μοῖρα: Difference between revisions

|Definition=μοίρας (Ion. [[μοῖρα]], acc. μοῖραν, gen. μοίρης), ([[μείρομαι]])<br><span class="bld">A</span> [[part]], opp. [[whole]], <b class="b3">τριτάτη μοῖρα [νυκτός]</b> Il.10.253; [ἐσθλῶν] τριτάτην… μ. Od.4.97; μενέτω τριτάτῃ ἐνὶ μ. Il.15.195.<br><span class="bld">2</span> [[portion]] of land, of a country, etc., χώρης ὀλίγην ἔτι μοῖραν ἔχοντες 16.68; μ. πατρῴας γῆς διαιρετόν S.''Tr.''163; ἡ Περσέων μοῖρα [[Herodotus|Hdt.]]1.75; [ἐς] δυώδεκα μοίρας δασάμενοι Αἴγυπτον Id.2.147; Πελοποννήσουτῶν πέντε τὰς δύο μοίρας Th.1.10.<br><span class="bld">3</span> [[division]] of a [[people]], [[Herodotus|Hdt.]]1.146; of an army, Hdn.6.6.3; in codd. of X., freq.f.l. for [[μόρα]].<br><span class="bld">4</span> political [[party]], τὸν δῆμον πρὸς τὴν ἑωυτοῦ μοῖραν προσεθήκατο [[Herodotus|Hdt.]]5.69; τριῶν δὲ μ. ἡ 'ν μέσῳ σῴζει πόλεις [[Euripides|E.]]''[[Supplices|Supp.]]'' 244.<br><span class="bld">5</span> [[degree]], in the astron. and geog. sense, Hipparch.1.7.11, Gem.1.6, Cleom.2.5, etc.: [[division]] of the [[zodiac]], Arat.716, cf. 560 (pl.), Procl.''Hyp.''3.52.<br><span class="bld">II</span> [[lot]], [[portion]] or [[share]] which falls to one, especially in the distribution of [[booty]], ἴση μοῖρα Il.9.318; μοῖραν καὶ [[γέρας]] ἐσθλὸν ἔχων Od.11.534; of a meal, μοίρας ἔνεμον 8.470, cf. 14.448, etc.; μοῖραν ἔχειν γαίης Hes.''Th.''413; σπλάγχνων μοῖρα Ar.''Pax''1105 (hex.); <b class="b3">τὴν τοῦ πατρὸς μοῖραν λαγχάνειν</b> one's [[inheritance]], [[patrimony]], Lexap.D.43.51, cf. ''AP''11.382.22 (Agath.).<br><span class="bld">2</span> generally, [[part]], [[lot]], <b class="b3">οὐδ' αἰδοῦς μοῖραν ἔχουσιν</b> without even a bit of [[restraint]] / have no [[part]] in [[shame]], Od.20.171; εὐθυμίης μείζω μ. μεθέξει Democr.258, cf. 263; ἐν παντὶ παντὸς μ. ἔνεστι Anaxag.11, cf. 6; μοῖραν ἔχειν ἀχέων A.''Th.''945 (lyr.); μ. Ἀφροδίτας Id.''Supp.''1041 (lyr.); <b class="b3">ἔχουσι μοῖραν οὐκ εὐπέμπελον</b> an [[office]], Id.''Eu.''476; <b class="b3">τέσσαρας μ. ἔχον ἐμοί</b> [[fill]]ing the [[place]] of four [[relation]]s to me, Id.''Ch.''238; μοῖραν ἡδονῆς [[πορεῖν]] Id.''Pr.''631; [[κατά τήν ἰδίαν ἑκάστου μοῖραν]], [[pro virili parte]], Lycurg.64; οὐκ ἐλαχίστην συμβάλλεσθαι μ. πρός τι Plu.2.9f, cf. Arist.''Ath.''19.