3,274,313
edits
χοιράς: Difference between revisions
m
Text replacement - " A.''Pers.''" to " A.''Pers.''"
(Bailly1_5) |
|||
| (38 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=choiras | |Transliteration C=choiras | ||
|Beta Code=xoira/s | |Beta Code=xoira/s | ||
|Definition= | |Definition=χοιράδος, ἡ,<br><span class="bld">A</span> [[like a hog]] or [[like a hog's back]], [[χοιρὰς πέτρα]] = [[low]] [[rock]] rising just above the sea [[like a hog's back]], Pi.''P.''10.52, cf. ''AP''9.289 (Bass.)<br><span class="bld">2</span> Subst., [[χοιρὰς ἀμυδρά]] = [[sunken]] [[rock]], Archil.128, cf. Thgn. 576; opp. <b class="b3">σκόπελοι ὀξέες</b>, [[Herodotus|Hdt.]]2.29; ἀκταὶ.. χοιράδες τε [[Aeschylus|A.]]''[[The Persians|Pers.]]''421; <b class="b3">χοιρὰς Δηλία</b> the [[Delian]] [[rock]], i.e. the [[rocky]] [[isle]] of [[Delos]], Id.''Eu.''9; Δήλιοι χ. E.''Tr.''89; χοιρὰς Σηπιάς Id.''Andr.''1265; [[χοιράδες]], of the [[Symplegades]], Theoc.13.23; <b class="b3">αἱ χοιράδες νῆσοι</b>, off [[Tarentum]], Th.7.33.<br><span class="bld">II</span> in plural, [[χοιράδες]] = [[scrofulous swellings in the glands of the neck]], etc., Hp.''Aph.''3.26, ''AP''11.333 (Callicter), Plu.''Cic.''9,26.<br><span class="bld">III</span> [[sow]], PMag.Osl.1.107. | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1362.png Seite 1362]] άδος, ἡ, 1) ein mehr od. minder aus dem Meere hervorragender Fels, eine Meerklippe, Scheere, an der man leicht scheitern kann; Theogn. 576; Archil. 98; Aesch. Pers. 413; Her. 2, 29; χοιρὰς [[πέτρα]] Pind. P. 10, 52, wie Bass. 5 (IX, 289); εἰναλίη Diod. 4 (IX, 60); von den Symplegaden Theocr. 13, 24; sp. D.; bei Aesch. Eum. 9 ist χοιρὰς Δηλία der Felsenberg Kynthos auf der Insel Delos, wenn nicht die ganze klippenreiche Insel darunter zu verstehen ist; vgl. Eur. Troad. 89. – 2; die angeschwollenen und verhärteten Drüsen am Halse, scrophulae, Hippocr. aphor. 3, 26; auch der Kropf, Sp.; da diese sich besonders bei Schweinen finden, leitete man es von [[χοῖρος]] ab, die beste ältere Bdtg scheint aber mit [[χεράς]], [[χέῤῥος]], [[χέρσος]] zusammenzuhangen. | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1362.png Seite 1362]] άδος, ἡ, 1) ein mehr od. minder aus dem Meere hervorragender Fels, eine Meerklippe, Scheere, an der man leicht scheitern kann; Theogn. 576; Archil. 98; Aesch. Pers. 413; Her. 2, 29; χοιρὰς [[πέτρα]] Pind. P. 10, 52, wie Bass. 5 (IX, 289); εἰναλίη Diod. 4 (IX, 60); von den Symplegaden Theocr. 