3,274,216
edits
m (pape replacement) |
m (Text replacement - "(?s)({{elru\n\|elrutext.*}}\n)({{.*}}\n)({{pape.*}})" to "$3 $1$2") |
||
Line 15: | Line 15: | ||
{{lsm | {{lsm | ||
|lsmtext='''ἕπω:''' (Β), <b>Α.</b> [[ασχολούμαι]], απασχολούμαι, καταπιάνομαι, [[καταγίνομαι]] με, <i>τεύχε' ἕποντα</i>, ασχολούνταν με την [[πανοπλία]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· πρβλ. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθ-έπω, περι-έπω. <b> Β.</b> Μέσ. [[ἕπομαι]]· παρατ. [[εἱπόμην]], Επικ. [[ἑπόμην]]· μέλ. [[ἕψομαι]], αόρ. βʹ με [[δασεία]] [[ἑσπόμην]], βʹ ενικ. [[ἕσπεο]], απαρ. [[ἑσπέσθαι]], μτχ. [[ἑσπόμενος]], προστ. [[ἕπεο]], [[σπεῖο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ακολουθώ]], υποτάσσομαι ή [[συνοδεύω]] κάποιον, σε Όμηρ.· με δοτ. προσ., στον ίδ.· επίσης, ἕπεσθαι [[ἅμα]] τινί, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[μετά]] τινι ή <i>τινα</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] ως [[ακόλουθος]], [[συνοδός]], [[υπηρέτης]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[συνοδεύω]] ως τιμητική [[συνοδεία]], Λατ. prosequi, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> με εχθρική [[σημασία]], [[παρακολουθώ]], [[καταδιώκω]], <i>τινι</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[συμβαδίζω]] με, <i>ἕπεθ' ἵπποις</i>, σε Όμηρ.· μεταφ., λέγεται για τα [[άκρα]] ενός ανθρώπου, όταν αυτά λειτουργούν σύμφωνα με τις διαταγές, προσταγές του, στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> [[ακολουθώ]] τις κινήσεις κάποιου άλλου, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, η [[περικεφαλαία]] συμβάδισε με το [[χέρι]] του, δηλ. αποσπάστηκε και έμεινε στο [[χέρι]] του, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> υποτάσσομαι, [[υπακούω]], [[υποκύπτω]] σε, <i>τῷ νόμῳ</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">7.</b> [[απλώς]], [[έρχομαι]] κοντά, [[πλησιάζω]], [[προσεγγίζω]], μόνο σε προστ., [[ἕπεο]] [[προτέρω]], έλα πιο κοντά, σε Όμηρ.<br /><b class="num">8.</b> [[παρακολουθώ]], [[ιδίως]], λέγεται για το [[μυαλό]], [[καταλαβαίνω]], [[εννοώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[τιμή]], [[δόξα]] κ.λπ., [[τούτῳ]] [[κῦδος]] ἅμ' ἕψεται, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] από κοντά, [[έπομαι]], [[διαδέχομαι]], [[επακολουθώ]], τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] ἕπ., σε Ξεν. | |lsmtext='''ἕπω:''' (Β), <b>Α.