3,273,031
edits
κεφαλή: Difference between revisions
m
Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1"
m (Text replacement - "(sc. " to "(''sc.'' ") |
m (Text replacement - "(?s)({{trml.*}}\n)({{.*}}$)" to "$2 $1") |
||
| (23 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=kefali | |Transliteration C=kefali | ||
|Beta Code=kefalh/ | |Beta Code=kefalh/ | ||
|Definition=ἡ, < | |Definition=ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[head]] of [[man]] or [[beast]], Hom. (v.infr.), Alc.15, etc.; once in A., ''Th.''525 (lyr.), once in S., ''Aj.''238 (anap.), also in E., ''Fr.''308 (anap.), ''Rh.''226 (lyr.), al.; ἄλλου οὐδενὸς ἐμψύχου κ. γεύσεται Αἰγυπτίων οὐδείς [[Herodotus|Hdt.]]2.39; <b class="b3">κεφαλῇ… μείζονες</b> [[tall]]er in [[stature]], Il.3.168; so <b class="b3">μείων… κεφαλήν</b> ib.193 Aristarch.: freq. with Preps.,<br><span class="bld">a</span> [[κατὰ κεφαλῆς]], Ep. [[κὰκ κεφαλῆς]], [[down over the head]], κόνιν… χεύατο κὰκ κεφαλῆς Il.18.24, cf. Od.8.85, etc.<br><span class="bld">b</span> [[κατὰ κεφαλήν]], Ep. [[κὰκ κεφαλήν]] = [[on the head]], Ἐρύλαον… βάλε πέτρῳ μέσσην κὰκ κεφαλήν Il.16.412, cf. 20.387, 475: in Prose, [[from above]], X.''HG''7.2.8: c.gen., [[above]], <b class="b3">κατὰ κεφαλὴν τινῶν γενέσθαι</b> ib.7.2.11; <b class="b3">τὸ κατὰ κεφαλὴν ὕδωρ</b>, of [[rain]] [[water]], Thphr. ''HP''4.10.7 (κεφαλὴν codd.), ''CP''6.18.10 ([[κεφαλῆς]]): in Archit., [[upright]], IG22.463.42; also, [[per head]], [[each person]] (cf. infr. 1.2), Arist.''Pol.''1272a14, [[LXX]] ''Ex.''16.16; κατὰ κεφαλὴν τῶν κωμητῶν ''PPetr.''2p.17 (iii B. C.).<br><span class="bld">c</span> [[ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς]] = [[from head to foot]], Il.23.169; τὰ πράγματα ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν σοι πάντ' ἐρῶ Ar.''Pl.''650.<br><span class="bld">d</span> [[ἐπὶ κεφαλήν]] = [[head foremost]], [[ἐπὶ κεφαλὴν κατορύξαι]] = to [[bury]] [[head]] [[downwards]], [[Herodotus|Hdt.]]3.35; <b class="b3">ἐπὶ κεφαλὴν ὠθέεσθαι</b> to be [[thrust]] [[headlong]], Id.7.136, cf. Hyp.''Fr.''251; ἐπὶ κεφαλὴν [[ὠθεῖν]] τινα ἐκ τοῦ θρόνου Pl.''R.''553b; ἐπὶ τὴν κεφαλὴν εἰς κόρακας ὦσον Men.''Sam.'' 138; εὐθὺς ἐπὶ κεφαλήὴ εἰς τὸ [[δικαστήριον]] [[βαδίζειν]] D.42.12; <b class="b3">οὐ βουλόμενος πολίτας ἄνδρας ἐπὶ κεφαλὴν εἰσπράττειν τὸν μισθόν</b> [[recklessly]], Hyp.''Lyc.''17; <b class="b3">ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς περιφέρειν</b> [[carry]] [[on]] [[high]], in [[token]] of [[admiration]], Pl. ''R.''600d.<br><span class="bld">2</span> as the noblest part, [[periphrasis]] for the whole person, πολλὰς ἰφθίμους κ. Il.11.55, cf. Od.1.343, etc.; [[ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ]] = [[no less than myself]], Il.18.82; ἑᾷ κ. Pi.''O.''7.67; especially in [[salutation]], φίλη κ. Il.8.281, cf. 18.114; ἠθείη κ. 23.94; Ἄπολλον, ὦ δία κ. E.''Rh.''226 (lyr.): in Prose, Φαῖδρε, φίλη κ. [[Plato|Pl.]]''[[Phaedrus|Phdr.]]''264a; τῆς θείας κ. Jul.''Or.'' 7.212a: in bad sense, ὦ κακαὶ κεφαλαί [[Herodotus|Hdt.]]3.29; ὦ μιαρὰ κ. [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]'' 285: [[periphrasis]] in Prose, πεντακοσίας κεφαλὰς τῶν Ξέρξεω πολεμίων [[Herodotus|Hdt.]]9.99: in bad sense, ἡ μιαρὰ καὶ ἀναιδὴς αὕτη κ. D.21.117, cf. 18.153; ἡ κ. τῶν αὐτοῦ ''PRein.''57.8 (iv A.D.); <b class="b3">μεγάλη κ.</b> a great [[personage]], Vett. Val.74.7; cf. supr. ''1'' b fin.<br><span class="bld">3</span> [[life]], ἐμῇ κ. περιδείδια Il.17.242; σύν τε μεγάλῳ ἀπέτεισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσι 4.162; <b class="b3">παρθέμενοι κεφαλάς</b> staking their [[head]]s on the [[cast]], Od.2.237; <b class="b3">τὴν κ.</b> ἀποβαλέεις [[Herodotus|Hdt.]]8.65.<br><span class="bld">4</span> in [[imprecation]]s, <b class="b3">ἐς κεφαλὴν τράποιτ' ἐμοί</b> [[on my head be it]]! [[Aristophanes|Ar.]]''[[Acharnians|Ach.]]''833; ἐς τὴν κεφαλὴν ἅπαντα τὴν σὴν τρέψεται Id.''Nu.''40; ἃ σοὶ καὶ τοῖς σοῖς οἱ θεοὶ τρέψειαν εἰς κ. D.18.290; <b class="b3">ἐς κ. σοί</b> (''[[sc.]]'' [[τράποιτο]]) Ar.''Pax''1063, ''Pl.''526; σοὶ εἰς κ. Pl.''Euthd.''283e; τὰ μὲν πρότερον… ἐγὼ κεφαλῇ ἀναμάξας φέρω [[Herodotus|Hdt.]]1.155; οἷς ἂν… τὴν αἰτίαν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ἀναθεῖεν D.18.294; τὸ αἷμα ὑμῶν ἐπὶ τὴν κεφαλὴν ὑμῶν ''Act.Ap.'' 18.6.<br><span class="bld">II</span> of things, [[extremity]],<br><span class="bld">a</span> in Botany, [[κεφαλὴ σκορόδου]] = [[head]] (= [[inflorescence]]) of [[garlic]], Ar.''Pl.''718, cf. Plb.12.6.4; κ. μήκωνος Thphr.''HP''9.8.2; <b class="b3">ῥίζα κ. ἔχουσα πλείονας</b> [[tuber]]s, Dsc.3.120.<br><span class="bld">b</span> in Anatomy, <b class="b3">κεφαλαὶ τῆς κάτω γνάθου</b>, prob. the condyloid and coronoid processes, Hp.''Art.''30; <b class="b3">ἡ κεφαλὴ τοῦ ὄρχεως</b>, = [[ἐπιδιδυμίς]], [[Aristotle|Arist.]]''[[Historia Animalium|HA]]''510a14, cf. Gal.4.565; <b class="b3">κεφαλὴ μηροῦ, κεφαλὴ κνήμης κ.</b>, Poll.2.186, 188; of the [[base]] of the heart, Gal.''UP''6.16; but, [[apex]], Hp.''Cord.''7; of the [[sac]] in [[poulp]]s, [[Aristotle|Arist.]]''[[De Partibus Animalium|PA]]''654a23, 685a5; of [[muscle]]s, [[origin]], Gal.''UP''7.14.<br><span class="bld">c</span> generally, [[top]], [[brim]] of a [[vessel]], Theoc.8.87; [[coping]] of a [[wall]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''3.3.68; [[capital]] of a [[column]], ''CIG''2782.31 (Aphrodisias), [[LXX]] ''3 Ki.''7.16, Poll.7.121.<br><span class="bld">d</span> in plural, [[source]] of a [[river]], [[Herodotus|Hdt.]]4.91 (but sg., [[mouth]], οἶδα Γέλα ποταμοῦ κεφαλῇ ἐπικείμενον ἄστυ Call.''Aet.Oxy.''2080.48): generally, [[source]], [[origin]], <b class="b3">Ζεὺς κ.</b> ([[varia lectio|v.l.]] [[ἀρχή]]) <b class="b3">, Ζεὺς μέσσα, Διὸς δ' ἒκ πάντα τελεῖται τέτυκται</b> codd.) Orph.''Fr.''21a; [[starting-point]], κ. χρόνου ''[[Placita Philosophorum|Placit.]]'' 