13, 24; sp. D.; bei Aesch. Eum. 9 ist χοιρὰς Δηλία der Felsenberg Kynthos auf der Insel Delos, wenn nicht die ganze klippenreiche Insel darunter zu verstehen ist; vgl. Eur. Troad. 89. – 2; die angeschwollenen und verhärteten Drüsen am Halse, scrophulae, Hippocr. aphor. 3, 26; auch der Kropf, Sp.; da diese sich besonders bei Schweinen finden, leitete man es von [[χοῖρος]] ab, die beste ältere Bdtg scheint aber mit [[χεράς]], [[χέῤῥος]], [[χέρσος]] zusammenzuhangen. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=άδος<br /><i>adj. f.</i><br />qui a la forme d'un cochon, <i>particul.</i> d'un dos de cochon;<br />ἡ [[χοιράς]] écueil, récif ; <i>d'où</i><br /><b>1</b> [[île pierreuse et peu élevée]];<br /><b>2</b> <i>p. anal.</i> αἱ χοιράδες humeurs <i>ou</i> [[taches à fleur de peau]], [[écrouelles]].<br />'''Étymologie:''' [[χοῖρος]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''χοιράς:''' άδος adj. f выступающая над поверхностью моря (πέτραι Pind., Anth.).<br />άδος ἡ<br /><b class="num">1</b> [[подводная скала]], [[утес]] (ἀκταὶ χοιράδες τε Aesch.; σκόπελοι καὶ χοιράδες Her.): ἀφ᾽ οὗ [[τότε]] χοιράδες [[ἔσταν]] Theocr. с тех пор эти (т. е. Симплегадские) скалы остановились;<br /><b class="num">2</b> [[бугор]], [[опухоль]], [[увеличенная железа]]: χοιράδων τὸν τράχηλον [[περίπλεως]] Plut. с шеей, бугристой от опухших желез. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''χοιράς''': -άδος, ἡ, [[ὅμοιος]] πρὸς χοῖρον ἢ πρὸς τὰ νῶτα χοίρου, χ. πέτραι, χαμηλοὶ βράχοι ([[μόλις]] [[ὑπὲρ]] τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης) ὅμοιοι πρὸς τὰ νῶτα χοίρου (πρβλ. [[μύρμηξ]] ΙΙΙ, καὶ τὸ τοῦ Οὐεργιλίου dorsum inimane maris), Πινδ. Π. 10 81, Ἀνθ. Π. 9. 289 - [[ἐντεῦθεν]] ἡ [[χρῆσις]] τοῦ [[χοιράς]] ὡς οὐσιαστ., χ. ἀμυδρά, [[βράχος]] [[χαμηλός]], [[μόλις]] φαινόμενος, Ἀρχίλ. 54, πρβλ. Θεόγν. 576· ἀντίθετ. τῷ σκόπελοι ὀξέες, Ἡρόδ. 2. 29· ἀκταὶ .. χοιράδες τε Αἰσχύλ. Πέρσ. 421· οὕτω, χ. Δηλία, ὁ [[Δήλιος]] [[βράχος]], δηλ. ἡ [[βραχώδης]] [[νῆσος]] [[Δῆλος]], ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 9· Δήλιοι χοιράδες Εὐρ. Τρῳ. 89· χ. Σηπιὰς ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 126· χοιράδες, αἱ Συμπληγάδες, Θεόκρ. 13. 24· αἱ χοιράδες νῆσοι, [[ἔξωθεν]] τοῦ Τάραντος, Θουκ. 7. 33. ΙΙ. ἐν τῳ π ληθ., οἰδήματα τῶν ἀδένων τοῦ λαιμοῦ κλπ., χοιραδικὰ πρήσματα, Λατ. scrophulae, Ἱππ. Ἀφορ. 1248 (ἴδε Foës. Oec.), Ἀνθ. Π. 11. 