διάτασις: Difference between revisions

διάτασις (view source)

Revision as of 15:43, 25 September 2024

1,427 bytes added , 25 September 2024

m

no edit summary

Spiros

Bureaucrats, Interface administrators, Administrators

3,277,121

edits

@@ Line 8: / Line 8: @@
 |Transliteration C=diatasis
 |Beta Code=dia/tasis
-|Definition=-εως, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[tension]], [[dilatation]], ἔχειν διάτασιν to have the [[power]] of [[dilatation]], Arist.PA664a33 ([[varia lectio|v.l.]]); κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Pl. R.407c (prob.).<br><span class="bld">2</span> [[extension]], of a [[fractured]] or [[dislocated]] [[limb]], Hp.Off.15, cf. Heliod. ap. Orib.49.8.33; σπαρτῶν Alciphr.2.4.<br><span class="bld">3</span> [[stretching across]]: hence Medic., διάτασις φρενῶν [[diaphragm]], Hp.VM22; [[διάτασις]] alone, Id.Coac.394; also of [[vaginal]] [[obstruction]], Paul.Aeg.6.72.<br><span class="bld">II</span> [[tension]], [[exertion]], πνεύματος Thphr.Sud.32; of athletes and the like, Arist.Pr.885b23, IA705a18; διατάσεις καὶ κλαυθμοί, of infants, Id.Pol.1336a34: metaph., ἡ εὔνοια… οὐκ ἔχει δ. Id.EN1166b33; ἐν δ. γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.Cor.21; ἡ πρὸς τὸν ἥλιον διάτασις, of plants, Iamb. Protr.21.λή.<br><span class="bld">2</span> [[contention]], [[quarrel]], εἰς μεγάλην ἐλθεῖν διάτασιν πρός τινα [[Diodorus Siculus|D.S.]]38/9.2 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).
+|Definition=διατάσεως, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[tension]], [[dilatation]], ἔχειν διάτασιν to have the [[power]] of [[dilatation]], Arist.PA664a33 ([[varia lectio|v.l.]]); κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Pl. R.407c (prob.).<br><span class="bld">2</span> [[extension]], of a [[fractured]] or [[dislocated]] [[limb]], Hp.Off.15, cf. Heliod. ap. Orib.49.8.33; σπαρτῶν Alciphr.2.4.<br><span class="bld">3</span> [[stretching across]]: hence Medic., διάτασις φρενῶν [[diaphragm]], Hp.VM22; [[διάτασις]] alone, Id.Coac.394; also of [[vaginal]] [[obstruction]], Paul.Aeg.6.72.<br><span class="bld">II</span> [[tension]], [[exertion]], πνεύματος Thphr.Sud.32; of athletes and the like, Arist.Pr.885b23, IA705a18; διατάσεις καὶ κλαυθμοί, of infants, Id.Pol.1336a34: metaph., ἡ εὔνοια… οὐκ ἔχει δ. Id.EN1166b33; ἐν δ. γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.Cor.21; ἡ πρὸς τὸν ἥλιον διάτασις, of plants, Iamb. Protr.21.λή.<br><span class="bld">2</span> [[contention]], [[quarrel]], εἰς μεγάλην ἐλθεῖν διάτασιν πρός τινα [[Diodorus Siculus|D.S.]]38/9.2 ([[si vera lectio|s.v.l.]]).
 }}
 {{DGE