</b> [[ασχολούμαι]], απασχολούμαι, καταπιάνομαι, [[καταγίνομαι]] με, <i>τεύχε' ἕποντα</i>, ασχολούνταν με την [[πανοπλία]] του, σε Ομήρ. Ιλ.· πρβλ. ἀμφι-έπω, δι-έπω, ἐφ-έπω, μεθ-έπω, περι-έπω. <b> Β.</b> Μέσ. [[ἕπομαι]]· παρατ. [[εἱπόμην]], Επικ. [[ἑπόμην]]· μέλ. [[ἕψομαι]], αόρ. βʹ με [[δασεία]] [[ἑσπόμην]], βʹ ενικ. [[ἕσπεο]], απαρ. [[ἑσπέσθαι]], μτχ. [[ἑσπόμενος]], προστ. [[ἕπεο]], [[σπεῖο]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ακολουθώ]], υποτάσσομαι ή [[συνοδεύω]] κάποιον, σε Όμηρ.· με δοτ. προσ., στον ίδ.· επίσης, ἕπεσθαι [[ἅμα]] τινί, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· [[μετά]] τινι ή <i>τινα</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] ως [[ακόλουθος]], [[συνοδός]], [[υπηρέτης]], σε Ομήρ. Οδ.· επίσης, [[συνοδεύω]] ως τιμητική [[συνοδεία]], Λατ. prosequi, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">3.</b> με εχθρική [[σημασία]], [[παρακολουθώ]], [[καταδιώκω]], <i>τινι</i>, στο ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[συμβαδίζω]] με, <i>ἕπεθ' ἵπποις</i>, σε Όμηρ.· μεταφ., λέγεται για τα [[άκρα]] ενός ανθρώπου, όταν αυτά λειτουργούν σύμφωνα με τις διαταγές, προσταγές του, στον ίδ.<br /><b class="num">5.</b> [[ακολουθώ]] τις κινήσεις κάποιου άλλου, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, η [[περικεφαλαία]] συμβάδισε με το [[χέρι]] του, δηλ. αποσπάστηκε και έμεινε στο [[χέρι]] του, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">6.</b> υποτάσσομαι, [[υπακούω]], [[υποκύπτω]] σε, <i>τῷ νόμῳ</i>, σε Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">7.</b> [[απλώς]], [[έρχομαι]] κοντά, [[πλησιάζω]], [[προσεγγίζω]], μόνο σε προστ., [[ἕπεο]] [[προτέρω]], έλα πιο κοντά, σε Όμηρ.<br /><b class="num">8.</b> [[παρακολουθώ]], [[ιδίως]], λέγεται για το [[μυαλό]], [[καταλαβαίνω]], [[εννοώ]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> λέγεται για [[τιμή]], [[δόξα]] κ.λπ., [[τούτῳ]] [[κῦδος]] ἅμ' ἕψεται, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> [[ακολουθώ]] από κοντά, [[έπομαι]], [[διαδέχομαι]], [[επακολουθώ]], τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] ἕπ., σε Ξεν. | ||
}} | |||
{{pape | |||
