τελευτάω: Difference between revisions

|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἐτελεύτων, <i>f.</i> τελευτήσω, <i>ao.</i> ἐτελεύτησα, <i>pf.</i> τετελεύτηκα, <i>pqp.</i> ἐτετελευτήκειν;<br /><i>Pass. ao.</i> ἐτελευτήθην, <i>f. et pf. inus.</i><br /><b>I.</b> <i>tr.</i> <b>1</b> finir, achever : ὅρκον IL achever de prononcer un serment ; τὸν βίον HDT, τὸν αἰῶνα HDT terminer la vie, mourir ; avec un gén. : λόγου τελευτᾶν THC terminer, conclure un discours ; ἐτελεύτα [[τοῦ]] ἐπαῖνου [[ἐς]] [[τάδε]] τὰ ἔπη THC il termina son éloge par ces vers;<br /><b>2</b> réaliser, exécuter, accomplir : τ. [[τάδε]] ἔργα IL achever cette œuvre ; γάμον OD conclure un mariage ; τ. τινι κακὸν [[ἦμαρ]] OD terminer la vie, faire mourir ; εὐχομένοισι τελευτῆσαι [[τάδε]] ἔργα OD accorder cela aux suppliants ; [[εἰ]] πάντα τελευτήσεις ἃ ὑπέστης IL si tu accomplis tout ce à quoi tu t’es engagé ; <i>Pass.</i> être accompli, survenir, arriver ; s'accomplir, se réaliser;<br /><b>II.</b> <i>intr.</i> finir, avoir une fin, prendre fin :<br /><b>1</b> <i>en parl. du temps</i> finir son cours;<br /><b>2</b> <i>en parl. d'actions, de situations</i> finir, s'achever, achever son cours, aboutir : [[εὖ]] τ. ESCHL bien finir ; [[οὕτως]] ἐτελεύτησε THC les affaires eurent une telle issue ; τελευτᾶν [[ἐπί]] [[τι]], [[πρός]] [[τι]] aboutir à qch ; <i>en parl. d'un songe</i> s'accomplir;<br /><b>3</b> <i>en parl. de pers.</i> mourir, périr, être tué : νούσῳ τ. HDT mourir d'une maladie ; τ. γήραϊ HDT mourir de caducité, dans un grand âge ; τ. μάχῃ ESCHL trouver la mort dans un combat ; τ. ὑπὸ αἰχμῆς σιδηρέης HDT périr par un tranchant de fer;<br /><b>4</b> cesser de parler : [[καλῶς]] τελευτᾷς SOPH tu parles bien, la conclusion de ton discours est bonne ; [[ἐς]] τὴν ἐτελεύτων καταλέγων τὰς [[πόλις]] HDT avec laquelle je terminai dans l'énumération des villes, <i>càd</i> que je nommai en dernier lieu dans l'énumération des villes;<br /><b>5</b> <i>en parl. des <i>pers.</i> ou des situations, on emploie le part.</i> τελευτῶν, ῶσα, ῶν <i>adv. au sens de</i> « à la fin, enfin, en dernier lieu » : τελευτῶν ἔλεγε HDT à la fin il dit ; κἂν ἐγίγνετο πληγὴ τελευτῶσα SOPH et l'on aurait fini par en venir aux coups;<br /><b>6</b> <i>en parl. de lieux, de pays, de fleuves</i> se terminer, prendre fin, cesser : τῆς δὲ γωνίης τελευτῶντος [[τοῦ]] Λαβυρίνθου ἔχεται [[πυραμίς]] HDT au coin formé par l'angle du labyrinthe confine une pyramide ; <i>de même en parl. de mots</i> τελευτᾶν [[ἐς]] [[γράμμα]] HDT se terminer par une lettre.<br />'''Étymologie:''' [[τελευτή]].

|lsmtext='''τελευτάω:''' Ιων. [[τελευτέω]], μέλ. <i>τελευτήσω</i> — Παθ., Μέσ. μέλ. <i>τελευτήσομαι</i>· αόρ. <i>ἐτελευτήθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τελειώνω]], [[εκπληρώνω]], Λατ. perficere, σε Όμηρ.· [[εκπληρώνω]] όρκο ή [[υπόσχεση]], στον ίδ.· τελευτᾶν τινι κακὸν [[ἦμαρ]], [[προκαλώ]] άσχημη [[μέρα]] για κάποιον, σε Ομήρ. Οδ.· ομοίως στους Αττ., [[ποῖ]] τελευτῆσαί με [[χρή]]; = σε ποιο [[τέλος]] πρέπει να το [[φέρω]]; σε Σοφ.· <i>Ζεὺςὅ τι νεύσῃ</i>, [[τοῦτο]] τελευτᾷ, σε Ευρ. κ.λπ. — Παθ., εκπληρώνομαι, [[γίνομαι]], [[συμβαίνω]], σε Όμηρ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[φέρνω]] σε [[πέρας]], [[τελειώνω]], [[ιδίως]] [[τελευτάω]] τὸν αἰῶνα, [[τελειώνω]] την [[ζωή]], δηλ. [[πεθαίνω]], σε Ηρόδ.· [[τελευτάω]] βίον, σε Αισχύλ.· επίσης με γεν., <i>τελευτᾶν βίου</i>, [[τελειώνω]] την [[ζωή]], σε Ξεν.· ομοίως, <i>λόγου τελευτᾶν</i>, σε Θουκ.· επίσης και [[χωρίς]] τον <i>βίον</i>, [[τελειώνω]] την [[ζωή]], [[πεθαίνω]], σε Ηρόδ., Αττ.· [[τελευτάω]] ὑπότινος, φονεύομαι, σε Ηρόδ.<br /><b class="num">II.</b> αμτβ.,<br /><b class="num">1.</b> εκπληρώνομαι, στον ίδ.<br /><b class="num">2.</b> [[φτάνω]] σ' ένα [[τέλος]], [[τελειώνω]], Λατ. finire, στον ίδ., Αττ.· με εμπρόθ. προσδιορ., [[τελευτάω]] ἔς τι, [[φτάνω]] σ' ένα συγκεκριμένο [[τέλος]], [[καταλήγω]] [[κάπου]], σε Ηρόδ., Αττ.· [[ποῖ]] (<i>ἐς τί</i>) <i>τελευτᾶ;</i> σε τί καταλήγει; ποιο είναι το [[τέλος]] του; σε Αισχύλ.<br /><b class="num">3.</b> [[πεθαίνω]], βλ. ανωτ.<br /><b class="num">4.</b> η μτχ. <i>τελευτῶν</i>, <i>-ῶσα</i>, <i>-ῶν</i>, χρησιμοποιείται ως επίρρ., επί τέλους, στο [[τέλος]], <i>τελευτᾶν ἔλεγε</i>, σε Ηρόδ.· <i>κἂν ἐγίγνετο πληγὴ τελευτῶσα</i>, και θα τελείωνε το [[πράγμα]] σε [[συμπλοκή]], σε Σοφ.· τὰς ὀλοφύρσεις τελευτῶντες ἐξέκαμνον, στο [[τέλος]] κουράστηκαν από το [[πένθος]], σε Θουκ.<br /><b class="num">5.</b> λέγεται για [[χώρα]], [[φτάνω]] σ' ένα [[τέλος]], [[παρακμάζω]], σε Ηρόδ.