μεθίστημι: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0113.png Seite 113]] (s. [[ἵστημι]]), 1) trans., anders-, umstellen, ἐγώ τοι [[ταῦτα]] μεταστήσω, Od. 4, 612, wo Menelaos dem Telemach andere Geschenke zu geben verspricht, als er anfänglich gesagt hatte; [[καί]] σε δαίμονες νόσου μεταστήσειαν, Soph. Phil. 461, sie mögen dich in einen andern Zustand, als die Krankheit ist, versetzen, wie ἀπαλλάσσειν construirt, d. i. sie mögen dich von der Krankheit befreien; vgl. μετάστησον ἡμᾶς κακῶν Eur. Hel. 1458; μεταστήσουσ' ὕπνου τόνδ' ἡσυχάζοντα, Or. 133, d. i. sie werden ihn aus dem Schlafe aufwecken; πόδα εἰς [[ἄλλην]] χθόνα, d. i. auswandern, Bacch. 49; μεθιστάναι τοὺς τρόπους, geradezu verändern, I. A. 346, vgl. Alc. 172; Ar. Vesp. 748; [[ὄνομα]] μεταστήσαντες, Eur. Bacch. 296; μετέστησε τὰ νόμιμα, Her. 1, 65; auch = von einem Orte weg nach einem andern hinbringen, vertreiben, verjagen, μετάστησόν με θεᾶς σφαγίων, Eur. I. T. 775, vgl. εἰς [[ἄλλην]] χθόνα μεταστήσω πόδα, Bacch. 49. Auch in Prosa, μεταστῆσαί τινος, Thuc. 4, 57, ἐκ τοῦ παρόντος κόσμου τὴν πόλιν μεταστήσας, nachdem er die gegenwärtige Verwaltung umgeändert, 7, 48, wie Plat. τὴν πολιτείαν μεθίστησι, Rep. VIII, 562 c; τῶν νέων τὰ ἤθη, Legg. VII, 797 c; πολιτείαν, νόμους, Xen. Hell. 2, 3, 17. 5, 4, 46; Folgde; τὴν δυναστείαν εἰς ἑαυτόν, übertragen, Pol. 22, 21, 1. – 2) in den intrans. tempp. u. im med. sich umstellen, anderswohin gehen, ἑτάροισιν μεθίστατο, er trat zu den Freunden hin, Il. 5, 514; παλαιὸν δ' εἰς [[ἴχνος]] μετέσταν, Aesch. Suppl. 533; μετάσταθ' ἀπόβαθι vrbdt Soph. O. C. 160; ἐκ τυραννικοῦ κύκλου [[Κάλχας]] μεταστάς, Ai. 737, er trat aus dem Kreise; übtr., μεθίσταμαι κότου, ich trete vom Groll weg, lasse ab, Aesch. Eum. 860; μεθέστηκεν φυγῇ, Eur. Mad. 1295; u. dem act. entsprechend, μετέστημεν φόβου, μεταστήτω κακῶν, Rhes. 295 Mel. 862; auch βίου, Alc. 21; sich entfernen, τυράννοις ἐκποδὼν μεθίστασο, Phoen. 40; pass., μετασταθεῖσα τῶν φρενῶν, Bacch. 1269, wie μεθέστηκας φρενῶν, 942, du bist von Sinnen gekommen; βίον, sterben, Alc. 21; μετέστη ξηρῶν τρόπων, Ar. Vesp. 1451, wie μεθέστηχ' ὧν πρότερον εἶχε τρόπων, Plut. 365, hat sich vom frühern Sinn geändert; τῆς τύχης εὖ μετεστεώσης, da sich das Glück gut gewendet hat, Her. 1, 118; μετεστήκει, er hatte sich davon gemacht, 8, 81, wie μετιστάμενοι ἐκ τάξιος, 9, 58; von Staatsveränderungen, ἡ [[ὀλιγαρχία]] μετέστη, Plat. Rep. VIII, 553 e; ἐκ φωτὸς εἰς [[σκότος]] μεθισταμένων, VII, 518 a; χωρία τὰ πρὸς Λακεδαιμονίους μεθεστηκότα, die zu den L, übergegangen sind, Xen. Hell. 1, 4, 9; ἀπό τινος, Thuc. 8, 76; μετάστητε ἔξω, entfernt euch, Dem. 25, 23; μετασταθεὶς Ἀριστείδης ἐν Αἰγίνῃ διέτριβε, verbannt, 26, 6; μεθίστασθαι, verändert werden, Pol. 6, 9, 10; – Ar. sagt auch κοὐ μεθίστησι τοῦ χρώματος, Equ. 397, er verändert nicht die Farbe. – 3) aor. I. med. von sich wegstellen, μεταστησάμενος τοὺς ἄλλους, nachdem er die andern hatte abtreten lassen, Her. 1, 89. 8, 101, wie Thuc. 1, 79; Xen. Hell. 4, 1, 5 u. sonst; auch τὰς φρουρὰς ἐκ τῶν [[πόλεων]], sie abmarschiren lassen, Pol. 18, 27, 4; auch = verbannen, Aesch. 3, 129; Plut. Aristid. 7.

