εἴσω: Difference between revisions

|Definition=ἔσω, used by Ep., Lyr., and Trag. Poets acc. as a spondee or iambus is required; [[ἔσω]] (as [[ἐς]] for [[εἰς]]) prevailed in Ion. and old Att. Prose; but in other Prose and in Com. [[εἴσω]] was the only form admitted, whereas [[ἔσωθεν]] with the Comp. and Sup. <b class="b3">ἐσώτερος, ἐσώτατος, ἐσωτέρω, ἐσωτάτω</b>, seem to have been the only forms in use:— Adv. of [[εἰς]], [[ἐς]], <span class="sense"><span class="bld">A</span> <b class="b2">to within, into:</b> abs., <b class="b3">μή πού τις ἐπαγγείιῃσι καὶ εἴσω</b> lest some one may carry the news [[into the house]], <span class="bibl">Od.4.775</span>, cf. <span class="bibl">Hdt.1</span>. III, al.; so εἴπατε δ' εἴσω <span class="bibl">Od.3.427</span>; also <b class="b3">εἴσω δ' ἀσπίδ' ἔαξε</b> he brake it through [[to the inside]], <span class="bibl">Il. 7.270</span>; so ὀστέα δ' εἴσω ἔθλασεν <span class="bibl">Od.18.96</span>; εἴσω ἐπιγράψαι τέρενα χρόα <span class="bibl">Il.13.553</span>; ἐσσύμενοι εἴσω <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.135</span>; εἴσω κομίζου <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1035</span>; <b class="b3">πέπληγμαι..ἔσω</b> ib.<span class="bibl">1343</span>; εἴσω.. δεῦρ' εἴσιθ' <span class="bibl">Ar. <span class="title">Pl.</span>231</span>; <b class="b3">ἡγεῖσθαι εἴσω, φεύγειν εἴσω</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>2.3.21</span>, <span class="bibl">7.5.26</span>; παρακαλέσαι εἴσω <span class="bibl">Id.<span class="title">An.</span>1.6.5</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> when a case follows, Hom. prefers the acc., δῦναι δόμον Ἄϊδος εἴσω <span class="bibl">Il.3.322</span>; πέρησε δ' ἄρ' ὀστέον εἴσω αἰχμή <span class="bibl">6.10</span>, etc.; ἡγήσατο.. Ἴλιον εἴσω <span class="bibl">1.71</span>, etc.; more rarely with [[genitive]], κατελθόντ' Ἄϊδος εἴσω <span class="bibl">6.284</span>, cf. <span class="bibl">22.425</span>; ἐβήσετο δώματος εἴσω <span class="bibl">Od.7.135</span>, cf. <span class="bibl">8.290</span>; so in Prose and Trag., Κύκλωπος ἔσω βλεφάρων ὤσας <span class="bibl">E. <span class="title">Cyc.</span>485</span>; it generally follows its case, but precedes in <span class="bibl">Il.21.125</span>, <span class="bibl">24.155</span>, <span class="bibl">Od.8.290</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">2</span> with Verbs of Rest, = [[ἔνδον]], [[inside]], [[within]], εἴσω δόρπον ἐκόσμει <span class="bibl">7.13</span>; ἄντρον ἔσω ναίουσα <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>6</span>; ἔσω καθῆσθαι <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>919</span>; θακεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>105</span>; οὔτε