δαίω: Difference between revisions

|dgtxt=<b class="num">• Morfología:</b> [v. med. pres. subj. δάηται <i>Il</i>.20.316; aor. ἔδευσε prob. por ἔδ<α>υσε <i>IMEG</i> 62.6 (III a.C.), lacon. v. pas. subj. [[δαβῇ]] (por δαϝῇ) Hsch., part. δαισθείς E.<i>Heracl</i>.914; v. pas. perf. part. [[δεδαυμένος]] Semon.31, Call.<i>Epigr</i>.49.3; plusperf. [[δεδήει]] <i>Il</i>.12.466]<br /><b class="num">I</b> intr., gener. en v. med. pas.<br /><b class="num">1</b> [[arder en llamas]] ὁπότ' ἂν Τροίη μαλερῷ πυρὶ πᾶσα δάηται καιομένη <i>Il</i>.20.316, 21.375, οὐχ ἵκετο καπνὸς αἰθέρα δαιομένας εὐρυχόρου Τεγέας Simon.122D., ἁ δέ σε γειναμένα πυρὶ δαίεται E.<i>Tr</i>.825, c. ac. rel. πυρὸς ... φλογὶ σῶμα δαισθείς E.<i>Heracl</i>.914<br /><b class="num">•</b>c. πῦρ, φλόξ, etc. como suj., [[arder]], [[flamear]], [[llamear]] ἀκάματον πῦρ ὑπὲρ κεφαλῆς ... δαιόμενον <i>Il</i>.18.226, δαιόμενον ... σέλας <i>Il</i>.8.75, λάμπετο φλὸξ ... πυρὸς μέγα δαιομένοιο <i>h.Merc</i>.114, σεμνῶν ὀργίων ἐδαίετο φλόξ S.<i>Tr</i>.765, πυρὰ κατ' ἀντίπρῳρα ναυστάθμων δαίεται E.<i>Rh</i>.136, λύχνου δαιομένου Call.<i>Fr</i>.269, cf. Theoc.24.52, (φλόξ) δαιομένα <i>AP</i> 7.399 (Antiphil.), δαιόμενον πῦρ Opp.<i>C</i>.4.132, πυρὸς μένος ... δαίετο Q.S.6.170<br /><b class="num">•</b>de la rama de laurel utilizada en la depilación ἡ δέ με Φοίβου τείρει νύμφα φίλη ... δαιομένη <i>AP</i> 14.43<br /><b class="num">•</b>fig., del resplandor casi sobrenatural de los cuerpos y armas de los guerreros δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρ <i>Il</i>.5.4, cf. 7, en un escudo τὰ δ' ἐδαίετο θαυματὰ ἔργα Hes.<i>Sc</i>.165.<br /><b class="num">2</b> fig. de pers. [[arder de pasión]], [[brillar]] πυρὶ δ' ὄσσε [[δεδήει]] <i>Il</i>.12.466, ἐν δέ οἱ ὄσσε δαίεται <i>Od</i>.6.132, [[ἀλλά]] μοι ἀμφ' Ὀδυσῆϊ ... δαίεται ἦτορ pero a mi se me inflama el corazón pensando en Odiseo</i>, <i>Od</i>.1.48, de Dioniso ὃς μετὰ μαινάσιν ὄμμασι δαίεται Ar.<i>Lys</i>.1284, ἐν ἔρωτι δεδαυμένων Call.<i>Epigr</i>.49<br /><b class="num">•</b>c. gen. δαιόμενος Νύμφης enamorado de la Ninfa</i> Opp.<i>C</i>.2.118, de animales ὣς ὁ περιτρομέων ἀλόχοις μέγα δαίεται ἦτορ Opp.