3,274,919
edits
m (Text replacement - "τῶν" to "τῶν") |
m (Text replacement - "αὐτοῦ" to "αὐτοῦ") |
||
Line 11: | Line 11: | ||
}} | }} | ||
{{DGE | {{DGE | ||
|dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ]<br /><b class="num">• Morfología:</b> ép. át., jón., arcad.; tienen usos aproximadamente paralelos las partículas κε(ν) en ép., κε en eol., tes., chipr., κα en beoc, locr., foc., el., aqu., megar., lacon.; puede elidirse ante vocal κ'. En Hom. y lír. concurren ἄν y κε(ν), alternando o reforzándose, en Hom. κε(ν) es un 80% más frecuente que ἄν; en Pi. y lír. la proporción desciende hasta nivelarse. Aparentemente no hay diferencias notorias de significado pero sí de distribución, en Hom. ἄν abunda en frases negativas, siendo κε(ν) mucho más usado en frases afirmativas, en el arcad. εἰκ ἄν <i>IG</i> 5(2).6.15 (Tegea IV a.C.), εἰκ, si no es un recurso antihiático, o falso corte por εἰ κἄν, contiene κ' ante ἄν; cf. chipr. κε y arc. εἰκ ἐπί <i>IG</i> 5(2).3.21 (Tegea IV a.C.), falta κ' en arc. εἰ δ' ἄν <i>IG</i> 5(2).6.15, 45 (Tegea IV a.C.).<br /><b class="num">A</b> c. ind.<br /><b class="num">I</b> indicando posibilidad en el pres. o pasado<br /><b class="num">1</b> c. impf. c. verbos de voluntad y capacidad, indica posibilidad en el presente ἀριθμὸν δὲ γράψαι ... οὐκ ἄν ἐδυνάμην ἀκριβῶς escribir el número ... no sería capaz de hacerlo con exactitud</i> Th.5.68, [[ἐγώ]] δ' ἐβουλόμην ἂν αὐτοὺς ἀληθῆ λέγειν yo quisiera que ellos dijesen la verdad</i> Lys.12.22.<br /><b class="num">2</b> c. impf. y aor. cuando no hay prótasis ἀλλ' ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἂν ὀργῇ βιασθέν más llegó esta injuria quizá por efecto de la ira</i> S.<i>OT</i> 523, πληγῆς κτύπον γὰρ πᾶς τις ᾔσθετ' ἂν σαφῶς cualquiera pudo tener conocimiento evidente del golpe</i> E.<i>IA</i> 1582.<br /><b class="num">3</b> usos neutros en condicionales: después de Hom. (cf. A II 1) ἄν c. impf. rara vez indica irrealidad en el pasado, pero hay ejemplos con valor de pasado y matiz de posibilidad εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί ... οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον si estos hombres hubieran sido buenos políticos ... nunca les habría podido pasar eso (el ostracismo)</i>, Pl.<i>Grg</i>.516e, οὐκ ἂν ... νήσων ... ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν no habría podido dominar las islas si no hubiera tenido cierto poderío naval</i> Th.1.9, ἐδόκει δ' ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ προαγορεύων ὡς ὑπὸ θεοῦ φαινόμενα καὶ ψευδόμενος ἐφαίνετο X.<i>Mem</i>.1.1.5, οὐ γὰρ ἦν ὅτι ἂν ἐποιεῖτε pues no había nada que pudierais hacer</i> D.18.43<br /><b class="num">•</b>igualmente, aunque ἄν c. aor. indica después de Hom. irrealidad de pasado, en ocasiones se conserva el matiz neutro de posibilidad τὸ γὰρ ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο pues no habrían podido construir la fortificación para la defensa de su ejército</i> Th.1.11, cf. οὐδ' ἂν ἔτι φράδμων περ ἀνὴρ Σαρπηδόνα δῖον ἔγνω pues ya ni un familiar habría reconocido o podido reconocer ... a Sarpedón divino (en caso de estar presente)</i> <i>Il</i>.16.638.<br /><b class="num">II</b> indicando irrealidad, c. apódosis explícita o implícita<br /><b class="num">1</b> en Hom. siempre se trata de irrealidad en el pasado, c. impf. y aor. (pero cf. A I 2) ἦ τ' ἂν πολὺ κέρδιον ἦεν habría sido en verdad mucho más ventajoso (en caso de que ...)</i> <i>Il</i>.5.201.<br /><b class="num">2</b> después de Hom.:<br /><b class="num">a)</b> c. impf. denota irrealidad de presente εἰ μὲν γὰρ κατιδεῖν βιότου τέλος ἦν ... εἰκὸς ἂν ἦν ... porque si fuera posible conocer la hora de la muerte ... sería natural ...</i> Thgn.905, ὅ (τὸ φῶς) γ' εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν X.<i>Mem</i>.4.3.3 (cf. A I 3);<br /><b class="num">b)</b> c. aor. denota irrealidad de pasado οὐκ ἂν ἐποίησεν [[Ἀγασίας]] ταῦτα, εἰ μὴ ἐγὼ αὐτὸν ἐκέλευσα Agasias no habría hecho eso si yo no se lo hubiera ordenado</i> X.<i>An</i>.6.6.15, c. verbos de ‘[[decir]]’, ‘[[responder]]’, etc. se da tb. tras la irrealidad de presente por <i>uariatio</i> εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', [[εἶπον]] ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν si no fueras mi padre, te habría dicho ya que no estás en tu sano juicio</i> S.<i>Ant</i>.755;<br /><b class="num">c)</b> c. plusperf. indica irrealidad de pasado ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη Pl.<i>Euthphr</i>.14c.<br /><b class="num">III</b> gener. c. impf. y a veces c. aor. en or. principales indica iteración en el pasado, puede traducirse por giros c. [[continuamente]] o [[soler]] κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο lloraba y se lamentaba continuamente</i> Hdt.3.119, αὐτὸς ἂν τάλας εἰλυόμην yo, desgraciado, tenía que arrastrarme</i> S.<i>Ph</i>.290, ὁ μὲν γράφων οὐκ ἂν ἐπρέσβευσεν, ὁ δὲ πρεσβεύων οὐκ ἂν ἔγραψεν D.18.219, εἰ μέν τινες ἴδοιεν ... ἀνεθάρσησαν ... ἄν siempre que veían ... levantaban el ánimo</i> Th.7.71<br /><b class="num">•</b>en gr. tard. puede usarse c. este sent. cualquier tiempo después de pron. y conj. relat. ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας a cualquier pueblo que fuera (como solía hacer)</i> <i>Eu.Marc</i>.6.56, ὅσοι ἂν ἥψαντο | |dgtxt=<b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ]<br /><b class="num">• Morfología:</b> ép. át., jón., arcad.; tienen usos aproximadamente paralelos las partículas κε(ν) en ép., κε en eol., tes., chipr., κα en beoc, locr., foc., el., aqu., megar., lacon.; puede elidirse ante vocal κ'. En Hom. y lír. concurren ἄν y κε(ν), alternando o reforzándose, en Hom. κε(ν) es un 80% más frecuente que ἄν; en Pi. y lír. la proporción desciende hasta nivelarse. Aparentemente no hay diferencias notorias de significado pero sí de distribución, en Hom. ἄν abunda en frases negativas, siendo κε(ν) mucho más usado en frases afirmativas, en el arcad. εἰκ ἄν <i>IG</i> 5(2).6.15 (Tegea IV a.C.), εἰκ, si no es un recurso antihiático, o falso corte por εἰ κἄν, contiene κ' ante ἄν; cf. chipr. κε y arc. εἰκ ἐπί <i>IG</i> 5(2).3.21 (Tegea IV a.C.), falta κ' en arc. εἰ δ' ἄν <i>IG</i> 5(2).6.15, 45 (Tegea IV a.C.).<br /><b class="num">A</b> c. ind.