πολιτεία: Difference between revisions

{{ls

|lstext='''πολιτεία''': Ἰων. -ηίη, ἡ, ([[πολιτεύω]]) ἡ [[σχέσις]] τοῦ πολίτου πρὸς τὴν πόλιν ἢ τὸ [[κράτος]], ἡ [[κατάστασις]] καὶ τὰ δικαιώματα τοῦ πολίτου, πολιτικὰ δικαιώματα, Λατ. civitas, Ἡρόδ. 9. 34, Θουκ. 6. 104, κτλ.· πολιτείαν δοῦναί τινι Ξεν. Ἑλλ. 4. 4, 6· π. ἐστί μοι ἐν πόλει [[αὐτόθι]] 1. 2, 10. 2) ὁ [[βίος]] τοῦ πολίτου, ὁ [[τρόπος]] τοῦ καθ’ ἡμέραν βίου τινός, Λατ. ratio vitae civilis, Ἀνδοκ. 21. 7, Δημ. 399. 6· ἐν εἰρήνῃ καὶ πολιτείᾳ Δημ. 494. 3· ― παρὰ μεταγεν., [[καθόλου]], ζωή, [[βίος]], ἐν τόπῳ Πολύβ. 18. 26, 6. 3) ὡς συγκεκριμένον, τὸ σύνολον τῶν πολιτῶν, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 31., 4. 13, 7. ΙΙ. ὁ [[βίος]] καὶ ἡ [[ἀσχολία]] πολιτικοῦ ἀνδρός, [[διοίκησις]], [[κυβέρνησις]], Ἀριστοφ. Ἱππ. 219. Ξεν. Ἀπομν. 3. 9, 15, κτλ.· ― ἄγειν τὴν π. Θουκ. 1. 127· ἄλλον τρόπον τῇ π. κέχρημαι, = πεπολίτευμαι, Ὑπερείδης [[ὑπὲρ]] Εὐξενίππου 389· ἡ Κλεοφῶντος π. Αἰσχίν. 75. 3· ἴδε ἐν λ. [[προαίρεσις]] 3· ― περιληπτικῶς, τὰ μέτρα τὰ ὁποῖα ἐφαρμόζει ἡ [[κυβέρνησις]], τῇ πολιτείᾳ καὶ τοῖς ψηφίσμασι Δημ. 254. 18, πρβλ. 314. 22. ΙΙΙ. πολιτικὴ [[σύνταξις]], [[σύστημα]] πολιτικόν, [[πολίτευμα]], Ἀντιφῶν 120. 40, Θουκ. 2. 37, κτλ.· τὴν ἐλευθερίαν…, [[μᾶλλον]] δὲ καὶ τὰς πολιτείας Δημ. 246. 25· ― [[εἶδος]] πολιτεύματος, Πλάτ. Πολ. 562A, κτλ.· ὁμολογοῦνται [[τρεῖς]] [[εἶναι]] π. τυραννὶς καὶ [[ὀλιγαρχία]] καὶ [[δημοκρατία]] Αἰσχίν. 1. 19, πρβλ. Πλάτ. Πολ. 544B, Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 7, 1, κτλ.· ἥτις π. συμφέρῃ Λυσ. 171. 37· π. ἐστι [[τάξις]] ταῖς πόλεσιν ἡ περὶ τὰς ἀρχὰς Ἀριστ. Πολιτικ. 4. 4, 10, πρβλ. 3. 1, 1., 4. 3, 5. 2) [[κυρίως]] ἡ [[καλῶς]] συντεταγμένη δημοκρατικὴ [[πολιτεία]], ὁ αὐτ. ἐν Ἠθ. Ν. 8. 10, 1, Πολιτικ. 4. 8, 1. κἑξ.· [[ὅταν]] δὲ τὸ [[πλῆθος]] πρὸς τὸ κοινὸν πολιτεύηται συμφέρον, π. καλεῖται [[αὐτόθι]] 3. 7, 3· ἐπὶ παντὸς εἴδους διοικήσεως διὰ τῶν πολιτῶν γιγνομένης, ὀλιγαρχικῆς ἢ δημοκρατικῆς, [[αὐτόθι]] 4. 4, 19, πρβλ. 30· τὴν ἀρίστην πολιτεύεσθαι πολιτείαν [[αὐτόθι]] 4. 1, 4· ― ἀκολούθως, 3) [[καθόλου]], ἐλευθέρα [[κοινότης]], [[αὐτόνομος]] [[πολιτεία]], Ξεν. Ἀθην. 1, 1. κτλ.· ἄπιστον ταῖς πολ. ἡ τυραννὶς Δημ. 10. 21· οὐ γὰρ ἀσφαλεῖς ταῖς πολιτείαις αἱ πρὸς τοὺς τυράννους... ὁμιλίαι ὁ αὐτ. 71, 8· τοὺς τὰς π. μεθιστάντας εἰς ὀλιγαρχίαν ὁ αὐτ. 196, 12· τὰς μὲν π. πολεμοῦσι, τὰς δὲ μοναρχίας συγκαθιστᾶσι Ἰσοκρ. 67A. ― Περὶ τῆς λέξ. ὅρα Πλούτ. 2. 826C-F. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 131, Χ. Χαριτωνίδου Ποικίλα Φιλολογικὰ τ. Α΄, σ. 441, Κόντου Παρατηρ. εἰς Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτείαν ἐν Ἀθηνᾶς τ. Γ΄, σ. 313.

}}