<i>H</i>.4.202<br /><b class="num">•</b>[[consumirse]], [[estar destrozado]] por el dolor ἡ δ' [[ἔνδοθι]] δαιομένη περ σῖγα μάλα κλαίει A.R.3.661.<br /><b class="num">3</b> perf. act. c. suj., personif. o no, de actividades humanas, de sign. neg. [[propagarse, extenderse como el fuego]] Ὄσσα [[δεδήει]] se propaga el Rumor como el fuego</i>, <i>Il</i>.2.93, νῦν ἄγχιστα μάχη πόλεμός τε δέδηε <i>Il</i>.20.18, cf. 12.35, πάντῃ [[γάρ]] σε περὶ στέφανος πολέμοιο δέδηε <i>Il</i>.13.736, οἰμωγὴ δὲ δέδηε <i>Od</i>.20.353, Ὅμαδός τε Φόνος τ' Ἀνδροκτασίη τε [[δεδήει]] Hes.<i>Sc</i>.155, αἰεὶ δέ σφιν ἐνὶ φρεσὶ φῦζα δέδηε Opp.<i>H</i>.4.471<br /><b class="num">•</b>c. sign. posit. [[resplandecer]] φιλοφροσύνη τε [[δεδήει]] Emp.B 130.<br /><b class="num">II</b> tr.<br /><b class="num">1</b> c. ac. int. πῦρ, φλόγα, etc. [[prender]], [[encender]], [[inflamar]] πῦρ δὲ Μενοιτιάδης δαῖεν μέγα <i>Il</i>.9.211, ἐκ δ' αὐτοῦ δαῖε φλόγα παμφανόωσαν <i>Il</i>.18.206, δαῖε δέ οἱ πῦρ γρηΰς <i>Od</i>.7.7, ἢ πῦρ καὶ φῶς ... δαίων A.<i>Ch</i>.864, δαίων φλόγα A.<i>A</i>.496, πυρὸς σέλας ὃ ... ἥρωες ... ἔδαιον A.R.4.69, δαίουσα λαμπτῆρος σέλας <i>Trag.Adesp</i>.407, tb. en v. med. Ἥφαιστος ... πρῶτα μὲν ... πῦρ δαίετο, καῖε δὲ νεκρούς <i>Il</i>.21.343<br /><b class="num">•</b>fig. δαῖε δ' ἐν ὀφθαλμοῖς ... πόθον A.R.4.1147.<br /><b class="num">2</b> c. ac. de obj. externo, de cosas [[quemar]] ξύλα <i>Il</i>.18.347, φιτρούς A.R.3.1209, μῆρα ἐπὶ βωμ[ῶ] ν Orác. en <i>IGR</i> 4.360.32 (Pérgamo II d.C.), βοῦν ... ἐς μέγαρον τετράγυιον ... ῥέξαντες πυρὶ δαίσατ' Orác. en <i>ZPE</i> 1.1967.185.9 (Hierápolis II d.C.), σάρκας <i>IMEG</i> [[l.c.]], en v. pas. μηρίων δεδαυμένων Semon.l.c.<br /><b class="num">•</b>part. subst. plu. [[víctimas]] ἀμφὶ δὲ δαιομένοις εὐρὺν χορὸν ἐστήσαντο A.R.2.701<br /><b class="num">•</b>de lugares [[devastar por medio del fuego]] Φιλίππω ... τὰν χώραν δαίοντος Decr. en D.18.90<br /><b class="num">•</b>medic. [[cauterizar]] ἀρχὸν ... δαίων Hp.<i>Haem</i>.2 (var., cf. καίω).<br /><b class="num">• Diccionario Micénico:</b> <i>da-wa-no</i>, <i>da-wi</i>.<br /><b class="num">• Etimología:</b> De *δαϝιω < *<i>d°H^u̯2</i>- ‘[[quemar]]’; cf. en grado pleno ai. <i>doman</i> ‘[[incendio]]’.<br />v. [[δαίομαι]].