<br /><b class="num">I</b> indicando posibilidad en el pres. o pasado<br /><b class="num">1</b> c. impf. c. verbos de voluntad y capacidad, indica posibilidad en el presente ἀριθμὸν δὲ γράψαι ... οὐκ ἄν ἐδυνάμην ἀκριβῶς escribir el número ... no sería capaz de hacerlo con exactitud</i> Th.5.68, [[ἐγώ]] δ' ἐβουλόμην ἂν αὐτοὺς ἀληθῆ λέγειν yo quisiera que ellos dijesen la verdad</i> Lys.12.22.<br /><b class="num">2</b> c. impf. y aor. cuando no hay prótasis ἀλλ' ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ' ἂν ὀργῇ βιασθέν más llegó esta injuria quizá por efecto de la ira</i> S.<i>OT</i> 523, πληγῆς κτύπον γὰρ πᾶς τις ᾔσθετ' ἂν σαφῶς cualquiera pudo tener conocimiento evidente del golpe</i> E.<i>IA</i> 1582.<br /><b class="num">3</b> usos neutros en condicionales: después de Hom. (cf. A II 1) ἄν c. impf. rara vez indica irrealidad en el pasado, pero hay ejemplos con valor de pasado y matiz de posibilidad εἰ ἦσαν ἄνδρες ἀγαθοί ... οὐκ ἄν ποτε ταῦτα ἔπασχον si estos hombres hubieran sido buenos políticos ... nunca les habría podido pasar eso (el ostracismo)</i>, Pl.<i>Grg</i>.516e, οὐκ ἂν ... νήσων ... ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν no habría podido dominar las islas si no hubiera tenido cierto poderío naval</i> Th.1.9, ἐδόκει δ' ἂν ἀμφότερα ταῦτα, εἰ προαγορεύων ὡς ὑπὸ θεοῦ φαινόμενα καὶ ψευδόμενος ἐφαίνετο X.<i>Mem</i>.1.1.5, οὐ γὰρ ἦν ὅτι ἂν ἐποιεῖτε pues no había nada que pudierais hacer</i> D.18.43<br /><b class="num">•</b>igualmente, aunque ἄν c. aor. indica después de Hom. irrealidad de pasado, en ocasiones se conserva el matiz neutro de posibilidad τὸ γὰρ ἔρυμα τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο pues no habrían podido construir la fortificación para la defensa de su ejército</i> Th.1.11, cf. οὐδ' ἂν ἔτι φράδμων περ ἀνὴρ Σαρπηδόνα δῖον ἔγνω pues ya ni un familiar habría reconocido o podido reconocer ... a Sarpedón divino (en caso de estar presente)</i> <i>Il</i>.16.638.<br /><b class="num">II</b> indicando irrealidad, c. apódosis explícita o implícita<br /><b class="num">1</b> en Hom. siempre se trata de irrealidad en el pasado, c. impf. y aor. (pero cf. A I 2) ἦ τ' ἂν πολὺ κέρδιον ἦεν habría sido en verdad mucho más ventajoso (en caso de que ...)</i> <i>Il</i>.5.201.<br /><b class="num">2</b> después de Hom.:<br /><b class="num">a)</b> c. impf. denota irrealidad de presente εἰ μὲν γὰρ κατιδεῖν βιότου τέλος ἦν ... εἰκὸς ἂν ἦν ... porque si fuera posible conocer la hora de la muerte ... sería natural ...</i> Thgn.905, ὅ (τὸ φῶς) γ' εἰ μὴ εἴχομεν, ὅμοιοι τοῖς τυφλοῖς ἂν ἦμεν X.<i>Mem</i>.4.3.3 (cf. A I 3);<br /><b class="num">b)</b> c. aor. denota irrealidad de pasado οὐκ ἂν ἐποίησεν [[Ἀγασίας]] ταῦτα, εἰ μὴ ἐγὼ αὐτὸν ἐκέλευσα Agasias no habría hecho eso si yo no se lo hubiera ordenado</i> X.<i>An</i>.6.6.15, c. verbos de ‘[[decir]]’, ‘[[responder]]’, etc. se da tb. tras la irrealidad de presente por <i>uariatio</i> εἰ μὴ πατὴρ ἦσθ', [[εἶπον]] ἄν σ' οὐκ εὖ φρονεῖν si no fueras mi padre, te habría dicho ya que no estás en tu sano juicio</i> S.<i>Ant</i>.755;<br /><b class="num">c)</b> c. plusperf. indica irrealidad de pasado ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη παρὰ σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη Pl.<i>Euthphr</i>.14c.<br /><b class="num">III</b> gener. c. impf. y a veces c. aor. en or. principales indica iteración en el pasado, puede traducirse por giros c. [[continuamente]] o [[soler]] κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο lloraba y se lamentaba continuamente</i> Hdt.3.119, αὐτὸς ἂν τάλας εἰλυόμην yo, desgraciado, tenía que arrastrarme</i> S.<i>Ph</i>.290, ὁ μὲν γράφων οὐκ ἂν ἐπρέσβευσεν, ὁ δὲ πρεσβεύων οὐκ ἂν ἔγραψεν D.18.219, εἰ μέν τινες ἴδοιεν ... ἀνεθάρσησαν ... ἄν siempre que veían ... levantaban el ánimo</i> Th.7.71<br /><b class="num">•</b>en gr. tard. puede usarse c. este sent. cualquier tiempo después de pron. y conj. relat. ὅπου ἂν εἰσεπορεύετο εἰς κώμας a cualquier pueblo que fuera (como solía hacer)</i> <i>Eu.Marc</i>.6.56, ὅσοι ἂν ἥψαντο αὐτοῦ ἐσώζοντο <i>Eu.Marc</i>.6.56, ἔχετέ με ἰς ὅσ' ἂν πάσχετε <i>PFay</i>.136.2 (IV a.C.), [[ἔνθα]] ἂν πέφυκεν ἡ ὁλότης εἶναι τοῦ πυρός Phlp.<i>in Ph</i>.436.19.<br /><b class="num">IV</b> c. fut. indica una limitación o condición, muy frec. en ép. y más c. κε(ν) q.u., pero raro en át. εἰ μὲν ζώουσι ... ἦ τ' ἂν ἔπειτα ... ἀπολυσόμεθ' si viven ... nos será posible rescatarlos más tarde</i>, <i>Il</i>.22.49, πληθὺν δ' οὐκ ἂν ἐγὼ μυθήσομαι ... οὐδ' εἴ μοι [[δέκα]] μὲν γλῶσσαι la muchedumbre me sería imposible contarla ... aunque tuviera diez lenguas</i>, <i>Il</i>.2.488<br /><b class="num">•</b>el uso de ἄν c. ind. fut. es raro en la poesía posterior a Hom. σχολῇ ποθ' ἥξειν δεῦρ' ἂν ἐξηύχουν [[ἐγώ]] S.<i>Ant</i>.390, bastante más raro e inseguro en prosa clásica οὐδ' ἂν ἥξει [[δεῦρο]] Pl.<i>R</i>.615d, en lit. heleníst. y tard. esp. en prosa χιλίων εὔντων ἔνα οὐκ ἂν ὄστις σαπρός ἐστι προσδώσω aunque tuviera mil no daría ni uno solo ni aunque estuviera podrido</i> (del [[βαυβών]]) Herod.6.36, οὐ γὰρ ἂν πρὸς τὴν Ἰνδικὴν πᾶσαν ξυμφρονοῦσαν παρατάξεσθαί ποτε αὐτόν pues no haría frente a toda la India coaligada</i> Philostr.<i>VA</i> 2.21, οὐδὲ ἐκ σώματος ἔσται ποτ' ἂν τὰ ἀσώματον S.E.<i>M</i>.9.225.<br /><b class="num">B</b> c. subj.<br /><b class="num">I</b> en or. principal, sólo aparece en ép.: tiene sentido próximo al fut., indica algo que se espera suceda en determinadas circunstancias (eventual) εἰ μὲν δὴ ἀντίβιον ... πειρηθείης, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃσι [[βιός]] si frente a frente ... te mides, no va a valerte el arco</i>, <i>Il</i>.11.387, τάχ' ἄν ποτε θυμὸν ὀλέσσῃ pronto es posible que pierda la vida</i>, <i>Il</i>.1.205, οὐκ ἄν τοι χραίσμῃ κίθαρις <i>Il</i>.3.54.<br /><b class="num">II</b> en subordinadas<br /><b class="num">1</b> en las prótasis de condicionales, donde se combina c. εἰ dando un valor eventual o iterativo<br /><b class="num">•</b>en ép. se encuentra εἴ κε (cf. [[εἰ]] B II), αἴ κε (cf. [[αἴ]] I 2, 3), en dór. αἴκα, αἴκε, ante vocal [[αἰκ]]'<br /><b class="num">•</b>en jón. y át. hay ya εἰ ἄν, cf. [[εἰ]] δ' ἄν <i>Il</i>.3.288, ya [[ἐάν]], ἄν o ἤν, v. [[εἰ]]B II<br /><b class="num">•</b>existen tb. combinaciones c. otras partíc. en las formas [[ἐάν]] περ, ἤν περ q.u. (de [[εἴπερ]] más ἄν) esp. en inscr. y át. Si en la apódosis el tiempo es el fut., ἄν supone una condición particular relativa al fut. ἔσσεται ἧμαρ ὅτ' ἄν ποτ' ὀλώλῃ Ἴλιος ἱρή un día habrá en que perezca la sagrada Ilio</i>, <i>Il</i>.6.448, cf. Pl.