2.32.2 ([[κρόνου]] codd.), Lyd.''Mens.''3.4; <b class="b3">κεφαλὴ μηνός</b> ib.12.<br><span class="bld">e</span> [[extremity]] of a [[plot]] of [[land]], ''PPetr.''3p.72 (iii B.C.), ''PFlor.''50.83 (iii A.D.).<br><span class="bld">III</span> <b class="b3">Ὁμηρείη κεφαλή</b> [[bust]] of [[Homer]], ''IG''14.1183.10.<br><span class="bld">IV</span> κεφαλὴ [[περίθετος]] = [[wig]], [[headdress]], Ar.''Th.''258.<br><span class="bld">V</span> metaph., <b class="b3">κεφαλὴ δείπνου</b> [[pièce de résistance]], Alex. 172.15.<br><span class="bld">2</span> [[crown]], [[completion]], κεφαλὴν ἐπιθεῖναι Pl.''Ti.''69b; ὥσπερ κ. ἀποδοῦναι τοῖς εἰρημένοις Id.''Phlb.''66d, cf. ''Grg.''505d; ὥσπερ κεφαλὴν ἔχουσα ἐπιστήμη [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1141a19; [[consummation]], σχεῖν κ. Pl.''Ti.''39d.<br><span class="bld">3</span> [[sum]], [[total]], πάσας ἐρρηγείας ''Tab.Heracl.''1.36; of [[money]], ''IG''12(9).7 (Carystus, iv B. C.), ''SIG''245ii 36 (Delph., iv B. C.).<br><span class="bld">4</span> [[band]] of men, [[LXX]] ''Jb.''1.17; [[right]]-[[hand]] [[half]] of a [[phalanx]] (opp. [[οὐρά]]), Arr.''Tact.''8.3, Ael.''Tact.''7.3.<br><span class="bld">5</span> Astron., <b class="b3">κεφαλὴ τοῦ κόσμου</b>, of [[Aries]], Heph.Astr.1.1. (ghebh-, cf. [[κεβλή]] and Engl. [[gable]].) | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1428.png Seite 1428]] ἡ (sanscr. kapâlas, lat. caput); – 1)[[Kopf]], [[Haupt]], sowohl von Menschen als von | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1428.png Seite 1428]] ἡ (sanscr. kapâlas, lat. caput); – 1)[[Kopf]], [[Haupt]], sowohl von Menschen als von Tieren, von Hom. an überall; ὕπερθε φοξὸς ἔην κεφαλήν Il. 2, 218; κεφαλῇ κατανεύσομαι 1, 524; ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς, vom Kopf bis zu den Füßen, Il. 23, 169 u. A., auch ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν, Ar. Plut. 649; Aesch. hat das Wort nur Spt. 507 u. Soph. nur Ai. 238; öfter Eur., Ar., u. in Prosa gewöhnlich; ἐπὶ κεφαλήν, auf den Kopf, kopfüber, ὠθεῖν Her. 7, 136; ἐπὶ κεφαλὴν ὠθεῖ ἐκ τοῦ θρόνου Plat. Rep. VIII, 553 b; Sp., wie D. Hal. 7, 36 Luc. Tim. 44; μὴ εὐθὺς ἐπὶ κεφαλὴν πρὸς τὸ [[δικαστήριον]] βαδίζειν, Hals über Kopf, Dem. 42, 12; vgl. noch Lob. Phryn. 440. – 2) das Haupt des Menschen, als der edelste Teil, die ganze Person umschreibend; [[τίπτε]] μοι, ἠθείη [[κεφαλή]], δεῦρ' εἰλήλουθας; Il. 23, 94, theures Haupt, wie 8, 281; τοίην γὰρ κεφαλὴν [[ποθέω]] Od. 1, 343, vgl. 11, 549; ähnl. νῦν δ' εἶμ', [[ὄφρα]] φίλης κεφαλῆς ὀλετῆρα κιχείω Ἕκτορα Il. 18, 114; Ἄπολλον ὦ δία κεφαλά Eur. Rhes. 226; μιαρὰ κεφ. Ar. Ach. 285; auch in Prosa, μετὰ σοῦ τῆς θείας κεφαλῆς Plat. Phaedr. 234 d; Φαῖδρε, [[φίλη]] [[κεφαλή]] 264 a; ὦ μιαρὰ [[κεφαλή]] Dem. 21, 135, öfter; Themist.; κατὰ κεφαλήν, kopfweise, viritim, Arist. pol. 2, 10. – 3) übertr., das Leben, wie auch wir in vielen Vrbdgn »Kopf« für »Leben« sagen; ὅσσον ἐμῇ κεφαλῇ πέρι [[δείδια]] μή τι πάθῃσι Il. 17, 242; [[ἔργον]], ὃ σῇ κεφαλῇ ἀναμάξεις Od. 19, 91, du wirst es mit deinem Kopfe büßen; σύν τε μεγάλῳ ἀπέτισαν, σὺν σφῇσιν κεφαλῇσιν, büßten es mit ihren Köpfen, ihrem Leben ab, Il. 2, 161; κεφαλὰς παρθέμενοι, ihre Köpfe daran setzend, ihr Leben aufs Spiel setzend, Od. 2, 237, wofür 3, 74 ψυχάς steht; so auch Ar., ἐς κεφαλὴν τρέποιτ' [[ἐμοί]]; an den Kopf, an's Leben gehen, Ach. 833; ἃ νῦν εἰς κεφαλὴν ὑμᾶς αὐτῷ δεῖ τρέψαι Dem. 19, 130; auch ohne Verbum, σοὶ εἰς κεφαλήν, auf deinen Kopf, Plat. Euthyd. 283 e, wo der Ausdruck als ἀγροικότερον bezeichnet wird. – 4) auch von anderen Dingen das Hauptende, Kopfende; ὑπὲρ κεφαλᾶς, über den Rand des Gefäßes, Theocr. 8, 87; ὄρχεως Arist. H. A. 3, 1; oft bei Medic. ein Knochen u. dgl.; der Säulenknauf, Poll. 7, 121; – μήκωνος, Mohnkopf, Theophr.; σκορόδου, Knoblauchzwiebel, Ar. Plut. 718; Pol. 12, 6, 4; – τῆς τάφρου, vom Walle, Xen. Cyr. 3, 3, 66; – ποταμοῦ, die Quellen, Her. 4, 91. – 5) Hauptsache, Hauptsatz, Hauptergebniß, wie man es zum Schlusse einer Rede zusammenfaßt; Plat. vrbdt τελευτὴν [[ἤδη]] καὶ κεφαλὴν πειρώμεθα ἐπιθεῖναι τοῖς [[πρόσθεν]] Tim. 69 a; ὥσπερ κεφαλὴν ἀποδοῦναι τοῖς εἰρημένοις Phil. 66 d, vgl. Gorg. 505 d; Arist. Eth. 6, 7. – Später auch so = Hauptperson, Anführer. | ||
}} | }} | ||
{{bailly | {{bailly | ||
|btext=ῆς (ἡ) :<br />tête :<br /><b>I.</b> <i>en parl. de <i>pers.</i> ou d'animaux</i> ἐπὶ κεφαλὴν ὠθεῖν τινα HDT précipiter qqn la tête la première ; κατὰ κεφαλήν XÉN de haut en bas ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>comme synon. d'homme</i> : ἰφθίμους κεφαλάς IL têtes vaillantes, guerriers vaillants ; ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ IL comme moi-même ; <i>particul. avec idée d'affection ou de respect</i> : ἠθείη [[κεφαλή]] IL, [[φίλη]] [[κεφαλή]] IL tête chérie;<br /><b>2</b> <i>dans les imprécations</i> : | |btext=ῆς (ἡ) :<br />tête :<br /><b>I.</b> <i>en parl. de <i>pers.</i> ou d'animaux</i> ἐπὶ κεφαλὴν ὠθεῖν τινα HDT précipiter qqn la tête la première ; κατὰ κεφαλήν XÉN de haut en bas ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> <i>comme synon. d'homme</i> : ἰφθίμους κεφαλάς IL têtes vaillantes, guerriers vaillants ; ἶσον ἐμῇ κεφαλῇ IL comme moi-même ; <i>particul. avec idée d'affection ou de respect</i> : ἠθείη [[κεφαλή]] IL, [[φίλη]] [[κεφαλή]] IL tête chérie;<br /><b>2</b> <i>dans les imprécations</i> : ἐς κεφαλὴν τρέποιτ' [[ἐμοί]] AR que cela retombe sur ma tête ; ἐς κεφαλὴν [[σοι]] AR que cela retombe sur ta tête ; <i>périphr.</i> πεντακοσίας κεφαλὰς πολεμίων, cinq cents têtes d'ennemis ; <i>comme synon. de vie</i> : ἐμῇ κεφαλῇ περιδείδια IL j'ai craint pour ma tête ; κεφαλὰς παρθέμενοι OD ayant exposé leurs têtes, <i>càd</i> leur vie;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i> tête d'une plante, d'un vase, <i>càd</i> la partie supérieure, dominante ; κεφαλὴ ποταμοῦ HDT la source d'un fleuve.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>vha.</i> gebal, <i>mha.</i> gebel « tête ». | ||