|ptext=<b class="num">1</b> activ., <i>um [[Etwas]] sein, um [[Etwas]] [[beschäftigt]] sein, [[besorgen]], [[behandeln]]</i>, [[sicher]] nur partic. praes., τὸν δ' εὗρ' ἐν θαλάμῳ περικαλλέα τεύχε' ἕποντα <i>Il</i>. 6.321, er fand ihn seine [[Waffen]] [[besorgend]]; denn in den anderen [[Stellen]] steht eine [[Präposition]] [[dabei]], so daß man eine Tmesis [[annehmen]] kann. Δόλοπος περὶ τεύχε' ἕπουσιν, sie sind um die [[Waffen]] [[beschäftigt]], [[kämpfen]] [[darum]], 15.555; ἀμφ' Ὀδυσῆα [[ἕπον]], sie waren um den [[Odysseus]] [[beschäftigt]], griffen ihn von allen [[Seiten]] an, 11.483, μετὰ Τυδέος υἱὸν ἕπουσα, [[Athene]], die nach des [[Tydeus]] Sohne eilt, um ihm beizustehen, 10.516; τὸν [[δέρον]] ἀμφί θ' [[ἕπον]], und waren um ihn [[beschäftigt]], <i>Il</i>. 7.316, <i>Od</i>. 8.61; vgl. die [[Komposita]], in [[denen]] sich das impf. εἷπον, und ohne augm. [[ἕπον]], wie der aor. [[ἔσπον]], inf. [[σπεῖν]], partic. σπών findet.<br><b class="num">2 Med. [[ἕπομαι]]</b>, impf. εἱπόμην, ep. auch ohne augm. [[ἑπόμην]], fut. [[ἕψομαι]], aor. [[ἑσπόμην]], [[σπέσθαι]], imperat. [[σποῦ]], ep. [[σπεῖο]], <i>Il</i>. 10.285, poet. auch in den übrigen Modis ἕσπωμαι, [[ἑσποίμην]], [[ἑσπέσθω]], <i>Il</i>. 12.350, 363 (ἅμ' [[ἑσπέσθω]]), [[ἑσπέσθαι]] (<i>Il</i>. 5.423 und <i>Od</i>. 4.38, wo Bekker ἅμα [[σπέσθαι]] [[schreibt]]), [[ἑσπόμενος]] in Kompositis aber [[ἐπισπέσθαι]], [[ἐπισπόμενος]]); über den [[Spiritus]] asper [[dieser]] Formen vgl. Spitzner <i>exc. X zur [[Iliade]]</i>; die Form ἕσπεται, <i>Od</i>. 4.826, ist von Bekker mit ἔρχεται [[vertauscht]]; Sp. haben auch Präsensform [[ἕσπομαι]], – (lat. <i>sequor</i>),<br><i>[[folgen]], [[mitgehen]], das [[Geleit]] [[geben]]</i>, und bes. <i>dem Führenden, Vorangehenden [[nachgehen]]</i>, ὁ μὲν ἦρχ', ὁ δ' ἅμ' ἕσπετο, <i>Il</i>. 11.472; ὡς εἰπὼν ἡγεῖτ', ἡ δ' ἕσπετο, oft, οὐκ ἔφασαν ἕψεσθαι ἡγεομένοισι Her. 8.2, wie auch bei Plat. τὸ μὲν γούμενον – τὸ δ' ἑπόμενον [[einander]] gegenübersteht, <i>Rep</i>. VIII.564b; vgl. οἷν ἑπόμεθα ᾗ ἂν ἄγητον <i>Phaedr</i>. 237b; der gewöhnliche [[Ausdruck]] von den einem [[Anführer]] folgenden, mit ihm oder ihm nachziehenden, ihm [[Gehorsam]] leistenden Schiffsgeschwadern oder Kriegerscharen, Hom. [[überall]]. Gew. [[Verbindungen]] sind ἕπεσθαι ἅμα τινί, <i>Il</i>. 2.534 und [[öfter]]; Soph. <i>El</i>. 253; Eur. <i>Herc.Fur</i>. 1323; Her. 5.106; Plat. <i>Legg</i>. I.631c; auch [[doppelt]], οἵ τοι ἅμ' [[αὐτῷ]] [[Ἴλιον]] εἰς ἅμ' ἕποντο, <i>Od</i>. 11.372, vgl. 15.541; ohne [[Casus]], ἅμ' ἕπεσθαι, Hom., wie Soph. <i>O.R</i>. 471, <i>Aj</i>. 801; – μετά τινος, Ar. <i>Plut</i>. 823; Thuc. 7.52; Plat. <i>Menex</i>. 235b, <i>Phil</i>. 30c, <i>Phaedr</i>. 