χαλεπός: Difference between revisions

|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1327.png Seite 1327]] [[schwer]], a) lästig, drückend, auch unangenehm, widrig, schädlich, übel; Hom. [[κεραυνός]] Il. 14, 417, ἄνεμοι Od. 12, 286, [[θύελλα]] Il. 21, 335, [[δεσμός]] 5, 391, [[πόνος]] Od. 23, 250, [[γῆρας]] Il. 8, 103, [[πένθος]] Od. 6, 169, [[ἄλγος]] 2, 193, ἄεθλοι 11, 622, χαλεπώτερον ἄλλον [[ἄεθλον]] 11, 624, ἄλη 10, 464; τὰ χαλεπά, Drangsal, Mühsal, Noth, Gefahr, Unglück; δύη Aesch. Spt. 210; χαλεποῦ γὰρ ἐκπνεύματος εἶσι [[χειμών]] Suppl. 171; Soph. Trach. 1263; μόχθοι Eur. El. 1252; [[συμφορά]] Hipp. 767, u. öfter; καὶ [[ἐπίπονος]] Plat. Rep. II, 364 a; καὶ δεινὸν [[πάθος]] Polit. 308 a; [[τιμωρία]] πολὺ χαλεπωτέρα Apol. 39 c; τὸ χαλεπὸν τοῦ πνεύματος, die Heftigkeit des Windes, Xen. An. 4, 5,4; χαλεπὰ ἦν πάντα Cyr. 4, 1,8; ἡ ἐςβολὴ αὕτη χαλεπωτάτη ἐγένετο τοῖς Αθηναίοις Thuc. 3, 26; auch μῦθοι, Od. 17, 395, u. oft ἔπεα; auch χαλεπῷ [[ἠνίπαπε]] μύθῳ, mit hartem Schelt- oder Schmähwort, Il. 2, 245. 17, 141; so ὀνείδεα 3, 438; ὁμοκλαί Od. 17, 189; χαλεπὴ [[φῆμις]] ist üble Nachrede, böser Leumund, Od. 14, 239. 24, 201; einzeln auch bei Sp.; vom Menschen, mit dem schwer umzugehen ist, verdrießlich, unwillig, auch hart, feindlich, böse, im <span class="ggns">Gegensatz</span> von ἀγανὸς καὶ [[ἤπιος]], Od. 2, 232. 5, 10; χαλεποὶ δέ μιν ἄνδρες ἔχουσιν, ἄγριοι 1, 198; 8, 575 χαλεποί τε καὶ ἄγριοι, οὐδὲ δίκαιοι; τινί, gegen Einen, ἀλλ' αἰεὶ χαλεπὸς εἶς δμωσὶν Ὀδυσσῆος 17, 338; vgl. noch χαλεπὸς δέ τις [[ὤρορε]] [[δαίμων]] 19, 201; θεοῦ [[μῆνις]] Il. 5, 178, vgl. 12, 624; καὶ [[δύσκολος]] Ar. Vesp. 942; Andoc. 4, 36 sagt vom Alcibiades οὕτω [[χαλεπός]] ἐστιν, ὥςτε οὐ περὶ τῶν παρεληλυθότων ἀδικημάτων αὐτὸν τιμωροῦνται, ἀλλ' [[ὑπέρ]] τῶν μελλόντων φοβοῦνται; so auch Plat. κριταί Critia. 107 d; <span class="ggns">Gegensatz</span> von πρᾷος, Rep. II, 375 c; [[ἐχθρός]] Xen. An. 1, 3,12; auch von Hunden, 5, 8,24. – b) schwer, schwierig auszuführen, was mit Mühe, Anstrengung od. Gefahr für den, der es unternimmt, verbunden ist, χαλεπόν σε πάντων ἀνθρώπων σβέσσαι [[μένος]] Il. 16, 620, vgl. Od. 20, 313. 23, 81; χαλεπὸν γάρ Il. 19, 80; χαλεπόν τοι Κρονίωνος παισὶν ἐριζέμεναι 21, 184; u. so mit dem inf. auch Od. 4, 651. 11, 156 u. sonst; χαλεπὰ [[ἔρις]] ἀντιάσαι Pind. N. 10, 72; χαλεπὸν [[ἔργον]] Ar. Lys. 1112; τραχεῖα καὶ χαλεπὴ [[ὁδός]] Plat. Rep. I, 328 e; χαλεπὸς προσπολεμεῖν ὁ [[βασιλεύς]] Isocr. 4, 138; ἀλλ' οὐ χαλεπόν, das ist ja nicht schwer, Plat. Parm. 126 c; χαλεπὸν ἤρου καὶ παντάπασιν ἄπορον Soph. 237 c; χαλεποὶ ξυγγενέσθαι εἰσίν Rep. I, 330 c, vgl. Phaedr. 275 b; ο ὐκέτι χαλεπὰ [[εὑρεῖν]] Rep. III, 412 b; ἡ ἐςβολὴ χαλεπωτάτη ἐγένετο τοῖς Ἀθηναίοις Thuc. 3, 26; χαλεπὸς τρέφειν Xen. Cyr. 1, 3,3, u. oft. – Adv. χαλεπῶς, schwer, schwierig; [[ἔνθα]] διαγνῶναι χαλεπῶς ἦν ἄνδρα ἕκαστον Il. 7, 424; χαλεπῶς δέ σ' [[ἔολπα]] τὸ ῥέξειν 20, 186; Hes. O. 686; – χαλεπῶς ἔχειν, sich übel befinden, ὑπὸ τραυμάτων, ὑπὸ πότου, Plat. Theaet. 142 b Conv. 176 a; schwer sein, Thuc. 3, 53 u. A.; – χαλεπῶς ἔχειν τινί, auf Einen aufgebracht, zornig sein, Xen. An. 6, 2,16. 7, 5,16, wie Plut. T. Graech. 21; ἐπί τινι, über Etwas, Dem. 20, 135 u. A.; auch ἔν τινι, Plut. Timol. 11; – χαλεπῶς φέρειν τι, Etwas übel aufnehmen, graviter ferre, Plat. Conv. 706 d Rep. I, 330 a; Thuc. 2, 16; auch χαλεπωτέρως, 2, 50. 8, 40.