3,254,072
edits
Πήγασος: Difference between revisions
m
Text replacement - "(*UTF)(*UCP)( [ὁἡ]) ([\p{Cyrillic}\s]+) ([a-zA-Z:\(])" to "$1 $2 $3"
(Bailly1_4) |
|||
| (19 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 7: | Line 7: | ||
|Transliteration B=Pēgasos | |Transliteration B=Pēgasos | ||
|Transliteration C=Pigasos | |Transliteration C=Pigasos | ||
|Beta Code= | |Beta Code=*ph/gasos | ||
|Definition=Dor. | |Definition=Dor. [[Πάγασος]] [ᾱγ], ὁ, [[Pegasus]], ''Hes.Th.''281, ''325'', ''E.Fr.'' 306, ''Apollod.2.3.2'', ''Str.8.6.21'', ''Paus.2.4.1'', etc.: pl. [[Πήγασοι]], as a sample of prodigies, pl.Phdr.229d, cf. Cic. ''Pro Quinct''.''25.80'', ''Plin. HN''8.72, ''10.136'':—Adj. [[Πηγάσειος]] [ᾰ], α, ον, = [[Pegasean]] [[πτερόν]] ''Ar.Pax''76: fem. Παγασὶς [[κράνα]], Hippocrene, ''Mosch.3.77'', cf. AP11.24 (Antip.). | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=ου (ὁ) :<br />Pégase, <i>cheval ailé de Persée</i>.<br />'''Étymologie:''' [[πήγνυμι]], [[πηγή]]. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''Πήγᾰσος:''' дор. [[Πάγασος|Πάγᾰσος]] (πᾱ) ὁ [[Пегас]] (крылатый конь Персея, а затем Беллерофонта) Hes., Arph., Plat. | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''Πήγᾰσος''': Δωρ. Πάγασος, ὁ, [[ἵππος]] ἀναπηδήσας ἐκ τοῦ αἵματος τῆς Μεδούσης καὶ λαβὼν τὸ [[ὄνομα]] τοῦτο [[διότι]] ἐγεννήθη περὶ τὰς πηγὰς τοῦ Ὠκεανοῦ [[ἔνθα]] ὁ Περσεὺς ἔσφαξε τὴν Μέδουσαν, Ἡσ. Θεογ. 281· ἐπ’ [[αὐτοῦ]] ἵππευσεν ὁ Βελλεροφόντης ὅτε ἐφόνευσε τὴν Χίμαιραν, [[αὐτόθι]] 325· οἱ [[μετέπειτα]] ποιηταὶ περιγράφουσιν αὐτὸν ὡς ὑπόπτερον, Εὐρ. Ἀποσπ. 308, 309, Ἀριστοφ. Εἰρ. 76, πρβλ. Ἀπολλόδ. 2. 3, 2· καὶ ἔτι [[ὕστερον]] ἐθεωρεῖτο προσφιλὴς ταῖς Μούσαις καὶ ὑπὸ τὴν ὁπλὴν [[αὐτοῦ]] ἀνέβλυσε τὸ [[ὕδωρ]] τῆς Ἱπποκρήνης (ἵππου κρήνης) ἐπὶ τοῦ Ἑλικῶνος, Στράβ. 379, Παυσ. 2. 1, 4, κτλ.· ― πληθ. Πήγασοι, ὡς [[εἶδος]] τεράτων, Γοργόνων καὶ Πηγάσων Πλάτ. Φαῖδρ. 229Ε, κτλ. ― Ὑποκορ. Πηγάσιον, τό, Ἀριστοφ., ἔνθ’ ἀνωτ. ― Ἐπίθ. θηλ. Πηγασὶς [[κρήνη]], ἡ [[Ἱπποκρήνη]], Μόσχ. 3. 78, Ἀνθ. Π. 11. 24· καὶ παρὰ τοῖς Λατ. ποιηταῖς Pegasides καλοῦνται αἱ Μοῦσαι, Προπέρτ., κλ. | |lstext='''Πήγᾰσος''': Δωρ. Πάγασος, ὁ, [[ἵππος]] ἀναπηδήσας ἐκ τοῦ αἵματος τῆς Μεδούσης καὶ λαβὼν τὸ [[ὄνομα]] τοῦτο [[διότι]] ἐγεννήθη περὶ τὰς πηγὰς τοῦ Ὠκεανοῦ [[ἔνθα]] ὁ Περσεὺς ἔσφαξε τὴν Μέδουσαν, Ἡσ. Θεογ. 281· ἐπ’ [[αὐτοῦ]] ἵππευσεν ὁ Βελλεροφόντης ὅτε ἐφόνευσε τὴν Χίμαιραν, [[αὐτόθι]] 325· οἱ [[μετέπειτα]] ποιηταὶ περιγράφουσιν αὐτὸν ὡς ὑπόπτερον, Εὐρ. Ἀποσπ. 308, 309, Ἀριστοφ. Εἰρ. 76, πρβλ. Ἀπολλόδ. 2. 3, 2· καὶ ἔτι [[ὕστερον]] ἐθεωρεῖτο προσφιλὴς ταῖς Μούσαις καὶ ὑπὸ τὴν ὁπλὴν [[αὐτοῦ]] ἀνέβλυσε τὸ [[ὕδωρ]] τῆς Ἱπποκρήνης (ἵππου κρήνης) ἐπὶ τοῦ Ἑλικῶνος, Στράβ. 379, Παυσ. 2. 1, 4, κτλ.· ― πληθ. Πήγασοι, ὡς [[εἶδος]] τεράτων, Γοργόνων καὶ Πηγάσων Πλάτ. Φαῖδρ. 229Ε, κτλ. ― Ὑποκορ. Πηγάσιον, τό, Ἀριστοφ., ἔνθ’ ἀνωτ. ― Ἐπίθ. θηλ. Πηγασὶς [[κρήνη]], ἡ [[Ἱπποκρήνη]], Μόσχ. 3. 78, Ἀνθ. Π. 11. 24· καὶ παρὰ τοῖς Λατ. ποιηταῖς Pegasides καλοῦνται αἱ Μοῦσαι, Προπέρτ., κλ. | ||