}} | }} | ||
{{elnl | {{elnl | ||
| Line 32: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=κεφαλῆς, ἡ, the Sept. for רֹאשׁ; the [[head]], [[both]] of men: ),46; κλίνειν [[τήν]] κεφαλήν, ἐπαίρειν [[τήν]] κεφαλήν, [[see]] [[κλίνω]], 1and [[ἐπαίρω]]; on the [[saying]] in [[ἄνθραξ]]. Since the [[loss]] of the [[head]] destroys the [[life]], [[κεφαλή]] is used in phrases relating to [[capital]] and [[extreme]] punishments: so in τό [[αἷμα]] [[ὑμῶν]] [[ἐπί]] [[τήν]] κεφαλὴν [[ὑμῶν]] ([[see]] [[αἷμα]], 2a., p. 15{b}), Passow, [[under]] the [[word]], p. 1717{a}; Pape [[under]] the [[word]], 3; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], I:3,4). Metaphorically, [[anything]] [[supreme]], [[chief]], [[prominent]]; of persons, [[master]], [[lord]]: τίνος, of a [[husband]] in [[relation]] to his [[wife]], Buttmann, 124 f (109)); of the [[church]], Buttmann, § 143,4c.); | |txtha=κεφαλῆς, ἡ, the Sept. for רֹאשׁ; the [[head]], [[both]] of men:),46; κλίνειν [[τήν]] κεφαλήν, ἐπαίρειν [[τήν]] κεφαλήν, [[see]] [[κλίνω]], 1and [[ἐπαίρω]]; on the [[saying]] in [[ἄνθραξ]]. Since the [[loss]] of the [[head]] destroys the [[life]], [[κεφαλή]] is used in phrases relating to [[capital]] and [[extreme]] punishments: so in τό [[αἷμα]] [[ὑμῶν]] [[ἐπί]] [[τήν]] κεφαλὴν [[ὑμῶν]] ([[see]] [[αἷμα]], 2a., p. 15{b}), Passow, [[under]] the [[word]], p. 1717{a}; Pape [[under]] the [[word]], 3; (Liddell and Scott, [[under]] the [[word]], I:3,4). Metaphorically, [[anything]] [[supreme]], [[chief]], [[prominent]]; of persons, [[master]], [[lord]]: τίνος, of a [[husband]] in [[relation]] to his [[wife]], Buttmann, 124 f (109)); of the [[church]], Buttmann, § 143,4c.); τοῦ σώματος τῆς ἐκκλησίας, πάσης ἀρχῆς καί ἐξουσίας, κεφαλῆς γωνίας, the [[corner]]-[[stone]], [[see]] [[γωνία]], a. (From Homer down.)) | ||
}} | }} | ||
{{grml | {{grml | ||
|mltxt=η (ΑΜ [[κεφαλή]])<br /><b>1.</b> το ανώτερο [[άκρο]] του ανθρώπινου σώματος το οποίο συνδέεται με τον κορμό με τη [[μεσολάβηση]] του λαιμού ή το πρόσθιο [[άκρο]] του σώματος τών ζώων, στο οποίο εδράζεται ο [[εγκέφαλος]] και βρίσκονται τα περισσότερα αισθητήρια όργανα, το [[κεφάλι]]<br /><b>2.</b> η [[κορυφή]] ή το προεξέχον [[άκρο]] ενός αντικειμένου ή γενικά το [[τμήμα]] που προηγείται, που [[είναι]] πιο σημαντικό ή πιο χρήσιμο ή μοιάζει με το [[κεφάλι]] [[κατά]] το [[σχήμα]] (α. «[[κεφαλή]] του [[πικάπ]]» β. «[[κεφαλή]] του μαγνητοφώνου» γ. «πυρηνικές κεφαλές» δ. «[[κεφαλή]] της [[φάλαγγας]]» ε. «ἐμβαλὼν σκορόδων [[κεφαλάς]]», <b>Αριστοφ.</b><br />στ. «ἡ κεφαλὴ τοῦ ὄρχεως» — η [[επιδιδυμίδα]]<br />ζ. «τὰ δ' αὖ τῶν πολυπόδων τοιούτων [[οὐδέν]] ἔχει διὰ τὸ μικρὸν ἔχειν τὸ [[κύτος]] τὴν καλουμένην κεφαλήν», <b>Αριστοτ.</b><br />η. «ἀναβάντες ἐπὶ τὰς [[κεφαλάς]]» — [[αφού]] ανέβηκαν στα γεισώματα του τοίχου, <b>Ξεν.</b> θ. «ἐπὶ τὰς κεφαλὰς τῶν στύλων» — στα κιονόκρανα, ΠΔ)<br /><b>3.</b> ο [[αρχηγός]], ο [[ηγέτης]] (α. «η [[κεφαλή]] του κράτους» β. «η [[κεφαλή]] της εκκλησίας» γ. «πρώτη [[κεφαλή]] ὁ [[στρατηγός]]», Λέων <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> το πιο ουσιώδες [[μέρος]], η πιο σημαντική [[θέση]] (α. «κάθεται [[πάντα]] στην [[κεφαλή]] του τραπεζιού» β. «[[κεφαλή]] δείπνου» — η πιο καλή [[μερίδα]] φαγητού στο [[δείπνο]], Αλεξ.)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[κατά]] κεφαλήν» — σε [[κάθε]] [[άτομο]], ανά [[άτομο]] (α. «το [[κατά]] κεφαλήν [[εισόδημα]]» β. «κατὰ κεφαλὴν [[ἕκαστος]] εἰσφέρει τὸ τεταγμένον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ανατ.</b> α) [[ονομασία]] που δίνεται στο διογκωμένο [[μέρος]] ορισμένων οργάνων («[[κεφαλή]] της επιδιδυμίδας»)<br />β) [[ονομασία]] που δίνεται στο [[άκρο]] ορισμένων οστών («[[κεφαλή]] του μηριαίου οστού»)<br /><b>2.</b> <b>χημ.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οι κεφαλές</i><br />[[ονομασία]] τών πρώτων αποσταγμάτων που λαμβάνονται [[κατά]] την [[απόσταξη]] αλκοολούχων υγρών<br /><b>3.</b> <b>μουσ.</b> α) (στα έγχορδα όργανα) το [[τμήμα]] του μπράτσου όπου υπάρχουν τα κλειδιά στα οποία και χορδίζονται οι χορδές<br />β) (στο [[φλάουτο]] και στη [[φλογέρα]]) το κινητό [[πάνω]] [[τμήμα]] του οργάνου όπου υπάρχει το υποχείλιο ή το [[ράμφος]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ο επί κεφαλής» ή «ο επικεφαλής» — ο [[αρχηγός]], ο [[προϊστάμενος]], ο [[πρώτος]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «δεν έχω πού την κεφαλήν [[κλίνω]] ή κλίναι» — δεν [[βρίσκω]] [[πουθενά]] [[ανάπαυση]] ή δεν έχω από [[πουθενά]] [[βοήθεια]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> α) «κακή [[κεφαλή]]» — [[ξεροκέφαλος]]<br />β. «[[αἴρω]] κεφαλήν» — [[σηκώνω]] [[κεφάλι]], [[επαναστατώ]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[αφετηρία]], το [[ξεκίνημα]] («[[κεφαλή]] χρόνου», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ κεφαλαί</i><br />οι πηγές ποταμού («Τεάρου ποταμοῦ κεφαλαί», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σε περιφράσεις) ο [[άνθρωπος]], το [[άτομο]] (α. «πολλάς ίφθίμους [[κεφαλάς]] Ἄιδι προϊάψειν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «[[μεγάλη]] [[κεφαλή]]» — σπουδαίο [[πρόσωπο]], [[προσωπικότητα]], Βέττ. Βαλ.<br />γ. «ω κακαι κεφαλαί», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> η ζωή, η ύπαρξη, η [[υπόσταση]] («ἀποβαλέεις, τὴν κεφαλήν» — θα χάσεις τη ζωή σου, θα πεθάνεις, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> (για όρκο ή [[κατάρα]]) («νῦν ἐς κεφαλὴν τρέποιτό μοι» — [[τώρα]] να πέσει στο [[κεφάλι]] μου, <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (για αγγεία) το ανώτατο [[μέρος]], το [[χείλος]]<br /><b>5.</b> η [[πηγή]] του ποταμού<br /><b>6.</b> η [[εκβολή]] του ποταμού<br /><b>7.