250b; Xen. <i>Hell</i>. 5.2, 19 und Sp., wie Luc. <i>nav</i>. 1; [[anders]] μετὰ κτίλον ἕσπετο μῆλα, [[hinterhergehen]], <i>Il</i>. 13.492, und [[ähnlich]], doch mehr [[absolut]] zu [[fassen]], μετὰ [[ταῦτα]] περὶ [[φιλίας]] ἕποιτ' ἂν [[διελθεῖν]], Arist. <i>Eth</i>. 7.1; μετά τινι, <i>Il</i>. 18.234; – σύν τινι, <i>Od</i>. 7.304, vgl. σὺν δ' ὁ θρασὺς εἵπετ' [[Ὀδυσσεύς]] 10.436; Soph. <i>Tr</i>. 560; Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.13, <i>An</i>. 1.3.6 und [[öfter]]; – ἐπί τινι, Eur. <i>Alc</i>. 1032; Xen. <i>Cyr</i>. 5.2.1, 3.40, 5.37 und Sp., wie DC. 75.3; ἐπί τινος, <i>Od</i>. 1.278, 2.197; τὸν ἕτερον ἐπὶ τοῦ ἑτέρου κατ' οὐρὰν ἑπόμενον Ath. VII.281f; – mit [[ὄπισθεν]], Aesch. <i>Pers</i>. 962; Her. 1.45, 59 und [[öfter]]; [[ἕπεο]] [[προτέρω]], tritt [[näher]] [[heran]], <i>Il</i>. 18.383; – Pind. vrbdt es auch mit dem acc., <i>N</i>. 10.37; vgl. Qu.Sm. 1.341; αὐτὴ εἵπετο τὸ φεῦγον Luc. <i>Asin</i>. 51. – Auch <i>der [[Ordnung]] od. Zeit nach [[folgen]]</i>, οἱ πρόσθεν παρέδοσαν [[ἡμῖν]] τοῖς ἑπομένοις ἐκείνοις, die [[Vorfahren]] übergaben uns, ihren <i>[[Nachkommen]]</i>, Plat. <i>Phil</i>. 17d; [[öfter]] Arist. ἕπεται [[διελθεῖν]], es folgt, daß wir [[durchgehen]], es reiht sich [[daran]], <i>Eth</i>. 3.4 (s. [[oben]]). – Selten [[feindlich]], <i>[[verfolgen]], [[nachsetzen]]</i>, ohne [[Casus]], <i>Il</i>. 21.256; τινί, 11.154, 165, 754; οἳ ἅμ' ἕποντο, sie setzten auf der [[Ferse]] nach, 17.753; ἀμφὶ δ' ἄρ' αὐτὸν ἕποντο, um ihn her [[gedrängt]] setzten sie nach, 11.474; θηρίοις φεύγουσιν εἵποντο διώκοντες Xen. <i>An</i>. 5.4.24, [[öfter]]. – Absolut, [[ἕπεο]] [[προτέρω]], <i>[[komme]] [[näher]], Od</i>. 5.91, <i>Il</i>. 18.387; – καιροῖς τοῦ πολέμου, den günstigen [[Zeitpunkt]] <i>[[ergreifen]], [[benutzen]]</i>, Plut. <i>Pomp</i>. 17; – <i>[[folgen]] [[können]], [[gleichen]] [[Schritt]] [[halten]]</i>, ὃς καὶ θνητὸς ἐὼν ἕπεθ' ἵπποις ἀθανάτοισιν <i>Il</i>. 16.154; <i>Od</i>. 6.319; einzelne [[Glieder]], ὥς τοι γούναθ' ἕποιτο, die [[Beine]] [[kommen]] mit fort, [[reichen]] aus, <i>Il</i>. 4.314; übertragen, <i>der Rede [[folgen]] [[können]], sie [[verstehen]], [[begreifen]]</i>, ἆρ' ἕπομαί [[σου]] τῷ λόγῳ; verstehe ich dich [[recht]] ? Plat. <i>Prot</i>. 319a; <i>Theaet</i>. 102c; οὐχ ἕσπου τοῖς λεχθεῖσιν <i>Polit</i>. 280b. – übertragen von Dingen, [[τρυφάλεια]] ἕσπετο χειρί, der Helm folgte der Hand, ließ sich [[abreißen]], <i>Il</i>. 