<i>Ap</i>.30e<br /><b class="num">•</b>cuando en la apódosis aparece el presente, indica un hecho general cuya realización se espera ἢν δ' ἐγγὺς ἔλθῃ θάνατος, οὐδεὶς βούλεται θνῄσκειν E.<i>Alc</i>.671<br /><b class="num">•</b>alguna vez en lugar del pres. puede aparecer el perf. o un aor. gnómico ὣς δὲ καὶ ἢν σεισμὸς γένηται ... τέρας νενόμισται Hdt.4.28, ἐλπὶς δέ, ... κἂν βλάψῃ, οὐ καθεῖλε la esperanza ... aunque perjudique, no arruina</i> Th.5.103.<br /><b class="num">2</b> en or. de relat. c. valor condicional (eventual o iterativo) ὃς δ' ἂν [[ἀμύμων]] αὐτὸς ἔῃ καὶ ἀμύμονα εἰδῇ el que es de natural intachable y tiene sentimientos intachables</i>, <i>Od</i>.19.332, τῷ ἀνδρὶ ὃν ἂν ἕλησθε πείσομαι X.<i>An</i>.1.3.15.<br /><b class="num">3</b> en or. temporales ἄν eventual o iterativo se combina c. ὅτε, ὁπότε, ἐπεί, ἐπειδή dando lugar a ὅταν, ἐπήν (tb. ἐπάν, jón. ἐπεάν) ἐπειδάν, v. todas estas palabras en sus respectivos artículos<br /><b class="num">•</b>otras combinaciones son εἰσόκε(ν) q.u. (de εἰς ὅ κε) y ἕως ἄν (v. [[ἕως]]).<br /><b class="num">4</b> en or. finales c. valor eventual o iterativo ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ Ἀγαμέμνονα ... θύνοντ' mientras vea a Agamenón lleno de furia</i>, <i>Il</i>.11.187, 202<br /><b class="num">•</b>raro posteriormente ὅπως δ' ἂν εἰδῇ ... ἃ ... φράσω A.<i>Pr</i>.824, ὅπως ἂν φαίνηται ὡς κάλλιστος Pl.<i>Smp</i>.198e.<br /><b class="num">5</b> en or. modales τὸ μὲν γὰρ πέρας ὡς ἂν ὁ [[δαίμων]] βουληθῇ πάντων γίγνεται D.18.192.<br /><b class="num">6</b> en otras or. c. valor eventual o iterativo ὅποι ἄν τις βούληται adonde uno quiera</i> D.35.28.<br /><b class="num">C</b> c. opt., nunca de fut. ni de perf., c. valor potencial<br /><b class="num">I</b> en or. simples<br /><b class="num">1</b> uso general c. valor potencial [[ἔνθεν]] δ' ἂν μάλα πᾶσαν ἐπιφρασσαίμεθα βουλήν y luego podríamos sopesar toda opinión</i>, <i>Il</i>.13.741, ἑσπέριος δ' ἂν ἔπειτα λοεσσάμενος ποταμοῖο ... προτὶ Ἴλιον ἀπονεοίμην de tarde, luego de lavado en el río ... podría volver a Ilion</i>, <i>Il</i>.21.560, οὐδ' ἂν δικαίως ἐς κακὸν πέσοιμί τι ni en justicia podría incurrir en castigo</i> S.<i>Ant</i>.240, ποῖ ... τραποίμεθ' ἄν; Pl.<i>Euthd</i>.290a, οἱ ... δεδουλωμένοι νῦν οὐκ ἂν ἐλεύθεροι γένοιντ' ἄσμενοι D.2.8<br /><b class="num">•</b>en Homero alguna vez se refiere al pasado Τυδεῖδην δ' οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη al Tidida no distinguirías entre quiénes combatía</i>, <i>Il</i>.5.85.<br /><b class="num">2</b> indic. potencial de pasado εἴησαν δ' ἂν οὗτοι Κρῆτες puede que esos hayan sido cretenses</i> Hdt.1.2.<br /><b class="num">3</b> ἄν c. opt. señala un uso de cortesía que tiende a suavizar la brusquedad que para los griegos tiene el ind. o el imperat., así, representa a veces al ind. οὐκ ἂν οὖν, ὦ φίλε, πάνυ γέ τι σπουδαῖον εἴη ἡ [[δικαιοσύνη]] entonces, amigo, la justicia no es (no sería) una cosa importante</i> Pl.<i>R</i>.333e<br /><b class="num">•</b>indicando un deseo cortés no exento de ironía ἡδέως δ' ἂν ἔγωγ' ἐροίμην Λεπτίνην me gustaría preguntar a Leptines</i> D.20.129<br /><b class="num">•</b>esp. en la fórmula βουλοίμην ἄν [[quisiera]], [[me gustaría]] tb. en este sentido puede representar al fut. τίς ἂν θεῶν ... δοίη; S.<i>OC</i> 1100, cf. A.<i>A</i>.1448, πῶς ἂν ... θάνοιμι; S.<i>Ai</i>.388<br /><b class="num">•</b>esp. en lugar del imperat. para suavizar una orden σὺ δ' ἂν μαχέσαιο καὶ ἄλλῳ tú puedes pelear con cualquier otro</i>, <i>Il</i>.6.329, σὺ μὲν κομίζοις ἂν σεαυτὸν ᾗ θέλεις puedes ir adonde quieras</i> S.<i>Ant</i>.444, χωροῖς ἂν [[εἴσω]] σὺν τάχει puedes entrar aprisa</i> S.<i>El</i>.1491, φράζοις ἄν; Pl.<i>Phlb</i>.23c, λέγοις ἄν Pl.<i>Phlb</i>.48b.<br /><b class="num">II</b> en las apódosis de períodos condicionales<br /><b class="num">1</b> junto a prótasis c. εἰ y opt. εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν ... ἦ τ' ἂν ἐγὼ τὰ πρῶτα λαβὼν κλισίηνδε φεροίμην si celebraran juegos ahora en honor de otro ... a fe que yo me llevaría el primer premio a mi tienda</i>, <i>Il</i>.23.275, εἰ δή που καὶ πόντῳ ... γένοιτο, πολλοὺς ἂν κορέσειεν ἀνὴρ ὅδε τήθεα διφῶν si en el ponto ... estuviera, a muchos podría hartar este hombre buscando ostras</i>, <i>Il</i>.16.747, οὐ πολλὴ ἂν [[ἀλογία]] εἴη εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον ὁ τοιοῦτος; ¿no sería el colmo de la sinrazón que un hombre tal temiera a la muerte?</i> Pl.<i>Phd</i>.68b<br /><b class="num">•</b>indicando algo imposible φαίη δ' ἂν ἡ θανοῦσά γ', εἰ φωνὴν λάβοι S.<i>El</i>.548.<br /><b class="num">2</b> c. prótasis en subj. o fut. tiene un sentido próximo al fut. φρούριον δ' εἰ ποιήσονται. τῆς μὲν γῆς βλάπτοιεν ἄν τι μέρος si hicieran un baluarte, podrían perjudicar a una parte del país</i> Th.1.142, ἢν οὖν μάθῃς μοι τὸν ἄδικον ... λόγον ... οὐκ ἂν ἀποδοίην οὐδ' ἂν ὀβολὸν οὐδενί Ar.<i>Nu</i>.116<br /><b class="num">•</b>c. μή: δέδοικα γὰρ μὴ πρῲ λέγοις ἂν τὸν πόθον ... πρὶν εἰδέναι τἀκεῖθεν εἰ ποθοῦμεθα pues temo que hables demasiado pronto de mi pasión ... antes de saber si soy deseada allí</i> S.<i>Tr</i>.631.<br /><b class="num">III</b> en subordinadas<br /><b class="num">1</b> en prótasis condicionales: en Hom., salvo en un caso εἴ περ ἂν αὐταὶ Μοῦσαι ἀείδοιεν <i>Il</i>.2.597, siempre se usa κε(ν) q.u.<br /><b class="num">•</b>en prosa [[εἴπερ]] ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι si hubiera alguien en el mundo que pudiera convencerme de esto, tú me convencerías</i> Pl.<i>Prt</i>.329b, οὐδ' εἰ μὴ ποιήσαιτ' ἂν τοῦτο ni aunque no realizarais esto</i> D.4.18<br /><b class="num">•</b>en prosa tardía aparece [[ἐάν]] c. opt. ἐὰν μὴ διακρίνοιτο Dam.<i>Pr</i>.114.<br /><b class="num">2</b> en otras subord. así en las relativas, en Hom. normalmente c. κε(ν) q.u. ὡς ἂν σὴν ἀρετὴν βροτὸς οὔ τις ὄνοιτο de suerte que ningún mortal tendría en menos tu valor</i>, <i>Od</i>.8.239, en finales ὅπως ἂν ἀπολισθάνοι para que se deslizara</i> Th.7.65<br /><b class="num">•</b>en temporales ἐπιχειρεῖ, ἡνικ' ἂν ἡμεῖς μὴ δυναίμεθ' ἐκεῖσ' ἀφικέσθαι ataca cuando nosotros no podemos llegar allí</i> D.4.31<br /><b class="num">•</b>en consecutivas πλοῖα δ' ὑμῖν πάρεστιν, ὥστε ὅπῃ ἂν βούλησθε [[ἐξαίφνης]] ἂν ἐπιπέσοιτε X.