<br><span class="bld">4</span><br><span class="bld">III</span> one's [[portion in life]], [[lot]], [[destiny]], ἐπὶ γάρ τοι ἑκάστῳ μοῖραν ἔθηκαν ἀθάνατοι Od.19.592, etc.; μοῖρα βροτῶν A.''Eu.''105; mostly of [[ill fortune]], but also of [[good]], e.g. opp. [[ἀμμορίη]], Od.20.76; ἡ πεπρωμένη μοῖρα [[Herodotus|Hdt.]]1.91; ἐξιστορῆσαι μ. A.''Th.''506, cf. ''Ag.''1314, etc.; [[μοῖρα]] (''[[sc.]]'' [[ἐστι]]) c. inf., [[it is one's fate]], οὐ γάρ τοι πρὶν μ. φίλους ἰδέειν Od.4.475; οὐ γάρ πώ τοι μ. θανεῖν Il.7.52, cf. 15.117: c. acc. et inf., εἰ μ.… δαμῆναι πάντας ὁμῶς 17.421, cf. 16.434; ἔσχε μοῖρ' Ἀχιλλέα θανεῖν S.''Ph.''331; ὡς αὐτὸν ἥξοι μ. πρὸς παιδὸς θανεῖν Id.''OT''713; <b class="b3">εἴ μοι ξυνείη φέροντι μοῖρα</b> ib.863 (lyr.); <b class="b3">μοῖρα βιότοιο</b> one's [[portion]] or [[measure]] of [[life]], Il.4.170 (as [[varia lectio|v.l.]] for [[πότμον]]); <b class="b3">ὑπὲρ μοῖραν</b> (v. [[μόρος]]) Il.20.336; [[ἀγαθῇ μοίρᾳ]], [[ἀγαθᾷ μοίρᾳ]] = [[by good luck]], [[Euripides|E.]]''[[Ion]]''153 (lyr.); [[θείᾳ μοίρᾳ]] = [[by divine providence]], [[Xenophon|X.]]''[[Memorabilia|Mem.]]''2.3.18; κατά τινα θείαν μοῖραν [[Aristotle|Arist.]]''[[Nicomachean Ethics|EN]]''1099b10, cf. Pl. ''Men.''99e, ''Ap.''33c; opp. παρὰ μοῖραν Δίος Alc.''Supp.''14.10.<br><span class="bld">2</span> like [[μόρος]], man's [[appoint]]ed [[doom]], i.e. [[death]], Il.6.488, Od.11.560; in full, [[θάνατος]] καὶ μοῖρα Il.17.672, etc.; μ. ὀλοή… θανάτοιο Od.2.100; θανάτου μ. [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''917, ''Ag.''1462 (both anap.); [[πρὸ μοίρας]] = [[before the appointed time]], [[Sophocles|S.]]''[[Fragments|Fr.]]''686, Isoc.11.8; ἐξέπλησε μ. τὴν ἑωυτοῦ [[Herodotus|Hdt.]]4.164,3.142, cf. 1.91; <b class="b3">τῇ σεωυτοῦ μ. περίεις</b> ib.121; also, the [[cause]] of [[death]], Od. 21.24.<br><span class="bld">IV</span> [[that which is meet and right]], in Hom. mostly in phrase [[κατὰ μοῖραν]] = [[in order]], [[rightly]], Il.16.367; κατὰ μ. ἔειπες 1.286, al.; ἐν μοίρῃ πάντα διίκεο 19.186, cf. Od.22.54, [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''775c, 958d; opp. [[παρὰ μοῖραν]] = [[contrary to one's share]], [[unfittingly]] Od.14.509; [[ἔχει μοῖραν]] = [[it is meet and right]], E.''Hipp.''988.<br><span class="bld">2</span> [[respect]], [[esteem]], οὐκ ἔστιν ὅτῳ μείζονα μ. νείμαιμ' ἤ σοι [[Aeschylus|A.]]''