</b> η [[αρχή]], η [[αιτία]], η [[γένεση]] («[[Ζεύς|Ζεὺς]] [[κεφαλή]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] μέσσα, [[Διός]] δ' ἒκ [[πάντα]] τελεῖται», <b>Ορφ.</b>)<br /><b>8.</b> το [[τέλος]], η [[κορωνίδα]] («κεφαλήν τε τῷ πειρώμεθα ἁρμόττουσαν ἐπιθεῖναι», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>9.</b> (για τους μυς) η [[αρχή]]<br /><b>10.</b> [[ομάδα]] ανθρώπων, [[συμμορία]]<br /><b>11.</b> η [[αποπεράτωση]], το [[αποτέλεσμα]]<br /><b>12.</b> το [[σύνολο]], το [[άθροισμα]]<br /><b>13.</b> το προπορευόμενο δεξιό ήμισυ της στρατιωτικής [[φάλαγγας]]<br /><b>14.</b> <b>φρ.</b> <b>αστρολ.</b> «κεφαλὴ τοῦ κόσμου» — ο Κριός<br />β) «κατὰ κεφαλήν» ή <b>(επικ.)</b> «κάκ κεφαλήν»<br />i) [[πάνω]] στο [[κεφάλι]], [[κατακέφαλα]]<br />ii) [[προς]] τα [[κάτω]] («καὶ [[κατά]] κεφαλὴν τὸ τεῖχος τῆς ἀκροπόλεως διώρυττον» <b>Ξεν.</b>)<br />iii) [[πάνω]] από [[κάτι]] («[[κατά]] κεφαλήν αὐτῶν... [[ὑπὲρ]] τοῦ Ἡραίου», <b>Ξεν.</b>)<br />γ) «τὸ κατὰ κεφαλὴν [[ὕδωρ]]» — το [[νερό]] της βροχής, Θεόφρ.)<br />δ) «ἐπὶ κεφαλήν»<br />i) με το [[κεφάλι]] [[προς]] τα [[κάτω]]<br />ii) αμελώς, απερίσκεπτα, αυθαίρετα<br />iii) με [[μεγάλη]] [[εκτίμηση]]<br />ε) «ἐς [[πόδας]] ἐκ κεφαλῆς» ή «ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν» — από το [[κεφάλι]] [[μέχρι]] τα πόδια<br />στ) «κεφαλὴ [[περίδεσμος]]» — [[κεφαλόδεσμος]], <b>Αριστοφ.</b>)<br />ζ) «ἐπὶ ταῖς | |mltxt=η (ΑΜ [[κεφαλή]])<br /><b>1.</b> το ανώτερο [[άκρο]] του ανθρώπινου σώματος το οποίο συνδέεται με τον κορμό με τη [[μεσολάβηση]] του λαιμού ή το πρόσθιο [[άκρο]] του σώματος τών ζώων, στο οποίο εδράζεται ο [[εγκέφαλος]] και βρίσκονται τα περισσότερα αισθητήρια όργανα, το [[κεφάλι]]<br /><b>2.</b> η [[κορυφή]] ή το προεξέχον [[άκρο]] ενός αντικειμένου ή γενικά το [[τμήμα]] που προηγείται, που [[είναι]] πιο σημαντικό ή πιο χρήσιμο ή μοιάζει με το [[κεφάλι]] [[κατά]] το [[σχήμα]] (α. «[[κεφαλή]] του [[πικάπ]]» β. «[[κεφαλή]] του μαγνητοφώνου» γ. «πυρηνικές κεφαλές» δ. «[[κεφαλή]] της [[φάλαγγας]]» ε. «ἐμβαλὼν σκορόδων [[κεφαλάς]]», <b>Αριστοφ.</b><br />στ. «ἡ κεφαλὴ τοῦ ὄρχεως» — η [[επιδιδυμίδα]]<br />ζ. «τὰ δ' αὖ τῶν πολυπόδων τοιούτων [[οὐδέν]] ἔχει διὰ τὸ μικρὸν ἔχειν τὸ [[κύτος]] τὴν καλουμένην κεφαλήν», <b>Αριστοτ.</b><br />η. «ἀναβάντες ἐπὶ τὰς [[κεφαλάς]]» — [[αφού]] ανέβηκαν στα γεισώματα του τοίχου, <b>Ξεν.</b> θ. «ἐπὶ τὰς κεφαλὰς τῶν στύλων» — στα κιονόκρανα, ΠΔ)<br /><b>3.</b> ο [[αρχηγός]], ο [[ηγέτης]] (α. «η [[κεφαλή]] του κράτους» β. «η [[κεφαλή]] της εκκλησίας» γ. «πρώτη [[κεφαλή]] ὁ [[στρατηγός]]», Λέων <b>Σοφ.</b>)<br /><b>4.</b> το πιο ουσιώδες [[μέρος]], η πιο σημαντική [[θέση]] (α. «κάθεται [[πάντα]] στην [[κεφαλή]] του τραπεζιού» β. «[[κεφαλή]] δείπνου» — η πιο καλή [[μερίδα]] φαγητού στο [[δείπνο]], Αλεξ.)<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[κατά]] κεφαλήν» — σε [[κάθε]] [[άτομο]], ανά [[άτομο]] (α. «το [[κατά]] κεφαλήν [[εισόδημα]]» β. «κατὰ κεφαλὴν [[ἕκαστος]] εἰσφέρει τὸ τεταγμένον», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ανατ.</b> α) [[ονομασία]] που δίνεται στο διογκωμένο [[μέρος]] ορισμένων οργάνων («[[κεφαλή]] της επιδιδυμίδας»)<br />β) [[ονομασία]] που δίνεται στο [[άκρο]] ορισμένων οστών («[[κεφαλή]] του μηριαίου οστού»)<br /><b>2.</b> <b>χημ.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>οι κεφαλές</i><br />[[ονομασία]] τών πρώτων αποσταγμάτων που λαμβάνονται [[κατά]] την [[απόσταξη]] αλκοολούχων υγρών<br /><b>3.</b> <b>μουσ.</b> α) (στα έγχορδα όργανα) το [[τμήμα]] του μπράτσου όπου υπάρχουν τα κλειδιά στα οποία και χορδίζονται οι χορδές<br />β) (στο [[φλάουτο]] και στη [[φλογέρα]]) το κινητό [[πάνω]] [[τμήμα]] του οργάνου όπου υπάρχει το υποχείλιο ή το [[ράμφος]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> «ο επί κεφαλής» ή «ο επικεφαλής» — ο [[αρχηγός]], ο [[προϊστάμενος]], ο [[πρώτος]]<br /><b>νεοελλ.-μσν.</b><br /><b>φρ.</b> «δεν έχω πού την κεφαλήν [[κλίνω]] ή κλίναι» — δεν [[βρίσκω]] [[πουθενά]] [[ανάπαυση]] ή δεν έχω από [[πουθενά]] [[βοήθεια]]<br /><b>μσν.</b><br /><b>φρ.</b> α) «κακή [[κεφαλή]]» — [[ξεροκέφαλος]]<br />β. «[[αἴρω]] κεφαλήν» — [[σηκώνω]] [[κεφάλι]], [[επαναστατώ]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[αφετηρία]], το [[ξεκίνημα]] («[[κεφαλή]] χρόνου», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ κεφαλαί</i><br />οι πηγές ποταμού («Τεάρου ποταμοῦ κεφαλαί», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (σε περιφράσεις) ο [[άνθρωπος]], το [[άτομο]] (α. «πολλάς ίφθίμους [[κεφαλάς]] Ἄιδι προϊάψειν», <b>Ομ. Ιλ.</b><br />β. «[[μεγάλη]] [[κεφαλή]]» — σπουδαίο [[πρόσωπο]], [[προσωπικότητα]], Βέττ. Βαλ.<br />γ. «ω κακαι κεφαλαί», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> η ζωή, η ύπαρξη, η [[υπόσταση]] («ἀποβαλέεις, τὴν κεφαλήν» — θα χάσεις τη ζωή σου, θα πεθάνεις, <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> (για όρκο ή [[κατάρα]]) («νῦν ἐς κεφαλὴν τρέποιτό μοι» — [[τώρα]] να πέσει στο [[κεφάλι]] μου, <b>Αριστοφ.</b>)<br /><b>4.</b> (για αγγεία) το ανώτατο [[μέρος]], το [[χείλος]]<br /><b>5.</b> η [[πηγή]] του ποταμού<br /><b>6.</b> η [[εκβολή]] του ποταμού<br /><b>7.</b> η [[αρχή]], η [[αιτία]], η [[γένεση]] («[[Ζεύς|Ζεὺς]] [[κεφαλή]], [[Ζεύς|Ζεὺς]] μέσσα, [[Διός]] δ' ἒκ [[πάντα]] τελεῖται», <b>Ορφ.</b>)<br /><b>8.</b> το [[τέλος]], η [[κορωνίδα]] («κεφαλήν τε τῷ πειρώμεθα ἁρμόττουσαν ἐπιθεῖναι», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>9.</b> (για τους μυς) η [[αρχή]]<br /><b>10.</b> [[ομάδα]] ανθρώπων, [[συμμορία]]<br /><b>11.</b> η [[αποπεράτωση]], το [[αποτέλεσμα]]<br /><b>12.</b> το [[σύνολο]], το [[άθροισμα]]<br /><b>13.</b> το προπορευόμενο δεξιό ήμισυ της στρατιωτικής [[φάλαγγας]]<br /><b>14.</b> <b>φρ.</b> <b>αστρολ.</b> «κεφαλὴ τοῦ κόσμου» — ο Κριός<br />β) «κατὰ κεφαλήν» ή <b>(επικ.)</b> «κάκ κεφαλήν»<br />i) [[πάνω]] στο [[κεφάλι]], [[κατακέφαλα]]<br />ii) [[προς]] τα [[κάτω]] («καὶ [[κατά]] κεφαλὴν τὸ τεῖχος τῆς ἀκροπόλεως διώρυττον» <b>Ξεν.