intus: Difference between revisions

{{Georges

|georg=intus, Adv. (vgl. εντός), I) [[von]] [[drinnen]], [[von]] [[innen]] (Ggstz. [[foras]]), [[intus]] egredi, Plaut.: evocare alqm [[intus]] ad se, Plaut.: obsera [[ostium]] [[intus]], Ter.: [[intus]] eminere, Cels.: [[intus]] pateram proferto [[foras]], Plaut.: [[donec]] [[foras]] [[nos]] [[intus]] evallaverunt, [[Varro]] fr. – II) [[drinnen]], [[innen]], [[inwendig]] ([[bes]]. = in der [[Stadt]], im Hause, im Leibe u. vgl., Ggstz. [[foris]], [[extra]]), 1) eig.: a) im allg.: sinito ambulare, si [[foris]], si [[intus]] volent, Plaut.: cum [[extra]] et [[intus]] hostem haberent, Caes.: ut totum annum [[recte]] pascantur [[intus]] et [[foris]], [[Varro]]: si [[vero]] [[infans]] [[intus]] (im Mutterleibe) decessit, Cels.: [[intus]] habes [[quod]] poscis, in dir, in deinem [[Magen]], Ov. – [[mit]] in u. Abl., [[intus]] in corpore [[esse]], Cic. – poet., [[mit]] bl. Abl., membris [[intus]], Lucr.: tali [[intus]] templo, Verg. – [[mit]] Genet. ([[wie]] εντός), [[intus]] aedium, Apul. [[met]]. 8, 29. – b) vom Innern eines Landes = im Innern (Ggstz. ad [[mare]]), [[Varro]], [[Mela]] u.a. – c) sprichw., [[intus]] canere, s. [[canono]]. II, B, a (Bd. 1. S. 962 [[oben]]). – adductos [[intus]] agere equos, [[sich]] [[näher]] am Ziele [[halten]] (v. Dichter), Ov. [[fast]]. 6, 586: [[intus]] agere lacrimas, [[mäßigen]], Auct. eleg. in Liv. 114. – 2) übtr. = im Innern [[des]] Herzens u. dgl., [[nec]] hae (cupiditates) [[sese]] [[foris]] [[solum]] iactant, [[sed]] [[intus]] [[etiam]] in animis inclusae [[inter]] se dissident, Cic.: [[utrum]] [[foris]] habeat [[exemplar]], an [[intus]], ob das [[Urbild]] [[sich]] [[außer]] ihm [[selbst]] [[oder]] in ihm [[selbst]] befinde, Sen.: et [[intus]] [[paveo]] et [[foris]] [[formido]], [[ich]] zittere [[innen]] u. [[außen]], Plaut.: [[ego]] te [[intus]] et in cute [[novi]] [[inwendig]] u. [[auswendig]], Pers.: [[intus]] palleat [[infelix]], im Innersten der [[Seele]], Pers. – III) [[nach]] [[innen]], A) [[hinein]], [[intus]] ruere arenam, Lucr.: duci [[intus]], Ov.: refractis palatii foribus ruere [[intus]], Tac.: [[intus]] dare, inicere u. dgl., Cels. ([[aber]] Caes. b. c. 3, 26, 5 [[jetzt]] [[intro]] [[itum]] est). – [[mit]] Acc. = in... [[hinein]], inicere [[intus]] narem, Scrib. Larg. 46. – B) zur [[Angabe]] der [[Richtung]] = [[einwärts]], pollice [[intus]] inclinato, Quint. 11, 3, 99: ima [[pars]] [[eius]] [[intus]] ad fracturam, cornua ad os integrum spectent, Cels. 8, 4.

}}