πατήρ: Difference between revisions

1,870 bytes added ,  2 August 2017
13_7_2
(9)
 
(13_7_2)
Line 9: Line 9:
|Beta Code=path/r
|Beta Code=path/r
|Definition=ὁ, gen. and dat. <b class="b3">πατέρος, πατέρι</b> in Ep. and Lyr., Att. <b class="b3">πατρός, πατρί</b> (which is also the commoner form in Hom., Hes., and Pi.) ; acc. always <b class="b3">πατέρα</b> ; voc. <b class="b3">πάτερ</b> : pl. <b class="b3">πατέρες, πατέρας, πατέρων</b> (<b class="b3">πατρῶν</b> only <span class="bibl">Od.4.687</span>, <span class="bibl">8.245</span>) ; dat. <b class="b3">πατράσι [ᾰ]</b> (cf. Skt. loc. pl. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">pitṛ[snull ]u</b>, no dat. pl. occurs in Hom. or Hes.), late Ep. πατέρεσσι <span class="bibl">Q.S.10.40</span> :— <b class="b2">father</b>, <span class="bibl">Il.1.98</span>, etc. ; <b class="b3">πατρὸς πατήρ</b> <b class="b2">grandfather</b>, <span class="bibl">14.118</span>, <span class="bibl">Od.19.180</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.3.4</span>, etc. ; τοῦδε κεκλῆσθαι πατρός <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>86</span> ; <b class="b3">μητρὸς καλεῖσθαι παῖδα τοῦ π. παρόν</b> ib.<span class="bibl">564</span> ; <b class="b3">τὰ πρὸς πατρός</b> <b class="b2">by the father's side</b>, <span class="bibl">Hdt.7.99</span>, cf. <span class="title">SIG</span>1015.7 (Halic.), etc. ; esp. of God, the <b class="b2">father</b> of the Israelites, <span class="bibl">LXX<span class="title">De.</span>32.6</span>, al. ; <b class="b2">father</b> of men, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span> 6.8</span>, al. ; <b class="b2">father</b> of Jesus Christ, ib.<span class="bibl">7.21</span>,al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> esp. as epith. of Zeus, <b class="b3">πατὴρ Ζεύς, π. Κρονίδης, π. ἀνδρῶν τε θεῶν τε</b>, <span class="bibl">Il.4.235</span>, <span class="bibl">21.508</span>, <span class="bibl">1.544</span>, al. ; <b class="b3">Ζεὺς π</b>. <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 512</span>, etc. ; Ζεῦ πάτερ καὶ θεοί <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>225</span> ; <b class="b3">π. Οὐρανιδᾶν Ζ</b>. <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.194</span> ; ὁ τῶν ἁπάντων Ζεὺς π. Ὀλύμπιος <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>275</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> respectful mode of addressing persons older than oneself, ξεὶνε πάτερ <span class="bibl">Od.7.28</span>,<span class="bibl">48</span>,<span class="bibl">8.145</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span> 1296.15</span> (iii A. D.), etc. ; in addressing an elder brother, <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>65.3</span> (ii B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> metaph., <b class="b2">father, author</b>, ἀοιδᾶν π . . . εὐαίνητος Ὀρφεύς <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.176</span> ; <b class="b3">Χρόνος ὁ πάντων π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.17</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>41a</span> ; <b class="b3">τοῦ λόγου π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span> 177d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>257b</span>, etc. ; <b class="b3">ὁ π. τῶν φώτων</b>, i.e. God, the <b class="b2">father</b> of the stars, <span class="bibl"><span class="title">Ep.Jac.</span>1.17</span> ; <b class="b3">οἱ π. τῶν ἀτόμων</b> the <b class="b2">authors</b> of the atomic theory, Gal.1.246 ; of capital, τοῦ πατρὸς ἐκγόνους τόκους <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>555e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> title of a grade in the mysteries of Mithras, <span class="title">IG</span>14.1272, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> <b class="b3">π. πατρίδος</b>, = Lat. <b class="b2">pater patriae</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>23</span>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>1074.1</span> (i A. D.), <span class="title">IG</span>7.2713.33 (Acraeph., i A. D.), etc. ; similarly, <b class="b3">π. τῆς πόλεως</b> ib.5(1).1417.11 (Methone). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VII</span> in pl., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> <b class="b2">forefathers</b>, <span class="bibl">Il.6.209</span>, etc. ; <b class="b3">ἐξέτι πατρῶν</b> <b class="b2">from our fathers' time</b>, <span class="bibl">Od.8.245</span> ; ἐκ πατέρων <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>8.45</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">parents</b>, <span class="bibl">D.S.21.17</span>, <span class="bibl">Alciphr.3.40</span>, <span class="title">Epigr.Gr.</span>227 (Teos). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">parentnation</b>, opp. colonists, <span class="bibl">Hdt.7.51</span>, <span class="bibl">8.22</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Them.</span>9</span>. (Cf. Skt.<b class="b2">pitár</b>-, Lat. <b class="b2">pater</b>, etc.)</span>
|Definition=ὁ, gen. and dat. <b class="b3">πατέρος, πατέρι</b> in Ep. and Lyr., Att. <b class="b3">πατρός, πατρί</b> (which is also the commoner form in Hom., Hes., and Pi.) ; acc. always <b class="b3">πατέρα</b> ; voc. <b class="b3">πάτερ</b> : pl. <b class="b3">πατέρες, πατέρας, πατέρων</b> (<b class="b3">πατρῶν</b> only <span class="bibl">Od.4.687</span>, <span class="bibl">8.245</span>) ; dat. <b class="b3">πατράσι [ᾰ]</b> (cf. Skt. loc. pl. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">pitṛ[snull ]u</b>, no dat. pl. occurs in Hom. or Hes.), late Ep. πατέρεσσι <span class="bibl">Q.S.10.40</span> :— <b class="b2">father</b>, <span class="bibl">Il.1.98</span>, etc. ; <b class="b3">πατρὸς πατήρ</b> <b class="b2">grandfather</b>, <span class="bibl">14.118</span>, <span class="bibl">Od.19.180</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">HG</span>6.3.4</span>, etc. ; τοῦδε κεκλῆσθαι πατρός <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>86</span> ; <b class="b3">μητρὸς καλεῖσθαι παῖδα τοῦ π. παρόν</b> ib.<span class="bibl">564</span> ; <b class="b3">τὰ πρὸς πατρός</b> <b class="b2">by the father's side</b>, <span class="bibl">Hdt.7.99</span>, cf. <span class="title">SIG</span>1015.7 (Halic.), etc. ; esp. of God, the <b class="b2">father</b> of the Israelites, <span class="bibl">LXX<span class="title">De.</span>32.6</span>, al. ; <b class="b2">father</b> of men, <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span> 6.8</span>, al. ; <b class="b2">father</b> of Jesus Christ, ib.<span class="bibl">7.21</span>,al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> esp. as epith. of Zeus, <b class="b3">πατὴρ Ζεύς, π. Κρονίδης, π. ἀνδρῶν τε θεῶν τε</b>, <span class="bibl">Il.4.235</span>, <span class="bibl">21.508</span>, <span class="bibl">1.544</span>, al. ; <b class="b3">Ζεὺς π</b>. <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span> 512</span>, etc. ; Ζεῦ πάτερ καὶ θεοί <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>225</span> ; <b class="b3">π. Οὐρανιδᾶν Ζ</b>. <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.194</span> ; ὁ τῶν ἁπάντων Ζεὺς π. Ὀλύμπιος <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>275</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> respectful mode of addressing persons older than oneself, ξεὶνε πάτερ <span class="bibl">Od.7.28</span>,<span class="bibl">48</span>,<span class="bibl">8.145</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span> 1296.15</span> (iii A. D.), etc. ; in addressing an elder brother, <span class="bibl"><span class="title">UPZ</span>65.3</span> (ii B.C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> metaph., <b class="b2">father, author</b>, ἀοιδᾶν π . . . εὐαίνητος Ὀρφεύς <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.176</span> ; <b class="b3">Χρόνος ὁ πάντων π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.17</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>41a</span> ; <b class="b3">τοῦ λόγου π</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">Smp.