-|dgtxt=-εως, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. -ιος Hp.<i>Morb</i>.1.31]<br /><b class="num">I</b> [[acción de extender]], [[extensión]] en cirug., de un miembro fracturado o dislocado, Hp.<i>Off</i>.15, 16, <i>Art</i>.24, τῶν μερῶν del cuerpo de los atletas y otros, Arist.<i>Pr</i>.885<sup>b</sup>23, cf. Thphr.<i>Sud</i>.32.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[dilatación]] τῶν φλεβῶν Hp.l.c., cf. Plu.2.624f, κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους jaquecas y [[vértigo]]s</i> Pl.<i>R</i>.407c, διατάσεις καὶ κλαυθμοί gritos y llantos</i> de los niños, Arist.<i>Pol</i>.1336<sup>a</sup>34, del [[esófago]] al [[pasar]] el [[alimento]], Arist.<i>PA</i> 664<sup>a</sup>33, de las ‘[[molécula]]s' de los [[cuerpo]]s, S.E.<i>M</i>.10.44.<br /><b class="num">2</b> concr. [[lo que se extiende a través]] de ahí en medic. [[diafragma]] Hp.<i>Coac</i>.394, δ. φρενῶν Hp.<i>VM</i> 22<br /><b class="num">•</b>[[obstrucción]] vaginal Paul.Aeg.6.72.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[tensión]] διατάσιές τε περὶ ὑποχόνδρια Hp.<i>Coac</i>.471, πρὸς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς καρπούς al correr, Arist.<i>IA</i> 705<sup>a</sup>18, en el útero Arist.<i>HA</i> 636<sup>a</sup>32, en el bazo, Archig. en Gal.8.110, αἱ γὰρ ἀνώμαλοι προσβολαὶ καὶ διατάσεις τοῦ πνεύματος ... σπάσματα ποιοῦσιν Plu.2.130d, ἡ τῶν σπαρτῶν δ. Alciphr.4.19.15. ἡ πρὸς τὸν ἥλιον διάτασις = [[tensión]] en [[dirección]] al sol de algunas plantas</i>, Iambl.<i>Protr</i>.21, τῶν νεύρων Sch.Er.<i>Il</i>.13.705a, 22.324-5c<br /><b class="num">•</b>fig. [[esfuerzo]], [[empeño]] ἡ δ' εὔνοια ... οὐκ ἔχει διάτασιν οὐδ' ὄρεξιν, τῇ φιλήσει δὲ ταῦτ' ἀκολουθεῖ la benevolencia no tiene [[intensidad]] ni ''deseo'', y en [[cambio]] éstas cosas acompañan al [[afecto]]</i> Arist.<i>EN</i> 1166<sup>b</sup>33, αἱ διατάσεις τοῦ ἄφρονός εἰσιν ἐνύπνια Ph.1.133, ἐν ... διατάσει ... γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.<i>Cor</i>.21<br /><b class="num">•</b>mús. [[tensión]] ἡ τοῦ βαρέος τε καὶ ὀξέος [[διάτασις]] ref. al sonido, Aristox.<i>Harm</i>.19.2, 20.10.<br /><b class="num">2</b> [[poder]], [[soberanía]] κατὰ τὴν εἰς αἰθέρα διάτασιν de [[Zeus]], Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.305.
+|dgtxt=διατάσεως, ἡ<br /><b class="num">• Morfología:</b> [jón. gen. -ιος Hp.<i>Morb</i>.1.31]<br /><b class="num">I</b> [[acción de extender]], [[extensión]] en cirug., de un miembro fracturado o dislocado, Hp.<i>Off</i>.15, 16, <i>Art</i>.24, τῶν μερῶν del cuerpo de los atletas y otros, Arist.<i>Pr</i>.885<sup>b</sup>23, cf. Thphr.<i>Sud</i>.32.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>[[dilatación]] τῶν φλεβῶν Hp.l.c., cf. Plu.2.624f, κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους jaquecas y [[vértigo]]s</i> Pl.<i>R</i>.407c, διατάσεις καὶ κλαυθμοί gritos y llantos</i> de los niños, Arist.<i>Pol</i>.1336<sup>a</sup>34, del [[esófago]] al [[pasar]] el [[alimento]], Arist.<i>PA</i> 664<sup>a</sup>33, de las ‘[[molécula]]s' de los [[cuerpo]]s, S.E.<i>M</i>.10.44.<br /><b class="num">2</b> concr. [[lo que se extiende a través]] de ahí en medic. [[diafragma]] Hp.