[[Prometheus Vinctus|Pr.]]''294 (anap.), cf. S.''Tr.''1239; <b class="b3">ἐν οὐδεμιῇ μοίρῃ μεγάλῃ ἄγειν τινά</b> [[hold]] one in no [[great]] [[respect]], [[Herodotus|Hdt.]]2.172; ἐν μείζονι μ. εἶναι Pl.''Cri.''51b; ἀτιμοτάτῃ ἐνὶ μ. Theoc.14.49; μεγάλην μοῖραν καὶ τιμὴν ἔχει [[Plato|Pl.]]''[[Cratylus|Cra.]]''398b; κατατιθέναι τι ἐν μοίραις ἐλάττοσι Id.''Lg.''923b; τοὺς θεοὺς μοίραις ποεῖσθε μηδαμῶς S. ''OC''278 is prob. corrupt.<br><span class="bld">V</span> c. gen. almost [[periphrasis]], <b class="b3">ἐν τῇ τοῦ ἀγαθοῦ μοίρᾳ ἐκεῖνό ἐστι</b> is a good, [[of the order of]] the [[good]], [[Plato|Pl.]]''[[Philebus|Phlb.]]'' 54c; <b class="b3">ἄγειν ἢ φέρειν ἐν πολεμίου μοῖραν</b> as if an [[enemy]], D.23.61; <b class="b3">νόστοιο μ.</b> for [[νόστος]], Pi.''P.''4.196; <b class="b3">ὡς ἐν παιδιᾶς μοίρᾳ</b> [[playfully]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''656b; ὡς ἐν φαρμάκου μοῖρα Plu.2.6e; ὥσπερ ἐν προσθήκης μοῖρα Luc.''Zeux.''2; <b class="b3">μέτοχος εἶναι τῆς τοῦ ἀγαθοῦ μοίρας</b>, i.e. <b class="b3">τοῦ ἀγαθοῦ</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Philebus|Phlb.]]'' 60b; ἡ φιλοσόφου μοῖρα Id.''Ep.''329b; ἡ [[τελειότης]] τἀγαθοῦ μ. τίς ἐστιν Procl.''Inst.''25; <b class="b3">θείας μοίρας μετέχειν</b>, i.e. <b class="b3">τοῦ θείου</b>, [[Plato|Pl.]]''[[Protagoras|Prt.]]'' 322a, cf. ''Phdr.''230a; <b class="b3">τὸ ἐμπλήκτως ὀξὺ ἀνδρὸς μοίρᾳ προσετέθη</b> was [[account]]ed [[manly]], Th.3.82.<br><span class="bld">B</span> [[Μοῖρα]], as pr. n., [[Moira]], [[Destiny]], [[Fate]], the [[goddess of fate]], Hom. always (exc. Il. 24.49) in sg., Il.24.209, al., cf. Orph.''Fr.''33, etc.: three first in Hes. ''Th.''905, etc.; as the [[goddess]] of [[death]], Il.4.517, 18.119: generally of evil, 5.613; <b class="b3">ἐγὼ δ' οὐκ αἴτιός εἰμι ἀλλὰ Ζεὺς καὶ</b> Μοῖρα καὶ ἠεροφοῖτις Ἐρινύς 19.87: with epithets, [[Μοῖρα]] [[κραταιή]], [[ὀλοή]], 5.629, 21.83; κακή 13.602; δυσώνυμος 12.116:—Trag. use sometimes sg., [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''130, ''Ch.''910, etc.: sometimes pl., Id.''Pr.''516,895, ''Ch.''306, etc.; of the [[Furies]], Id.''Eu.''172: later as objects of [[worship]], ''SIG''1044.8 (Halic., iv/iii B. C.).—In the phrases θεοῦ μοῖρα Od.11.292, μοῖρα θεῶν 3.269, [[μοῖρα]] is Appellat., = [[destiny]].