|lstext='''δαίω''': (Α), τὸ ἐνεργ. μόνον κατ’ ἐνεστ. καὶ παρατ.– Παθ., ἐνεστ. καὶ παρατ. Ὅμ.· ἀόρ. β΄ ὑποτακτ. δάηται Ἰλ. Υ. 316· εἰς τοῦτο [[ὡσαύτως]] ἀνήκει πρκμ. β΄ ἐνεργ δέδηα, ὑπερσυντ. δεδήειν (ἴδε κατωτ.)· Ἐπ. μετοχ. θηλ. δεδᾰυῖα Νόνν Δ. 6. 305· - ἀόρ. μετοχ. δαισθεὶς Εὐρ. Ἡρακλ. 914 (ἄλλ. δαϊσθεὶς ἐκ τοῦ [[δαΐζω]], ἀλλ’ ἴδε Ἐλμσλ. ἐν τόπῳ)· παθ. πρκμ. δέδαυμαι (ἴδε κατωτ ΙΙ). (Ἐκ τῆς √ΑΔϜ, ὡς ἡ μετοχ. [[δεδαυμένος]] καὶ αἱ Σανσκρ. λέξεις δεικνύουσιν· [[ἐντεῦθεν]] [[δαΐς]] (δᾳδὸς) καὶ δᾱλός, καὶ [[ἴσως]] [[δαΐς]] ([[μάχη]]), [[δάϊος]] ([[ὅπερ]] [[κυρίως]] ἦτο δάϝιος, κατὰ τὸν Πρισκιανόν)· πρβλ. Σανσκρ. du, dun ômi (uro, torqueo, πρβλ. Ἑλλ. δύη, [[ὀδύνη]])· davas, dâvas (calor).) Λέξις ποιητ., [[ἀνάπτω]], [[καίω]], [[κάμνω]] νὰ καίῃ, Λατ. [[accendo]], δαῖέ οἱ ἐκ κόρυθός τε καὶ ἀσπίδος ἀκάματον πῦρ, ἔκαμε νὰ καίῃ πῦρ ἐκ…, Ἰλ. Ε. 4, πρβλ. Ε. 7., Σ 227· ἐκ δ’ αὐτοῦ δαῖε φλόγα Σ. 206, πρβλ. 227· οὕτω, πῦρ δ. Αἰσχύλ. Χο 864, πρβλ. Ἀγ. 496·- καὶ οὕτω, δαῖε δ’ ἐν ὀφθαλμοῖς… πόθον (κοιν. [[πόθος]]) Ἀπόλλ. Ρόδ. Δ. 1147.– Παθ., [[ἐξάγω]] φλόγα, φλέγομαι, καίομαι ἀγρίως, ἐν πεδίῳ πῦρ, δαίετο, καῖε δὲ νεκροὺς Ἰλ. Φ. 343· πυρὶ [[ὄσσε]] δεδήει, ἐφλέγοντο, ἔλαμπον μὲ πῦρ, Μ. 466· ἐν δὲ οἱ [[ὄσσε]] δαίεται, φλέγονται ὡς διὰ [[πυρός]], Ὀδ. Ζ. 132· ἐδαίετο φλὸξ Σοφ. Τρ. 765· ἀλλὰ τὸ πλεῖστον ἐπὶ μεταφορ. ἐννοίας, [[πόλεμος]], [[ἔρις]], [[μάχη]], ἐνοπὴ [[δέδηε]], [[πόλεμος]] (κτλ.) ἐφλέγετο, ἦτο ἐν ἀκμῇ, Ἰλ.· [[ὄσσα]] δεδήει, ἡ [[φήμη]] ἐξηπλώθη ὡς πῦρ· ὡς ἐν τῇ Λατ. flagrat bellum, flagrat rumor, Ἰλ. Β. 93. ΙΙ. [[καίω]], [[κατακαίω]], Λατ. uro, μηρὰ… ἐπὶ βωμῶν Συλλ. Ἐπιγρ. 3538. 32· τὰν χώραν δαίειν Ψήφισμα Βυζ. παρὰ Δημ. 255, ἐν τέλ.· μεταχειρίζομαι [[καυτήριον]] (κοιν. δέων) Ἱππ. 891G (ἄλλως δὲν εὑρίσκεται σχεδὸν παρὰ τοῖς πεζοῖς).– Παθ., φλογὶ [[σῶμα]] δαισθεὶς Εὐρ. ἔνθ’ ἀνωτ.· μηρίων δεδαυμένων Σιμων. Ἰαμβ. 28· ἐν ἔρωτι δεδ., ἐκ διορθώσεως τοῦ Bentl. ἐν Καλλ. Ἐπιγρ. 52.