<i>An</i>.5.6.20.<br /><b class="num">3</b> usos raros: en subordinadas tras tiempo pasado sustituyendo a un fut. o subj. más ἄν: ἐσηγγέλλετο δὲ αὐτοῖς ἔκ τε Καμαρίνης ὡς, εἰ ἔλθοιεν, προσχωροῖεν ἄν se les anunció que, si se presentaban, Camarina se pondría de su lado</i> Th.6.52, οὔτε γὰρ ναυτικὸν ἦν προφυλάσσον ... οὔτε προσδοκία ... μὴ ἄν ποτε οἱ πολέμιοι ... ἐπιπλεύσειαν Th.2.93<br /><b class="num">•</b>a veces los editores secluyen el ἄν: κἀγὼ μὲν ἠξίουν αὐτοὺς μαστιγοῦν ... ἕως [ἂν] τἀληθῆ δόξειεν αὐτοῖς λέγειν y yo les pedí que les azotaran ... hasta que admitieran que les decía la verdad</i> Isoc.17.15, cf. X.<i>Mem</i>.1.2.6.<br /><b class="num">D</b> c. inf. y part., fuera de Hom.<br /><b class="num">•</b>tanto el inf. como el part. c. ἄν pueden indicar potencialidad o irrealidad<br /><b class="num">I</b> c. inf.<br /><b class="num">1</b> en irreal de presente aparece ἄν más inf. de pres. ἀπεκρίνατο αὐτῷ πολλοῦ ἂν ἄξιον εἶναι τὸν ἄτρακτον εἰ τοὺς ἀγαθοὺς διεγίγνωσκε le respondió que el dardo ... sería de gran valor si conseguía distinguir a los valientes</i> Th.4.40, cf. D.49.35<br /><b class="num">•</b>la irreal de pasado se presenta c. ἄν más inf. de aor. οὐκ ἂν ... τὸ τοιοῦτο ξυμβῆναι γενέσθαι no se habría dado el caso de que sucediera una cosa semejante</i> Th.3.89<br /><b class="num">•</b>ἄν c. inf. de perf. indica irrealidad o posibilidad de pasado πάντα ταῦθ' ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἐαλωκέναι que todo eso habría sido capturado por los bárbaros</i> D.19.312.<br /><b class="num">2</b> en prosa clásica el uso de ἄν c. inf. de futuro parece estar siempre corrupto, sin embargo en prosa tard. es bastante frecuente, indicando posibilidad en el futuro ἔσεσθαι ἄν σφισι ... τινα ὠφέλειαν Arr.<i>An</i>.2.2.3, cf. Plu.<i>Marc</i>.15.<br /><b class="num">3</b> los demás inf. c. ἄν pueden indicar indistintamente el valor potencial: el inf. de pres. c. ἄν representa al opt. de pres. ἀλλ' εἰ πέπαυται, κάρτ' ἂν εὐτυχεῖν δοκῶ más si ha acabado, pienso desde luego que puede tener buena fortuna</i> S.<i>Ai</i>.263, πῶς ἔχεις πρὸς τὸ ἐθέλειν ἂν ἰέναι [[ἄκλητος]] ἐπὶ [[δεῖπνον]]; Pl.<i>Smp</i>.174b<br /><b class="num">•</b>el inf. de aor. representa al opt. de aor. οὐδ' ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι creo que ni siquiera se habrían apoderado del país</i> Th.6.37 τοὺς δὲ νομίσαντας ἂν οἰκῆσ' οὕτως ἄριστα los que creían que quizá iban a vivir mejor así</i> Plb.8.28.8<br /><b class="num">•</b>el inf. de perf. representa al opt. de perf. οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ ... no creo que hubieran sufrido digno castigo si ...</i> Lys.27.9.<br /><b class="num">II</b> ἄν c. part. que a veces puede sustituirse simplemente por adjetivos, tiene usos paralelos a los vistos en el inf. c. ἄν<br /><b class="num">1</b> irreal de pres. c. part. de pres. ἀδυνάτων ἂν ὄντων πρὸς ναῦς πολλὰς ἀλλήλοις ἐπιβοηθεῖν sin que ningún tipo de ayuda mutua fuera posible contra una flota numerosa</i> Th.1.73, cf. E.<i>Alc</i>.182<br /><b class="num">•</b>irreal de pasado, c. part. de aor. ἴσμεν ... ὑμᾶς ... ἀναγκασθέντας ἄν sabemos que habríais sido obligados</i> Th.1.76, ῥαδίως ἂν ἀφεθείς fácilmente se habría librado</i> X.<i>Mem</i>.4.4.4.<br /><b class="num">2</b> los usos de part. de fut. c. ἄν, como los de inf. de fut., tampoco parecen existir en prosa clásica<br /><b class="num">•</b>sí existe esa construcción en prosa heleníst., indicando posibilidad en el fut., Luc.<i>Asin</i>.26, Lib.<i>Or</i>.62.21.<br /><b class="num">3</b> los participios pueden sustituir indistintamente al opt. c. valor potencial<br /><b class="num">•</b>así, el part. de pres. sustituye al opt. de pres. πόλλ' ἂν ἔχων ἕτερ' [[εἰπεῖν]] ... παραλείπω D.18.258<br /><b class="num">•</b>el part. de aor. al opt. de aor. οὔτε ὄντα οὔτε ἂν γενόμενα cosas que ni existen ni podrían existir</i> Th.6.38, ὁρῶν τὸ παρατείχισμα ... ῥαδίως ἂν αὐτὸ ληφθέν Th.7.42.<br /><b class="num">E</b> observaciones<br /><b class="num">I</b> colocación de ἄν: en or. principales se coloca libremente pero nunca en cabeza<br /><b class="num">•</b>en las subordinadas, hay tendencia a colocar ἄν al principio de la frase, después de partícula o partículas introductorias<br /><b class="num">•</b>en Hom., esta regla vale para ἄν tanto en subordinadas como en principales<br /><b class="num">•</b>después de Hom., es válida c. escasas excepciones para las subord. de subj., en las otras, la posición es más variable.<br /><b class="num">II</b> repetición de ἄν<br /><b class="num">1</b> en las apódosis, ἄν puede repetirse dos o tres veces con el mismo verbo, bien para destacar su valor en una frase demasiado larga bien para dar énfasis especial ποίας πάτρας ἂν ἢ γένους ὑμᾶς ποτε τύχοιμ' ἂν εἰπών; S.<i>Ph</i>.222, ὥστ' ἄν, εἰ σθένος λάβοιμι, δηλώσαιμ' ἄν S.<i>El</i>.333<br /><b class="num">•</b>en los paréntesis ἔδρασ' ἄν, εὖ τοῦτ' ἴσθ', ἄν, εἰ μή ... S.<i>OT</i> 1438<br /><b class="num">•</b>nunca se da la repetición con subordinadas de subj.<br /><b class="num">2</b> en ocasiones ἄν y κε(ν) se combinan en Hom. ὄφρ' ἂν μέν κεν ὁρᾷ <i>Il</i>.11.187, cf. 202.<br /><b class="num">III</b> ausencia del verbo<br /><b class="num">1</b> después de Hom. la ausencia de verbo se da en fórmulas que suponen una antigua or. nominal pura, del tipo de πῶς δ' οὐκ ἄν; S.<i>OT</i> 937.<br /><b class="num">2</b> el verbo se omite si se desprende fácilmente del contexto ποῖ φύγω ...; ... ποῖ δ' ἂν ἄλλοσ' ἢ 'πὶ βωμόν; ¿a dónde huiré? ¿a dónde sino a un altar?</i> E.<i>Io</i> 1253 (<i>[[sc.]]</i> φύγοις), τί δ' ἂν δοκεῖ σοι Πρίαμος (<i>[[sc.]]</i> πρᾶξαι), εἰ τάδ' ἤνυσεν; A.<i>A</i>.935, ἄλλ' οὐκ ἂν πρὸ τοῦ (<i>[[sc.]]</i> ἔρρεγχον) Ar.<i>Nu</i>.5.<br /><b class="num">3</b> las fórmulas ὡς ἄν (ὡσάν), ὥσπερ ἂν εἰ (ὡσπερανεί) y a veces κἂν εἰ pueden ir sin verbo porque han perdido su valor modal y han tomado un carácter adverbial [[como si]], [[como]] φοβούμενος ὡσπερανεί παῖς Pl.<i>Grg</i>.479a.<br /><b class="num">IV</b> elipsis de ἄν: cuando la apódosis está constituida por varias oraciones coordinadas, ἄν, con raras excepciones, sólo se coloca en la primera de éstas y se sobreentiende para las demás πείθοι' ἄν, εἰ πείθοι'· ἀπειθοίης δ' ἴσως A.<i>A</i>.1049<br /><b class="num">•</b>rara vez va c. la segunda oración τοῦτον ἂν ... θαρσοίην ἐγὼ καλῶς μὲν ἄρχειν, εὖ δ' ἂν ἄρχεσθαι θέλειν S.<i>Ant</i>.669.<br /><b class="num">• Etimología:</b> O bien cf. lat. <i>[[an]]</i>, gót. <i>an</i>, airl. <i>and</i> que son partículas interrogativas - ambos usos derivarían del valor deíctico de la raíz pronominal *<i>an</i> - o bien de καν (cf. κεν) por falso corte en οὐ καν, εἰ καν.<br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾱ-]<br />át. y koiné [[ἐάν]], ἤν, v. [[εἰ]]<br />cf. morfología de [[ἀνά]]. | ||