πύργος οὔτε ναῦς ἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>57</span>; <b class="b3">τὸ ἔσω μέτωπον</b> the [[inner]] front, <span class="bibl">Th.3.21</span>; τὰ εἴσω νενοσηκότα σώματα <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>407d</span>; εἴσω τὴν χεῖρα ἔχειν ἀναβεβλημένον <span class="bibl">D.19.251</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">b</span> c. gen., μένειν εἴσω δόμων <span class="bibl">A. <span class="title">Th.</span>232</span>; <b class="b3">γλῶσσαν εἴσω πυλῶν ῥέουσαν</b> ib.<span class="bibl">557</span>; εἴσω στέγης <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>202</span>; <b class="b3">εἴσω ξίφους</b> [[within reach]] of sword, <span class="bibl">E.<span class="title">Or.</span>1531</span>; <b class="b3">εἴσω τῶν ὅπλων</b> [[within]] the heavy-armed troops, i.e. [[encircled by]] them, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>3.3.7</span>, <span class="bibl">3.4.26</span>; <b class="b3">εἴσω τῶν ὀρέων</b> [[within]], i.e. [[on this side of]], the mountains, ib. <span class="bibl">1.2.21</span>; <b class="b3">ἔσω τούτων</b> [[inside of]] these people, i.e. [[farther inland]], <span class="bibl">Th.2.100</span>; <b class="b3">εἴσω βέλους</b> [[within]] bow-shot, <span class="bibl">Arr.<span class="title">An.</span>1.6.8</span>; <b class="b3">τὰ δένδρα τῆς ὁδοῦ ποιεῖν εἴσω</b>, i.e. [[inside]], i.e. [[by the side of]], the road, <span class="bibl">D.55.22</span>; εἴσω τῆς εἰρωνείας ἀφικνεῖσθαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Prooem.</span>14</span>; πάντα εἴσω τῆς συμφορᾶς <span class="bibl">Lib.<span class="title">Or.</span>61.18</span>. </span><span class="sense"><span class="bld">II</span> later of [[time]], [[within]], εἴσω ἡμερῶν εἴκοσι <span class="bibl"><span class="title">PGiss.</span>34.6</span> (iii A.D.), <span class="bibl">Hermog.<span class="title">Stat.</span>8</span>,Arg.<span class="bibl">2</span> Ar.<span class="title">Eq.</span> </span><span class="sense"><span class="bld">III</span> for Comp. and Sup., v. [[ἔσω]].</span>

|dgtxt=<b class="num">• Alolema(s):</b> frec. ἔσω <i>Il</i>.24.155, Emp.B 100.18, A.<i>Ch</i>.919; compar. ἐσωτέρω Hdt.8.66; sup. ἐσωτάτω Hp.<i>Art</i>.7<br /><b class="num">I</b> adv. local<br /><b class="num">1</b> [[dentro]], [[adentro]]<br /><b class="num">a)</b> c. verb. de mov. hacia, real o fig. Τρῶες ... οὐδὲ δύναντο [[εἴσω]] ἐπιγράψαι τέρενα χρόα νηλέϊ χαλκῷ Ἀντιλόχου y los troyanos ni siquiera podían arañar por dentro la tierna piel de Antíloco con el despiadado bronce</i>, <i>Il</i>.13.552, μή πού τις ἐπαγγείλῃσι καὶ [[εἴσω]] que nadie lleve recado adentro</i>, <i>Od</i>.4.775, cf. 3.427, ὀστέα δ' [[εἴσω]] ἔθλασεν <i>Od</i>.18.96, ἐσσύμενοι δ' [[εἴσω]] κατέσταν Pi.