.1.441</span>, cf. Hsch.). </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[crow]] (including the [[hooded crow]], [[Corvus cornix]], and prob. also the [[rook]], [[Corvus corone]]), μή τοι ἐφεζομένη κρώξῃ λακέρυζα κ. <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>747</span>; συκῆ πετραίη πολλὰς βόσκουσα κ. <span class="bibl">Archil.19</span>: distinguished from [[κολοιός]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Av.</span>5</span> (cf. <span class="bibl">7</span>); ἐννέα τοι ζώει γενεὰς λακέρυζα κ. ἀνδρῶν γηράντων <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>171</span>; πέντ' ἀνδρῶν γενεὰς ζώει λακέρυζα κ. <span class="bibl">Ar. <span class="title">Av.</span>609</span>; <b class="b3">πολιαὶ κ</b>. ib.<span class="bibl">967</span>; <b class="b3">κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας</b> having lived out twice a full [[crow's-age]], <span class="bibl">Babr.46.9</span>; ὑπὲρ τὰς κορώνας βεβιωκώς <span class="bibl">Poll.2.16</span>: [[proverb|prov.]], <b class="b3">κορώνη σκορπίον [ἥρπασε</b>] '[[caught a Tartar]]', <span class="title">AP</span> 12.92 (Mel.), cf.<span class="bibl">Zen.4.57</span>, Hsch., Suid.; invoked at weddings, <span class="bibl">Ael. <span class="title">NA</span>3.9</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> <b class="b3">κ. Δαυλία</b>, = [[ἀηδών]], <span class="bibl">Ar.<span class="title">Fr.</span>716</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> anything [[hooked]] or [[curved]], like a [[crow]]'s [[bill]], </span><span class="sense"><span class="bld">1</span> [[door-handle]], θύρην δ' ἐπέρυσσε κορώνῃ ἀργυρέῃ <span class="bibl">Od.1.441</span>; ἱμάντα… ἀπέλυσε κορώνης <span class="bibl">21.46</span>; χρυσέη κ. <span class="bibl">7.90</span>, cf. <span class="bibl">Poll.7.107</span>, al. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> [[tip of a bow]], on which the [[bow]]-[[string]] was hooked, πᾶν δ' εὖ λειήνας χρυσέην ἐπέθηκε κ. <span class="bibl">Il.4.111</span>, cf. <span class="bibl">Od.21.138</span>: generally, [[end]], [[tip]], <span class="bibl">Artem.5.65</span>: metaph., v. infr.<span class="bibl">7</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">3</span> [[curved stern of a ship]], <span class="bibl">Arat.345</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">4</span> [[tip]] of the [[plough]]-[[pole]] ([[ἱστοβοεύς]]), upon which the [[yoke]] is [[hook]]ed or tied, <span class="bibl">A.R.3.1318</span>, <span class="bibl">Poll.1.252</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">5</span> [[coronoid process]] of the [[ulna]], <span class="bibl">Hp.<span class="title">Art.</span>18</span>, <span class="bibl">Gal.<span class="title">UP</span>2.14</span>, Id.18(2).617; of the [[jaw]], <span class="bibl">Id.<span class="title">UP</span>11.20</span>, <span class="bibl">18(1).426</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">6</span> kind of [[crown]], Hsch. </span><span class="sense"><span class="bld">7</span> <b class="b3">κ. παννυχική</b> [[crown]], i.e. [[culmination]], of a [[festival]], Posidipp. ap. <span class="bibl">Ath. 10.414d</span>; cf. [[μέχρι]] τῆς κ. <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>2.5</span> P.: generally, <b class="b3">χρυσῷ βίῳ</b> (with play on [[βιῷ]]) χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι <span class="bibl">Luc.<span class="title">Peregr.</span>33</span>, v. supr. <span class="bibl">11.2</span>.</span>

|btext=<span class="bld">1</span>ης (ἡ) :<br /><b>I.</b> corneille, <i>oiseau ; ◊ [[proverb|prov.]] (à cause de la longévité de la corneille)</i> κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας BABR ayant atteint deux fois l'âge d'une corneille ; <i>dans HOM (avec ou sans</i> εἰναλίη) la corneille de rivage, le cormoran;<br /><b>II.</b> tout objet recourbé, <i>particul.</i><br /><b>1</b> extrémité recourbée (d'un marteau de porte, d'un arc);<br /><b>2</b> <i>fig.</i> couronnement, fin, achèvement d'une chose : χρυσῷ βίῳ χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι LUC à une vie d'or mettre un couronnement d'or.<br />'''Étymologie:''' DELG apparenté à [[κόραξ]] ; &gt; <i>lat.</i> corona.<br /><span class="bld">2</span>ης (ἡ) :<br /><b>1</b> [[rondelle sur le joug de l'attelage]];<br /><b>2</b> <i>p. anal., pudenda muliebria</i> ; τὸ [[ἄκρον]] [[τοῦ]] αἰδοίου Suid..<br />'''Étymologie:''' [[κορώνη]]¹.