3.376, [[ähnlich]] [[ἔπαλξις]] ἕσπετο 12.398; von Brautgeschenken, die der [[Braut]] mitgegeben [[werden]], ihr [[folgen]], <i>Od</i>. 1.278, 2.197. – Dah. <i>an [[Etwas]] [[haften]], [[hangen]]</i>, δουρὶ ἑπόμενος, von Einem, der am [[Speere]] steckt, <i>Il</i>. 12.395, überhaupt <i>eng mit [[Etwas]] [[verbunden]] sein</i>, bes. [[κῦδος]], [[τιμή]], Ἅτη, Ruhm folgt ihm, ist sein [[Anteil]], <i>Il</i>. 4.415, 9.512, 514; [[ὄλβος]], [[μῶμος]], τιμά und ä., Pind. <i>P</i>. 5.55, 1.82, <i>N</i>. 10.37; ᾧ τινι σὸν [[γέρας]] ἕσπητ' ἀγλαόν <i>Ol</i>. 8.11; [[τόλμα]] καὶ [[δύναμις]] ἕσποιτο 9.89; – ἔκ τινος, z.B. ἢ οὐ γιγνώσκεις, ὅ τοι ἐκ Διὸς οὐχ ἕπετ' [[ἀλκή]], daß [[keine]] [[Abwehr]] von Zeus mit dir ist, dir zu [[Teil]] wird, <i>Il</i>. 8.140, vgl. γνοίης χ' οἵη ἐμὴ [[δύναμις]] καὶ χεῖρες ἕπονται <i>Od</i>. 20.237; ἐκ Διὸς ἀνθρώποις ἕπεται [[τέκμαρ]] Pind. <i>N</i>. 11.43; Ζεῦ, μεγάλαι ἀρεταὶ θνατοῖς ἕπονται ἐκ [[σέθεν]] <i>I</i>. 3.4, [[werden]] von dir den [[Menschen]] [[verliehen]]; [[νίκη]] ἕσπετο, Sieg wurde zu [[Teil]], Aesch. <i>Ag</i>. 828, wie πειθὼ δ' ἕποιτο καὶ [[τύχη]] [[πρακτήριος]] <i>Suppl</i>. 518; vgl. Xen. <i>Hell</i>. 2.4.18 [[νίκη]] [[ἡμῖν]] [[ἔσται]] ἑπομένη, wo aber ἑπομένοις.bessere Lesart ist; Sp., wie Paus. 8.10.9. – <i>Aus [[Etwas]] [[folgen]], [[hervorgehen]], [[entstehen]]</i>, ἕπεσθαι δοκεῖ τῇ ἀχαριστίᾳ ἡ [[ἀναισχυντία]] Xen. <i>Cyr</i>. 1.2.7; τῇ ἀρετῇ τὸ σῴζεσθαι <i>Lac</i>. 9.2; ἄλλα θ' ὅσα τῆς τοιαύτης ἐστὶ κατακοσμήσεως ἑπόμενα Plat. <i>Polit</i>. 271e, was sich [[daraus]] [[ergibt]], folgt; τῶν ἔμπροσθεν προειρημένων ἑπομένας ἀποδείξεις <i>Rep</i>. VI.504b; ἢ καὶ τοῦτο τοῖς ἔμπροσθεν ἕπεται, ὅτι, oder [[ergibt]] sich, folgt aus dem Vorhergehenden, daß –, <i>Rep</i>. III.394e. – Dah. <i>zu [[Etwas]] [[passen]], einer [[Sache]] [[entsprechen]], sich dazu [[schicken]]</i>, ἕπεται [[λόγος]] εὐθρόνοις Κάδμοιο κούραις Pind. <i>Ol</i>. 2.22, Schol. ἁρμόζει, und [[öfter]]; τὸ [[πρέπον]] καὶ ἑπόμενον πάσῃ τῇ πολιτείᾳ τάττων Plat. <i>Legg</i>. VIII.835c; vgl. I.632c; τὰ τούτοις ἑπόμενα, <i>was dem [[ähnlich]] ist, [[dergleichen]], Rep</i>. III.406d; Sp. – Ähnlich auch Νύμφαι αἵ ῥ' [[οὔτε]] θνητοῖς οὔτ' ἀθανάτοισιν ἕπονται <i>H.h. Ven</i>. 260, die [[weder]] den Sterblichen, noch den Göttern [[ähnlich]] sind, zu [[ihnen]] [[gehören]]. – Häufig = <i>den [[Anordnungen]], [[Befehlen]], [[Wünschen]] eines Andern [[Folge]] [[leisten]], [[nachkommen]], [[gehorchen]]</i>, ἕπου, τὰ λῷστα τῶν παρεστώτων λέγει Aesch. <i>Ag</i>. 1023; μηνυτῆρος φραδαῖς <i>Eum</i>. 236; νόμοις Soph. frg.; [[ἀστένακτος]] αἰὲν [[ἑσπόμην]] κακοῖς, ich fügte mich ohne [[Klagen]] dem [[Unglück]], schickte mich in das Leid, <i>Tr</i>. 1063; ἔθεσι καὶ νόμοις Plat. <i>Legg</i>. III.680a; <i>Tim</i>. 40e. | |||