<i>P</i>.4.135, αἰθὴρ δ' ἐκτὸς ἔσω λελιημένος ὄμβρον ἐρύκει el éter exterior, ansioso por entrar, pone impedimento a la lluvia</i> Emp.B 100.18, ἐγὼ δὲ ἐκπλαγεὶς ἤια ἔσω Hdt.1.111, [[εἴσω]] κομίζου καὶ σύ A.<i>A</i>.1035, αὗται (φλέβες) τείνουσι διὰ τῶν σφαγῶν [[εἴσω]] éstas (venas) se dirigen hacia el interior a través de la garganta</i> Diog.Apoll.B 6, ἡγεῖσθαι ἔσω X.<i>Cyr</i>.2.3.21, cf. 7.5.26, παρακαλέσαι [[εἴσω]] X.<i>An</i>.1.6.5, en el drama, indic. lo que está fuera de la orquestra [[εἴσω]] μετ' ἐμοῦ ... εἴσιθ' entra conmigo adentro</i> Ar.<i>Pl</i>.231, [[εἴσω]] πρὸς ἡμᾶς εἰσάγει τὴν μείρακα mete a la muchacha en nuestra casa</i> Men.<i>Pc</i>.263, cf. <i>Epit</i>.556, en sup. προσθέτω ὡς ἐσωτάτω aplícalo (un pesario) lo más adentro posible</i> Hp.<i>Mul</i>.1.75;<br /><b class="num">b)</b> c. verb. de estado o sin mov. [[dentro]], [[en el interior]] [[εἴσω]] [[δόρπον]] ἐκόσμει preparaba la cena dentro</i>, <i>Od</i>.7.13, ἔσω καθημένη A.<i>Ch</i>.919, cf. S.<i>Ai</i>.105, οὐδέν ἐστιν οὔτε πύργος οὔτε ναῦς ἔρημος ἀνδρῶν μὴ ξυνοικούντων ἔσω S.<i>OT</i> 57, τὰ [[εἴσω]] ... νενοσηκότα σώματα los cuerpos que sufren enfermedades internas</i> Pl.<i>R</i>.407d, cf. Arist.<i>Pr</i>.889^a20, [[εἴσω]] τὴν χεῖρ' ἔχων con la mano dentro</i> del manto, D.19.251, καθῆσθαι [[εἴσω]] τὰς χείρας ἔχοντας estar sentado con las manos dentro</i>, e.e., sin trabajar, Thdt.<i>H.Rel</i>.10.3, ἵνα τὰ δένδρα τῆς ὁδοῦ ποιήσειεν [[εἴσω]] para poner dentro (de su finca) los árboles del camino</i> D.55.22, σὺν τῇ κειμένῃ σορῷ ἔσω μυλίνῃ <i>ISmyrna</i> 219.4 (imper.), διὰ τὸ ταύτην (Ἑστίαν) ... ἐσωτάτω τεθεῖσθαι Corn.<i>ND</i> 28, τάδε λέγει ἡ Μήδεια ἔσω οὖσα fuera del escenario, Sch.E.<i>Med</i>.96.<br /><b class="num">2</b> subst. c. art. [[el interior]], sup. τὰ ἐσωτάτω las partes internas</i> op. [[τὰ ἐξωτάτω]] del cuerpo, Hp.<i>Oss</i>.9<br /><b class="num">•</b>como adj. entre el art. y el subst. [[interior]], [[interno]] ἡ [[εἴσω]] φλέψ Hp.<i>Aph</i>.6.36, cf. 7.48, <i>Fract</i>.14, τὸ ἔσω μέτωπον el lado interior</i> op. [[τὸ ἔξω]] Th.3.21, ὁ ἔσω [[ἄνθρωπος]] <i>Ep.Rom</i>.7.22, cf. 2<i>Ep.Cor</i>.4.16, Epiph.Const.<i>Haer</i>.36.2.8, cf. Clem.Al.<i>Paed</i>.2.12.121, Didym.<i>in Ps</i>.28.9, 198.1, pero tb. ὁ κλυσμὸς ἔσω Mnesith.Ath.51.52.<br /><b class="num">II</b> [[prep]].