<i>Coac</i>.394, δ. φρενῶν Hp.<i>VM</i> 22<br /><b class="num">•</b>[[obstrucción]] vaginal Paul.Aeg.6.72.<br /><b class="num">III</b> <b class="num">1</b>[[tensión]] διατάσιές τε περὶ ὑποχόνδρια Hp.<i>Coac</i>.471, πρὸς τὰς χεῖρας καὶ τοὺς καρπούς al correr, Arist.<i>IA</i> 705<sup>a</sup>18, en el útero Arist.<i>HA</i> 636<sup>a</sup>32, en el bazo, Archig. en Gal.8.110, αἱ γὰρ ἀνώμαλοι προσβολαὶ καὶ διατάσεις τοῦ πνεύματος ... σπάσματα ποιοῦσιν Plu.2.130d, ἡ τῶν σπαρτῶν δ. Alciphr.4.19.15. ἡ πρὸς τὸν ἥλιον διάτασις = [[tensión]] en [[dirección]] al sol de algunas plantas</i>, Iambl.<i>Protr</i>.21, τῶν νεύρων Sch.Er.<i>Il</i>.13.705a, 22.324-5c<br /><b class="num">•</b>fig. [[esfuerzo]], [[empeño]] ἡ δ' εὔνοια ... οὐκ ἔχει διάτασιν οὐδ' ὄρεξιν, τῇ φιλήσει δὲ ταῦτ' ἀκολουθεῖ la benevolencia no tiene [[intensidad]] ni ''deseo'', y en [[cambio]] éstas cosas acompañan al [[afecto]]</i> Arist.<i>EN</i> 1166<sup>b</sup>33, αἱ διατάσεις τοῦ ἄφρονός εἰσιν ἐνύπνια Ph.1.133, ἐν ... διατάσει ... γενομένης τῆς ψυχῆς Plu.<i>Cor</i>.21<br /><b class="num">•</b>mús. [[tensión]] ἡ τοῦ βαρέος τε καὶ ὀξέος [[διάτασις]] ref. al sonido, Aristox.<i>Harm</i>.19.2, 20.10.<br /><b class="num">2</b> [[poder]], [[soberanía]] κατὰ τὴν εἰς αἰθέρα διάτασιν de [[Zeus]], Chrysipp.<i>Stoic</i>.2.305.
 }}
 {{bailly
-|btext=εως (ἡ) :<br />tension (des muscles), effort ; effort <i>en gén.</i><br />'''Étymologie:''' [[διατείνω]].
+|btext=διατάσεως (ἡ) :<br />[[tension]] (des muscles), effort ; [[effort]] <i>en gén.</i><br />'''Étymologie:''' [[διατείνω]].
 }}
 {{pape
@@ Line 20: / Line 20: @@
 }}
 {{elru
-|elrutext='''διάτᾰσις:''' εως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[растяжение]], [[расширение]] (ὁ [[οἰσοφάγος]] ἔχει διάτασιν εἰσιούσης τῆς τροφῆς Arst.);<br /><b class="num">2</b> [[напряжение]], [[усилие]] (τῶν μερῶν Arst.; τῆς κεφαλῆς Plat.; κόποι καὶ διατάξεις Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[возбужденное состояние]] (αἱ διατάσεις τῶν παίδων καὶ κλαυθμοί Arst.).
+|elrutext='''διάτᾰσις:''' διατάσεως ἡ<br /><b class="num">1</b> [[растяжение]], [[расширение]] (ὁ [[οἰσοφάγος]] ἔχει διάτασιν εἰσιούσης τῆς τροφῆς Arst.);<br /><b class="num">2</b> [[напряжение]], [[усилие]] (τῶν μερῶν Arst.; τῆς κεφαλῆς Plat.; κόποι καὶ διατάξεις Plut.);<br /><b class="num">3</b> [[возбужденное состояние]] (αἱ διατάσεις τῶν παίδων καὶ κλαυθμοί Arst.).
+}}
+{{elnl
+|elnltext=διάτασις διατάσεως, ἡ [διατείνω] [[spanning]]:; [[κεφαλῆς διάτασις]] = [[migraine]] Plat. Resp. 407c; uitbr. [[inspanning]], [[intensiteit]]:. διατάσεις τῶν παίδων luid gekrijs van kinderen Aristot. Pol. 1336a34; ἡ δὲ εὔνοια... οὐκ ἔχει διάτασιν οὐδ’ ὄρεξιν welgezindheid impliceert geen intensiteit of verlangen Aristot. EN 1166b33; ἐν... διατάσει... γενομένης τῆς ψυχῆς omdat de geest in een staat van opwinding verkeert Plut. Cor. 21.2. geneesk. [[extensie]], [[strekking]] (van gebroken ledematen);. διάτασις φρενῶν [[middenrif]] Hp. VM 22.