}} | }} | ||
{{elru | {{elru | ||
Line 27: | Line 30: | ||
{{FriskDe | {{FriskDe | ||
|ftr='''ἕπω''': {hépō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[besorgen]], [[betreiben]], [[verrichten]] (poet. seit Il., ion. hell.); im Epos zuweilen mit [[ἕπομαι]] verwechselt oder davon semantisch beeinflußt (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 A. 1, 388)<br />'''Composita''': (Ζ 321, ἕποντα), sonst nur mit Präfix (Adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, [[περιέπω]], vorw. im Präsensstamm, daneben Futur- und Aoristformen wie [[ἐφέψω]], [[ἐπέσπον]], [[ἐπισπεῖν]], [[μετασπών]],<br />'''Derivative''': Davon [[ὅπλον]], [[δίοπος]], wohl auch [[ἐπητής]], -τύς; s. bes.<br />'''Etymology''': Altes thematisches Wurzelpräsens, mit aind. ''sápati'' [[hegen]], [[pflegen]], [[huldigen]] identisch; daneben athematische iranische Formen, aw. ''haf''-''šī'', ''hap''-''tī'' (2. 3. sg.) ‘(in der Hand) halten, stützen’. Eine alte Weiterbildung ist lat. ''sepeliō'' [[begraben]] = aind. ''saparyáti'' [[verehren]]. — WP. 2, 487, Pok. 909.<br />'''Page''' 1,546 | |ftr='''ἕπω''': {hépō}<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[besorgen]], [[betreiben]], [[verrichten]] (poet. seit Il., ion. hell.); im Epos zuweilen mit [[ἕπομαι]] verwechselt oder davon semantisch beeinflußt (Chantraine Gramm. hom. 1, 309 A. 1, 388)<br />'''Composita''': (Ζ 321, ἕποντα), sonst nur mit Präfix (Adverb), ἀμφ(ι)-, δι-, ἐφ-, μεθ-, [[περιέπω]], vorw. im Präsensstamm, daneben Futur- und Aoristformen wie [[ἐφέψω]], [[ἐπέσπον]], [[ἐπισπεῖν]], [[μετασπών]],<br />'''Derivative''': Davon [[ὅπλον]], [[δίοπος]], wohl auch [[ἐπητής]], -τύς; s. bes.<br />'''Etymology''': Altes thematisches Wurzelpräsens, mit aind. ''sápati'' [[hegen]], [[pflegen]], [[huldigen]] identisch; daneben athematische iranische Formen, aw. ''haf''-''šī'', ''hap''-''tī'' (2. 3. sg.) ‘(in der Hand) halten, stützen’. Eine alte Weiterbildung ist lat. ''sepeliō'' [[begraben]] = aind. ''saparyáti'' [[verehren]]. — WP. 2, 487, Pok. 909.<br />'''Page''' 1,546 | ||
}} | }} |