<br /><b class="num">1</b> local [[dentro de]] c. gen.:<br /><b class="num">a)</b> c. mov. κατελθόντ' [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] descendiendo al interior del Hades</i>, <i>Il</i>.6.284, cf. 22.425, καρπαλίμως ὑπὲρ οὐδὸν ἐβήσετο δώματος [[εἴσω]] cruzó el umbral con rapidez hacia el interior de la casa</i>, <i>Od</i>.7.135, cf. 8.290, ὅσῳ ... προσέβαινε ἐσωτέρω τῆς Ἑλλάδος Hdt.l.c., χρὴ ... ὅπως τὸ ἄκρον τοῦ ξύλου ὡς ἐσωτάτω τῆς μασχάλης ἔσται es preciso que el extremo del instrumento penetre lo más adentro posible de la axila</i> Hp.<i>Art</i>.7, οὐκ ἐάσει γλῶσσαν ἐργμάτων [[ἄτερ]] [[εἴσω]] πυλῶν ῥέουσαν ἀλδαίνειν κακά A.<i>Th</i>.557, ἔσω τούτων ... οὐκ ἀφίκοντο Th.2.100, Κύκλωπος ἔσω βλεφάρων ὤσας empujando (el tizón) dentro de los párpados del cíclope</i> E.<i>Cyc</i>.485, c. gen. de abstr. (ἡ ἀνθρώπου φύσις) φθορᾶς δὲ [[εἴσω]] πεσοῦσα (la naturaleza humana) sujeta a destrucción</i> Cyr.Al.M.68.149A;<br /><b class="num">b)</b> sin mov. μένειν [[εἴσω]] δόμων A.<i>Th</i>.232, ὦ γυναῖκες, αἵ τ' [[εἴσω]] στέγης αἵ τ' ἐκτὸς αὐλῆς mujeres, las de dentro del palacio y las de fuera</i> S.<i>Tr</i>.202, [[εἴσω]] τῶν ὅπλων κατεκέκλειντο X.<i>An</i>.3.3.7, cf. 4.26, τὸ ... στράτευμα ... ἦν [[εἴσω]] τῶν ὀρέων X.<i>An</i>.1.2.21, ἔστι ... ἔσω τοῦ ἀρκτικοῦ πόλου Vett.Val.13.13<br /><b class="num">•</b>c. gen. de armas arrojadizas [[al alcance de]] Μενελέων δ' οὐ τάρβος ἡμῖν ἀναλαβεῖν ἔσω ξίφους y no me daba miedo tener a Menelao al alcance de la espada</i> E.<i>Or</i>.1531, [[εἴσω]] βέλους a tiro</i> Arr.<i>An</i>.1.6.8.<br /><b class="num">2</b> local c. ac., gener. en anástr. [[hasta dentro]], [[hasta]]<br /><b class="num">a)</b> c. mov. δῦναι δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] <i>Il</i>.3.322, πέρησε δ' ἄρ' ὀστέον [[εἴσω]] αἰχμή la punta de la lanza penetró hasta dentro del hueso</i>, <i>Il</i>.6.10, νήεσσ' ἡγήσατο Ἀχαιῶν Ἴλιον [[εἴσω]] había guiado a los aqueos con sus naves hasta el mismo Ilio</i>, <i>Il</i>.1.71, tb. precediendo al subst. Σκάμανδρος οἴσει [[δινήεις]] [[εἴσω]] ἁλὸς εὐρέα κόλπον el Escamandro te llevará en remolinos hasta dentro del ancho seno del mar</i>, <i>Il</i>.21.125, αὐτὰρ ἐπὴν ἀγάγῃσιν ἔσω κλισίην Ἀχιλῆος una vez que lo haya llevado hasta dentro de la tienda de Aquiles</i>, <i>Il</i>.24.155;<br /><b class="num">b)</b> sin mov. [[ἄντρον]] ἔσω ναίουσα viviendo dentro de una cueva</i>, <i>h.Merc</i>.6.<br /><b class="num">3</b> temp. c. gen. [[dentro de]], [[en el plazo de]] ὅ τι γὰρ ἂν ἔσω [[δέκα]] ἡμερέων ἐμβάλλῃς, σπᾷν καταληπτέον pues lo que se reduce en el plazo de diez días, está expuesto al espasmo</i> Hp.<i>Art</i>.67, [[εἴσω]] ἡμερῶν εἴκοσιν <i>PGiss</i>.34.6 (III d.C.), cf. Hermog.<i>Stat</i>.55, argumen.Ar.<i>Eq</i>.2.2, c. gen. de abstr. [[εἴσω]] τῆς εἰρωνείας en tanto dura la hipocresía</i> D.<i>Prooem</i>.14.<br /><b class="num">• Etimología:</b> Formado sobre εἰς, c. conservación analóg. de -σ-.