}} | }} | ||
{{LSJ1 | {{LSJ1 | ||
Line 34: | Line 34: | ||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''ἄν''': Ἐπ. καὶ Λυρ. κε ἢ κεν, Δωρ. κα (ᾱ), ἀμφότερα ἐγκλιτικά. - Τὸ [[μόριον]] τοῦτο δὲν [[εἶναι]] δυνατὸν νὰ μεταφρασθῇ διὰ μιᾶς λέξεως· [[ἕνεκα]] τῆς ποικίλης | |lstext='''ἄν''': Ἐπ. καὶ Λυρ. κε ἢ κεν, Δωρ. κα (ᾱ), ἀμφότερα ἐγκλιτικά. - Τὸ [[μόριον]] τοῦτο δὲν [[εἶναι]] δυνατὸν νὰ μεταφρασθῇ διὰ μιᾶς λέξεως· [[ἕνεκα]] τῆς ποικίλης αὐτοῦ χρήσεως ἡ [[δύναμις]] αὐτοῦ καὶ ἡ [[σημασία]] ὁρίζεται [[ἑκάστοτε]] ἐκ τῆς συντάξεως αὐτοῦ. Παρ’ Ὁμήρῳ τὸ κε [[εἶναι]] πολὺ συνηθέστερον τοῦ ἄν, ἀλλ’ [[ἄνευ]] ἐπαισθητῆς διαφορᾶς σημασίας: ἴδε τὸ κε. [Τὸ ἂν ἔχει ἀείποτε τὸ [[ἄλφα]] βραχὺ. (ᾰ): τὰ χωρία ὅσα ἀνεφέροντο ὡς ἔχοντα τὸ [[ἄλφα]] μακρὸν (ᾱ) θεωροῦνται νῦν ὑπὸ τῶν κριτικῶν ὡς ἔχοντα ἐσφαλμένην γραφήν.] Τὰ κατωτέρω λεγόμενα περὶ τοῦ ἂν ἰσχύουσι καὶ περὶ τοῦ κε παρ’ Ἐπικοῖς, πλὴν [[ὅπου]] [[τοὐναντίον]] ῥητῶς λέγεται. Τὸ ἂν δὲν συντάσσεται μεθ’ ὁριστικῆς ἐνεστῶτος ἢ πρκμ. ἐν τῇ δοκίμῳ Ἑλληνικῇ (ἴδε Α. IV) καὶ [[οὐδέποτε]] μετὰ προστακτικῆς. Περὶ παραδειγμάτων ἐν οἷς τὸ ἂν κατὰ τὸ φαινόμενον συντάσσσεται ὁριστικῇ ἐνεστῶτος ἴδε κατωτ. Δ. Ι. 3, καὶ ΙΙΙ. Ὑποτιθέμενά τινα παραδείγματα τοῦ ἂν μετὰ προστ. ἤδη διωρθώθησαν ἢ ἄλλως πως ἐξηγήθησαν: ἴδε Λ. Δινδορφ. Ξεν. Ἀν. 1. 4. 8. Τρεῖς χρήσεις τοῦ ἂν πρέπει νὰ διακρίνωνται μετ’ ἀκριβείας ἐν τῇ συντάξει αὐτοῦ: Α. ἐν συνδυασμῷ μετὰ ὑποθετικῶν, ἀναφορικῶν, χρονικῶν καὶ τελικῶν λέξεων. Β. ἐν τῇ ἀποδόσει. Γ. ἐν ἐπαναληπτικαῖς προτάσεσι. Α. Ι. ΜΕΘ’ ΥΠΟΤΑΚΤΙΚΗΣ: - [[ὁπόταν]] τὸ [[ῥῆμα]] [[εἶναι]] καθ’ ὑποτακτικήν, τὸ ἂν κανονικῶς ἀκολουθεῖ τὸν σύνδεσμον εἰ, μετ’ ἀναφορικῶν καὶ χρονικῶν λέξεων ἐν προτάσεσι περιεχούσαις τὸν ὅρον ὑφ’ ὃν γενήσεταί τι ἢ τὰς περιστάσεις ἐξ ὧν ἐξαρτᾶταί τι· [[ἐνίοτε]] δὲ ἀκολουθεῖ καὶ τελικὰ μόρια. Ἐν τῇ τοιαύτῃ χρήσει τὸ ἂν φαίνεται ὡς ἀνῆκον εἰς τὴν ἀναφ. λέξιν καὶ συνάπτεται μετ’ αὐτῆς, [[οἷον]], ὃς ἄν, quicumque, πρὶν ἄν, ἕως ἄν, [[ὅπως]] ἄν, κτλ. καὶ [[συχνάκις]] συγχωνεύεται μετ’ αὐτῆς ὡς ἐάν, ἤν, ἀντὶ εἰ ἄν· ἔπεάν, [[ἐπήν]], ἀντὶ [[ἐπεὶ]] ἄν, κτλ.: ἐν τῇ τοιαύτῃ χρήσει δύναται νὰ παραβληθῇ πρὸς τὸ Λατ. cumque. 1) ἐν τῇ προτάσει τοῦ ὑποθ. λόγου μετὰ τοῦ εἰ. Παρ’ Ἀττ. τὸ εἶ ἂν συγχωνεύεται εἰς ἐάν, ἤν, ἢ ἂν (ᾱ): Ὁ Ὅμ. ἔχει συνήθως εἴ κε (ἢ αἴ κε), [[ἐνίοτε]] δὲ ἢν (σπανίως εἰ ἄν). Ἡ [[πρόστασις]] [[οὕτως]] εἰσαγομένη ἐκφράζει ὑποθετ. κατάστασιν ἐν τῷ μέλλοντι (μετ’ ἀποδ. κατὰ μέλλ. χρόν.) ἢ ἐν γένει κατάστασιν (μετ’ ἀποδόσεως ἐπαναλαμβανομένης πράξεως): εἰ δέ κεν ὥς ἔρξῃς καί τοι πείθωνται Ἀχαιοί, γνώση ἔπειθ’, κτλ., ἐὰν οὕτω πράξῃς, κτλ., Ἰλ. Β. 364· ἢν [[ἐγγὺς]] ἔλθῃ [[θάνατος]], οὐδεὶς βούλεται θνήσκειν = ἐὰν πλησιάσῃ ἡ ὥρα τοῦ θανάτου …, Εὐρ. Ἄλκ. 671. 2) ἐν ὑποθετικαῖς, ἀναφορικαῖς ἢ χρονικαῖς προτάσεσι. Καὶ [[ἐνταῦθα]] τὸ ἂν συγχωνεύεται μετὰ τῶν ὅτε, [[ὁπότε]], [[ἐπεὶ]] καὶ ἐπειδή, [[ὥστε]] γίνεται [[ὅταν]], [[ὁπόταν]], ἐπὴν ἢ ἐπὰν (Ἰων. [[ἐπεάν]]), καὶ ἐπειδάν. Ὁ Ὅμ. ἔχει ὅτε κε ([[ἐνίοτε]] ὅτ’ ἂν οὐχὶ [[ὅταν]]), ὁππότε κε ([[ἐνίοτε]] ὁ ὁπότ’ ἂν ἢ ὁππότ’ ἄν), ἐπεί κε ([[ἐπεὶ]] ἄν, Ἰλ. Ζ. 412), [[ἐπήν]]· [[ὡσαύτως]] εὖτ’ ἄν· ἴδε καὶ [[εἰσόκε]] (εἰς ὅ κε). Ἡ ὑποθετικὴ ἢ ἀοριστολογικὴ [[δύναμις]] τοῦ μορίου [[εἶναι]] [[ἐνταῦθα]] ἡ αὐτὴ ὡς ἐν τῇ [[κοινῇ]] προτάσει ὑποθ. λόγου: [[τάων]] ἥν κ’ ἐθέλωμι φίλην ποιήσομ’ ἄκοιτιν, ἡντιναδήποτε ἐξ αὐτῶν ἐπιθυμήσω..., Ἰλ. Ι. 397· [[ὅταν]] δὴ μὴ [[σθένω]], πεταύσομαι, [[ὁπόταν]] δὲν θὰ ἔχω δύναμιν..., Σοφ. Ἀντ. 91· ἐχθρὸς γάρ μοι [[κεῖνος]]..., ὅς χ’ ἕτερον μὲν κεύθῃ ἐνὶ φρεσίν, [[ἄλλο]] δὲ εἴπῃ ὁστισδήποτε [[ἄλλο]] κρύπτει ἐν τῷ νῷ καὶ [[ἄλλο]] λέγει διὰ τῆς γλώσσης, Ἰλ. Ι. 312, ἴδε Δημ. 42. 2, Θουκ. 1. 21. - Ὁ Ὅμ. μεταχειρίζεται τὴν ὑποτακτικὴν κατ’ ἀμφοτέρας τὰς μνημονευθείσας συντάξεις (1 καὶ 2) [[ἄνευ]] τοῦ ἄν, καὶ τὴν ἐλευθερίαν ταύτην ἤσκησαν [[ἐνίοτε]] καὶ οἱ Ἀττ. ποιηταί, ὡς Σοφ. Αἴ. 496, Ἀριστ. Ἱππ. 698: τὸ [[μέχρι]] καὶ τὸ πρὶν συντάσσονται [[ἐνίοτε]] ὑποτακτικῇ [[ἄνευ]] τοῦ ἂν καὶ παρὰ πεζοῖς ἔτι, π.χ. Θουκ. 1. 137., 4.16 ([[μέχρι]] οὗ), Πλάτ. Φαίδων 62 C, Αἰσχίν. 62. 15. 3) [[ἐνίοτε]] ἐν τελικαῖς προτάσεσι μετὰ τῶν μορ. ὡς, [[ὅπως]] καὶ (Ἐπ.) [[ὄφρα]], σαώτερος ὥς κε [[νέηαι]] Ἰλ. Α. 32· [[ὄφρα]] κεν εὕδῃ Ὀδ. Γ. 359· [[ὅπως]] ἂν φαίνηται [[κάλλιστος]] Πλάτ. Συμπ. 199Α· [[μηχανητέον]] [[ὅπως]] ἂν διαφύγῃ ὁ αὐτ. Γοργ. 481Α ([[ἔνθα]] τὸ [[ὅπως]] μετὰ ὁριστ. μέλλοντος [[εἶναι]] ἡ κανονικὴ [[σύνταξις]]). Ἵνα [[οὐδέποτε]] λαμβάνει τὸ ἂν ἐν τελικαῖς προτάσεσιν: ἐν Ὀδ. Μ. 156 τὸ κε ἀνήκει εἰς τὸ [[ῥῆμα]]· ἐν δὲ Εὐρ. Ι. Α. 1579, τὸ ἵνα [[εἶναι]] τοπικὸν καὶ σημαίνει [[ὅπου]]. Μὴ = [[μήπως]], λαμβάνει τὸ ἂν μόνον μετ’ εὐκτ. ἐν ἀποδόσει, ὡς ἐν Σοφ. Τρ. 631, Θουκ. 2. 93. (Παραδείγματα τοῦ ἂν ἢ τοῦ κε μεθ’ ὑποτακτ., ὡς: ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι Ἰλ. Α. 324, καί: ὅτ’ ἄν ποτ’ ὀλώλῃ Ζ. 448, ἀνήκουσι κατωτέρ. Β.ΙΙ). ΙΙ. Παρ’ Ἐπ. [[ἐνίοτε]] μετ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ ὡς μεθ’ ὑποτακτικῆς, εἴ κεν Ἄρης οἴχοιτο Ὀδ. Θ. 352· ὥς κε..., δοίη δ’ ᾧ κ’ ἐθέλοι, [[ὥστε]] νὰ δυνηθῇ νὰ δώσῃ αὐτὴν εἰς ὅντινα θὰ ἤθελεν, Ὀδ. Β. 54. Ἐν τοιαύτῃ περιπτώσει τὸ κε ἢ τὸ ἂν δὲν ἐπενεργοῦσιν ἐπὶ τοῦ ῥήματος. Ὁ Ἡρόδ. [[ἐνίοτε]] μεταχειρίζεται οὕτω τὸ ἂν ἐν τελικαῖς προτάσεσιν, ὡς ἐν. 1. 75, 99: - ἐν Ὀδ. Ψ. 135 ὥς κέν τις φαίῃ, τὸ κεν ἀνήκει εἰς τὸ ἐν τῇ ἀποδόσει [[ῥῆμα]] ὡς ἐν τῷ: ὡς δ’ ἂν ἥδιστα [[ταῦτα]] φαίνοιτο Ξεν. Κύρ. 7. 5, 81. - Ἐν ταῖς πλείσταις τῶν ἐκδόσεων Ἀττικῶν συγγραφέων ὀλίγα παραδείγματα ὑπάρχουσιν, ἐν οἷς ἀναφορ. ἢ χρον. [[λέξις]] παρακολουθουμένη ὑπὸ προτάσεως πλαγίου λόγου διατηρεῖ τὸ ἄν, τὸ ὁποῖον θὰ εἶχε μεθ’ ὑποτακτ. ἐν τῷ εὐθεῖ λόγῳ· π.