|btext=<i>f.</i> [[μεταστήσω]], <i>ao.</i> [[μετέστησα]], <i>etc.</i><br /><i>Pass. f.</i> μετασταθήσομαι, <i>ao.</i> [[μετεστάθην]], <i>etc., v.</i> [[ἵστημι]];<br /><b>I.</b> <i>tr., aux temps suiv. : prés., impf., f., ao. et à l'ao. Moy.</i> μετεστησάμην;<br /><b>1</b> déplacer : τινά transporter, exiler qqn;<br /><b>2</b> [[changer]] : τὰ νόμιμα HDT les lois ; τοὺς τρόπους EUR les mœurs ; <i>avec le gén.</i> : χρώματος AR changer de couleur ; <i>avec un double rég.</i> : τινα νόσου SOPH délivrer qqn d'une maladie;<br /><b>II.</b> <i>intr. aux temps suiv. : ao.</i> [[μετέστην]], <i>pf.</i> [[μεθέστηκα]], <i>pqp.</i> [[μεθειστήκειν]] ; <i>Moy. prés.</i> μεθίσταμαι, <i>impf.</i> μεθιστάμην, <i>f.</i> [[μεταστήσομαι]];<br /><b>1</b> [[changer de place]], [[se déplacer]] : μετάσταθ' ἀπόβαθι SOPH va ! éloigne-toi ; ἐκ τῆς τάξιος HDT quitter son poste ; [[ἔξω]] τῆς οἰκουμένης ESCHN quitter la terre ; <i>poét. avec le dat. seul</i> : στρατῷ ESCHL abandonner l'armée ; <i>particul.</i> passer d'un camp <i>ou</i> d'un parti dans un autre, faire défection : [[ἀπό]] τινος abandonner le parti de qqn ; [[παρά]] τινα, [[πρός]] τινα passer dans le parti de qqn ; χωρία πρὸς Λακεδαιμονίους μεθεστηκότα XÉN les pays qui avaient passé du côté des Lacédémoniens ; τῆς τύχης [[εὖ]] μετεστεώσης HDT la fortune ayant favorablement tourné;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> sortir d'un état, d'une situation : βίου EUR quitter la vie ; εἰς δουλείαν PLUT voir sa situation changée en servitude;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[μεθίσταμαι]];<br /><b>1</b> (<i>tr., à l'ao.</i> μετεστησάμην) déplacer, éloigner de soi, faire sortir : τινα qqn ; <i>particul.</i> exiler, bannir;<br /><b>2</b> (<i>intr. aux temps suiv. : prés.</i> μεθίσταμαι, <i>impf.</i> μεθιστάμην, <i>f.</i> [[μεταστήσομαι]]) se tenir au milieu de <i>ou</i> parmi : ἑτάροισι au milieu de ses compagnons;<br />[[NT]]: destituer, relever.<br />'''Étymologie:''' [[μετά]], [[ἵστημι]].