|elrutext='''κορώνη:''' ἡ<br /><b class="num">1</b> [[ворона]] (ей приписывалась особая долговечность): κορώνην δευτέραν ἀναπλήσας Babr. достигший возраста двух ворон, т. е. чрезвычайно старый;<br /><b class="num">2</b> (тж. κ. εἰναλίη Hom.) морская ворона, предполож. баклан Hom.;<br /><b class="num">3</b> [[дверная скоба]]: θύρην ἐπέρυσσε κορώνῃ ἀργυρέῃ Hom. (Эвриклея) притворила дверь серебряной скобой;<br /><b class="num">4</b> [[загнутый конец лука]] (на котором укреплялась тетива) Hom.;<br /><b class="num">5</b> перен. [[венец]], [[конец]], [[завершение]] (χρυσῷ βίῳ χρυσὴν κορώνην ἐπιθεῖναι Luc.).

|auten=[[anything]] [[crooked]] or [[curved]]. —(1) the [[ring]] on a [[door]], Od. 1.441. (See cuts Nos. 68 and 56.)—(2) the [[curved]] [[end]] of the [[bow]] [[over]] [[which]] the [[loop]] of the [[bow]]-[[string]] [[was]] brought. (See [[cut]] No. 34.)—(3) [[sea]]-[[crow]] cormorant,, 66.

|mltxt=η (ΑM [[κορώνη]])<br /><b>1.</b> η [[κουρούνα]]<br /><b>2.</b> <b>ναυτ.</b> το [[άκρο]] της πρύμνης τών παλαιών ιστιοφόρων πλοίων το οποίο ήταν [[ελαφρά]] υπερυψωμένο και έφερε [[συνήθως]] το εθνικό [[έμβλημα]] με διάφορες ξυλόγλυπτες διακοσμήσεις, κν. [[καλκάνι]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (στον Όμηρο) θαλάσσιο [[πτηνό]], η θαλάσσια [[καρακάξα]] («σκῶπες τ' ἴρηκές τε τανύγλωσσοί τε κορῶναι εἰνάλιαι», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>2.</b> το [[άσμα]] που τραγουδιόταν στους γάμους [[μετά]] τον υμέναιο<br /><b>3.</b> ο [[κρίκος]] της πόρτας από τον οποίο αυτή σύρεται («θύρην δ' ἐπέρυσε κορώνῃ ἀργυρέη», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>4.</b> [[άκρο]]<br /><b>5.</b> το [[κορώνισμα]]<br /><b>6.</b> [[απόφυση]] του πήχεος, του βραχίονα<br /><b>7.</b> το καμπύλο [[άκρο]] του ρυμού του αρότρου στο οποίο έδεναν τον [[ζυγό]] με τον ζευγλόδεσμο<br /><b>8.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[είδος]] στεφάνου<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «κορώνην ἐπιτίθημί τινι» — [[τελειώνω]] [[κάτι]] («χρυσῷ βίῳ χρυσῆν κορώνην ἐπιθεῖναι», <b>Λουκιαν.</b>)<br />β) «[[κορώνη]] Δαυλία» — το [[αηδόνι]] (<b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>10.</b> <b>παροιμ.</b> «[[κορώνη]] τὸν [[σκορπίον]] (ἥρπασε)» — γι' αυτούς που επιχειρούν τα δύσκολα και επικίνδυνα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει παρεκτεταμένο θ. <i>kor</i>-<i>on</i> που ανάγεται στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>kor</i>- της ΙΕ ρίζας <i>ker</i>- «ηχομίμηση βραχνών φωνών ορισμένων ζώων» και συνδέεται με άλλες ονομ. πτηνών, [[πρβλ]]. [[κόραξ]], [[κόραφος]], όπως και με λατ. <i>cornix</i> «[[κουρούνα]]» και ουμβρ. <i>curnaco</i> «[[κουρούνα]]». Η λ. χρησιμοποιήθηκε [[ευρέως]] μεταφορικά με τη γενική [[έννοια]] της κυρτότητας (κυρτό [[άκρο]] της πρύμνης, [[κρίκος]] της πόρτας, [[άκρη]] του τόξου, [[απόφυση]] του βραχίονα, [[άκρο]] τόξου <b>κ.λπ.</b>). Η μτφ. αυτή [[χρήση]] της λ. οφείλεται πιθ. στην [[κυρτότητα]] του ράμφους και τών ποδιών του πτηνού [[αυτού]] ([[πρβλ]]. [[κόραξ]], λατ. <i>corvus</i>, γαλλ. <i>corbeau</i>, αγγλ. <i>crow</i>). Με τη μτφ. αυτή [[έννοια]] τη λ. δανείστηκε η Λατινική με τη [[μορφή]] <i>corona</i> «[[στέμμα]]» και από αυτήν η Ελληνική ([[πρβλ]]. [[κορόνα]]). Κατ' [[άλλη]] [[άποψη]], η λ. [[κορώνη]] με την [[έννοια]] της καμπυλότητας, όπως και οι τ. [[κορωνίς]], [[κορωνός]], ανάγονται στην [[ίδια]] [[ρίζα]] με τη λ. [[κυρτός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κορωνίδα]](<i>ίς</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[κορώνεως]], [[κορωνιδεύς]], [[κορωνίζω]], [[κορωνίης]], [[κορώνιος]], [[κορωνόν]], [[κορωνός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[κορωνόπους]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κορωνεκάβη]], [[κορωνοβόλος]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κορωνοπόδιον]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κορωνόβιος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κορωνοειδής]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[τετρακόρωνος]], [[τρικόρωνος]].