χ. Ξεν. Ἀπομ. 1. 2, 6, Πλάτ. Φαίδων 101D (ἴδε Σταλλβ.), Δημ. 865. 24 ([[ἔνθα]] ἔτι καὶ τὸ [[ἐπειδὰν]] δοκιμασθείην διετήρησεν ὁ Βέκκερος). ΙΙΙ. σπανίως μετὰ τοῦ εἰ καὶ τῆς ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ ἐν τῇ προτάσει ὑποθ. λόγου, ἀλλὰ μόνον παρ’ Ἐπ., καὶ παρ’ αὐτοῖς δὲ οὐχὶ [[συχνάκις]]. 1) μετὰ ὁριστ. μέλλοντος ὡς μετὰ ὑποτακτ,: αἴ κεν Ἰλίου πεφιδήσεται Ἰλ. Ο. 213· οἵ κέ με τιμήσουσι Α. 175, πρβλ. Ὀδ. ΙΙ. 282. 2) [[ἅπαξ]] μεθ’ ὁριστ. παρῳχ. χρόνου εἰ δέ κ’ ἔτι [[προτέρω]] γένετο [[δρόμος]] Ἰλ. Ψ. 526. IV. ἐν τῷ μεταγ. Ἑλληνισμῷ, ὡς παρὰ τοῖς Ἑβδ. καὶ τῇ Κ. Δ., ἐάν, [[ὅταν]], κτλ., συντάσσεται μετὰ πάντων τῶν χρόνων τῆς ὁριστ.: ἐὰν οἴδαμεν Ἐπιστ. Ἰω. Α΄, ε΄, 15· [[ὅταν]] κατέβη ἡ [[δρόσος]] Ἑβδ. Ἀριθμ. ιά, 9). Β. ΕΝ Τῌ ΑΠΟΔΟΣΕΙ: Ἐνταῦθα τὸ ἂν ἀνήκει εἰς τὸ [[ῥῆμα]] καὶ δηλοῖ ὅτι ἡ ἐν τῷ ῥήματι ὑπάρχουσα [[ἔννοια]] ἐξαρτᾶται ἔκ τινος ὅρου ἐκφραζομένου ἢ ὑπονοουμένου. Οὕτως, ἦλθεν = ἦλθε· ἦλθεν ἂν = θὰ εἶχεν ἔλθῃ (ὑπὸ ὅρους τινάς, οἵτινες δυνατὸν νὰ ὁρίζωνται ἢ μή), ἑπομ. = ἠδύνατο νὰ εἶχεν ἔλθῃ: - ἔλθοι = [[εἴθε]] νὰ ἔλθῃ· ἔλθοι ἂν = θὰ ἤρχετο (ὑπό τινας ὅρους), καὶ ἑπομ. δυνατὸν νὰ ἔλθῃ. Ι. ΜΕΘ’ ΟΡΙΣΤΙΚΗΣ: 1) μετὰ ἱστορικῶν χρόνων, τὸ πλεῖστον παρατ. καὶ ἀορ. α) ἐν τῇ ἀποδόσει ὑποθ. λόγων· ὅτε ἡ μὲν [[πρότασις]] παριστᾷ τὴν μὴ ἐκπλήρωσιν παρελθόντος ἢ παρόντος ὅρου, ἡ δὲ [[ἀπόδοσις]] ἐκφράζει τί ἤθελε γείνῃ ἢ θὰ εἶχε γείνῃ, ἂν ὁ ὅρος ἤθελεν ἐκπληρωθῇ ἢ ἤθελεν [[εἶναι]] ἐκπεπληρωμένος. Ὁ παρατ. μετὰ τοῦ ἂν ἀναφέρεται εἰς τὸ παρὸν ἢ εἰς συνεχῆ ἢ ἐπαναλαμβανομένην πρᾶξιν ἐν τῷ παρελθόντι (παρ’ Ὁμήρῳ [[πάντοτε]] τὸ δεύτερον)· ὁ δὲ ἀόρ. [[ἁπλῶς]] εἰς πρᾶξιν ἐν τῷ παρελθόντι· ὁ δὲ ([[σπάνιος]]) ὑπερσυντέλ. εἰς πρᾶξιν τετελεσμένην ἐν τῷ παρελθόντι ἢ τὸ παρόντι: Πολὺ ἂν θαυμαστότερον ἦν, εἰ ἐτιμῶντο, θὰ ἦτο κατὰ πολὺ ἔτι παραδοξότερον, ἂν [[ἤθελον]] τιμᾶσθαι, Πλάτ. Πολ. 489Β· οὐκ ἂν νήσων ἐκράτει, εἰ μή τι καὶ ναυτικὸν εἶχεν, δὲν θὰ ἐγίνετο [[κύριος]] νήσων ἐὰν δὲν εἶχε καὶ ναυτικήν τινα δύναμιν, Θουκ. 1. 9· εἰ [[τότε]] ταύτην ἔσχε τὴν γνώμην … οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν, ἂν [[τότε]] εἶχε φθάσῃ εἰς ταύτην τὴν γνώμην, δὲν ἤθελε πράξῃ ὅσα ἔχει κάμῃ τώρα, Δημ. 41. 18· ὃ εἰ ἀπεκρίνω, ἱκανῶς ἂν ἤδη [[παρά]] σοῦ τὴν ὁσιότητα ἐμεμαθήκη, θὰ εἶχον μάθῃ ἤδη…, Πλάτ. Εὐθύφρ. 14C, ἴδε Ξεν. Ἀν. 2. 1, 4 ([[ἔνθα]] συνδυάζονται ἀόρ. καὶ παρατ.). Ἐπὶ ζωηρᾶς ἐκφράσεως μετὰ παρατατικὸν ἀναφερόμενον εἰς τὸ παρὸν ἐν τῇ προτάσει, ὁ ἀόρ. τῆς ὁριστ. μετὰ τοῦ ἂν ἐν τῇ ἀποδόσει ([[οἷον]] εἶπεν ἄν, ἢ ἀπεκρίνατ’ ἂν), [[ἐνίοτε]] σημαίνει: ἤθελεν (ἀμέσως) ἀποκριθῇ, ἴδε Πλάτ. Γοργ. 447D, Συμπ. 199D), Εὐθύφρ. 12D. β) ἡ [[πρότασις]] αὕτη [[συχνάκις]] ἐξυπακούεται: τὸ γὰρ [[ἔρυμα]] τῷ στρατοπέδῳ οὐκ ἂν ἐτειχίσαντο, [[διότι]] δὲν θὰ εἶχον ἀνεγείρῃ τὸ [[τεῖχος]] … (ἐὰν δὲν εἶχον κερδήσῃ τὴν μάχην), Θουκ. 1. 11· πολλοῦ γὰρ ἦν ἄξια, [[διότι]] (ἐὰν εἶχεν [[οὕτως]]) θὰ ἦσαν [[μεγάλης]] ἀξίας, Πλάτ. Πολ. 374D· οὐ γὰρ ἦν ὅ,τι ἂν ἐποιεῖτε, [[διότι]] οὐδὲν ὑπῆρχε τὸ ὁποῖον θὰ ἠδύνασθε νὰ πράξητε (ἂν ἠθέλετε δοκιμάσῃ), Δημ. 240.15. γ) χωρὶς νὰ ἐξυπακούηται ὡρισμένη τις [[πρότασις]], [[ὥστε]] ἡ ὁριστ. μετὰ τοῦ ἂν ἐκφράζει τί θὰ ἦτο πιθανὸν νὰ συνέβαινε, τί θὰ ἦτο δυνατὸν νὰ εἶχε συμβῇ (καὶ [[ἴσως]] πράγματι συνέβη) ἐν τῷ παρελθόντι καὶ οὕτω σχηματίζεται παρῳχημένη δυνητικὴ [[ἔγκλισις]] [[οὕτως]] εἰπεῖν: ἢ γάρ μιν ζωόν γε κιχήσεαι, ἢ κεν Ὀρέστης κτεῖνεν ὑποφθάμενος, [[διότι]] ἢ ζῶντα θὰ τὸν ἀπαντήσῃς ἢ ὁ Ὀρέστης [[ἴσως]] ἔχει ἤδη φονεύσῃ αὐτὸν πρὸ σοῦ, Ὀδ. Δ. 546· ὃ θεασάμενος πᾶς ἄν τις ἀνὴρ ἠράσθη [[δάϊος]] [[εἶναι]], πᾶς [[ἄνθρωπος]], [[ὅστις]] εἶδε τοῦτο (τοὺς «Ἑπτὰ ἐπὶ Θήβας») θὰ ἐπεθύμησε [[σφόδρα]] νὰ ἦτο [[πολεμιστής]], Ἀριστοφ. Βατ. 1022· ἀλλ’ ἦλθε μὲν δὴ τοῦτο τοὔνειδος τάχ’ ἂν ὀργῇ βιασθὲν [[μᾶλλον]] ἢ γνώμῃ φρενῶν, ὅ ἐ. [[ἴσως]] θὰ ἦλθε … Σοφ. Ο. Τ. 523, πρβλ. Πλάτ. Φαῖδρ. 265Β· [[τάχα]] ἂν δὲ καὶ ἄλλως ἐσπλεύσαντες (ἐνν. διέβησαν), [[ἴσως]] καὶ νὰ διεβήσαντες εἰς αὐτὴν (τὴν Σικελίαν) κατ’ ἄλλον τινὰ τρόπον, Θουκ, 6. 2. Παραδείγματα ὁποῖον τὸ ἐν Ἰλ. Δ. 421, ὑπό κεν ταλασίφρονά περ [[δέος]] εἷλεν (= ἐσωτερικὸς [[φόβος]] θὰ εἶχε καταλάβῃ καὶ τὸν ἰσχυρὰν καρδίαν ἔχοντα (ἂν εἶχεν ἀκούσῃ τὸν ἦχον) - ἢ ([[κάλλιον]]) [[φόβος]] ἠδύνατο πολὺ νὰ καταλάβῃ καὶ τὸν ἰσχυρὰν καρδίαν ἔχοντα (εὐθὺς ὡς θὰ ἤκουε)-), δεικνύουσι φυσικὴν μετάβασιν ἀπὸ τοῦ γ εἰς τὸ β. Πρέπει δὲ νὰ ἔχωμεν ἐν νῷ ὅτι ἡ [[πλήρης]] ὑποθετικὴ [[πρότασις]] (α) δὲν περιλαμβάνει ἀναγκαίως τὴν ἰδέαν ὅτι ἡ ἐν τῇ ἀποδόσει [[ἐνέργεια]] δὲν τελεῖται (ἢ δὲν ἐτελέσθη), π.χ. τὰ αὐτὰ ἂν ἔπραξε καὶ πρώτη λαχοῦσα (= εἰ πρώτη ἔλαχεν), θὰ εἶχε πράξῃ τὰ αὐτὰ (ὡς καὶ ἔπραξε) καὶ ἂν ἔτι εἶχε λάβῃ διὰ κλήρου τὴν πρώτην θέσιν, Πλάτ. Πολ. 620D. Ἐν ταῖς συντάξεσι (α) καὶ (β) τὸ ἂν [[ἐνίοτε]] παραλείπεται [[χάριν]] ῥητορικῆς ἐμφάσεως· ὡς [[ὅταν]] λέγωμεν νῦν, ἦτο καλλίτερον ἂν .., ἀντὶ θὰ ἦτο καλλ., Λατ. melius fuerat ἀντὶ melius fuisset: εἰ μὴ …[[ᾖσμεν]], φόβον παρέσχεν, [[προὐξένησε]] (ἀντὶ ἤθελε προξενήσῃ) φόβον, Εὐρ. Ἑκ. 1113· [[οὕτως]] ὁ Ὁράτιος: me trunkus illapsus cerebro sustulerat... (ἀντὶ sustulisset). 2) μετὰ ὁριστ. μελλ.: α) [[συχνάκις]] παρ’ Ἐπ., [[ὁπότε]] ὁ μέλλ. τῆς ὁριστ. λαμβάνει σημασίαν μεσάζουσαν μεταξὺ τοῦ ἁπλοῦ μέλλ. καὶ τῆς εὐκτικῆς μετὰ τοῦ ἂν (κατωτέρ. III.), ὁ δέ κεν κεχολώσεται ὅν κεν ἵκωμαι, καὶ πιθανῶς θέλει θυμώσῃ [[ἐκεῖνος]] εἰς ὅντινα [[ὑπάγω]]..., Ἰλ. Α. 139· καί κέ τις ὧδ’ ἐρέει, καὶ κἄποιος θὰ εἴπῃ τυχὸν [[οὕτως]], Δ. 176· ἐγὼ δέ κέ τοι καταλέξω Ὀδ. Γ. 80· οὕτω παρὰ τοῖς λυρικοῖς, Πινδ. Ν. 7. 100. β) ὀλίγα παραδείγματα ἀπαντῶσι παρὰ τοῖς Ἀττ. καὶ τοῖς πεζοῖς ἔτι, [[ἔνθα]] τὰ χειρόγρ. ἔχουσι τὴν ὁριστ. τοῦ μέλλοντ. μετὰ τοῦ ἄν: ἀπισχυρισάμενοι δὲ σαφὲς ἂν καταστήσετε ([[ἔνθα]] ὁ Βέκκερος διώρθωσε καταστήσαιτε) Θουκ. 1. 140· ἥκει, οὐδ’ ἂν ἥξει [[δεῦρο]] (ὁ Στεφ. ἔχει, ἥκοι) Πλάτ. Πολ. 615D, πρβλ. Ἀπολογ. 29C, Ξεν. Ἀν. 2. 5. 