 }}
 {{ls
-|lstext='''διάτασις''': -εως, ἡ, [[ἔκτασις]], τέντωμα, [[διαστολή]], φρενῶν, πνεύμονος κτλ., Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 18, κτλ.· τοῦ οἰσοφάγου Ἀριστ. Ζ. Μ. 3. 3. 4· κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Πλάτ. Πολ. 407C. ΙΙ. [[τάσις]], [[ἔντασις]], [[προσπάθεια]], ἐπὶ τῆς φωνῆς, Ἀριστ. Πολ. 7. 17, 6, Θεόφρ. Ἀποσπ. 9. 32· ἐπὶ ἀθλητῶν καὶ τῶν ὁμοίων, Ἀριστ. Προβλ. 6. 2, Ζ. Π. 3, 4· ὑπὸ τῆς δ. ὁ αὐτ. Ἱστ. Ζ. 10. 4, 1· μετὰ δ. Πολύβ. 10. 27, 8. ΙΙ. μεταφ., [[ἔντασις]], [[δύναμις]], ἡ [[εὔνοια]]… οὐκ ἔχει δ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 9. 5, 1.
+|lstext='''διάτασις''': διατάσεως, ἡ, [[ἔκτασις]], τέντωμα, [[διαστολή]], φρενῶν, πνεύμονος κτλ., Ἱππ. Ἀρχ. Ἰητρ. 18, κτλ.· τοῦ οἰσοφάγου Ἀριστ. Ζ. Μ. 3. 3. 4· κεφαλῆς διατάσεις καὶ ἰλίγγους Πλάτ. Πολ. 407C. ΙΙ. [[τάσις]], [[ἔντασις]], [[προσπάθεια]], ἐπὶ τῆς φωνῆς, Ἀριστ. Πολ. 7. 17, 6, Θεόφρ. Ἀποσπ. 9. 32· ἐπὶ ἀθλητῶν καὶ τῶν ὁμοίων, Ἀριστ. Προβλ. 6. 2, Ζ. Π. 3, 4· ὑπὸ τῆς δ. ὁ αὐτ. Ἱστ. Ζ. 10. 4, 1· μετὰ δ. Πολύβ. 10. 27, 8. ΙΙ. μεταφ., [[ἔντασις]], [[δύναμις]], ἡ [[εὔνοια]]… οὐκ ἔχει δ. Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 9. 5, 1.
 }}
 {{lsm
-|lsmtext='''διάτᾰσις:''' -εως, ἡ ([[διατείνω]]), [[έκταση]], [[τέντωμα]], [[διάταση]], σε Πλάτ. κ.λπ.
+|lsmtext='''διάτᾰσις:''' διατάσεως, ἡ ([[διατείνω]]), [[έκταση]], [[τέντωμα]], [[διάταση]], σε Πλάτ. κ.λπ.
 }}
-{{elnl
+{{grml
-|elnltext=διάτασις -εως, ἡ [διατείνω] spanning:; κεφαλῆς διάτασις migraine Plat. Resp. 407c; uitbr. inspanning, intensiteit:. διατάσεις τῶν παίδων luid gekrijs van kinderen Aristot. Pol. 1336a34; ἡ δὲ εὔνοια... οὐκ ἔχει διάτασιν οὐδ’ ὄρεξιν welgezindheid impliceert geen intensiteit of verlangen Aristot. EN 1166b33; ἐν... διατάσει... γενομένης τῆς ψυχῆς omdat de geest in een staat van opwinding verkeert Plut. Cor. 21.2. geneesk. extensie, strekking (van gebroken ledematen);. δ. φρενῶν middenrif Hp. VM 22.
+|mltxt=η (AM [[διάτασις]])<br />[[έκταση]], [[τέντωμα]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />(για [[σχοινιά]]) [[διάταμα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ένταση]] φωνής<br /><b>2.</b> [[εξάπλωση]]<br /><b>3.</b> [[διαστολή]], [[διεύρυνση]]<br /><b>4.</b> (για φυτά) [[μεγέθυνση]]<br /><b>5.</b> [[ροπή]], [[έκταση]]<br /><b>6.</b> [[φιλονικία]]<br /><b>7.</b> [[έντονος]] [[αγώνας]] («αἱ διατάσεις τοῦ πνεύματος ῥήγματα... ποιοῦσιν»)<br /><b>8.</b> <b>(γυμν.)</b> [[κάθε]] [[κίνηση]] αργή και ομαλή με την οποία επιτυγχάνεται η τέλεια [[τάση]] τών [[μυών]] ορισμένου μέλους ή ορισμένων μελών του σώματος<br /><b>9.</b> <b>ιατρ.</b> η [[διεύρυνση]] ενός κοίλου οργάνου του σώματος εξαιτίας άσκησης υπερβολικής πίεσης στο τοίχωμά του από [[αύξηση]], [[ιδίως]], του όγκου του περιεχομένου του ή τοξικής βλάβης τών στοιχείων του τοιχώματός του.
 }}