</span> 177d</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>257b</span>, etc. ; <b class="b3">ὁ π. τῶν φώτων</b>, i.e. God, the <b class="b2">father</b> of the stars, <span class="bibl"><span class="title">Ep.Jac.</span>1.17</span> ; <b class="b3">οἱ π. τῶν ἀτόμων</b> the <b class="b2">authors</b> of the atomic theory, Gal.1.246 ; of capital, τοῦ πατρὸς ἐκγόνους τόκους <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>555e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">V</span> title of a grade in the mysteries of Mithras, <span class="title">IG</span>14.1272, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VI</span> <b class="b3">π. πατρίδος</b>, = Lat. <b class="b2">pater patriae</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Cic.</span>23</span>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>1074.1</span> (i A. D.), <span class="title">IG</span>7.2713.33 (Acraeph., i A. D.), etc. ; similarly, <b class="b3">π. τῆς πόλεως</b> ib.5(1).1417.11 (Methone). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">VII</span> in pl., </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">1</span> <b class="b2">forefathers</b>, <span class="bibl">Il.6.209</span>, etc. ; <b class="b3">ἐξέτι πατρῶν</b> <b class="b2">from our fathers' time</b>, <span class="bibl">Od.8.245</span> ; ἐκ πατέρων <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>8.45</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">parents</b>, <span class="bibl">D.S.21.17</span>, <span class="bibl">Alciphr.3.40</span>, <span class="title">Epigr.Gr.</span>227 (Teos). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">parentnation</b>, opp. colonists, <span class="bibl">Hdt.7.51</span>, <span class="bibl">8.22</span>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Them.</span>9</span>. (Cf. Skt.<b class="b2">pitár</b>-, Lat. <b class="b2">pater</b>, etc.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0534.png Seite 534]] ὁ, gen. πατέρος, att. u. schon bei Hom. u. Hes. viel häufiger πατρός, eben so dat. πατέρι u. πατρί, acc. πατέρα, voc. πάτερ, gen. plur. πατέρων u. πατρῶν, dat. πατράσι, πατέρεσσι, Qu. Sm. 10, 40, – der <b class="b2">Vater</b>, pater; εἴπ' ὄνομ' [[ὅττι]] σε [[κεῖθι]] κάλεον [[μήτηρ]] τε [[πατήρ]] τε, Od. 8, 550; πατρὸς δ' ἐξ ἀγαθοῦ καὶ ἐγὼ [[γένος]] [[εὔχομαι]] εἶναι, Il. 14, 113, u. oft, wie bei den Folgdn überall; πατρὸς [[πατήρ]], der Großvater, 14, 118 Od. 19, 180. Von den Göttern heißt bes. Zeus [[πατήρ]], auch πατὴρ ἀνδρῶν τε θεῶν τε, Hom. u. A. – Uebh. wie bei uns ehrende Anrede Jüngerer an Aeltere mit dem Ausdruck der Hochachtung u. Liede, Od. 7, 48. 8, 145 u. sonst. – Uebh. der Urheber wovon, der Erfinder, Jacobs Ach. Tat. p. 493; so πατὴρ ἔργων, ἃ δι' ἐμοῦ γιγνόμενα, Plat. Tim. 41 a, wie τὸν ποιητὴν καὶ πατέρα τοῦδε τοῦ παντός, 28 c; dah. auch vom Capital, τοῦ πατρὸς ἐκγόνους τόκους πολλαπλασίους κομιζόμενοι, Rep. VIII, 555 e; τοῦ λόγου, Conv. 177 d, u. öfter, wie Sp. – Im plur. die Väter, die Ahnherren, Vorfahren, Hom. u. Folgde, wie Pind. Ol. 2, 7 u. oft; Eur. Andr. 766; Thuc. 2, 11, oft; ἀγαθῶν πατέρων φύντι, Plat. Legg. VI, 772 e; ἐκ πατέρων, von den Vätern her, von den Vätern angestammt, Jac. A. P. p. 792; auch die Eltern, Vater und Mutter, D. Hal. u. Sp., vgl. Schäfer mel. p. 45. – Das Stammvolk, der Mutterstaat im Gegensatz der Colonie, vgl. Valck. zu Her. 7, 51. 8, 22.
}}
}}