13. ΙΙ. ΜΕΘ’ ΥΠΟΤΑΚΤ., μόνον παρ’ Ἐπ. Ἡ Ἐπ. ὑποτακτ., ἥτις ἐν μὴ ἐξαρτημέναις προτάσεσιν [[εἶναι]] ἐν χρήσει ὡς ὁ μέλλ. τῆς ὁριστ., δύναται νὰ λάβῃ τὸ κε ἢ τὸ ἂν ὡς ὁ μέλλων, εἰ δέ κε μὴ δῴησιν, ἐγὼ δέ κεν αὐτὸς ἕλωμαι, ὅ ἐ. «μπορῶ ἐγὼ ὁ [[ἴδιος]] νὰ τὴν πάρω,.» Ἰλ. Α. 324, πρβλ. 205, Γ. 54. ΙΙΙ. ΜΕΤ’ ΕΥΚΤΙΚΗΣ ([[οὐδέποτε]] τοῦ μέλλοντος): α) ἐν τῇ ἀποδόσει ὑποθετικῶν λόγων, ἐν οἷς ἡ [[πρότασις]] ἐκφέρεται καὶ αὐτὴ κατ’ εὐκτικὴν μετὰ τοῦ εἰ ἢ ἄλλης τινὸς ὑποθετικῆς ἢ ἀναφορικῆς λέξεως καὶ ἐκφράζει μέλλοντά τινα ὅρον ἀντιστοιχοῦντα πρὸς τὸ σημερινὸν ἐὰν ἤθελεν: ἀλλ’ εἴ μοί τι πίθοιο, τό κεν πολὺ κέρδιον εἴη Ἰλ. Η. 28· οὐ πολλὴ ἂν [[ἀλογία]] εἴη, εἰ φοβοῖτο τὸν θάνατον; Πλάτ. Φαίδ 68Β: - Παρ’ Ὁμήρῳ ὁ ἐνεστ. καὶ ἀόρ. εὐκτικῆς μετὰ τοῦ κε ἢ ἂν [[εἶναι]] [[ἐνίοτε]] ἐν χρήσει ὡς ὁ παρατ. καὶ ἀόρ. τῆς ὁριστικῆς μετὰ τοῦ ἂν παρ’ Ἀττ. (Β. Ι. 1. α), [[ὁπότε]] ἐν τῇ προτάσει [[εἶναι]] ἢ ἡ κανονικὴ ὁριστικὴ ἢ ἑτέρα εὐκτική: καί νύ κεν ἔνθ’ ἀπόλοιτο ... εἰ μὴ νόησε, κτλ., δηλ. θὰ εἶχεν ἀπολεσθῇ ἂν δὲν εἶχε παρατηρήσῃ κτλ., Ἰλ. Ε. 311. πρβλ. Ε. 388, Ρ. 70· εἰ μὲν νῦν ἐπὶ ἄλλῳ ἀεθλεύοιμεν ... ἦ τ’ ἂν ἐγώ ... [[κλισίηνδε]] φεροίμην, ἐὰν τώρα ἠγωνιζόμεθα εἰς τιμὴν ἄλλου, ἤθελα φέρῃ τώρα..., Ἰλ. Ψ. 274: ἡ Ὁμηρ. αὕτη [[χρῆσις]] ἀπαντᾷ [[ἐνίοτε]] καὶ παρὰ τοῖς Ἀττ. ποιηταῖς: οὐδ’ ἂν σὺ φαίης, εἴ σε μή κνίζοι [[λέχος]] (ἀντὶ εἰ μὴ ἔκνιζε) Εὐρ. Μήδ. 568: - Ἐνίοτε ὁ ἐν τῇ προτάσει [[χρόνος]] [[εἶναι]] ἐνεστὼς ἢ μέλλων καὶ [[τότε]] ἡ εὐκτ. μετὰ τοῦ ἂν ἐν τῇ ἀποδόσει λαμβάνει [[ἁπλῶς]] σημασίαν μέλλοντος (ὡς κατωτ. β), [[φρούριον]] δ’ εἰ ποήσονται, τῆς μὲν γῆς βλάπτοιεν ἄν τι [[μέρος]] θὰ ἠδύναντο [[ἴσως]] νὰ βλάψωσι. Θουκ. 1. 142, πρβλ. 2. 60, Πλάτ. Ἀπολ. 25Β· πρβλ. [[ὡσαύτως]] Ἀριστοφ. Νεφ. 116, Δημ. 16. 25, καὶ ἀλλ. β) ἡ [[πρότασις]] [[πολλάκις]] ἐξυπακούεται: [[οὔτε]] ἐσθίουσι [[πλείω]] ἢ δύνανται φέρειν· διαρραγεῖεν γὰρ ἄν, [[διότι]] (ἐὰν [[ἤθελον]] πράξῃ οὕτω) θὰ «ἔσκαζαν», Ξεν. Κύρ 8. 2, 21· τον δ’ οὔ κε δύ’ ἀνέρε ... ἀπ’ οὔδεος ὀχλίσσειαν, δύο ἄνδρες δὲν θὰ ἠδύναντο νὰ ἐγείρωσι τὸν λίθον ἀπὸ τοῦ ἐδάφους, ἐνν. ἂν [[ἤθελον]] προσπαθήσῃ, Ἰλ. Μ. 447· οὐδ’ ἂν δικαίως ἐς κακὸν πέσοιμί τι Σοφ. Ἀντ. 240, πρβλ. Δημ. 20. 18., 598. 20: παρ’ Ὁμ. ἡ εὐκτ. τοῦ ἀορ. μετὰ τοῦ κε ἢ ἂν δυνατὸν νὰ ἀναφέρηται εἰς τὸ παρελθόν· οὐκ ἂν γνοίης ποτέροισι μετείη, ὅ. ἐ. δὲν θὰ εἶχες γνωρίσῃ (ἂν ἤθελες προσπαθήσῃ νὰ γνωρίσῃς), Ἰλ. Ε. 85. Ἡ ὑπονοουμένη [[πρότασις]] [[εἶναι]] [[πολλάκις]] [[λίαν]] [[ἀόριστος]] καὶ δὲν δύναται εὐκόλως νὰ ὁρισθῇ, [[ὥστε]] ἡ εὐκτ. μετὰ τοῦ ἂν καταντᾷ δυνητικὴ [[ἔγκλισις]] [[οὕτως]] εἰπεῖν, [[συχνάκις]] πολὺ προσεγγίζουσα κατ’ ἔννοιαν τῇ ὁριστ. τοῦ μέλλοντος: [[ἡδέως]] δ’ ἂν ἐροίμνν Λεπτίνην, ἀλλ’ εὐχαρίστως θὰ ἠρώτων τὸν Λεπτίνην, Δημ. 496. 8· βουλοίμην ἄν, θὰ ἤθελα, Λατ. velim (ἀλλ’ ἐβουλόμην ἄν, θὰ ἐπεθύμουν, ἐὰν ὑπῆρχεν [[ἐλπίς]] τις ἢ [[πιθανότης]], Λατ. vellem)· ποῖ οὖν τραποίμεθ’ ἄν; πρὸς ποῖον λοιπὸν [[μέρος]] δυνάμεθα νὰ στραφῶμεν; Πλάτ. Εὐθύδ. 290· οὐκ ἂν μεθείμην τοῦ θρόνου, δὲν θὰ παραιτηθῶ τοῦ θρόνου, Ἀριστοφ. Βάτρ. 830· [[οὕτως]] αὗται δὲ οὐκ ἂν πολλαὶ εἴησαν, ἀλλ’ αὗται (ἂν ἐγίνετο [[ἐξέτασις]]) δὲν θὰ ἐφαίνοντο ὅτι [[εἶναι]] πολλαί, Θουκ. 1. 9· εἴησαν δ’ ἂν οὗτοι Κρῆτες Ἡροδ. 1. 5. Οἱ Ἀθηναῖοι ἠρέσκοντο νὰ κολάζωσι τὴν ὀξύτητα τῶν ἐκφράσεων, μὴ δίδοντες εἰς τὸν λόγον [[λίαν]] θετικὸν τύπον· [[οἷον]], οὐκ ἂν οὖν [[πάνυ]] γέ τι σπουδαῖον εἴη ἡ [[δικαιοσύνη]], ὅ ἐ. «δυνατὸν νὰ μὴ φανῇ πολὺ σπουδαῖον» κτλ. (ἀντὶ «δὲν [[εἶναι]]» κτλ.), Πλάτ. Πολ. 333Ε. γ) ἡ εὐκτικὴ λοιπὸν μετὰ τοῦ ἂν ἔχει [[ἐνίοτε]] τὴν δύναμιν ἐλαφρᾶς προσταγῆς, προτροπῆς ἢ παρακλήσεως, σὺ μὲν κομίζοις ἂν σεαυτὸν ᾖ θέλεις, εἰμπορεῖς ν’ ἀπέλθῃς (ἐλαφρότερον τοῦ κόμιζε σεαυτὸν), Σοφ. Ἀντ. 444· χωροῖς ἂν [[εἴσω]], δύνασαι νὰ εἰσέλθῃς, ὁ αὐτ. Ἠλ. 1491· κλύοις ἂν ἤδη, Φοῖβε, εἰσάκουσόν μου νῦν, [[αὐτόθι]] 637. δ) ἐν προτάσει ἥτις [[εἶναι]] [[ὡσαύτως]] καὶ [[ἀπόδοσις]]: [[εἴπερ]] ἄλλῳ τῳ ἀνθρώπων πειθοίμην ἄν, καὶ σοὶ πείθομαι, ἂν ἤθελα ἐμπιστευθῇ ὁντιναδήποτε (ἄλλον) ἄνθρωπον (ἐὰν ἤθελε μοὶ δώσῃ τὸν λόγον του), ἐμπιστεύομαι σέ, Πλἀτ. Πρωτ. 329Β· εἰ μὴ ποιήσαιτ’ ἂν τοῦτο, ἂν δὲν ἠθέλετε κάμῃ τοῦτο (ἂν ἠδύνασθε), Δημ. 44. 30, πρβλ. Ξεν. Ἀπομν. 1. 5, 3· οὕτω πιθανῶς εἰ τούτω κε λάβοιμεν Ἰλ. Ε. 273 (ἴδ. κατωτέρ. Δ. Ι. 1). ε) ἀποδόσεις, οἵα ἡ, πῶς ἂν ὀλοίμην! πόσον εὐχαρίστως ἤθελα ἀπολεσθῇ! δὲν πρέπει νὰ συγχέονται μετὰ τῆς συνήθους εὐκτικῆς [[ἄνευ]] τοῦ ἂν ἐπὶ εὐχῆς. Ἴδε καὶ Αἰσχυλ. Ἀγ. 1448, Σοφ. Ο. Κ. 1100. ζ) τὸ ἂν σπανίως παραλείπεται ἐκ τῆς εὐκτικῆς ἐν ἀποδόσει: τὰ πλεῖστα παραδείγματα τοιαύτης παραλείψεως ἀπαντῶσι παρ’ Ὁμήρῳ, ὡς ἐν Ἰλ. Ε. 303, Ὀδ. Ξ. 123, Γ. 231· ὀλίγα δὲ παρὰ τοῖς Ἀττ. ποιηταῖς, [[κυρίως]] ἐν λυρικοῖς χωρίοις, ἢ μετὰ τὰς φράσεις, οὐκ ἔσθ’ [[ὅπως]], οὐκ ἔσθ’ [[ὅστις]], κτλ., ὡς ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 620, Πρ. 292· οὐδὲν ἐν τῷ Ἀττ. πεζῷ λόγῳ, [[ὅπου]] τὸ κείμενον νὰ [[εἶναι]] ἀπηλλαγμένον πάσης ὑποψίας, ὡς Ξεν. Κύρ. 4. 1, 21. [[ἔνθα]] διορθοῦται [[εἰδείην]] ἄν. IV. ΜΕΤ’ ΑΠΑΡΕΜ. ΚΑΙ ΜΕΤΟΧ., ἅτινα κεῖνται ἀντὶ τῆς ὁριστικῆς ἢ τῆς εὐκτικῆς μετὰ τοῦ ἄν: 1) ἀπαρ. ἢ μετοχ. τοῦ ἐνεστ. α) ἀντὶ τῆς ὁριστ. παρατ. φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν [[εἶναι]], εἰ τοῦτο ἔπραξαν, λέγει ὅτι θὰ ἦσαν (τώρα) ἐλεύθεροι ἐὰν θὰ εἶχον πράξῃ τοῦτο· [[οἶδα]] αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν ὄντας, εἰ τοῦτο ἔπραξαν, [[γνωρίζω]] ὅτι θὰ ἦσαν (τώρα) ἐλεύθεροι, κτλ.· οἴεσθε τὸν πατέρα... οὐκ ἂν φυλάττειν; νομίζετε ὅτι δὲν ἤθελε φυλάττῃ… (οὐκ ἂν ἐφύλαττεν) Δημ. 1194. 20, πρβλ. 1300. 8· ἀδυνάτων ἂν ὄντων [ὑμῶν] ἐπιβοηθεῖν, [[ὁπότε]] σεῖς θὰ ἦσθε (ἠθέλετε [[εἶναι]]) ἀνίκανοι, κτλ., Θουκ. 1. 73, πρβλ. 4. 40. β) ἀντὶ εὐκτικῆς ἐνεστ., φησὶν αὐτοὺς ἐλευθέρους ἂν [[εἶναι]], εἰ τοῦτο πράξειαν, λέγει ὅτι (εἰς τὸ ἑξῆς) [[ἤθελον]] [[εἶναι]] ἐλεύθεροι ([[εἶεν]] ἂν) ἂν [[ἤθελον]] πράξῃ τοῦτο: [[οἶδα]] ... ἂν ὄντας κτλ., [[γνωρίζω]] ὅτι [[ἤθελον]] [[εἶναι]], κτλ: ἴδε Ξεν. Ἀν. 2. 3, 18, Δημ. 313. 6. 2) ἀπαρ. ἢ μετοχ. ἀορίστ., α) ἀντὶ ὁριστ. ἀορ., οὐκ ἂν ἡγεῖσθ’ αὐτὸν κἂν ἐπιδραμεῖν, δὲν νομίζετε ὅτι ἤθελε καὶ ἐπιδράμῃ (= καὶ ἐπέδραμεν ἄν); Δημ. 831. 10· ἴσμεν ὑμᾶς ἀναγκασθέντας ἄν, γνωρίζομεν ὅτι ἠθέλετε σεῖς ἀναγκασθῇ, Θουκ. 1. 76, πρβλ. 3. 89· ῥαδίως ἂν ἀφεθείς, ὅτε θὰ ἠδύνατο εὐκόλως νὰ ἀφεθῇ (ἀφείθη ἂν), Ξεν. Ἀπομ. 4. 4, 4. β) ἀντὶ εὐκτ. ἀορ., οὐδ’ ἂν κρατῆσαι αὐτοὺς τῆς γῆς ἡγοῦμαι, [[νομίζω]] ὅτι [[οὔτε]] τῆς γῆς θὰ [[εἶναι]] κύριοι (οὐδ’ ἂν κρατήσειαν), Θουκ. 6. 37, οὕτω 2. 20., 5. 32· ὁρῶν ῥᾳδίως ἂν αὐτὸ ληφθὲν (= ληφθείη ἂν) ὁ αὐτ. 7. 42· [[οὔτε]] [[ὄντα]] ἂν γενόμενα, δηλ. πράγματα τὰ ὁποῖα δὲν [[εἶναι]] [[οὔτε]] [[εἶναι]] δυνατόν ποτε νὰ γείνωσι (= ἃ [[οὔτε]] ἂν γένοιτο), ὁ αὐτ. 6. 38. 3) ἀντὶ ἀπαρεμ. ἢ μετοχ. τοῦ παρακ. (περιλαμβανομένου καὶ τοῦ ὑπερσυντ.): α) Ὁριστ. ὑπερσυντ., πάντα ταῦθ’ ὑπὸ τῶν βαρβάρων ἂν ἑαλωκέναι (φήσειεν ἄν), θὰ ἔλεγεν ὅτι πάντα [[ταῦτα]] ὑπὸ τῶν βαρβάρων θὰ εἶχον κυριευθῆ (= ἑαλώκεσαν ἄν), Δημ. 441. 