333, Πλουτ. Κικ. 9 καὶ 26. | |lstext='''χοιράς''': -άδος, ἡ, [[ὅμοιος]] πρὸς χοῖρον ἢ πρὸς τὰ νῶτα χοίρου, χ. πέτραι, χαμηλοὶ βράχοι ([[μόλις]] [[ὑπὲρ]] τὴν ἐπιφάνειαν τῆς θαλάσσης) ὅμοιοι πρὸς τὰ νῶτα χοίρου (πρβλ. [[μύρμηξ]] ΙΙΙ, καὶ τὸ τοῦ Οὐεργιλίου dorsum inimane maris), Πινδ. Π. 10 81, Ἀνθ. Π. 9. 289 - [[ἐντεῦθεν]] ἡ [[χρῆσις]] τοῦ [[χοιράς]] ὡς οὐσιαστ., χ. ἀμυδρά, [[βράχος]] [[χαμηλός]], [[μόλις]] φαινόμενος, Ἀρχίλ. 54, πρβλ. Θεόγν. 576· ἀντίθετ. τῷ σκόπελοι ὀξέες, Ἡρόδ. 2. 29· ἀκταὶ .. χοιράδες τε Αἰσχύλ. Πέρσ. 421· οὕτω, χ. Δηλία, ὁ [[Δήλιος]] [[βράχος]], δηλ. ἡ [[βραχώδης]] [[νῆσος]] [[Δῆλος]], ὁ αὐτ. ἐν Εὐμ. 9· Δήλιοι χοιράδες Εὐρ. Τρῳ. 89· χ. Σηπιὰς ὁ αὐτ. ἐν Ἀνδρ. 126· χοιράδες, αἱ Συμπληγάδες, Θεόκρ. 13. 24· αἱ χοιράδες νῆσοι, [[ἔξωθεν]] τοῦ Τάραντος, Θουκ. 7. 33. ΙΙ. ἐν τῳ π ληθ., οἰδήματα τῶν ἀδένων τοῦ λαιμοῦ κλπ., χοιραδικὰ πρήσματα, Λατ. scrophulae, Ἱππ. Ἀφορ. 1248 (ἴδε Foës. Oec.), Ἀνθ. Π. 11. 333, Πλουτ. Κικ. 9 καὶ 26. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{Slater | ||
| | |sltr=<b>χοιρᾰς</b> f. adj., [[like]] a [[hog]]'s [[back]] ταχὺ δ' ἄγκυραν ἔρεισον χθονὶ πρῴραθε χοιράδος [[ἄλκαρ]] πέτρας (i. e. a [[low]] [[reef]]) (P. 10.52) | ||
}} | |||
{{eles | |||
|esgtx=[[cerda]] | |||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=-[[άδος]], η, ΝΜΑ<br />(<b>[[λόγιος]] τ.</b>) <b>στον πληθ.</b> <i>οι χοιράδες</i> και <i>αἱ χοιράδες</i><br />[[εξόγκωση]] και [[σκλήρυνση]] τών αδένων του λαιμού («αὐτὸν δὲ τὸν Βατίνιον ἔχοντα χοιράδας ἐν τῷ τραχήλῳ», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> <b>ως επίθ.</b> αυτή που μοιάζει με χοίρο ή με τα [[νώτα]] χοίρου («χοιράδες πέτραι» — χαμηλοί βράχοι που μοιάζουν με τα [[νώτα]] χοίρου, <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>ως ουσ.</b> [[βράχος]] [[χαμηλός]] που [[μόλις]] φαίνεται [[πάνω]] από την [[επιφάνεια]] της θάλασσας, [[σκόπελος]] («χοιρὰς Δηλία» — η [[βραχώδης]] [[νήσος]] Δήλος, <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>3.</b> [[μικρός]] [[χοίρος]], [[γουρουνάκι]]<br /><b>4.</b> [[θηλυκός]] [[χοίρος]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[αναγωγή]] της λ. <i>χοιρ</i>-<i>άς</i> στη λ. [[χοίρος]] [[πρέπει]] να θεωρηθεί βέβαιη, [[αφού]] με αυτήν την ετυμολόγηση ερμηνεύονται ικανοποιητικά τόσο οι δύο κύριες σημ. της λ. όσο και το [[γεγονός]] ότι η λ. απαντά αρχικά στον πληθ. Συγκεκριμένα, η [[χρήση]] του τ. <i>χοιράδες</i> με σημ. «σκόπελοι, πέτρες που εξέχουν από την [[επιφάνεια]] της θάλασσας» δικαιολογείται από την [[ομοιότητα]] που παρουσιάζουν οι συγκεντρωμένοι αυτοί βράχοι με την [[εικόνα]] ενός κοπαδιού χοίρων (ο εν. [[χοιράς]] έχει προέλθει [[υστερογενώς]] από τον τ. του πληθ.). Επομένως, η [[σύνδεση]] της με τον τ. [[χέραδος]] «[[χαλίκι]], χοντρή [[άμμος]]» ή τον τ. [[χαρία]]<br />[[βουνός]], που προτείνουν ορισμένοι μελετητές, δεν θεωρείται πιθανή. Σε ό,τι αφορά την [[άλλη]] σημ. «[[εξόγκωση]], [[σκλήρυνση]] τών αδένων του λαιμού», η [[προέλευση]] του ον. της ασθένειας από τη λ. [[χοίρος]] μπορεί να ερμηνευθεί λόγω του ότι η [[νόσος]] προσβάλλει σε μεγάλο βαθμό [[κυρίως]] τα ζώα αυτά, ενώ η [[χρήση]] του πληθ. αριθμού σε ονομ. ασθενειών [[είναι]] γνωστή στην Ελληνική (<b>πρβλ.</b> <i>ραγάδες</i>, <i>χιράδες</i>). Η [[άποψη]] ότι η [[ασθένεια]] ονομάστηκε [[έτσι]] λόγω της ομοιότητας τών εξογκωμάτων αυτών με τις <i>χοιράδες</i>, [[δηλαδή]] τους σκοπέλους, θεωρείται λιγότερο πιθανή. Τέλος, ο εν. [[αριθμός]] [[χοιράς]] χρησιμοποιείται και ως θηλ. του [[χοῖρος]] (για την κατάλ. -<i>άς</i>, <b>πρβλ.</b> <i>μοιχ</i>-<i>άς</i>, <i>πολι</i>-<i>άς</i> <b>κ.ά.</b>)]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''χοιράς:''' -[[άδος]], ἡ,<br /><b class="num">I.</b> αυτή που μοιάζει με χοίρο, <i>χοιράδες πέτραι</i>, βράχοι (που [[μόλις]] υψώνονται πάνω από τη [[θάλασσα]]), όπως τα [[νώτα]] του χοίρου (πρβλ. Βιργίλιου [[dorsum]] [[immane]] [[maris]]), σε Πίνδ., Ανθ.· από όπου, [[χοιράς]] ως ουσ., [[βράχος]] [[χαμηλός]] (βυθισμένος), σε Ηρόδ., Αισχύλ.· ομοίως, <i>χοιρὰς Δηλία</i>, ο [[Δήλιος]] [[βράχος]], το βραχώδες [[νησί]] της Δήλου, σε Αισχύλ.<br /><b class="num">II.</b> σε πληθ., οιδήματα των αδένων του λαιμού, σε Ανθ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=[[χοιράς]], άδος,<br /><b class="num">I.</b> of a hog, χ. πέτραι rocks ([[rising]] [[just]] [[above]] the sea) like a hog's [[back]] (cf. Virgil's [[dorsum]] [[immane]] [[maris]]), Pind., Anth.:—[[hence]] [[χοιράς]] as [[substantive]], a [[sunken]] [[rock]], Hdt., Aesch.; so, χ. Δηλία the Delian [[rock]], the [[rocky]] [[isle]] of [[Delos]], Aesch.<br /><b class="num">II.</b> in plural scrofulous swellings in the glands of the [[neck]], Anth. | |||
}} | |||
{{WoodhouseReversedUncategorized | |||
|woodrun=[[reef]], [[ledge of rock]], [[ridge of rock]], [[shelf of rock]] | |||
}} | |||
{{elmes | |||
|esmgtx=ἡ [[cerda]] ref. a Isis κλῦθί μοι ... ὅν ἐγέννησεν λευκὴ χ. <b class="b3">escúchame tú, al que engendró la blanca cerda</b> P XXXVI 106 | |||
}} | }} | ||