</b>)<br />iii) [[πάνω]] από [[κάτι]] («[[κατά]] κεφαλήν αὐτῶν... [[ὑπὲρ]] τοῦ Ἡραίου», <b>Ξεν.</b>)<br />γ) «τὸ κατὰ κεφαλὴν [[ὕδωρ]]» — το [[νερό]] της βροχής, Θεόφρ.)<br />δ) «ἐπὶ κεφαλήν»<br />i) με το [[κεφάλι]] [[προς]] τα [[κάτω]]<br />ii) αμελώς, απερίσκεπτα, αυθαίρετα<br />iii) με [[μεγάλη]] [[εκτίμηση]]<br />ε) «ἐς [[πόδας]] ἐκ κεφαλῆς» ή «ἐκ τῶν ποδῶν ἐς τὴν κεφαλήν» — από το [[κεφάλι]] [[μέχρι]] τα πόδια<br />στ) «κεφαλὴ [[περίδεσμος]]» — [[κεφαλόδεσμος]], <b>Αριστοφ.</b>)<br />ζ) «ἐπὶ ταῖς κεφαλαῖς»<br />(ως [[ένδειξη]] εκτιμήσεως, θαυμασμού) [[πάνω]] στα κεφάλια τους τους έχουν<br />η) «[[φίλη]] [[κεφαλή]]»<br />(ως [[προσφώνηση]] που εκφράζει [[οικειότητα]] και [[αγάπη]]) [[φίλτατος]], [[αγαπημένος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>ghebh</i> (<i>e</i>)<i>l</i>- «[[αέτωμα]], [[κεφαλή]]» και συνδέεται με τοχαρ. Α. <i>śp</i><i>ā</i><i>l</i> «[[κεφαλή]]» και [[προπάντων]] με τα γερμανικά <b>γοτθ.</b> <i>gibla</i> «[[έπαλξη]], με άνω γερμ. <i>gebel</i> «[[κρανίον]]» και νεογερμ. <i>Giebel</i> «[[αέτωμα]], [[κορυφή]]». Η λ. [[κεφαλή]] συναγωνίστηκε επιτυχώς την αρχαϊκή και δύσχρηστη λ. [[κάρα]] επικρατήσασα ευρύτερα τόσο στην αρχαία όσο και στη Νέα Ελληνική (με τον τ. [[κεφάλι]]). Στην αρχ. μακεδόνικη διάλεκτο απαντά ως <i>κεδαλή</i>, [[κεβλή]] και <i>γαδαλά</i> («ἐγκέφαλον ἢ κεφαλήν», <b>Ησύχ.</b>). Η [[ετυμολογία]] της λ. θα μπορούσε να οδηγήσει στην [[αποδοχή]] ως πρωταρχικής της σημασίας «[[κρανίο]]» ([[πρβλ]]. λατ. <i>testa</i>). Από τη λ. παράγονται [[επίσης]] τα ανθρωπωνύμια <i>Κεφαλίνος</i>, <i>Κέφαλος</i>, <i>Κεφάλων</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κεφάλαιος]], [[κεφαλαίος]], [[κεφάλας]], [[κεφαλικός]], [[κεφαλίνη]], [[κεφαλίνος]], [[κεφαλίδα]] (-<i>ίς</i>), [[κέφαλος]], [[κεφαλωτός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κεφαληδόν]], [[κεφαλητικός]], [[κεφαλίδιον]], [[κεφαλίζω]], <i>κεφάλων</i>, [[κεφαλίτης]], [[κεφαλώδης]], [[κεφαλών]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[κεφαλεύω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κεφάλα]], [[κεφαλήσιος]], [[κεφαλώνω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>βλ.</b> <i>κεφαλ</i>(<i>ο</i>)-. (Β' συνθετικό) απαντά υπό τους τύπους -[[κεφαλή]], -[[κεφάλας]] και -[[κέφαλος]]. α) -[[κεφαλή]]: [[λεοντοκεφαλή]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>βοϊδοκεφαλή</i>, <i>μοσχαροκεφαλή</i>, [[νεκροκεφαλή]], <i>χοιροκεφαλή</i>, <i>ψαροκεφαλή</i>. β) -[[κεφάλας]]: <i>Βουκεφάλας</i>. γ) -[[κέφαλος]]: [[αιγοκέφαλος]], [[ακέφαλος]], [[αμφικέφαλος]], [[βαρυκέφαλος]], [[βουκέφαλος]], [[βραχυκέφαλος]], [[δικέφαλος]], [[εγκέφαλος]], <i>εκατογκέφαλος</i>, [[κυνοκέφαλος]], [[λεοντοκέφαλος]], [[μακροκέφαλος]], [[μεγαλοκέφαλος]], [[μικροκέφαλος]], [[ονοκέφαλος]], [[πολυκέφαλος]], [[πλατυκέφαλος]], [[σφηνοκέφαλος]], [[τρικέφαλος]], [[υδροκέφαλος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[δρακοντοκέφαλος]], [[ευκέφαλος]], [[εχιδνοκέφαλος]], [[ζωοκέφαλος]], [[θυννοκέφαλος]], [[ισοκέφαλος]], [[κριοκέφαλος]], [[λευκοκέφαλος]], [[λιθοκέφαλος]], [[μαδαροκέφαλος]], [[μονοκέφαλος]], [[ξηροκέφαλος]], [[οξυκέφαλος]], [[ορθοκέφαλος]], [[ουλοκέφαλος]], [[προκέφαλος]], [[ριζοκέφαλος]], [[σεισοκέφαλος]], [[στρουθοκέφαλος]], [[σχινοκέφαλος]], [[ταυροκέφαλος]], [[τρισσοκέφαλος]], [[υγροκέφαλος]], [[χρυσοκέφαλος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br /><i>κολοκυ</i>(<i>ν</i>)<i>θοκέφαλος</i><br /><b>νεοελλ.</b><br />[[αδειοκέφαλος]], [[αμβλυκέφαλος]], [[αυτοκέφαλος]], <i>βαριοκέφαλος</i>, <i>βοϊδοκέφαλος</i>, [[γαϊδουροκέφαλος]], [[γυμνοκέφαλος]], [[δολιχοκέφαλος]], [[ελαφοκέφαλος]], [[ελαφροκέφαλος]], [[θερμοκέφαλος]], [[κακοκέφαλος]], [[κατακέφαλος]], [[κορακοκέφαλος]], [[κουφιοκέφαλος]], <i>μαυροκέφαλος</i>, <i>μπουμπουνοκέφαλος</i>, [[νανοκέφαλος]], [[ξεροκέφαλος]], [[οφιοκέφαλος]], [[πονοκέφαλος]], [[σγουροκέφαλος]], [[σιδεροκέφαλος]], [[σκληροκέφαλος]], [[σκυλοκέφαλος]], [[σουβλοκέφαλος]], [[στενοκέφαλος]], <i>στραδοκέφαλος</i>, [[ταπεινοκέφαλος]], [[τριγωνοκέφαλος]], [[χοντροκέφαλος]], [[ψαροκέφαλος]]]. | ||
}} | }} | ||
{{lsm | {{lsm | ||
| Line 44: | Line 44: | ||
}} | }} | ||
{{etym | {{etym | ||
|etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[head]], also metaph. | |etymtx=Grammatical information: f.<br />Meaning: [[head]], also metaph. [[the uppermost]], [[most extreme]], [[source etc.]] (Il.).<br />Compounds: several compp., e. g. <b class="b3">κεφαλ-αλγ-ία</b> [[headache]] (Hp.), through dissimilation <b class="b3">-αργία</b> (Luc.); <b class="b3">βου-κέφαλος</b> [[with cow-head]] (Ar.); also as plant-name (Strömberg Pflanzennamen 54); as PN <b class="b3">Βου-κεφάλας</b> m. the personal horse of [[Alexander the Great]] (Str., Plu.; on the formation Schwyzer 451).<br />Derivatives: Diminut. [[κεφάλιον]] (Att. inscr.), <b class="b3">-ίδιον</b> (Poll., pap.), [[κεφαλίς]] f. [[bulb of an onion]], [[toe-cap of a shoe]], [[capital of a column etc.]] (Arist.), <b class="b3">κεφαλὶς βιβλίου</b> [[book-roll]] (LXX); - [[κεφάλαιον]] n. [[the main thing]], [[-point]], [[-sum]], [[capital]] (Pi., att.; rarely adj. [[κεφάλαιος]] [Ar. Ra. 854, PMasp. 151, 16, VIp]) with [[κεφαλαιώδης]], adv. <b class="b3">-ωδῶς</b> [[regarding the main point]] (Hp., Arist., hell.) and the denominative [[κεφαλαιόω]] <b class="b2">(summarize the main points) </b> (Att.), from where [[κεφαλαίωμα]] [[total sum]] (Hdt. 3, 159), <b class="b3">-αίωσις</b> [[summary]] (Sch.), <b class="b3">-αιωτής</b> = lat. [[capitularius]] with <b class="b3">-τία</b> (pap. Rom. Emp.); - [[κεφαλαία]] f. [[chronic headache]] (medic.); - [[κεφαλώδης]] [[head-like]] (Thphr.), [[κεφαλικός]] [[belonging to the head]], [[to life]], [[capitalis]] (pap., Dsc.); - <b class="b3">κεφαλίτης λίθος</b> [[corner-stone]] (H.), <b class="b3">κεφαλίτης γλήχων</b> prob. [[Mentha aquatica]] (Hippiatr.; Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 73); [[κεφαλίνη]] [[root of the tongue]] (Poll.); [[κεφαλῖνος]] fishname = [[βλεψίας]] (Dorio ap. Ath.; Strömberg Fischnamen 41), also [[κέφαλος]] [[Mugil cephalus]] (Hp., Com., Arist.; extens. Thompson Fishes s. v.; diff. Pisani Ist. Lomb. 75: 2, 54f. [: to Skt. [[śaphara-]], Lith. [[šãpalas]] [[Cyprinus]]]); - [[κεφάλωμα]] [[sum]] (Messen., Delph.; after [[ἀνάλωμα]], Bechtel Dial. 2, 156; cf. also [[κεφαλαίωμα]] above); [[κεφαλωτός]] [[with a head]] (Arist., hell.), as plant-name [[Thymian]] (Ps.