21· [[οἶδα]] ταῦτ’ ἂν ἑαλωκότα, δύναται νὰ τεθῇ ἐπὶ τῆς αὐτῆς σημασίας. β) εὐκτ. πρκμ., οὐκ ἂν ἡγοῦμαι αὐτοὺς δίκην ἀξίαν δεδωκέναι, εἰ... καταψηφίσαισθε, δὲν [[νομίζω]] ὅτι [[τότε]] [[ἤθελον]] ἔχῃ ὑποστῇ (= δεδωκότες ἂν [[εἶεν]]) ἱκανὴν τιμωρίαν, κτλ., Λυσ. 178. 31· [[οὕτως]] ἠδυνάμεθα νὰ ἔχωμεν: [[οἶδα]] αὐτοὺς δίκην ἀξίαν ἂν δεδωκότας. 4) ἡ [[σύνταξις]] μετ’ ἀπαρεμ. ἢ μετοχ. μὲλλοντος [[εἶναι]] [[λίαν]] ἀμφιβόλου ὀρθότητος· [[οὐδαμοῦ]] εὕρηται παρὰ τοῖς Ἐπ., καὶ ὁ μέλλων ἐν τοῖς ὀλίγοις χωρίοις Ἀττ. συγγραφέων, [[ἔνθα]] ἀπαντᾷ, φαίνεται ὅτι ὀφείλει τὴν ὕπαρξίν του εἰς τοὺς ἀντιγραφεῖς τῶν χειρογράφων: νομίζοντες ῥᾳδίως ἂν σφίσι [[τἆλλα]] προσχωρήσειν (ὀρθότ. χωρῆσαι) Θουκ. 2. 80, πρβλ. 5. 82., 6. 66., 8. 25, 71· καὶ ἡ μετοχ. ἔτι [[μᾶλλον]] ἀποτελεῖ ἐξαίρεσιν, ὡς ἐμοῦ οὐκ ἂν ποιήσοντος ἄλλα Πλάτ. Ἀπολ. 30Β, Δημ. 450. 21. Γ. μετὰ ὁριστ. παρατατ. καὶ ἀορ. ἐν τῇ ἐπαναληπτικῇ καλουμένῃ συντάξει, [[ἔνθα]] ἐλλειπτικῶς ἐκφράζει ὅρον πληρούμενον ὁποτεδήποτε ἤθελε παρουσιασθῇ [[εὐκαιρία]], ὡς: κλαίεσκε ἂν καὶ ὀδυρέσκετο Ἡρόδ. 3. 119· [[εἶτα]] πῦρ ἂν οὐ παρῆν Σοφ. Φ. 295· εἴ τινες ἴδοιεν..., ἀνεθάρσησαν ἄν, [[ὁσάκις]] ἔβλεπον αὐτό, «κάθε φοράν», κτλ. Θουκ. 7. 71· διηρώτων ἂν αὐτοὺς τί λέγοιεν Πλάτ. Ἀπολ. 22Β. Ὁ παρατ. τῆς τοιαύτης συντάξεως γίνεται ἀπαρέμ. ἐν Δημ. 123. 16: [[ἀκούω]] Λακεδαιμονίους [[τότε]] ἐμβαλόντας ἄν... ἀναχωρεῖν, ὅ ἐ. = [[ἀκούω]] ὅτι... συνείθιζον νὰ ὑποχωρῶσιν (ἀνεχώρουν ἄν). Δ. ΓΕΝΙΚΑΙ ΠΑΡΑΤΗΡΗΣΕΙΣ: Ι. ΘΕΣΙΣ ΤΟΥ ἂν 1) ἐν τῇ χρήσει τοῦ Α, ὁποτεδήποτε τὸ ἂν δὲν συγχωνεύεται μετὰ τῆς ἀναφορικῆς λέξεως (ὡς ἐν τοῖς ἐάν, [[ὅταν]]), ἕπεται αὐτῇ ἀμέσως ἢ χωρίζεται ἀπ’ αὐτῆς διὰ μονοσυλλάβων μορίων ὡς μέν, δέ, τέ, γάρ, καί, νύ, πέρ, κτλ. ὡς: εἰ μέν κεν... εἰ δέ κε Ἰλ. Γ. 281. 284· σπανίως διὰ τοῦ τὶς ὡς: [[ὅποι]] τις ἄν, [[οἶμαι]], προσθῇ Δημ. 22. 9: - παρ’ Ὁμήρ. καὶ Ἡσ. δύο τοιαῦτα μόρια δύναται νὰ προηγῶνται τοῦ κε, ὡς, εἴ περ γάρ κεν Ὀδ. Θ. 355, πρβλ. Ἰλ. Β. 123· εἰ κέ νύ κε, εἰ γάρ τίς κε, ὃς μὲν γάρ κε, Ἡσ., σπανίως παρὰ πεζοῖς [[ὅποι]] μὲν γὰρ ἄν, Δημ. 53. 5· παρὰ Ξεν. Κύρ. 4. 5, 52 ἔχομεν ὅ,τι [[ἄλλο]] ἂν δοκῇ «ὑμῖν. Ἐν Ἰλ. Ε. 273 καὶ Θ. 196 ἀντὶ εἰ τούτω κε λάβοιμεν ὁ Βέκκερος ἀναγινώσκει γε ἐξ εἰκασίας. 2) ἐν τῇ ἀποδόσει τὸ ἂν δύναται νὰ ᾖ ἢ παρὰ τό [[ῥῆμα]] εἰς ὃ ἀνήκει (πρὸ αὐτοῦ ἢ μετ’ αὐτό), ἢ μετ’ [[ἄλλην]] τινὰ ἐμφαντικὴν λέξιν, ἰδίως ἐρωτημ. ἢ ἀρνητ., ἢ μετά τι σπουδαῖον ἐπίθετον ἢ ἐπίρρ. Δύναται οὕτω νὰ ἕπηται καὶ μετοχῇ, ἥτις παριστᾷ τὴν πρότασιν ὡς: λέγοντος ἄν τινος πιστεῦσαι οἴεσθε; νομίζετε ὅτι [[ἤθελον]] πιστεύσῃ αὐτὸ ἂν ἤθελέ τις εἴπῃ τοῦτο εἰς αὐτούς; (εἴ τις ἔλεγεν, ἐπίστευσαν ἄν;) Δημ. 71. 4. 3) κατὰ παράδοξον τι [[ἰδίωμα]] τὸ ἂν [[συχνάκις]] χωρίζεται ἀπὸ τοῦ ἀπαρεμ. εἰς ὃ ἀνήκει διὰ ῥημάτων, οἷα [[εἶναι]] τὰ [[ἐξῆς]]: [[δοκέω]] [[φημί]], [[οἶδα]], κτλ., [[οὕτως]] [[ὥστε]] τὸ ἂν φαίνεται ὡς νὰ ἀνήκῃ εἰς τὴν ὁριστ. τοῦ ἐνεστῶτος, καὶ νῦν [[ἡδέως]] ἄν μοι δοκῶ κοινωνῆσαι, [[νομίζω]] ὅτι θά ..., Ξεν. Κύρ. 8. 7. 25· οὕτω γὰρ ἄν μοι δοκεῖ ἥ τε [[πόλις]] ἄριστα διοικεῖσθαι Αἰσχίν. 54. 5· ἅ [[μήτε]] προῄδει μηδεὶς μήτ’ ἂν ᾠήθη τήμερον [[ῥηθῆναι]], [[ἔνθα]] τὸ ἂν ἀνήκει εἰς τὸ [[ῥηθῆναι]] καὶ οὐχὶ εἰς τὸ ᾠήθη, Δημ. 303. 8: - εἰς δὲ τὰ ἰδιάζοντα παραδείγματα οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ, ἢ οὐκ ἂν οἶδ’ εἰ, τὸ ἂν ἀνήκει οὐχὶ εἰς τὸ [[οἶδα]] ἀλλ’ εἰς τὸ ἀκολουθοῦν [[ῥῆμα]]· ὡς, οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ πείσαιμι, ἀντὶ οὐκ [[οἶδα]] εἰ πείσαιμι ἄν, Εὐρ. Μήδ. 941, πρβλ. Ἄλκ. 48· οὐκ ἂν οἶδ’ εἰ δυναίμην Πλάτ. Τίμ. 26Β· οὐκ οἶδ’ ἂν εἰ ἐκτησάμην Ξεν. Κύρ. 5. 4, 12. 4) τὸ ἂν [[οὐδέποτε]] τίθεται ἐν ἀρχῇ κώλου, οὐδ’ ἐν ἀρχῇ προτάσεως μετὰ [[κόμμα]]· δύναται [[ὅμως]] νὰ προτάσσηται μετά τινα παρενθετικὴν πρότασιν ἢ παρεμπιπτούσας λέξεις: ἀλλ’, ὦ μέλ’, ἄν μοι σιτίων διπλῶν ἔδει Ἀριστοφ Εὐρ. 137. ΙΙ. ΕΠΑΝΑΛΗΨΙΣ ΤΟΥ ἄν: - Ἐν τῇ ἀποδόσει τὸ ἂν δύναται νὰ τεθῇ δὶς ἢ καὶ τρὶς μετὰ τοῦ αὐτοῦ ῥήματος [[εἴτε]] ἵνα καταστήσῃ τὴν δύναμιν αὑτοῦ ἐπαισθητὴν ἐν μακρᾷ προτάσει, [[εἴτε]] ἵνα δώσῃ ἔμφασιν εἰς λέξεις τινάς· ὥστ’ ἄν, εἰ [[σθένος]] λάβοιμι, δηλώσαιμ’ ἂν Σοφ. Ἠλ. 333, πρβλ. Ἀντ. 69, Αἰσχύλ. Ἀγ. 340, Θουκ. 1. 76 (ἐν τέλ.), 2. 41, Πλάτ. Ἀπολ. 31Α. 2) ἤν περ γάρ κ’ ἐθέλωσιν, ἀπαντᾷ ἐν τῇ προτάσει, Ὀδ. Σ. 318· ὄφρ’ ἂν μέν κε, ἐφ’ ὅσον..., Ἰλ. Λ. 187, 202, Ὀδ. Ε. 361, Ζ. 259. ΙΙΙ. ΠΑΡΑΛΕΙΨΙΣ ΤΟΥ ΡΗΜΑΤΟΣ: - [[ἐνίοτε]] τὸ [[ῥῆμα]] εἰς ὃ ἀνήκει τὸ ἂν ἐλλείπει καὶ πρέπει νὰ ὑπονοηθῇ, ἀλλ’ οὐκ ἂν πρὸ τοῦ (ἐνν. ἔρρεγκον) Ἀριστοφ. Νεφ. 5· τί δ’ ἂν δοκεῖ σοι [[Πρίαμος]] (ἐνν. πρᾶξαι), εἰ τάδ’ ἤνυσεν; Αἰσχύλ. Ἀγ. 935, πρβλ. Σοφ. Ο. Κ. 1529: - [[οὕτως]] ἐν φράσεσιν οἷαι αἱ, πῶς γὰρ ἄν; καὶ πῶς οὐκ ἂν (ἐνν. εἴη); καὶ ἐν τῷ [[ὥσπερ]] ἂν εἰ (ἢ ὡσπερανεί), [[οἷον]], φοβούμενος [[ὥσπερ]] ἂν εἰ [[παῖς]] (ὅ ἐ. [[ὥσπερ]] ἂν ἐφοβήθη εἰ [[παῖς]] ἦν) Πλάτ. Γοργ. 479Α: - οὕτω καὶ ὅτε τὸ κἂν εἰ (= καὶ ἂν εἰ) ἢ δὲν ἔχει [[ῥῆμα]] ἐν τῇ ἀποδόσει, ἢ ἔχει [[ῥῆμα]] εἰς ὃ δὲν δύναται νὰ ἀνήκῃ τὸ ἄν, Πλάτ. Πολ. 477Α, Μένων 72C· πρβλ. κἄν: - οὕτω καὶ τὸ [[ῥῆμα]] προτάσεως περιεχούσης ἂν δύναται νὰ νοηθῇ [[ἔξωθεν]], [[ὅποι]] τις ἂν προσθῇ, κἂν μικρὰν δύναμιν (ὅ ἐ. καὶ ἐάν προσθῇ) Δημ. 22. 9· ὡς ἐμοῦ οὖν ἰόντος [[ὅποι]] ἂν καὶ ὑμεῖς (ἐνν. ἴητε) Ξεν. 1. 3, 6. IV. ΠΑΡΑΛΕΙΨΙΣ ΤΟΥ ἂν: - Ὁπόταν ἡ [[ἀπόδοσις]] ἀποτελῆται ἐκ πλειόνων ὁμοταγῶν προτάσεων κατὰ τὴν αὐτὴν ἔγκλισιν ἐκφερομένων, τὸ ἂν συνήθως τίθεται μόνον ἐν τῇ πρώτῃ καὶ ἐξυπακούεται ἐν ταῖς λοιπαῖς: οὐδὲν ἂν διάφορον τοῦ ἑτέρου ποιοῖ, ἀλλ’ ἐπί ταὐτὸν ἀμφότεροι ἴοιεν Πλάτ. Πολ. 360C, πρβλ. Αἰσχύλ. Ἀγ. 1049: - oὕτω καὶ [[ὅταν]] ἡ αὐτὴ [[σύνταξις]] ἐξακολουθῇ εἰς ἕτερον [[κῶλον]], Πλάτ. Πολ. 352Ε, 439Β. Ἐὰν ἡ [[παράλειψις]] δύναται νὰ προξενήσῃ σύγχυσιν, τὸ ἂν συνήθως ἐπαναλαμβάνεται, [[οἷον]] ἐν Πολ. 398Λ, πρβλ. Δημ. 390. 9, [[ἔνθα]] ἐξυπακούεται εὐκτικὴ μετὰ τοῦ τρίτου ὡς, ἀφοῦ [[προηγουμένως]] ὑπονοηθῶσι δύο ὁριστικαί. - Εἶναι σπάνιον νὰ εὕρῃ τις τὸ ἂν μετὰ τοῦ δευτέρου ἐκ δύο ῥημάτων ἐκ παραλλήλου κειμένων καὶ νὰ ἐξυπακούηται ἐν τῷ πρώτῳ, ὡς: τοῦτον ἄν... θαρσοίην ἐγὼ [[καλῶς]] μὲν ἄρχειν, εὖ δ’ ἂν ἄρχεσθαι θέλειν (ὅ ἐ. [[καλῶς]] μὲν ἂν ἄρχοι, εὖ δ’ ἂν θέλοι ἄρχεσθαι) Σοφ. Ἀντ. 669. E. Περὶ τοῦ τάχ’ ἄν, ἐν ᾧ τὸ [[τάχα]] σημαίνει [[ἴσως]], τὸ δὲ ἂν τροποποιεῖ ῥῆμά τι ἐν τῇ ἀποδόσει, ἴδε [[τάχα]] καὶ τὰ παραδείγματα τρίτον, τέταρτον καὶ πέμπτον ἀνωτ. Β. Ι. γ. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth |