ποιέω: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0645.png Seite 645]] 1) Activ., [[machen]], [[verfertigen]], bereiten zu Stande bringen, hervorbringen; zunächst – a) von jeder äußerlichen Thätigkeit, die sich in Hervorbringung irgend eines in die Sinne fallenden Products kundgiebt, also bes. von Handwerkern, Künstlern; schon bei Hom. u. Hes., bes. bauen, [[τεῖχος]], Il. 20, 147, συφ, εούς. Od. 14, 13, u. so [[δῶμα]], ναούς, θάλαμον, αὐλήν, [[θεμείλια]] u. ä.; π ύλας ἐν πύργοις, Thore darin machen, anbringen, Il. 7, 339; [[εἴδωλον]], Od. 4, 796; vom Hephästus bes. Il. 18, 478 ff.; so auch bei Folgenden, ναόν, Xen. An. 5, 3, 9; καρβατίνας, 4, 5, 14; ὄνους ἀλέτας, An. 1, 5. 5; bei Kunstwerken ist ἐποίησε ὁ [[δεῖνα]] gewöhnliche Bezeichnung des Künstlers, der sie verfertigt hat; τί τινος, Etwas aus einem Stoffe, φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι, Xen. Cyr. 7, 5, 22; vgl. Her. 5, 28; auch ἔκ τινος, Her. 2, 96; u. ἀπό τινος, 7, 65, Sp. auch ἀγάλματα λίθοις πεποίηται, Long. 1, 4, ὁ ποιῶν, der Schöpfer, Plat. Tim. 76 c; [[schaffen]], wie bei Hes. O. 110. 130. 146, [[γένος]] ἀνθρώπων χρύσειον, ἀργύρεον, χάλκειον; vgl. Theog. 161. 579. – Dah. auch [[zeugen]], [[erzeugen]], [[υἱόν]] (s. med.), auch κριθάς, [[οἶνον]], Gerste, Wein bauen, produciren, Ar. Pax 1322, vgl. Dem. 42, 20. 31; ὁ [[Χῖος]] ἁμαμηλίδας ποιεῖ, Aristomen. com. bei Ath. XIV, 650 d. So καρπόν, vom Baume, Matth. 3, 10. Bei B. A. 111 auch γεωργεῖν erkl.; daher ποιεῖν τι ἐκ τῆς γῆς, Etwas aus dem Lande erzielen, gewinnen, Xen. Ath. 2, 12. – Auch b) von unkörperlichen Dingen und Zuständen, zu Stande bringen, [[veranlassen]], [[veranstalten]], verursachen, τελευτὴν ποιῆσαι, ein Ende machen, Od. 1, 250. 16, 127, φόβον ποιῆσαι, Furcht machen, erregen, Il. 12, 432, wie φόβον ποιεῖν τοῖς ἵπποις Xen. An. 1. 8, 18; ἰυγὴν καὶ στόνον, Soph. Phil. 752; νόσους καὶ πενίας, Plat. Prot. 353 d; σφάλματα ποιο ῦντες ἐν τοῖς πελάγεσιν, Polit. 298 b; γέλωτα πολύν, Charm. 155 b; ἃ ἐμοὶ πεποίηκε τό τε [[ὄνομα]] καὶ τὴν διαβολήν, Apol. 20 d; u. Sp., θυμὸν ποιῆσαι, Muth machen, αἱμα καὶ φόνον, Mord anstiften, Pol. 15, 33, 1, ἧτταν, Verlust machen, Niederlage erleiden, 11, 2, 7; μέσας ποιήσας νύκτας, es Mitternacht werden lassen, Plat. Phil. 50 d; ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς ναῦς, die Schiffe auf's Trockne bringen, Thuc. 1, 109; auch übertr., [[σφῶϊν]] δ' ὧδε θεῶν τις ἐνὶ φρεσὶ ποιήσειεν, Il. 13, 55, möge es in den Sinn geben, eingeben, vgl. Od. 14, 274. – Bes. von Opfern, wie [[ῥέζω]] u. [[ἔρδω]], ἱρά, Opfer veranstalten, opfern, Her. 9, 19; τὰ ποιεύμενα τῷ θεῷ, 2, 49, wie θυσίαν, Xen. An. 5, 3, 9; öfter auch θυσίαν ποιεῖσθαι, 6, 2, 6, u. ähnl. πομπάς, 5, 5, 5; daher πάντα ποιεῖν τοῖς ἀποθανοῦσιν, d. i. die gebührenden Ehren erweisen, 4, 2, 23; u. von den Spielen, ποιεῖν [[Πύθια]], [[Ἴσθμια]], sie veranstalten oder feiern; auch ἀθύρματα ποιῆσαι, Spiele vornehmen, spielen, Id. 15, 363; – ἐκκλησίαν, eine Volksversammlung veranstalten, = ἐκκλησιάζειν, Thuc. 1, 139; Xen. Hell. 2, 2, 19; ἀριθμόν, ἐξέτασιν, = ἀριθμεῖν, eine Zählung, Musterung veranstalten, An. 1, 2, 9. 1, 7, 9 u. öfter; auch κραυγήν, 2, 2, 17, νίκας, 3, 1, 42; πόλεμόν τινι, Krieg gegen Einen anstiften; θήραν, eine Jagd halten, Cyr. 1, 4, 14. – Dah. auch c) [[machen]], [[daß Etwas geschieht]], thun lassen,[[ bewirken]], [[mit folgendem]] <b class="b2">accus. c. infin</b>., θεοί σε ποίησαν ἱκέσθαι ἐς οἶκον, die Götter bewirkten, daß du nach Hause kamst, sie ließen dich nach Hause gelangen, Od. 23, 358; ποιῶ λανθάνειν τινά, Ar. Plut. 1140; oft in Prosa, ποιῶ τοὺς ἀνθρώπους ἀπορεῖν, Plat. Theaet. 149 a; ἡ [[σωφροσύνη]] ποιήσει αὐτὸν γιγνώσκειν, Charm. 170 d; ποιῶ εὖ ἀσκεῖσθαι ἕκαστα, ich lasse Alles gut üben, Xen. Cyr. 1, 6, 18; ποιῶ τινα [[μάλα]] αἰσχύνεσθαι, 4, 5, 48, mache, daß er sich sehr schämt; εἰ βούλοιο ξένον ποιῆσαι ὑποδέχεσθαι ἑαυτόν, Mem. 2, 3, 13; u. Sp., ἡ Αθηνᾶ ἔμψυχα ποιεῖ εἶναι τὰ πλάσματα, Luc. Prom. 3. – Eben so [[mit]] <b class="b2">ὡς, [[ὅπως]]</b>, ποιῶ, [[ὅκως]] ἔσται ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη, Her. 5, 109, vgl. 1, 209; [[πᾶν]] ποιοῦσιν, [[ὅπως]] [[τοιοῦτος]] ἔσται, Plat. Phaedr. 252 c; Rep. VI, 488 c; ἐποίο υν, ὡς ἂν ἀσφαλέστατα [[εἰδείην]], Xen. Cyr. 6, 3, 18. – Daran reiht sich – d) [[Einen wozu machen]], τινὰ ἄφρονα, Od. 23, 12; δῶρα ὄλβια ποιεῖν, Gaben gesegnet machen, sie segnen, 13, 42; u. mit subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα, ταμίην ἀνέμων, γέροντα, Einen zum König, zum Verwalter der Winde, zum Greise machen, 1, 387. 10, 21. 16, 456; θνητῷ θεὰν ἄκοιτιν ποιῆσαι, einem Sterblichen eine Göttinn zur Gattinn machen, geben, Il. 24, 537; λαοὺς λίθους ποίησε, 24, 611, wie μύρμηκας ἄνδρας ποίησε, Hes. frg. 37, 5; τὴν πόλιν ἀσθενεστέραν, Soph. O. C. 1037; [[ἐπείπερ]] ἡμᾶς Ζεὺς ἐποίησεν θεούς, Eur. Hel. 1675; u. pass., τῶν τὰ [[κέρεα]] τοῖσι Φοίνιξι οἱ πήχεες ποιεῦνται, sie werden zu Citherarmen gemacht, Her. 4, 192; ἐάν τινα μοχθηρὸν ποιήσω τῶν ξυνόντων, Plat. Apol. 25 e, der auch vrbdt ἐκ πενήτων πλουσίους, Ep. II, 332 a, wie ἐξ ἀχρήστων χρησίμους, Rep. III, 411 b; σχολαίαν τὴν πορείαν, Xen. An. 4, 1, 13; τοὺς πολεμίους θρασυτέρους, 5, 4, 18. Aber – e) [[τινά τι]],[[ Einem Etwas anthun]], κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν τινα, Einem Böses, Gutes zufügen, erweisen, ἐγὼ ταῦτα τοῦτον ἐποίησα σὺν δίκῃ u. ä., Her. 1, 115. 3, 75. 7, 156; οὐκ οἶδ' ὅτι χρῆμά με ποιεῖς, Ar. Vesp. 697; πάντα ταῦτα τοὺς τελουμένους, Nubb. 259; πολλὰ καἰ ἀγαθὰ τὴν πόλιν, Plat. Gorg. 519 b; φίλους πλεῖστα ἀγαθά, Xen. Cyr. 5, 3, 9; τὴν πόλιν ἀγαθόν τι, Isocr. 4, 79; [[μηδέν]] ἐστιν, ὃ μὴ πεποίηκάς με, Luc. D. D. 2, 1; auch mit adv., κακῶς ποιεῖν τινα, Plat. Crit. 50 a, αὐτοὺς ἑαυτοὺς εὖ ποιεῖν, Phaed. 62 a; von Sachen, [[ἀργύριον]] τωὐτὸ τοῦτο ἐποίεε, dasselbe that er, nahm er mit dem Silber vor, Her. 4, 166; Plat. sagt auch οὐκ ἐμὲ μόνον ταῦτα πεποίηκεν, er hat mir nicht allein das angethan, mich so gestimmt, Conv. 222 b. Selten ist ποιεῖν τινί τι, für od. gegen Einen Etwas thun; Her. vrbdt so das med., φίλα ποιεῖσθαί τινι, 5, 37. – f) Nachhomerisch von der künstlerischen Thätigkeit des Dichters, [[dichten]], ἔπη, [[μέλη]], τραγῳδίας, θεογονίην, Her. 2, 53. 116. 3, 38. 4, 16, wie Plat. Conv. 223 d u. öfter; Ar. oft, Φαίδραν, Σατύρους, Thesm. 153. 157. 193; ἐν ἔπεσιν, Plat. Rep. II, 379 a; ὕμνον πεποιημένον ἔπαινον εἰς τοὺς ἱερέας, Legg. XII, 947 b; περὶ θεοῦ λέγειν καὶ ποιεῖν, Rep. II, 383 a; εἰς θεόν, Phaed. 61 b; denselben Gegensatz macht Isocr. 4, 186 zwischen Dichtern und Rednern; auch c. partic., βασιλέας πεπ οίηκε τοὺς ἐν Ἅιδου τιμωρουμένους, Plat. Gorg. 525 d, er hat in seinen Gedichten Könige, die im Hades bestraft werden, aufgeführt; [[Ὅμηρος]] ἐποίησε τὸν Ἀχιλλέα λέγοντα, Homer stellte den Achilles dar als Einen, der da sagte, d. i. er ließ ihn sagen; überh. dichterisch darstellen, [[Σωκράτης]] ἐποίησε μῦθον Αἰσώπειον, er brachte eine äsopische Fabel in poetische Form, in Verse, vgl. μῦθον ποιῆσαι, Lycurg. Leocr. 100, einen Mythos poetisch bearbeiten, behandeln; – [[erdichten]], καινοὺς θεούς, Plat. Euthyphr. 3 b; so wird τὸ πεποιημένον dem πεφυκός, das künstlich Gemachte, Erdichtete dem von Natur Daseienden entgeggstzt, Rep. X, 601 d u. öfter; τὸ ποιούμενον καὶ γιγνόμενον, Phil. 26 e. – Dah. auch [[annehmen]], einen Fall setzen, ἐν ἑκάστῃ ψυχῇ ποιήσωμεν περιστερεῶνά τινα παντοδαπῶν ὀρνίθων, Plat. Theaet. 197 d; πεποιήσθω δή, ib. e; ποιῶ δ' ὑμᾶς ἥκειν, Xen. An. 5, 7, 9; vgl. καὶ δή σφεας [[ποιέω]] ἴσους ἐκείνοισι εἶναι Her. 7, 186, u. 184. Uebh. – g) bedeutet es eine fortgesetzte Handlung od. Thätigkeit, ohne Rücksicht auf das Verfertigen, also mehr dem πράσσειν entsprechend, [[handeln]], [[thätig]], [[wirksamsein]]. So Hom. κακόν, ἀγαθόν u. κακά, ἀγαθὰ ποιεῖν, schlecht, gut handeln, Schlechtes oder Gutes thun, ἄριστα πεποίηται, die trefflichsten Thaten sind gethan; πολλὰ χρηστὰ περὶ τὴν πόλιν, Ar. Equ. 808; Σπαρτιητικὰ ποιέειν, spartanisch handeln, sich wie ein Spartaner benehmen, Her. 5, 40; Aesch. vrbdt τοὺς δ' ἕν τι ποιεῖν, τοὺς δὲ μή τι δρᾷν λέγων, Ch. 546; dem [[παθεῖν]] entgeggstzt, Her. 7, 11, wie Plat. τὰ ποιοῦντα im <span class="ggns">Gegensatz</span> von πάσχοντα, Theaet. 159 a; Dem. vrbdt ὅτι πράξει [[ταῦτα]] καὶ ποιήσει, 19, 102. – Bes. ein Gebot ausrichten, seine Pflicht thun, τὸ προσταχθέν, Soph. Phil. 998; τί δῆτ' ἀφαυρῷ φωτὶ προστάσσεις ποιεῖν, O. C. 1022; εἰσόμεσθα ἃ χρὴ ποιεῖν, 1041; ἐβουλεύοντο, ὅ τι χρὴ αὐτοὺς ποιῆσαι, Plat. Conv. 190 c; οὐ μὴν ἁνδάνοντά μοι ποιεῖς, Eur. Alc. 1111; τὰ δέοντα, Xen. Cyr. 5, 1, 29; [[οὐδέν]], Nichts ausrichten, 3, 3, 31; oft [[οὗτος]] τί ποιεῖς; was thust, machst du? Aesch. Suppl. 889; Ar. Nub. 723 u. öfter; Plat. εὖ ἐποίησας ἀναμνήσας με, du hast recht daran gethan, daß du mich erinnertest, gut, daß du mich erinnertest, Phaed. 60 c; Theaet. 185 e. Auch von leblosen Dingen, [[οὕτως]] αὐτὸ ποιήσει, es wird von selbst wirken, Phaed. 117 b; u. so Sp. vom Wirken der Arzneien, [[φάρμακον]] ποιεῖ, die Arznei schlägt an; damit vergleiche manποιεῖ τοῦτο [[πρός]] τι, dies dient, ist geschickt wozu, ἡ [[εὔνοια]] τῶν ἀνθρώπων ἐποίει [[μᾶλλον]] ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους, Thuc. 2, 8, sie neigte sich mehr zu den Lacedämoniern, hielt es mehr mit ihnen, wie lat. facere cum aliquo; vgl. Arr. An. 2, 2, 5; App. B. C. 1, 82; ἄν σοι ποιῇ, wenn es dir dient, Arr. Epict.; – ποιήσω [[ταῦτα]] [[πεντήκοντα]] μνᾶς, ich werde dies rechnen zu funfzig Minen, Dem. 27, 37, u. öfter Sp.; [[λόγος]] [[ἀργύριον]] τῷ λέγοντι ποιήσων, der Geld einbringen soll, Dem. 10, 76; – ποιεῖν τινα εἰς φυλακήν, Einen in die Wache thun, setzen, Thuc. 3, 3 u. Sp.; π οιεῖν [[εἴσω]], hineinthun, bringen, ἔξω, hinausthun, wegschaffen, wegthun, bes. Sp. (s. auch oben a); – ποιεῖν τι, Etwas thun, das man näher zu bezeichnen sich schämt, bes. euphemistisch von Liebeswerken; – πολὺν χρόνον ποιῆσαι, viel Zeit darauf verwenden, oder machen, daß die Zeit lang wird, viel Zeit vergeht, vgl. οὐδ' ἐποίησαν χρόνον οὐδένα Dem. 19, 163; ἐν [[ταύτῃ]] πεποίηκα πολὺν χρόνον, Nicarch. 35 (XI, 330); vgl. Jac. A. P. p. 710. – Bei den Attikern dient es auch im zweiten Gliede eines Satzes, um die Wiederholung desselben Verbums zu vermeiden, so daß [[ποιέω]] nur den allgemeinen Begriff eines transitiven Verbums ausdrückt u. seine nähere Bestimmung aus dem vorigen Satzgliede empfängt, vgl. Thuc. 5, 70 u. Her. 5, 97. – 2; Med. eigtl. [[für sich machen]], in den oben angeführten Bdign des Aktivs; [[οἰκία]] ποιήσασθαι, sich Häuser machen, bauen, Il. 12, 168; [[πέπλον]], ὅν ῥ' αὐτὴ ποιήσατο καὶ [[κάμε]] χερσίν, 5, 735, vgl. 8, 2. 386. 16, 171. 18, 371 Od. 5, 251. 259. 21, 71, u. sonst; eben so καλιὰς ποιεῖσθαι, sich Nester bauen, Hes. O. 505, πάντ' [[ἄρμενα]] ποιήσασθαι, 409, [[δεῖπνον]] ποιεῖσθαι, sich das Mahl bereiten, 211, dah. τὸν βίον, sich herbeischaffen, Thuc. 1, 5, wie ἀπὸ γεωργίας τὸν βίον ποιεῖσθαι, davon leben, Xen. Oec. 6, 11; θυμὸν ποιήσασθαι, sich Muth machen, d. i. Muth fassen, Francke Callin. p. 184; [[κλέος]] ποιεῖται αὐτῇ, sie erwirbt, bereitet sich selbst Ruhm, Od. 2, 126, wie δόξαν Pol. 32, 11, 8, u. oft; ἐπί τινι, 35, 4, 8; συνθήκας σφίσι αὐτοῖσι ποιέεσθαι, Her. 6, 42, ληΐην, 1, 161; Σαμίους ἐς τὸ συμμαχικόν, in ihr Bündniß, 9, 106; [[ἴσως]] ἄν σε ποιησαίμην μαθητήν, vielleicht möchte ich dich zu meinem Schüler machen, Plat. Crat. 428 b; φίλον, sich zum Freunde machen, Xen. An. 5, 5, 22; ἡμᾶς φίλους πεποίησαι, Cyr. 5, 3, 10; vgl. Hes. O. 709. 715; γαμβρόν, Th. 818; ποιεῖσθαί τινα ἄκοιτιν, ἀκοίτην, sich ein Weib zur Gattinn, einen Mann zum Gatten machen, nehmen, wählen, Il. 3, 409. 9, 397 Od. 5, 120. 7, 66; Hes. Th. 921. 946. 999; ποιεῖσθαί τινα [[υἱόν]], sich Einen zum Sohne machen, d. i. ihn an Sohnes Statt annehmen, adoptiren, Il. 9, 495; eben so θυγατέρα ποιήσασθαί μιν, Her. 4, 180; auch θετὸν υἱὸν ποιεῖσθαι, 6, 57; sehr gew. bei den Attikern, Plat. Legg. XI, 923 c ff.; παῖδα, Xen. Cyr. 4, 6, 2; τὸν ἐμὲ ποιησάμενον, Is. 7, 5 u. öfter; u. pass., εἴ τις καὶ [[ἄλλος]] ἐποιήθη ὑπό τινος, wenn auch ein anderer von Einem adoptirt ist, 2, 1; selten vom Zeugen leiblicher Kinder, wie Xen. Cyr. 5, 3, 19; Luc. sacrif. 5; Sp. so auch im act., bes. Plut.; – τὸν θεὸν ποιο ύμενος ἀρωγόν, Soph. O. C. 1287. – So auch ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσθαι, unter sich bringen, sich unterwerfen, Her. 1, 201. 5, 103. 7, 157; ὑφ' ἑαυτοὺς ποιεῖσθαι, Plat. Rep. I, 348 d, u. oft bei Folgdn; – ἑωυτοῦ ποιεῖσθαί τι, Etwas zu dem Seinigen machen, sich Etwas aneignen, Her. 1, 109. – [[Wo für halten]], [[annehmen]], [[schätzen]], συμφορὰν ποιεῖσθαί τι, eigtl. sich Etwas (in seiner Vorstellung) zur göttlichen Schickung machen, es für eine Schickung nehmen, Her. 6, 61. 80. Vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος, gering achtend, Soph. Phil. 496; καὶ μὴ θεοὺς τιμῶντες [[εἶτα]] τοὺς θεοὺς μοῖραν ποιεῖσθαι [[μηδαμῶς]], O. C. 279; μέγα ποιεύμενος [[ταῦτα]], Her. 3, 42 u. oft, sich nach eigener Beurtheilung Etwas groß machen, d. i. es hochachten, schätzen, vgl. 8, 3. 9, 111; auch μεγάλα ποιεῖσθαί τι, 1, 119; Xen. Cyr. 5, 3, 19; [[οὐκέτι]] ἀνάσχετον ἐποιοῦντο, Her. 1, 118, wie Sp., z. B. Plut. Sert. 5; οὐκ ὅσιον ποιεύμενοι, Her. 2, 86; δεινὸν ποιεῖσθαί τι, Etwas für schrecklich halten, Thuc. 6, 60; auch act., 5, 42, wie Her. 2, 121, 5. 7, 1, d. i. es sehr übel aufnehmen, wie aegre terre; [[ἕρμαιον]] τοῦτο ποιούμενος, Etwas als einen guten Fund ansehen, Plat. Gorg. 489 c u. Sp., s. Bast ep. cr. p. 120; auch εὕρημά τι ποιεῖσθαι, Xen. An. 2, 3, 18; Philostr. – Häufig auch so mit Präpositionen, bes. περὶ πολλοῦ, πλείονος, πλείστου ποιεῖσθαι, hoch, höher, am höchsten halten, schätzen, Her. 1, 73. 6, 104. 7, 181. 8, 40 u. überall bei den Attikern; περὶ παντός, ὀλίγου, περὶ ἐλαχίστου, Is. 1, 21 u. dgl.; auch mit andern Präpositionen, δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαι, Etwas für Nichts achten, οὐκ ἐν ἐλαφρῷ ἐποιεύμην, Her. 1, 118, ich achtete es nicht für leicht, wie auch ἐν μεγάλῳ, ἐν ὀλίγῳ, ἐν ὁμοίῳ, Etwas für groß, gering, gleich achten, z. B. 7, 138 (vgl. τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρει ποιούμενος Soph. Phil. 496); παρὰ φαῦλον ποιεῖσθαι, Etwas für schlecht halten; ἐν ἀδείῃ ποιεῖσθαί τι, Etwas in Sicherheit glauben, 9, 42; ἐν νόμῳ ποιεῖσθαί τι, Etwas in der Art oder zur Sitte haben, 1, 131; ἐν αἰσχύνῃ ποιεῖσθαί τι, sich Etwas zur Schande anrechnen; auch τὸν κοινὸν πόλεμον [[ἴδιον]] κίνδυνον, Isocr. 4, 86; wo überall eine Subjectivität der Schätzung od. Beurtheilung ausgedrückt wird. – Zuweilen hat das med. auch die Bedeutung [[sich machen lassen]], Her. 2, 135 Xen. An. 5, 3, 5 u. sonst. – Am häufigsten ist nach Hom. das med. in Verbindung mit subst. zur Umschreibung eines Verbums. Diese sehr gewöhnlichen Ausdrücke sind bei den entsprechenden subst. angegeben, doch mögen hier einige der gewöhnlichsten zusammengestellt werden: ἄγερσιν ποιεῖσθαι = ἀγείρειν, Her. 7, 5; ἅμιλλαν π. = ἁμιλλᾶσθαι, Isocr. 5, 85; ἀναβολὴν π. = ἀναβάλλειν, Is. 6, 13; Her. u. A.; ἀποδημίαν, Din. 1, 81; ἀπόκρισιν π. = ἀποκρίνεσθαι, Plat. Legg. X, 897 e; ἀπολογίαν, Lyc. 63; ἀπόφασιν, Din. 2, 1; ἀπ οχώρησιν, Lycurg. 96; ἀρὰς ποιεῖσθαι = ἀρᾶσθαι, Isocr. 4, 157; [[ἀρχήν]], 15; βλασφημίας εἴς τινα, Aesch. 1, 167; βοηθείας τινὶ π. = βοηθεῖν, Isocr. 4, 125; βουλὴν π. = βουλεύεσθαι, Her. 6, 101. 8, 40, wie συμβουλήν, Plat. Prot. 313 b; διαθήκας, Is. 1, 10; διαλλαγὰς π., Eur. Phoen. 519, wie σύμβασιν, Suppl. 739; οὐ δόσιν ἀλλ' ἐμπορίαν π., Isocr. 2, 1; διατριβάς 3, 1; vgl. σκῆψιν, [[πρόσχημα]], σπ ουδὴν π., Her. 5, 30. 7, 157. 8, 21; εἰσαγγελίαν, Lycurg. 30; ἐξέτασιν, 28 u. sonst oft; ἐπίδειξιν, 102; ἐνέδραν, Thuc. 3, 90; ἔπαινον, Aesch. 1, 169; ἐπιμέλειαν, Plat. Rep. VIII, 556 c, oft; ἐπιγαμίας, Xen. Cyr. 1, 5, 3; [[θαῦμα]] π. = θαυμάζειν, Her. 1, 68; θήραν π. = θηρᾷν, Xen. An. 5, 3, 10; ἱκετείας τινὶ π. = ἱκετεύειν, Isocr. 4, 54; καταφυγὰς π., Eur. Or. 566; [[κατηγόρημα]] π. = κατηγορεῖν, Dem. 24, 19, wie κατηγορίαν, Lycurg. 11; καταφυγάς, Eur. Or. 566; κινδύνους π., Isocr. 3, 24; [[πρός]] τινα, 4, 173; κοῖτον π. = κεῖσθαι, Her. 7, 17, κρίσεις, Isocr. 4, 40 Lycurg. 12, λήθην π. = λανθάνεσθαι, Her. 1, 127, λόγους π. = λέγειν, Isocr. 4, 12, Plut. u. A.; μάχας π. = μάχεσθαι, Soph. El. 294; μνείαν [[περί]] τινος, Aesch. 1, 160, wie μνήμην π., = μιμνήσκειν, Pol. 1, 20, 8 u. A.; νομήν, Luc. Prom. 2; ὁδόν, ὁδοιπορίην π. = ὁδοιπορεῖν, Her. 2, 29. 7, 110. 112. 121; ὁμολογίας, Pol. 3, 29; ὀργὴν π. = ὀργίζεσθαι, Her. 3, 25. 7, 105, Thuc. 4, 124, wie Eur. Med. 909 u. A.; περιήγησιν, Luc. Char. 27; παραλογισμούς, Lycur, 31, πλόον π. = [[πλεῖν]], Her. 6, 95; πρόνοιαν π., Isocr. 4, 2, τινός, ib. 136, wie Luc. Nigr. 26 u. A.; πλεονεξίας π. = πλεονεκτεῖν, Isocr. 4, 17; πορείαν π. = πορεύεσθαι, Xen. Cyr. 5, 2, 31, Pol. 1, 7, 20; στρατηΐην π. = στρατεύεσθαι, Her. 1, 171; στρατείας, Isocr. 4, 34. 117; συμμαχίαν, 4, 128; τιμωρίαν, ib. 182; ὑποσχέσεις, ib. 14; ὠφελίας ἔκ τινος, ib. 173. – Anders δι' ἀγγέλου, διὰ χρηστηρίων π., = ἀγγέλλειν, χρηστηριάζεσθαι, Her. 6, 4. 8, 134. S. auch [[ἐκποδών]].

|btext=-ῶ :<br /><i>impf.</i> ἐποίουν, <i>f.</i> ποιήσω, <i>ao.</i> ἐποίησα, <i>pf.</i> πεποίηκα;<br /><i>Pass. f.</i> ποιηθήσομαι, <i>ao.</i> ἐποιήθην, <i>pf.</i> πεποίημαι;<br />faire :<br /><b>I.</b> [[fabriquer]], [[exécuter]], [[confectionner]] : ποιεῖν [[δῶμα]] [[θεῶν]] IL bâtir une demeure pour chacun des dieux ; [[τεῖχος]] IL construire un mur ; <i>en parl. d'œuvres d'art</i> [[εἴδωλον]] OD fabriquer une statue ; ποιεῖν τι ἔκ τινος <i>ou</i> τί τινος confectionner qch avec qch;<br /><b>II.</b> [[créer]], [[produire]] :<br /><b>1</b> <i>en parl. de l'homme</i> engendrer <i>(d'ord. en ce sens le Moyen)</i>;<br /><b>2</b> <i>en parl. de la femme</i> enfanter;<br /><b>3</b> <i>en parl. du sol, des plantes, etc.</i> οὐδὲν ποιεῖν ἐκ τῆς γῆς XÉN ne rien tirer de la terre;<br /><b>4</b> <i>p. anal. en parl. de choses</i> ποιεῖν [[ἀργύριον]] DÉM produire <i>ou</i> rapporter de l'argent;<br /><b>5</b> [[faire naître]], [[causer]] <i>en gén.</i> : ποιεῖν στόνον SOPH faire naître des gémissements ; ποιεῖν φόβον IL faire naître la peur ; ποιεῖν [[νόημα]] ἐνὶ φρεσίν OD <i>ou abs.</i> ἐνὶ φρεσὶ ποιεῖν IL mettre une pensée dans l'âme ; mettre dans tel ou tel état, faire devenir, rendre : ποιεῖν ἐπὶ τοῦ ξηροῦ τὰς [[ναῦς]] THC mettre les vaisseaux à sec ; ποιεῖν τινα ἐς φυλακήν THC mettre qqn en prison ; ποιεῖν [[ἔξω]] XÉN mettre dehors ; <i>avec une</i> prop. inf. : θεοί [[σε]] ποίησαν [[ἱκέσθαι]] ἐς οἶκον OD les dieux ont permis que tu revinsses chez toi ; ποιεῖν κλαίειν τινά XÉN faire pleurer qqn ; ποιῶ [[ὅκως]] [[ἔσται]] ἡ Ἰωνίη ἐλευθέρη HDT je fais en sorte que l'Ionie soit libre ; πάντων ἑαυτὸν δεσπότην XÉN se rendre maître de tout ; [[ἅμα]] [[ἔπος]] [[τε]] καὶ [[ἔργον]] ποιεῖν HDT faire en même temps qu'on dit ; ποιεῖν τὰ τεταγμένα τῇ πόλει XÉN faire ce que l'État prescrit ; ποεῖν τὰ δέοντα XÉN faire ce qu'il faut ; <i>en parl. d'actes de la vie publique ou religieuse</i> ποιεῖν ἱρά HDT faire des sacrifices ; ποιεῖν μυστήρια THC accomplir des mystères ; ποιεῖν [[Ἴσθμια]], [[Πύθια]] XÉN célébrer les jeux Isthmiques, Pythiques ; ποιεῖν εἰρήνην AR faire la paix pour d'autres, <i>p. opp. à</i> ποιεῖσθαι εἰρήνην THC conclure la paix pour soi <i>ou</i> l'un avec l'autre ; <i>p. suite</i> ποιεῖν <i>avec un subst. forme une locut. équival. à un verbe de même radical que ce subst.</i> : ποιεῖν θυσίαν XÉN = θύειν, faire un sacrifice ; [[ποιεῖν ἐκκλησίαν]] THC = [[ἐκκλησιάζειν]], tenir une assemblée ; ποιεῖν θήραν XÉN = θηρᾶν, aller à la chasse ; <i>abs.</i> faire, agir, se tirer d'une difficulté, avec un adv. : [[πῶς]] ποιήσεις ; SOPH comment feras-tu ? comment agiras-tu ? [[πῶς]] [[δεῖ]] ποιεῖν περὶ θυσίας ; XÉN comment faut-il se comporter au sujet d'un sacrifice ? ποίει [[ὅπως]] [[βούλει]] XÉN fais comme tu voudras ; [[εὖ]] ἐποίησας ἀφικόμενος HDT tu as bien fait de venir ; [[καλῶς]] ποιεῖς προνοῶν XÉN tu fais bien de prendre garde ; ποιεῖν φίλους [[πλεῖστα]] ἀγαθά XÉN faire beaucoup de bien à ses amis ; [[κακῶς]] ποιεῖν τινα PLAT faire du mal à qqn ; τινα [[εὖ]] ποιεῖν PLAT faire du bien à qqn;<br /><b>6</b> <i>abs.</i> agir, <i>p. opp. à</i> [[πάσχω]], être passif;<br /><b>III.</b> agir, être efficace : ἡ [[εὔνοια]] τῶν ἀνθρώπων ἐποίει [[μᾶλλον]] ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους THC la faveur du public se portait (<i>litt.</i> agissait) plutôt dans le sens des Lacédémoniens ; <i>en parl. de remèdes</i> agir, être efficace;<br /><b>IV.</b> composer un poème : ποιεῖν Θεογονίην Ἕλλησι HDT faire aux Grecs la généalogie de leurs dieux, <i>càd</i> créer, inventer, composer une Théogonie ; composer <i>en gén.</i> ποιεῖν ποιήματα PLAT composer des poèmes ; <i>abs.</i> composer en vers : ποιεῖν [[εἴς]] τινα PLAT composer des vers en l'honneur de qqn ; μῦθον ποιεῖν PLAT mettre une fable en vers ; περὶ [[θεῶν]] λέγειν καὶ ποιεῖν PLAT parler en prose et en vers sur les dieux ; <i>particul.</i><br /><b>1</b> [[imaginer]], [[inventer]], [[créer]] : ὀνόματα ARSTT des mots;<br /><b>2</b> [[supposer]] : ποιῶ δ' [[ὑμᾶς]] ἐξαπατηθέντας XÉN je suppose que vous avez été trompés;<br /><b>3</b> [[prendre comme]], [[estimer]], [[juger]] : δεινὰ ποιεῖν HDT prendre mal qch, être mécontent;<br /><b>V.</b> [[procurer]], [[produire]] : ἄδειαν THC assurer l'impunité ; ἀργύριόν τινι ποιεῖν DÉM rapporter de l'argent à qqn ; <i>en prose, à la place d'un autre verbe déjà exprimé, comme en fr. le verbe</i> faire : ἐρώτησον αὐτούς· [[μᾶλλον]] δ' ἐγὼ τοῦθ' ὑπὲρ [[σοῦ]] ποιήσω (<i>càd</i> ἐρωτήσω) DÉM demande-leur, <i>ou</i> plutôt je ferai cela moi-même (<i>càd</i> je le demanderai) à ta place;<br /><i><b>Moy.</b></i> ποιέομαι-ποιοῦμαι (<i>f.</i> ποιήσομαι, <i>ao.</i> ἐποιησάμην);<br /><b>I.</b> faire pour soi, fabriquer dans son intérêt, selon son goût, par soi-même : [[σχεδίην]], [[ἱστία]] OD se construire un radeau, des mâts ; πέπλον IL se confectionner un péplum;<br /><b>II.</b> [[se faire faire]] <i>ou</i> confectionner;<br /><b>1</b> <i>en gén.</i> ὅπλα XÉN des armes ; τὸ μὲν [[ἀνάθημα]] ποιησάμενος XÉN après en avoir fait faire une offrande;<br /><b>2</b> [[créer pour soi]], [[se procurer]], [[acquérir]] : ποιεῖσθαι παῖδα XÉN créer un enfant ; ποιεῖσθαι φίλον XÉN se procurer un ami ; ποιεῖσθαί τινα ἄκοιτιν <i>ou</i> ἀκοίτην IL, OD prendre qqn pour épouse <i>ou</i> pour époux ; ποιεῖσθαί τινα υἱόν IL, θυγατέρα ποιεῖσθαί τινα HDT adopter qqn pour son fils, pour sa fille ; de même : ὑπ' ἑωυτῷ ποιεῖσθαί τινα <i>ou</i> τι HDT s'assurer la soumission de qqn <i>ou</i> la possession de qch ; [[ἑωυτοῦ]] ποιεῖσθαί τινα <i>ou</i> τι HDT <i>m. sign.</i><br /><b>3</b> [[faire pour soi]] <i>ou</i> faire soi-même ; <i>en ce sens</i> ποιεῖσθαι <i>forme avec son rég. une locut. équival. à un verbe de même radic. que ce rég.</i> : ποιεῖσθαι ὁδόν HDT <i>ou</i> ποιεῖσθαι ὁδοιπορίην HDT = ὁδοιπορεῖν, faire une marche, un trajet ; ποιεῖσθαι πλόον HDT = [[πλεῖν]], naviguer ; <i>de même avec</i> [[διά]] : ποιεῖσθαι δι' ἀγγέλου HDT faire annoncer ; ποιεῖσθαι διὰ χρηστηρίων HDT faire répondre <i>ou</i> annoncer par des oracles;<br /><b>4</b> [[apprécier]], [[juger]], [[regarder comme]] ; <i>propr.</i> se faire l'idée que, se figurer : συμφόραν ποιεῖσθαί τι HDT regarder qch comme un malheur ; εὕρημά τι ποιεῖσθαι XÉN regarder qch comme une découverte ; [[μέγα]] <i>ou</i> [[μεγάλα]] ποιεῖσθαί τι HDT regarder qch comme grand <i>ou</i> important ; δεινὸν ποιεῖσθαί τι THC regarder qch comme fâcheux, le supporter avec peine ; <i>avec une prép.</i> : περὶ [[πολλοῦ]] ποιεῖσθαι HDT faire grand cas de ; περὶ ὀλίγου ποιεῖσθαι ISOCR faire peu de cas de ; <i>rar. sans prép. avec</i> [[ἐν]] : [[ἐν]] μεγάλῳ ποιεῖσθαι HDT tenir grand compte de ; [[ἐν]] ἐλαφρῷ ποιεῖσθαι HDT faire peu de cas de, traiter légèrement ; <i>avec</i> [[διά]] : δι' οὐδενὸς ποιεῖσθαί τι SOPH ne tenir aucun compte de qch ; <i>avec</i> [[παρά]] : παρ' [[ὀλίγον]] ποιεῖσθαί τι XÉN faire peu de cas de.<br />'''Étymologie:''' [[ποῖος]].

|elnltext=ποιέω, praes. contr. ποιῶ, Att. ook ποῶ, Ion. ποιεο- > vaak ποιευ-, Aeol. πόημ(μ)ι, 3 sing. πόει; inf. ποιεῖν, Att. ποεῖν, ptc. ποιῶν, med. ποιοῦμαι, Ion. ποιευ-, med. ποιεῖσθαι, Aeol. πόησθαι; ptc. ποιούμενος, Aeol. ποήμενος, Aeol. opt. ποείην; ep. imperf. ποίεον, 3 sing. ποίει, Ion. ἐποιευ-, iter. ποιέεσκον, Ion. med. ἐποιεύμην, iter. ποιεέσκετο; aor. ep. ποίησα, Att. en Aeol. ἐπόησα, 3 plur. ἐπόησαν, Aeol. inf. πόησαι; poët. med. ποιησάμην; perf. Aeol. ptc. perf. med.-pass. acc. f. plur. πεποημμέναις; Ion. plqperf. 3 sing. ἐπεποιήκεε; fut. Att. ποήσω, ep. inf. ποιησέμεν; maken, doen maken met acc. van een resultaat dat nog niet bestond met concr. vervaardigen, in elkaar zetten:; δῶμα π. een huis bouwen Il. 1.608; τῷ κέν οἱ τύμβον μὲν ἐποίησαν Παναχαιοί voor hem zouden de Panachaioi een grafheuvel gemaakt hebben Od. 14.369; ook med..; ὡς... μέλισσαι οἰκία ποιήσωνται ὁδῷ ἔπι zoals bijen die hun nest aan de weg gebouwd hebben Il. 12.168; creëren:; χρύσεον... γένος... ἀνθρώπων... ποίησαν een gouden geslacht van mensen hebben zij gecreëerd Hes. Op. 110; καινοὺς θεούς ποιεῖν nieuwe goden creëren Plat. Euthyph. 3b; ταχέως ὑμεῖς ἕτερον Φίλιππον ποιήσετε jullie zullen snel een tweede Philippus creëren Dem. 4.11; van kinderen verwekken; med..; υἱὸν ἐξ αὐτῆς πεποίηται hij heeft een kind bij haar verwekt [And.] 4.22; παῖδας ποιεῖσθαι kinderen voortbrengen Xen. Cyr. 5.3.19; van voedsel e.d. produceren:; κριθάς τε ποιεῖν ἡμᾶς... οἶνον τε πολύν dat wij gerst en veel wijn mogen produceren Aristoph. Pax 1322; πᾶν οὖν δένδρον μὴ ποιοῦν καρπόν καλὸν ἐκκόπτεται elke boom die geen goede vrucht draagt wordt omgehakt NT Mt. 3.10; ook med..; ἀπὸ ὀλυρέων ποιεῦνται σιτία zij maken hun brood van spelt Hdt. 2.36.2; spec. in dichtvorm maken, dichten, schrijven:; ὅταν σατύρους τοίνυν ποιῇς wanneer je dus een satyrspel maakt Aristoph. Th. 157; κωμῳδίαν καὶ τραγῳδίαν ἐπίστασθαι ποιεῖν een komedie en een tragedie kunnen schrijven Plat. Smp. 223d; ὁ τὰ Κύπρια ποιήσας de auteur van de Kypria Aristot. Poët. 1459b1; abs. met adv. dichten:; ὀρθῶς μοι δοκέει Πίνδαρος ποιῆσαι... φήσας Pindarus schijnt mij zeer juist gedicht te hebben toen hij zei... Hdt. 3.38.4; ook met prep..; περὶ θεῶν... ποιεῖν over goden dichten Plat. Resp. 383a; εἰς τὸν θεόν ἐποίησα ik heb een gedicht gemaakt ter ere van de godheid Plat. Phaed. 61b; ook med.. μακρὸν ποιησάμενος σύγγραμμα doordat hij een lang werk had geschreven Plat. Phaedr. 258a. met abstr., vooral van fysieke en psychische aandoeningen veroorzaken, teweegbrengen:; φόβον ποιεῖν Ἀχαιῶν de Achaioi op de vlucht jagen Il. 12.432; ποιεῖν γέλωτα πολύν veel gelach teweegbrengen Plat. Chrm. 155b; νόσους ποιεῖν καὶ πενίας ziektes en armoede met zich meebrengen Plat. Prot. 353; ook med..; μέγα μὲν κλέος αὐτῇ ποιείτ ( αι ) zij verwerft grote faam voor zich Od. 2.126; τιμωρίαν ἀπό τινων ποιεῖσθαι hulp krijgen van iem. Thuc. 1.25.1; ἐνθύμιον ποιεῖσθαι zich zorgen maken Thuc. 7.50.4; spec. δεινὰ ποιεῖν misbaar maken:; δεινὰ π. vreselijk te keer gaan Hdt. 2.121.ε1; οἱ Ἀθηναίοι δεινὰ ἐποίουν de Atheners reageerden furieus Thuc. 5.42.2; als omschrijving van handeling of toestand; ἐκκλησίαν ποιεῖν een vergadering beleggen Aristoph. Th. 376; εἰρήνην ποιεῖν vrede stichten Aristoph. Pax 1199; Κῦρος... ἀριθμὸν τῶν Ἑλλήνων ἐποίησεν Cyrus hield een telling van de Grieken Xen. An. 1.2.9; σπονδὰς ἐποίει (hij) plengde Xen. An. 4.3.13; vgl. 4 Β. overdr. van tijd vol maken:. μῆνας τρεῖς drie maanden doorbrengen NT Act. Ap. 20.3. met acc. van een persoon of zaak die al bestond in een dichtwerk opvoeren:; ἐάν τέ τις αὐτὸν ἐν ἔπεσιν ποίῃ hetzij iemand hem (de god) in epische verzen beschrijft Plat. Resp. 379a; vaak met ptc.. Εὐριπίδης ἐποίησεν ἀποκτείνουσαν τοὺς παῖδας τὴν Μήδειαν Euripides liet zijn Medea haar kinderen doden Aristot. Poët. 1453b29. maken tot, aanstellen als,... maken; met pred. acc..; θεμείλια... λεῖα δ’ ἐποίησεν hij maakte de fundamenten glad Il. 12.30; μὴ σέ... βασιλῆα Κρονίων ποιήσειεν moge Kronos' zoon jou niet koning maken Od. 1.387; Βριάρεων... γαμβρὸν ἑόν ἐποίησε hij maakte Briareos tot zijn eigen schoonzoon Hes. Th. 818; εἰ τοὺς Μήδους ἀσθενεῖς ποιήσειε als hij de Meden zwak zou maken Xen. Cyr. 1.5.2; καὶ ἐποίησεν δώδεκα ἵνα ὦσιν μετ’ αὐτοῦ en hij stelde er twaalf aan om bij hem te zijn NT Marc. 3.14; ook med.. ἅπαντας ἢ σῦς ἠὲ λύκους ποιήσεται ze zal ons allemaal in zwijnen of wolven veranderen Od. 10.433; τὸν θεὸν ποιούμενος ἀρωγόν de godheid tot mijn helper makend Soph. OC 1285; θετὸν παῖδα ποιεῖσθαί ( τινα ) iem. als kind adopteren Hdt. 6.57.5; ἑωυτοῦ ποιεῖσθαι τὸ Κύρου ἔργον de actie van Cyrus voor zichzelf opeisen Hdt. 1.129.2. (iets ergens van) maken, aannemen, stellen (op):. προσθήσω... τοὺς Ἀραβίους... πλῆθος ποιήσας δισμυρίους ἄνδρας ik zal er nog de Arabieren aan toevoegen en maak daarmee van het totaal 20.000 Hdt. 7.184.4; ποιῶ δ’ ὑμᾶς ἐξαπατηθέντας... ἥκειν εἰς Φᾶσιν ik stel dat jullie bedrogen naar de Phasis zijn gekomen Xen. An. 5.7.9. maken dat, ervoor zorgen dat, met AcI:; σε θεοὶ ποίησαν ἱκέσθαι de goden hebben gemaakt dat je aangekomen bent Od. 23.258; τοῦτό με ποιεῖ τετρεμαίνειν dat doet mij trillen Aristoph. Nub. 374; met ὥστε + AcI; ποιήσειεν ὥστε μήποτε δύνασθαι αὐτούς dat hij er voor zou zorgen dat zij nooit in staat zouden zijn Xen. An. 1.6.2; met ὅκως + ind. fut.. ποίει ὅκως ἐκείνην θηήσεαι γυμνήν zorg ervoor dat je haar naakt te zien krijgt Hdt. 1.8.2. maken dat... (ergens) is, op (een plaats) brengen; met prep. of adv..; ἐμοὶ Ζεὺς αὐτὸς ἐνὶ φρεσὶν ὧδε νόημα ποίησ ( ε ) Zeus zelf heeft mij de volgende gedachte ingegeven Od. 14.274; ἐν αἰσχύνῃ π. τὴν πόλιν de stad te schande maken Dem. 18.136; Θετταλίαν ὑπὸ Φιλίππῳ ἐποίησεν hij heeft Thessalië onder Philippus gebracht Dem. 18.48; ook med.. Μεσσαγέτας ὑπ’ ἑωυτοῦ ποιεῖσθαι de Massageten aan zich onderworpen Hdt. 1.201; Σαμίους... ἐς τὸ συμμαχικόν ἐποιήσαντο zij namen de Samiërs op in het bondgenootschap Hdt. 9.106.4; τινὰ ἐς φυλακὴν ποιεῖσθαι iem. onder bewaking stellen Thuc. 3.3.4; ἐς ἀσφαλείαν ποιεῖσθαι zich in veiligheid brengen Thuc. 8.1.3; τὰ λεπτὰ πλοῖα ἐντὸς ποιεῖσθαι de lichte schepen aan de binnenkant plaatsen Thuc. 2.83.5; ποιεῖσθαι ὄπισθεν τὸν ποταμόν de rivier in de rug houden Xen. An. 1.10.9. doen, met acc. doen, verrichten: met acc. v. h. inw. obj..; πάντα ποιεῖν al het mogelijke doen (zie πᾶς ); οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν dan zou hij niets van hetgeen hij nu gedaan heeft, bereikt hebben Dem. 4.5; ptc. subst..; τὸν... ποιήσαντα οὐ νομιζόμενα (jij) die dingen hebt gedaan die tegen de goede gewoontes ingaan Hdt. 1.11.3; ταῦτα εἶπε καὶ ἅμα ἔπος τε καὶ ἔργον ἐποίεε dat zei hij en voegde meteen de daad bij het woord Hdt. 3.134.6; pass. ptc. subst.. μαθοῦσα τὸ ποιηθέν toen zij ontdekt had wat er gedaan was Hdt. 1.10.2. doen, spec. als ‘pro-verbum', ter vervanging van voorafgaand verbum:. ἐρώτησον αὐτούς· μᾶλλον δ’ ἐγὼ τοῦθ’ ὑπὲρ σοῦ ποιήσω ondervraag hen, of liever, dat zal ik voor jou doen Dem. 18.52. (iem. iets) aandoen, (iets met iem.) doen, met acc. v. pers. en acc. v. h. inw. obj.:; ὅσα ἀγαθὰ Κύρος Πέρσας πεποιήκοι hoeveel goeds Cyrus de Perzen bewezen had Hdt. 3.75.1; οὐκ οἶδ’ ὅ τι χρῆμά με ποιεῖς ik weet niet wat je met mij aan het doen bent Aristoph. Ve. 697; vgl. 1Aii; τοὺς... καταιτιαθέντας κρίσεις ποιήσαντες tegen de aangeklaagden een gerechtelijk onderzoek instellen Thuc. 6.60.4; met acc. v. pers. en adv.. εὖ π. τινα iem. goed behandelen, weldoen Xen. Mem. 2.3.8; κακῶς π. τινα iem. slecht behandelen Xen. Hell. 1.3.17. handelen optreden, handelen, doen, met adv.:; πῶς ποιήσεις; hoe gaat u optreden? Soph. OC 652; ὧδε ποίησον handel als volgt Hdt. 1.112.2; ποίει ὅπως βούλει doe zoals u wilt Xen. Cyr. 1.4.9; ὀρθῶς ἂν ποιοῖμεν; zouden we dan juist handelen? Plat. Resp. 403e; ptc. praes. met καλῶς of εὖ om dank of instemming te betuigen.: εὖ γε ποιῶν ἀπόλωλ’ ἐκεῖνος het is goed dat die (stamper) kwijt is Aristoph. Pax 271; καλῶς γ ( ε )... ποιῶν σύ goed gedaan! Plat. Smp. 174e; ὑπὲρ τῶν πολλῶν ὧν καλῶς ποιοῦντες ἔχουσι voor hun grote rijkdom die zij gelukkig bezitten Dem. 1.28. er... aan doen, met adv. en pred. ptc.: εὖ... ἐποίησας ἀπικόμενος u hebt er goed aan gedaan te komen Hdt. 5.24.4; καλῶς ἐποίησας προειπών je hebt er goed aan gedaan mij te waarschuwen Xen. Cyr. 1.4.13. abs. actief zijn, werkzaam zijn:. ποιέειν ἢ παθεῖν προκέεται ἀγών het is een kwestie van erop of eronder Hdt. 7.11.3; ἡ εὔνοια παρὰ πολὺ ἐποίει τῶν ἀνθρώπων μᾶλλον ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους de sympathie van de mensen ging veel meer uit naar de Spartanen Thuc. 2.8.4; καὶ οὕτως αὐτὸ ποιήσει en zo zal het (gif) vanzelf zijn werking doen Plat. Phaed. 117b. med. in dezelfde betekenissen als act., maar met directe betrokkenheid van de handelende persoon, zie boven. in perifrast. constr., vgl. 1Aii:. θεῶν ἀγορὴν ποιεῖσθαι een godenvergadering houden Il. 8.2; ποιεῖσθαι ὁδοιπορίην een voetreis maken Hdt. 2.29.5; θῶμα ποιεῖσθαι + acc. zich verwonderen over Hdt. 1.68.2; λόγον ἐλάσσω ἐποιέετο hij vond het minder belangrijk Hdt. 7.156.1; τοὺς λόγους ποιεῖσθαι onderhandelingen voeren Thuc. 1.128.7; σπονδὰς ποιεῖσθαι een verdrag sluiten Thuc. 1.28.5; εἰρήνην ποιεῖσθαι vrede sluiten And. 3.11; ἀρχὴν ποιεῖσθαι + gen. een begin maken met Thuc. 1.128.4; σπουδὴν ποιεῖσθαι + inf. ernst maken met Plat. Lg. 628e; γνώμην ποιεῖσθαι + inf. het voornemen hebben om Thuc. 1.128.7. beschouwen als met pred. adj.: μεγάλα ποιεῖσθαι ὅτι er veel belang aan hechten dat Hdt. 1.119.1; δεινὸν ποιεῖσθαι εἰ het vreselijk vinden als Thuc. 6.60.4; οὐκέτι ἀνασχετὸν ποιεῖσθαι het niet meer acceptabel vinden Thuc. 1.118.2. met subst.: συμφορὴν ποιεῖσθαί τι iets als een ongeluk beschouwen Hdt. 1.83; ἑρμαῖον ποιεῖσθαί τι iets als een buitenkans beschouwen Plat. Grg. 489c. uitdr. met prep.:; δι’ οὐδενὸς ποῇ je vindt het van geen belang Soph. OC 584; τοὐμὸν ἐν σμικρῷ μέρος ποιούμενοι mijn zaak van weinig belang achtend Soph. Ph. 498; ἐν ἀδείῃ δὲ οὐ ποιευμένων τὸ λέγειν omdat ze het niet ongevaarlijk vonden daarover te spreken Hdt. 9.42.2; βωμοὺς οὐκ ἐν νόμῳ ποιεῖσθαι ἱδρύεσθαι het niet in de haak vinden altaren op te richten Hdt. 1.131.1; ἐν ὀλιγωρίᾳ ἐποιοῦντο zij schonken er geen aandacht aan Thuc. 4.5.1; τοὺς ὑστάτους... εἰπόντας ἐν ὀργῇ ποιεῖσθε jullie zijn boos op de laatste sprekers Dem. 1.16; περὶ πολλοῦ ποιεῖσθαι + acc. veel waarde hechten aan, op hoge prijs stellen Hdt. 1.73.3; περὶ πλείονος ποιήσασθαι τῶν νόμων van meer belang achten dan de wetten Lys. 14.40; περὶ πλείστου ποιεῖσθαι van het hoogste belang achten Plat. Ap. 21e; ook zonder περί:. πολλοῦ γὰρ ποιοῦμαι want ik vind het van groot belang Plat. Prot. 328d; πρὸ πολλοῦ δ’ ἂν ἐποιησάμην ik had er veel voor over gehad Isocr. 5.138.

|esgtx=[[actuar]], [[tener eficacia]], [[ tener poder mágico]], [[hacer]], [[crear]]

|mdlsjtxt=[Att. Poets often use the penultimate [[short]], as ποιῶ, ποιεῖν, etc., [[which]] are often written ποῶ, ποεῖν, etc., as in Lat. [[poeta]], [[poesis]].] [the [[perfect]] [[passive]] is also used in [[middle]] [[sense]]<br /><b class="num">I.</b> Used in two [[general]] senses, to make and to do.<br />A. to make, [[produce]], [[create]], in Hom. often of [[building]], π. [[δῶμα]], [[τεῖχος]], etc.; of [[smith]]'s [[work]], π. [[σάκος]] Il.; of works of art, Il., etc.; ποιεῖν τι ἀπὸ ξύλου to make [[something]] of [[wood]], Hdt.; π. πλοῖα ἐξ ἀκάνθης Hdt.; so, c. gen., π. νηὸν λίθου Hdt.; φοίνικος αἱ θύραι πεποιημέναι Xen.:—Mid., [[οἰκία]] ποιήσασθαι to [[build]] them houses, Il.; also, to [[have]] a [[thing]] made, get it made, Hdt., Dem.<br /><b class="num">2.</b> to make, [[create]], ἕτερον φίλιππον ποιήσετε Dem.<br /><b class="num">3.</b> of Poets, to [[compose]], [[write]], (old English to make), Lat. carmina facere, Hdt., [[attic]]:—also, to make or [[represent]] in [[poetry]], [[Ὅμηρος]] Ἀχιλλέα πεποίηκε ἀμείνω Ὀδυσσέως Plat.: to [[describe]] in [[verse]], Plat.: to put [[into]] [[verse]], Plat.<br /><b class="num">II.</b> to [[bring]] to [[pass]], [[bring]] [[about]], [[cause]], Hom., etc.: c. acc. et inf. to [[cause]] or [[bring]] [[about]] that…, Od., etc.<br /><b class="num">2.</b> of sacrifices, and the like, π. ἱρά, like ἕρδειν, Lat. [[sacra]] facere, Hdt., Xen., Thuc., etc.; π. [[Ἴσθμια]] to [[hold]] the [[Isthmian Games]], Xen.; π. ἐκκλησίαν (as we say, to make a [[house]]), Thuc.:—Mid. in [[same]] [[sense]], but implying [[indirect]] [[action]], ἀγορὴν ποιήσατο Il.<br /><b class="num">3.</b> of war and [[peace]], πόλεμον ποιεῖν to [[cause]] a war, but, π. ποιεῖσθαι to make war (on one's own [[part]]), Xen.;—so, εἰρήνην π. to [[bring]] [[about]] a [[peace]] (for others); but, εἰρήνην ποιεῖσθαι to make [[peace]] (for [[oneself]]), etc.<br /><b class="num">4.</b> the Mid. is often used [[periphrasis]] with Nouns, ποιεῖσθαι ὁδοιπορίην for ὁδοιπορεῖν, π. πλόον for πλέειν, [[θαῦμα]] π. for θαυμάζειν, ὀργὴν π. for ὀργίζεσθαι, Hdt. etc.:— π. λόγον τινός to make [[account]] of…, Hdt.; but, τοὺς λόγους π. to [[hold]] a [[conference]], Thuc.<br /><b class="num">III.</b> with an adj. as predic. to make so and so, ποιεῖν τινα ἄφρονα to make one [[senseless]], Od.; δῶρα ὄλβια ποιεῖν to make them blessed, i. e. [[prosper]] them, Od.; π. τοὺς Μήδους ἀσθενεῖς Xen.:—so with a Subst., ποιεῖν τινα βασιλῆα Od.; Ἀθηναῖον π. τινα Thuc.:—Mid., ποιεῖσθαί τινα ἄλοχον or ἄκοιτιν to [[take]] her to [[oneself]] as [[wife]], Il.; ποιεῖσθαί τινα [[υἱόν]] to make him one's son, i. e. to [[adopt]] him as son (cf. [[εἰσποιέω]]), Il., [[attic]]:—also, [[ἑωυτοῦ]] ποιεῖσθαί τι to make a [[thing]] one's own, Hdt.<br /><b class="num">IV.</b> to put, π. τι ἐνὶ φρεσί τινι Hom.; π. τι ἐπὶ νόον τινί Hdt.<br /><b class="num">2.</b> in war, π. τινας ὑπό τινι to [[bring]] under the [[power]] of…, Dem.:—Mid., ποιεῖσθαι ὑπ' ἑωυτῶι Hdt.; ποιεῖσθαί τινας ἐς τὸ συμμαχικόν Hdt., etc.<br /><b class="num">V.</b> in Mid. to [[hold]], [[deem]], [[consider]], [[reckon]], [[esteem]] a [[thing]] as…, συμφορὴν ποιεῖσθαί τι to [[take]] it for a [[visitation]], Hdt.; δεινὸν ποιεῖσθαί τι, Lat. [[aegre]] ferre, Hdt.; [[μέγα]] π., c. inf., to [[deem]] it a [[great]] [[matter]] that…, Hdt.; οὐκ ἀνάσχετον π. τι Thuc., etc.:—often with Preps., δι' οὐδενὸς π. τι to [[hold]] as [[naught]], Soph.;—ἐν ἐλαφρῶι, ἐν ὁμοίωι π. Hdt.; ἐν σμικρῶι, ἐν ὀργῆι Dem.;—παρ' [[ὀλίγον]], παρ' οὐδὲν π. τι Xen.;—περὶ [[πολλοῦ]], περὶ πλείονος, περὶ πλείστου ποιεῖσθαί τι [[Attic]]<br /><b class="num">VI.</b> to put the [[case]] [[assume]], that…, Hdt., Xen.:—Pass., οἱ φιλοσοφώτατοι ποιούμενοι those who are reputed…, Plat.<br /><b class="num">VII.</b> of [[time]], οὐ π. χρόνον to make no [[long]] [[time]], i. e. not to [[delay]], Dem.; τὴν νύκτα ἐφ' ὅπλοις ποιεῖσθαι to [[spend]] it under [[arms]], Thuc.<br />B. to do, [[much]] like [[πράσσω]], Hom., etc.; οὐδὲν ἂν ὧν νυνὶ πεποίηκεν ἔπραξεν Dem.; Σπαρτιητικὰ ποιέειν to act like a Spartan, Hdt.; προσταχθὲν π. Soph., etc.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. dupl. to do [[something]] to [[another]], κακά or ἀγαθὰ ποιεῖν τινά Hdt., etc.; also εὖ, [[κακῶς]] π. τινά Xen., etc.:—also c. dat. pers., ἵππωι [[τἀναντία]] π. Xen.; so in Mid., φίλα ποιεῖσθαί τινι Hdt.<br /><b class="num">3.</b> with an adv., ὧδε ποίησον do [[thus]], Hdt.; ποίει [[ὅπως]] [[βούλει]] Xen.;—so with a partic., εὖ ἐποίησας ἀπικόμενος Hdt., etc.:— [[καλῶς]] ποιῶν is [[sometimes]] almost Adverbial, [[καλῶς]] ποιοῦντες πράττετε Dem.; εὖ ποιοῦν [[fortunately]], Dem.<br /><b class="num">II.</b> absol. to be doing, to do or act, ποιέειν ἢ [[παθέειν]] to do or [[have]] done to one, Hdt.:—of [[medicine]], to [[work]], [[operate]], Plat.; so, ἡ [[εὔνοια]] παρὰ πολὺ ἐποίει ἐς τοὺς Λακεδαιμονίους [[good]]-[[will]] made [[greatly]] for the Lacedaemonians, Thuc.; so impers., ἐπὶ πολὺ ἐποίει τῆς δόξης τοῖς μὲν ἠπειρώταις [[εἶναι]] it was the [[general]] [[character]] of the one to be landsmen, etc., Thuc.