-Dsc.; Strömberg Pflanzennamen 50), <b class="b3">-ωτόν</b> (''[[sc.]]'' [[πράσον]]) [[onion]] (pap.); - [[κεφαληδόν]] [[per head]] (Priene IVa). - Denomin. <b class="b3">κ]εφαλίζω</b> [[behead]] (BGU 1, 341, 9); in other meaning [[κεφαλισμός]] [[table of multiplication]] (Arist.); [[κεφαλόω]] in [[κεκεφαλωμένος]] [[provided with a head]] (Arist.-comm.); [[κεφαλιόω]] in [[ἐκεφαλίωσαν]] (Ev. Mark. 12, 4), meaning unclear [[beat the head]] or [[behead]]?, s. Bauer Gr.-dt. Wb. s. v. (wrong Pernot Neophilol. 26, 310ff.). - Further the hypostases <b class="b3">προσ-</b> (Dor. <b class="b3">ποτι-</b>), <b class="b3">ὑπο-κεφάλαιον</b> <b class="b2">(head)cushion</b> (IA.; cf. Schwyzer-Debrunner 517), [[ἀποκεφαλίζω]] [[behead]] (LXX, Phld.) with <b class="b3">-ισμός</b>, [[ισμα]], <b class="b3">-ιστής</b>.<br />Origin: IE [Indo-European] [423] <b class="b2">*gʰebʰel-</b> [[head]]<br />Etymology: Old word for [[head]], found also in Tocharian and Germanic: Toch. A [[śpāl]] [[head]] (final unclear), OHG [[gebal]] m., MHG. [[gebel]] [[skull]], OHG [[gibilla]] f. <b class="b2">id.</b> (Germ. <b class="b2">i̯ō-</b>deriv); besides in the sense of [[front]] OHG [[gibil]] m., Goth. [[gibla]] m. ([[n-]]stem) and, with ablaut, ONo. [[gafl]] m. [[side of a facade]]; IE. <b class="b2">*ghebh(e)l-</b>, which looks like an [[l-]]stem; but a corresponding basis has nowhere been found. - Here also <b class="b3">γαβαλάν ἐγκέφαλον η κεφαλήν</b> H. and Maced. (Illyr.?) <b class="b3">κεβ(α)λή</b>; s. [[κεβλη]]. The Greek <b class="b3">-α</b> is difficult. S. Benveniste, Word 10 (1954) 255f. | ||
}} | }} | ||
{{mdlsj | {{mdlsj | ||
|mdlsjtxt= | |mdlsjtxt=<b class="num">I.</b> the [[head]] of man or [[beast]], Hom., etc.; κατὰ κεφαλῆς, epic κὰκ κεφαλῆς, [[over]] the [[head]], Hom.; κὰκ κεφαλήν on the [[head]], Il.:— ἐς πόδας ἐκ κεφαλῆς from [[head]] to [[foot]], Il.:— ἐπὶ κεφαλήν [[head]] [[foremost]], [[head]] downwards, [[headlong]], Hdt., Plat., etc.<br /><b class="num">2.</b> the [[head]], put for the [[whole]] [[person]], Hom.; [[ἶσον]] ἐμῇ κεφαλῇ like [[myself]], Il.; [[φίλη]] κ., Lat. carum [[caput]], Il.: in bad [[sense]], ὦ κακαὶ κεφαλαί Hdt.; ὦ μιαρὰ κ. Ar.<br /><b class="num">3.</b> the [[head]], i. e. the [[life]], παρθέμενοι κεφαλάς setting [[their]] heads on the [[cast]], Od.:—in imprecations, ἐς κεφαλὴν τρέποιτ' [[ἐμοί]] on my [[head]] be it! Ar., etc.<br /><b class="num">II.</b> [[generally]], κ. σκορόδου a [[head]] of [[garlic]], Ar.: the top or [[brim]] of a [[vessel]], Theocr.: the coping of a [[wall]], Xen.:—in pl. the [[head]] or [[source]] of a [[river]], Hdt.<br /><b class="num">III.</b> metaph., like [[κεφάλαιον]], the [[crown]], [[completion]] of a [[thing]], Plat. | ||
}} | }} | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
| Line 59: | Line 59: | ||
}} | }} | ||
{{elmes | {{elmes | ||
|esmgtx=ἡ 1 [[cabeza]] humana a) para colocar algo τίθεται (ὅπερ ἐν φύλλοις δάφνης γράφεται) πρὸς κεφαλῆς συνειλιχθέν <b class="b3">lo que se escribe en las hojas de laurel se coloca enrollado junto a la cabeza</b> P II 12 P II 62 P VII 843 P VII 1016 SM 74 5 τὸ δὲ φυλακτήριον, ὅπου τὸ ὄνομα ἐγγ<έγ>ραφας, θὲς πρὸ<ς> κεφαλήν σου <b class="b3">el amuleto, en el que escribiste el nombre, ponlo junto a tu cabeza</b> P VII 845 εἰλήσας (βυσσίνῳ ῥάκῳ) κλῶνα ἐλαίας θὲς πρὸς κεφαλήν σου <b class="b3">envuelve con un trozo de lino una rama de olivo y ponla en tu cabeza</b> P VII 665 ἐντύλισσε τὰ φύλλα ἐν σουδαρίῳ καινῷ καὶ τίθει ὑπὸ τὴν κεφαλήν σου <b class="b3">envuelve las hojas en un sudario nuevo y ponlo debajo de tu cabeza</b> P VII 826 ὅταν δὲ βούλῃ χρᾶσθαι, πρὸς κεφαλῆς σου τίθει τὸν ναὸν σὺν τῷ θεῷ <b class="b3">cuando quieras recibir un oráculo, pon junto a tu cabeza la capilla con el dios</b> P V 393 P V 397 λαβὼν κάθαρον ἡλιακὸν θὲς ἐπὶ τὸ μέσ<ον> τῆς κεφαλῆς αὐτῆς <b class="b3">toma un escarabajo solar y ponlo en el medio de su cabeza</b> P LXI 35 b) para llevar algo περιεζωσμένος νέον ἐβέννινον ἄρριχον καὶ ἐν τῇ κεφαλῇ στροφεῖον σφενδόνης κόκκινον <b class="b3">ceñido con una cesta de mimbre nueva del color del ébano y en la cabeza un cordón escarlata como cinta</b> P III 618 ἔχων φυλακτήριον τῶν αὐτῶν ζῴων τρίχας, πλοκίζας σειράν, ἥνπερ ὡς διάδημα φόρει περὶ τὴν κεφαλήν <b class="b3">teniendo como amuleto los pelos de los mismos animales, trenzando un cordón que has de llevar en la cabeza como una diadema</b> P IV 1338 c) sobre la que decir algo τὰ δὲ ἑξῆς ὡς μύστης λέγε αὐτοῦ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἀτόνῳ φθόγγῳ <b class="b3">lo que sigue pronúncialo como un iniciado, sobre su cabeza, con una voz suave</b> P IV 745 λόγος λεγόμενος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ <b class="b3">fórmula que se recita sobre su cabeza</b> P IV 1228 d) ref. a un hueso ἐνθήσεις δὲ εἰς τὸ στόμα τοῦ κυνὸς ἀπὸ ἀνθρώπου κεφαλῆς βιαίου ὀστέον <b class="b3">mete en la boca del perro un hueso de la cabeza de uno muerto violentamente</b> P IV 1885 e) ref. a un pelo ἀποκειράμενος ἐκ τῆς κεφαλῆς σου τρίχα, συνέλιξον τῷ χάρτῃ <b class="b3">corta un cabello de tu cabeza y envuélvelo con el rollo de papiro</b> P V 387 f) como nombre secreto de varias sustancias αἷμα ἀπὸ | |esmgtx=ἡ 1 [[cabeza]] humana a) para colocar algo τίθεται (ὅπερ ἐν φύλλοις δάφνης γράφεται) πρὸς κεφαλῆς συνειλιχθέν <b class="b3">lo que se escribe en las hojas de laurel se coloca enrollado junto a la cabeza</b> P II 12 P II 62 P VII 843 P VII 1016 SM 74 5 τὸ δὲ φυλακτήριον, ὅπου τὸ ὄνομα ἐγγ<έγ>ραφας, θὲς πρὸ<ς> κεφαλήν σου <b class="b3">el amuleto, en el que escribiste el nombre, ponlo junto a tu cabeza</b> P VII 845 εἰλήσας (βυσσίνῳ ῥάκῳ) κλῶνα ἐλαίας θὲς πρὸς κεφαλήν σου <b class="b3">envuelve con un trozo de lino una rama de olivo y ponla en tu cabeza</b> P VII 665 ἐντύλισσε τὰ φύλλα ἐν σουδαρίῳ καινῷ καὶ τίθει ὑπὸ τὴν κεφαλήν σου <b class="b3">envuelve las hojas en un sudario nuevo y ponlo debajo de tu cabeza</b> P VII 826 ὅταν δὲ βούλῃ χρᾶσθαι, πρὸς κεφαλῆς σου τίθει τὸν ναὸν σὺν τῷ θεῷ <b class="b3">cuando quieras recibir un oráculo, pon junto a tu cabeza la capilla con el dios</b> P V 393 P V 397 λαβὼν κάθαρον ἡλιακὸν θὲς ἐπὶ τὸ μέσ<ον> τῆς κεφαλῆς αὐτῆς <b class="b3">toma un escarabajo solar y ponlo en el medio de su cabeza</b> P LXI 35 b) para llevar algo περιεζωσμένος νέον ἐβέννινον ἄρριχον καὶ ἐν τῇ κεφαλῇ στροφεῖον σφενδόνης κόκκινον <b class="b3">ceñido con una cesta de mimbre nueva del color del ébano y en la cabeza un cordón escarlata como cinta</b> P III 618 ἔχων φυλακτήριον τῶν αὐτῶν ζῴων τρίχας, πλοκίζας σειράν, ἥνπερ ὡς διάδημα φόρει περὶ τὴν κεφαλήν <b class="b3">teniendo como amuleto los pelos de los mismos animales, trenzando un cordón que has de llevar en la cabeza como una diadema</b> P IV 1338 c) sobre la que decir algo τὰ δὲ ἑξῆς ὡς μύστης λέγε αὐτοῦ ἐπὶ τῆς κεφαλῆς ἀτόνῳ φθόγγῳ <b class="b3">lo que sigue pronúncialo como un iniciado, sobre su cabeza, con una voz suave</b> P IV 745 λόγος λεγόμενος ἐπὶ τῆς κεφαλῆς αὐτοῦ <b class="b3">fórmula que se recita sobre su cabeza</b> P IV 1228 d) ref. a un hueso ἐνθήσεις δὲ εἰς τὸ στόμα τοῦ κυνὸς ἀπὸ ἀνθρώπου κεφαλῆς βιαίου ὀστέον <b class="b3">mete en la boca del perro un hueso de la cabeza de uno muerto violentamente</b> P IV 1885 e) ref. a un pelo ἀποκειράμενος ἐκ τῆς κεφαλῆς σου τρίχα, συνέλιξον τῷ χάρτῃ <b class="b3">corta un cabello de tu cabeza y envuélvelo con el rollo de papiro</b> P V 387 f) como nombre secreto de varias sustancias αἷμα ἀπὸ κεφαλῆς· θέρμος <b class="b3">sangre de la cabeza es altramuz</b> P XII 436 στῆρ ἀπὸ κεφαλῆς· τιθύμαλλον <b class="b3">grasa de la cabeza es lechetrezna</b> P XII 442 2 [[cabeza]] animal a) de halcón τῇ μὲν δεξιᾷ χειρὶ κάτεχε ἱέρακος κεφαλήν <b class="b3">sujeta con tu mano derecha la cabeza de un halcón</b> P I 60 b) de lobo ἔχε δὲ ἐν ἑτοίμῳ λύκου κεφαλήν <b class="b3">ten preparada una cabeza de lobo</b> P I 281 c) de gallo ἀποτεμὼν τὴν κεφαλὴν ἀλεκτρυόνος τελείου ὁλολεύκου <b class="b3">cortando la cabeza de un gallo perfecto enteramente blanco</b> P IV 35 d) de liebre ὑποκάτω αὐτῶν κάπνισον λαγοῦ κεφαλήν <b class="b3">quema la cabeza de una liebre debajo de ellos</b> P VII 176 e) dibujada, de vaca Ἑκάτη τριπρόσωπος ... <ἐκ> δεξιῶν μερῶν τῆς ὄψεως ἔχουσα βοὸς κεφαλήν <b class="b3">una Hécate de tres caras, que tenga en el lado derecho una cabeza de vaca</b> P IV 2121 f) como nombre secreto, de serpiente κεφαλὴ ὄφεως· βδέλλα <b class="b3">cabeza de serpiente es sanguijuela</b> P XII 408 3 [[cabeza]] del dios ἐξορκίζω σε, Κέρβερε, κατὰ τῆς ἱερᾶς κεφαλῆς τῶν καταχθονίων θεῶν <b class="b3">te conjuro, Cérbero, por la sagrada cabeza de los dioses subterráneos</b> P IV 1917 sent. fig. ὁρκίζω κεφαλήν τε θεοῦ, ὅπερ ἐστὶν Ὄλυμπος <b class="b3">conjuro a la cabeza del dios, que es el Olimpo</b> P I 305 P XXI 6 | ||
}} | |||
{{lxth | |||
|lthtxt=''[[caput]]'', [[head]], [[end]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:1.6.3/ 1.6.3], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:2.49.2/ 2.49.2], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:Thuc.%202.49.7/ 2.49.7]. [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:5.10.5/ 5.10.5],<br>''[[locus in Cithaerone]]'', [[place on Mount Cithaeron]], [https://scaife.perseus.org/reader/urn:cts:greekLit:tlg0003.tlg001.perseus-grc2:3.24.1/ 3.24.1]. | |||
}} | }} | ||
{{trml | {{trml | ||
|trtx=Abau: makwe; Abkhaz: ахы; Adnyamathanha: vapardla, ngundi; Afrikaans: kop; Aguaruna: buuk; Ainu: サパ, パケ; Akawaio: puꞌpɨ; Akkadian: 𒊕; Alabama: isbakko; Albanian: kokë, krye, kaptinë; Amharic: ራስ; Angaataha: mɨtɨho; Apalaí: upuhpo; Arabic: رَأْس; Egyptian Arabic: راس, دماغ; Gulf Arabic: راس; Iraqi Arabic: راس; Levantine Arabic: راس; Moroccan Arabic: راس; Aragonese: capeza; Archi: картӏи; Armenian: գլուխ; Aromanian: cap; Assamese: মূৰ, মাথা; Asturian: cabeza, tiesta; Avar: бекӏер, бетӏер; Azerbaijani: baş; Bakhtiari: سر; Balantak: takala'; Baluchi: سر, سرگ; Bambara: kun, kunkolo; Barngarla: gaga; Bashkir: баш; Basque: buru, kasko, gazta; Bauwaki: awara; Belarusian: | |trtx====[[head]]=== | ||
Abau: makwe; Abkhaz: ахы; Adnyamathanha: vapardla, ngundi; Afar: amo; Afrikaans: kop; Aguaruna: buuk; Ainu: サパ, パケ; Akawaio: puꞌpɨ; Akkadian: 𒊕; Aklanon: ueo; Alabama: isbakko; Alawa: guɽuguɽu; Albanian: kokë, krye, kaptinë; Amharic: ራስ; Angaataha: mɨtɨho; Apalaí: upuhpo; Arabic: رَأْس; Egyptian Arabic: راس, دماغ; Gulf Arabic: راس; Hijazi Arabic: راس; Iraqi Arabic: راس; Levantine Arabic: راس; Moroccan Arabic: راس; Aragonese: capeza; Archi: картӏи; Armenian: գլուխ; Aromanian: cap; Assamese: মূৰ, মাথা; Asturian: cabeza, tiesta; Avar: бекӏер, бетӏер; Azerbaijani: baş; Bakhtiari: سر; Balantak: takala'; Balinese: endas; Baluchi: سر, سرگ; Bambara: kun, kunkolo; Barngarla: gaga; Bashkir: баш; Basque: buru, kasko, gazta; Bauwaki: awara; Belarusian: галава; Bengali: মাথা; Berber Tashelhit: agayyu, ixf; Bole: ko, koyi; Borôro: aora; Breton: penn, pennoù; Budukh: кьыл; Bulgarian: глава; Burmese: ခေါင်း; Buryat: толгай; Cappadocian Greek: κιφάλ; Catalan: cap, testa, closca; Cebuano: ulo; Central Masela: oke; Central Melanau: ulew; Chamicuro: kashki; Chechen: корта; Chepang: तालाङ्; Cherokee: ᎠᏍᎪᎵ; Chichewa: mutu; Chickasaw: ishkobo; Chinese Cantonese: 頭, 头; Dungan: ту; Gan: 頭, 头; Hakka: 頭那, 头那; Mandarin: 腦袋, 脑袋, 頭, 头, 頭腦, 头脑; Min Dong: 頭, 头; Min Nan: 頭, 头; Wu: 頭, 头; Xiang: 腦殼, 脑壳; Chuabo: murru; Chuvash: пуҫ; Classical Nahuatl: cuāitl, tzontecomatl; Coptic Bohairic: ⲁⲫⲉ, ⲁⲫⲏⲟⲩⲓ, ϫⲁϫ, ϫⲱ, ⲕⲁⲣⲁ, ⲕⲉⲫⲁⲗⲏ; Sahidic: ⲁⲡⲉ; Cornish: penn; Corsican: capu; Crimean Tatar: baş; Czech: hlava; Dalmatian: cup; Danish: hoved; Darkinjung: kamburung; Dharug: gabara; Dolgan: бас; Doromu-Koki: ada; Drung: u, vng'u; Dutch: [[hoofd]], [[kop]]; Elfdalian: ovuð, skolle; Esperanto: kapo; Estonian: pea; Even: дил; Evenki: дыл; Ewe: ta; Faroese: høvd, høvur; Finnish: lanttu, pää; Finongan: kaligubang; French: [[tête]]; Friulian: cjâf, čhâv; Fula: hoore; Gagauz: baş; Galician: cabeza, testa, cachola, crisma; Ge'ez: ርእስ; Georgian: თავი; German: [[Kopf]], [[Haupt]]; Alemannic German: Chopf; Geser-Gorom: iloe; Gothic: 𐌷𐌰𐌿𐌱𐌹𐌸; Greek: [[κεφάλι]]; Ancient Greek: [[κεφαλή]], [[κάρα]], [[κάρη]], [[κάρειον]], [[κράς]], [[κρᾶτα]]; Greenlandic: niaqoq; Guaraní: akã; Guugu Yimidhirr: ngaabaay, gambuugu, gudyiir; Haitian Creole: tèt; Hanga: zu; Hausa: kai; Hawaiian: poʻo; Hebrew: רֹאשׁ; Higaonon: ulo; Hiligaynon: ulo; Hindi: सिर; Hungarian: fej; Hunsrik: Kopp; Icelandic: höfuð, haus; Ido: kapo; Ilocano: ulo; Indonesian: kepala, hulu; Ingush: корта; Interlingua: capite; Inuktitut: ᓂᐊᖁᖅ; Irish: ceann; Old Irish: cenn; Istriot: capo, tiesta; Italian: [[testa]], [[capo]]; Iu Mien:'nqorngv; Japanese: 頭, 頭, 頭部, 頭; Jarai: akŏ; Javanese: endhas, sirah, mustaka; Kabuverdianu: kabesa; Kaingang: krĩ; Kaki Ae: aro; Kalmyk: толһа; Kamasau: ngawu; Kannada: ತಲೆ; Karachay-Balkar: баш; Kashubian: głowa; Kaurna: mukarta; Kazakh: бас, кәллә; Ket: kajga; Khakas: пас; Khanty: өк; Khinalug: микӏир; Khmer: ក្បាល; Khoekhoe: danas; Kikuyu: kĩongo, mũtwe; Komi-Permyak: юр; Komi-Zyrian: юр; Korean: 머리; Koryak: лэвʼыт; Kumyk: баш; Kurdish Central Kurdish: سەر; Northern Kurdish: ser; Kyrgyz: баш; Lao: ຫົວ; Latgalian: golva; Latin: [[caput]]; Latvian: galva; Laz: თი; Lezgi: кьил; Ligurian: tésta; Limburgish: kop; Lingala: motó; Lithuanian: galvà; Lombard: testa; Lomwe: muru; Low German: Höövd, Kopp; Dutch Low Saxon: Kop; German Low German: Kopp, Kupp; Luhya: kumurwe; Luo: wich; Lutshootseed: sx̌əy̓us; Lü: ᦷᦠ; Maasai: elukunya; Macedonian: глава; Maguindanao: ulu; Mailu: moru; Malagasy: loha; Malay: kepala, hulu; Malayalam: തല; Maltese: ras; Manchu: ᡠᠵᡠ; Mandinka: kuŋo; Mansaka: oro; Manx: kione; Maori: māhunga, māhuna, mātenga, pane, upoko, uru; Mapudungun: logko; Maranao: kapala, olo; Mari: вуй; Maria: ada; Mbyá Guaraní: akã; Middle English: heed; Mingrelian: დუდი; Miyako: カナマい; Mongolian: толгой; Moore: zúgù; Muinane: nígaɨ; Mwani: kiswa; Nafaanra: ndra; Nahuatl Classical: tzontecomatl, cuāitl; Nanai: дили; Nanticoke: neelahammon; Navajo: bitsiiʼ, atsiiʼ, atsiitsʼiin; Neapolitan: capa, capuzzèlla, capucchióne, càpa; Nepali: टाउको, शिर; Ngadjuri: akadi; Ngarrindjeri: kuli; Nivkh: тёӈр̌; Nkonya: nwun; Nogai: бас; Norman: tête; North Frisian: hood, Haur; Northern Amami-Oshima: 頭; Northern Emberá: boro; Norwegian Bokmål: hode; Nynorsk: hovud; Nottoway-Meherrin: setarake; Nukunu: kakarti; Occitan: cap, tèsta; Ojibwe: nishtigwaan; Oki-No-Erabu: 頭; Okinawan: 頭; Old Czech: hlava; Old Church Slavonic Cyrillic: глава; Glagolitic: ⰳⰾⰰⰲⰰ; Old East Slavic: голова; Old English: hēafod, hafela; Old French: teste, chief; Old High German: houbit; Old Norse: hǫfuð; Old Prussian: gallū, galwo; Old Tupi: akanga; Oriya: ଶିର; Oromo: mataa; Ossetian: сӕр; Ottoman Turkish: باش, رأس, سر, كله, قفا; Pacoh: plô; Persian: سَر, کله; Phoenician: 𐤓𐤀𐤔; Pitjantjatjara: kata; Plautdietsch: Kopp, Haupt; Polabian: glåvă; Polish: głowa; Pontic Greek: τσουφάλι; Portuguese: [[cabeça]]; Powhatan: mendabuccah; Purepecha: éjpu; Quechua: uma; Rejang Kayan: kuhung; Rohingya: matá; Romani: śero; Romanian: cap; Russian: [[башка]], [[голова]], [[глава]]; Rusyn: голова; Rwanda-Rundi: umutwe, imitwe; Saanich: S₭OṈI¸, S₭ELOṈI¸; Saho: amo; Sami Inari: uáivi; Northern: oaivi; Skolt: vuei´vv; Southern: åejjie; Samogitian: galva; Sango: li; Sanskrit: शिरस्, शिर; Santali: ᱵᱚᱦᱚᱜ; Sardinian: conca; Scots: heid, pow; Scottish Gaelic: ceann, cinn, sgrog, sgrogan; Serbo-Croatian Cyrillic: глава; Roman: glava; Sherpa: མགོའ; Shor: паш; Sichuan Yi: ꀂꏾ; Sicilian: testa, capa; Sidamo: umo; Sindhi: سر; Sinhalese: ඔළුව; Slovak: hlava; Slovene: glava, buča; Somali: madax; Sorbian Lower Sorbian: głowa; Upper Sorbian: hłowa; Sotho: hlooho; Southern Altai: баш; Southern Amami-Oshima: 頭; Spanish: [[cabeza]], [[chola]], [[coco]], [[maceta]], [[marote]], [[melón]], [[sabiola]], [[sesera]], [[tarro]], [[testa]]; Stoney: pa; Sumerian: 𒊕; Sundanese: mastaka; Svan: თხვიმ; Swahili: kichwa; Swedish: huvud, skalle; Sylheti: ꠝꠣꠕꠣ; Tagalog: ulo; Tajik: сар, калла; Tajio: vaꞌi; Talysh Asalemi: سر; Tamil: தலை; Taos: p'ínemą; Tatar: баш; Tausug: ū; Tedim Chin: lu; Telugu: తల; Ternate: dopolo; Tetum: ulun; Thai: หัว, ศีรษะ; Tibetan: མགོ, དབུ; Tigrinya: ርእሲ; Tocharian B: āśce; Tofa: баъш; Tok Pisin: het; Tsakonian: τζουφά; Tuareg: eɣăf; Tupinambá: akanga; Turkish: baş, kafa; Turkmen: kelle baş; Tutelo: pasui; Tuvan: баш; Tzotzil: jolol; Udi: бул; Udmurt: йыр; Ugaritic: 𐎗𐎛𐎌; Ukrainian: голова; Unami: wil; Urdu: سر; Uyghur: باش; Uzbek: bosh, kalla; Venetian: testa, cao, cavo; Vietnamese: đầu); Volapük: kap; Walloon: tiesse; Warlpiri: walu; Welsh: pen; West Coast Bajau: tekook; West Frisian: holle, kop; White Hmong: taub haub; Winnebago: nąąsu; Wolof: boopa; Wutunhua: dolo; Xhosa: intloko; Yaeyama: 頭; Yagnobi: сар; Yakut: бас, тебе; Yiddish: קאָפּ; Yoron: 頭, ふらじ; Yoruba: orí; Yucatec Maya: ho'ol; Zazaki: sere; Zealandic: 'oôd; Zhuang: gyaeuj, gyəuз; Zou: lu; Zulu: ikhanda, inhloko; ǃXóõ: nàn | |||
}} | }} | ||