|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[crow]], also [[shearwater]], [[Corvus corone]], [[cornix]], [[frugilegus]], [[Puffinus yelkuan]] (Od.);<br />Compounds: rarely in compp., e. g. <b class="b3">κορωνο-βόλος</b> [[shooting crows]], <b class="b3">τρι-κόρωνος</b> [[have three times the age of a crow]] (AP). - Often metaph. of all kinds of curved or hook-formed objects (cf. below): [[tip of a bow]] (Il.), [[grip of a door]] (Od., Poll.), [[tip of the plough-pole]] (A. R.), [[back of a ship]] (Arat.), <b class="b2">pathological tumour of the elbow etc.</b> (Hp.), [[kind of crown]] (Sophr. 163, H.).<br />Derivatives: [[κορωνιδεύς]] m. [[young crow]] (Cratin. 179; Boßhardt Die Nom. auf <b class="b3">-ευς</b> 46); [[κορώνεως]] f. [[tree with raven-black figs]] (Ar. Pax 628; cf. on [[ἐρινεώς]] s. [[ἐρινεός]]). - [[κορωνίς]] f. [[curbed]], [[with tail]], of ships (Hom.), of cattle (Theoc.), as subst. [[crown]] (Stesich.), [[curved line]], [[ornament]] at the end of a book etc., as orthographic sign, metaph. [[end]] (hell.); also m. [[κορωνός]] <b class="b2">curbed etc.</b> (Archil., Hp., EM), also PN [[Κόρωνος]] (Β 746; Sommer Nominalkomp. 122), n. [[κορωνόν]] <b class="b2">knob of bone(s)</b>, <b class="b3">τὰ κόρωνα</b> [[elbow]] (medic.); <b class="b3">κορώνιος μηνοειδῆ ἔχων κέρατα βοῦς</b> H., also monthsname (Knossos), [[κορώνιον]] n. <b class="b2">Krähenkraut(=?)</b> (Ps.-Dsc.; Strömberg Pflanzennamen 42); [[κορωνίης]] m. [[who proudly bows his neck]] ([[ἵππος]]; Semon.) with [[κορωνιάω]] <b class="b2">id., be proud</b> (hell.), also [[curb oneself]] (<b class="b3">κορωνιόωντα πέτηλα</b> Hes. Sc. 289; metr. conditioned). - Denomin. verb [[κορωνίζω]] [[end]], [[finish]] (of [[κορωνίς]]; Pontos); also of [[κορώνη]] as basis of [[κορωνισταί]] pl. "crow-singer", [[κορωνίσματα]] pl. "crow-songs", i. e. [[begging singer]], [[-songs]] (Ath.). - See on [[κορώνη]] Thompson Birds s. v.<br />Origin: IE [Indo-European] [567] <b class="b2">*ker-/kor-v/n-</b> [[crow]]<br />Etymology: The Italic words for [[crow]], Lat. [[corn-īx]], Umbr. [[curn-aco]] [[cornicem]], make also for <b class="b3">κορών-η</b> an old [[n-]]stem <b class="b2">*koron-</b>, <b class="b2">*korn-</b> probable (also in [[κόραξ]] and [[κόραφος]]? (diff. Brugmann Grundr.2 2: 1, 280; s. also Schwyzer 491); an u-stem alternating with this [[n-]]stem is seen in Lat. [[corvus]], MIr. [[crū]] [[raven]]. The words are all based on an onomatop. (diff. Specht Ursprung 118: orig. colour word). - Generally [[κορώνη]] is as name for curbed abjects beside [[κορωνίς]], [[κορωνός]] separated from [[κορώνη]] [[crow]] and connected with [[κυρτός]] (s. v.). Against a separation in two diff. words speaks the remarkable formation of the Greek word. The metaphorical use of [[κορώνη]] [[crow]] has nothing remarkable ([[κόραξ]], Lat. [[corvus]], Fr. [[corbeau]], NEngl. [[crow]], Swed. [[kråka]] etc.). Both the beak and the feet of the bird may have caused the metaphors. - From here Lat. [[corōna]], [[corōnis]] with westeuropean derivv. - Cf. on [[κόραξ]].