|elrutext='''μοῖρα:''' ион. [[μοίρη]] ἡ<br /><b class="num">1</b> [[часть]], [[доля]] (τριτάτη μ. νυκτός Hom.): ἴση μ. Hom. равная доля (добычи); μοῖραν καὶ [[γέρας]] ἐσθλὸν ἔχων Hom. имея долю добычи и почетный дар, т. е. с почетной долей добычи; ὁ (Ὀδυσσευς) ἕζετο ᾗ παρὰ μοίρῃ Hom. Одиссей сел за свою порцию (за столом);<br /><b class="num">2</b> [[область]]: Πελοποννήσου τῶν [[πέντε]] αἱ [[δύο]] μοῖραι Thuc. две области Пелопоннеса из пяти;<br /><b class="num">3</b> [[надел]], [[участок]] (χώρης Hom.; πατρῴας γῆς Soph.);<br /><b class="num">4</b> [[владение]] (Περσέων Her.): ἡ τοῦ πατρὸς μ. Dem. отцовское наследство; οὐκ αἰδοῦς μοῖραν ἔχειν Hom. быть лишенным стыда, поступать бессовестно; μοῖραν ἡδονῆς [[πορεῖν]] τινι Aesch. доставить кому-л. удовольствие;<br /><b class="num">5</b> (тж. μ. βιότοιο Hom.) удел, судьба, участь, рок, жребий (ἐπὶ ἑκάστῳ μοῖραν ἔθηναν [[ἀθάνατοι]] Hom.): [[ὑπὲρ]] μοῖραν Hom. вопреки судьбе; [[ἐπεὶ]] ἔσχε μ. Ἀχιλλέα [[θανεῖν]] Soph. когда судьба положила Ахиллу умереть; ἀγαθῇ μοίρᾳ Eur. при счастливых обстоятельствах, т. е. предзнаменованиях; θείᾳ μοιρᾳ Xen. по определению богов;<br /><b class="num">6</b> [[качество]], [[свойство]], [[признак]]: ἀνδρὸς μοίρᾳ προστιθέναι τι Thuc. считать что-л. признаком мужества; ἐν πολεμίου μοίρᾳ Dem. в качестве врага; ὡς ἐν παιδιᾶς μοίρᾳ Plat. как бы в виде шутки; ἐν φαρμάκου μοίρᾳ Plut. в качестве лекарства; ἐν τῇ τοῦ ἀγαθοῦ μοίρᾳ εἶναι Plat. относиться к области блага;<br /><b class="num">7</b> [[значение]], [[роль]]: ἐν μείζονι μοίρᾳ εἶναι Plat. иметь большее значение, тж. быть в большом почете; ἐν οὐδεμίῃ μοίρῃ μεγάλῃ ἄγειν τινά Her. ни во что не ставить кого-л.; μεγάλην μοῖραν καὶ τιμὴν ἔχειν Plat. пользоваться большим уважением;<br /><b class="num">8</b> [[причитающееся по заслугам]], [[должное]]: οὐ νέμειν τινὶ μοῖραν Soph. не воздавать кому-л. должного; ἐν μοίρῃ или κατὰ μοῖραν Hom. по справедливости, как следует; παρὰ μοῖραν Hom. неправильно, неподходящим образом, некстати;<br /><b class="num">9</b> [[счастливый удел]], [[счастье]] (μ. καὶ ἀμμορίη ἀνθρώπων Hom.);<br /><b class="num">10</b> (тж. μ. θανάτου Aesch.) смертный удел, кончина, гибель ([[φόνος]] καὶ μ., [[θάνατος]] καὶ μ. Hom.);<br /><b class="num">11</b> [[сторона]], [[партия]] (τὸν δῆμον πρὸς τὴν [[ἑωυτοῦ]] μοῖραν προσθέσθαι Her.);<br /><b class="num">12</b> [[слой населения]], [[класс]]: τριῶν μοιρῶν ἡ ἐν μέσῳ Eur. средний из трех классов (населения).