|btext=<i>adv. et prép.</i><br />à l'intérieur, au dedans :<br /><b>1</b> <i>avec mouv.</i> ὀτρῦναι πόλιν [[εἴσω]] OD envoie-le à la ville ; ἡγήσατο [[Ἴλιον]] [[εἴσω]] IL il conduisit (les vaisseaux) jusqu’à Ilion ; [[δῦναι]] δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] IL descendre au fond de la demeure d'Hadès ; avec le gén. : [[ἐβήσετο]] δώματος [[εἴσω]] OD il entra dans l'intérieur de la maison ; παρῆλθον [[εἴσω]] [[αὐτοῦ]] XÉN ils s'avancèrent dans l'intérieur, <i>càd</i> au delà (du retranchement) ; <i>abs.</i> φεύγειν [[εἴσω]] XÉN se réfugier à l'intérieur ; τὸ [[εἴσω]], τὰ [[εἴσω]] (ou [[ἔσω]]) ATT à l'intérieur;<br /><b>2</b> <i>sans mouv. avec le gén.</i> μένειν [[εἴσω]] δόμων ESCHL rester à l'intérieur de la maison ; [[αἱ]] [[εἴσω]] στέγης SOPH celles qui sont dans la maison ; <i>abs.</i> [[εἴσω]] [[δόρπον]] ἐκόσμει OD elle préparait le repas à l'intérieur (de la chambre) ; [[ἔσω]] καθῆσθαι ESCHL être à l'intérieur ; τὸ [[ἔσω]] [[μέτωπον]] THC le front (de l'armée) au centre;<br /><i>Cp.</i> ἐσώτερον.<br />'''Étymologie:''' [[εἰς]].

|auten=and [[ἔσω]] ([[εἰς]]): [[towards]] [[within]], [[into]]; [[often]] [[following]] an acc. of [[end]] of [[motion]], -[[Ἴλιον]] [[εἴσω]], οὐρανὸν [[εἴσω]], etc.; w. gen., Od. 7.135, Od. 8.290.

|lsmtext='''εἴσω:''' [[ἔσω]], επίρρ. αντί <i>εἰς</i>, <i>ἐς</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> μέσα σε, [[εντός]], απόλ., μήπού τις [[ἐπαγγείλῃσι]] καὶ [[εἴσω]], [[μήπως]] [[κάποιος]] μπορέσει και μεταφέρει τα [[νέα]] και μέσα στο [[σπίτι]], σε Ομήρ. Οδ.· [[εἴσω]] ἀσπίδ' ἔαξε, την έσπασε, την χτύπησε [[ακόμη]] και στο εσωτερικό, [[ακόμη]] κι από μέσα, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[δῦναι]] δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]], σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] (ενν. <i>δόμον</i>), στο ίδ.<br /><b class="num">II. 1.</b> = [[ἔνδον]], εσωτερικά, μέσα σε, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> με γεν., μένειν [[εἴσω]] δόμων, σε Αισχύλ.· [[εἴσω]] [[τῶν]] ὅπλων, [[ανάμεσα]] στους [[βαριά]] οπλισμένους στρατιώτες, δηλ. περικυκλωμένος από αυτούς, σε Ξεν.

|etymtx=ἔσω See also: s. [[εἰς]].

|mdlsjtxt=[adverb of εἰς, ἐς]<br /><b class="num">I.</b> to [[within]], [[into]], absol., μή πού τις [[ἐπαγγείλῃσι]] καὶ [[εἴσω]] [[lest]] [[some]] one may [[carry]] the [[news]] [[into]] the [[house]], Od.; [[εἴσω]] ἀσπίδ' ἔαξε he [[brake]] it [[even]] to the [[inside]], Il.<br /><b class="num">2.</b> c. acc., [[δῦναι]] δόμον [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] Il., etc.; [[Ἄϊδος]] [[εἴσω]] (sc. δόμον) Il.<br /><b class="num">II.</b> = [[ἔνδον]], [[inside]], [[within]], Od., etc.<br /><b class="num">2.</b> c. gen., μένειν [[εἴσω]] δόμων Aesch.; [[εἴσω]] τῶν ὅπλων [[within]] the [[heavy]]-[[armed]] [[troops]], i. e. encircled by them, Xen.

|ftr='''εἴσω''': [[ἔσω]]<br />{eísō}<br />'''See also''': s. [[εἰς]].<br />'''Page''' 1,472