}} | }} | ||
{{ | {{grml | ||
| | |mltxt=ο, ΝΜΑ<br /><b>1.</b> <b>μυθολ.</b> φτερωτό [[άλογο]], [[γιος]] του Ποσειδώνος και της Μέδουσας ή της Γης, γονιμοποιημένης από το [[αίμα]] της Γοργούς, ή της Γης από την οποία ξεπήδησε [[κατά]] την [[έριδα]] του Ποσειδώνος και της Αθηνάς στην Ακρόπολη τών Αθηνών<br /><b>2.</b> <b>αστρον.</b> [[εκτεταμένος]] [[ευδιάκριτος]] [[αστερισμός]] του βόρειου ημισφαιρίου<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>ως προσηγ.</b><br />α) <b>ζωολ.</b> μικρόσωμο θαλάσσιο [[ψάρι]], μήκους 15 [[περίπου]] εκατοστομέτρων, με επίμηκες [[σώμα]], καλυμμένο, [[εκτός]] από την [[ουρά]], από θώρακα με οστέινους δακτυλίους<br />β) <b>φυσ.</b> [[ονομασία]] πυρηνικού αντιδραστήρα τύπου κολυμβητικής δεξαμενής, προορισμένου για επιστημονική [[έρευνα]], για δοκιμές καυσίμων<br /><b>2.</b> <b>αστροναυτ.</b> [[ονομασία]] [[σειράς]] τριών αμερικανικών επιστημονικών τεχνητών δορυφόρων που εκτοξεύθηκαν το 1965<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ιππεύει τον Πήγασο» ή «[[καβάλα]] στον Πήγασο» — έχει ποιητική [[έμπνευση]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛΟΓΙΑ</span></b> Λ. αβέβαιης ετυμολ. με [[επίθημα]] -(<i>α</i>)<i>σος</i> (<b>πρβλ.</b> [[κόμπασος]], [[μέθυσος]], [[πέτασος]]) που θυμίζει υποκορ. ανθρωπωνύμια όπως: <i>Δάμασος</i>, <i>Ἔλασος</i>, <i>Ἄρκεσος</i>, <i>Πήδασος</i> (<b>πρβλ.</b> [[πηδώ]]). Η [[άποψη]], σύμφωνα με την οποία το όνομα παράγεται από τη λ. [[πηγή]] οφείλεται [[μάλλον]] σε [[παρετυμολογία]]. Πιθανότερη φαίνεται η [[παραγωγή]] του από το επίθ. [[πηγός]] (<span style="color: red;"><</span> [[πήγνυμι]]), με την αρχική του σημ. «[[συμπαγής]], [[δυνατός]]» και όχι με τη σημ. «[[άσπρος]]» που αποδόθηκε στο επιθ. μτγν. (<b>βλ. λ.</b> [[πηγός]]). Έχει διατυπωθεί, [[τέλος]], και η [[άποψη]] ότι το όνομα ανάγεται στο προελληνικό γλωσσικό [[υπόστρωμα]]]. | ||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''Πήγᾰσος:''' Δωρ. Πάγασος, ὁ, ο [[Πήγασος]], το [[άλογο]] που αναπήδησε από το [[αίμα]] της Μέδουσας και ονομάστηκε από τις πηγές (<i>πηγαί</i>) του Ωκεανού, κοντά στις οποίες σκοτώθηκε η [[Μέδουσα]]· το ίππευε ο [[Βελλεροφόντης]] όταν φόνευσε τη [[Χίμαιρα]], σε Ησίοδ.· μεταγεν. ποιητές τον περιέγραφαν ως φτερωτό, σε Αριστοφ.· μεταγεν. επίσης θεωρήθηκε ο [[αγαπημένος]] των Μουσών και λέγεται ότι [[κάτω]] από τα πόδια του ανέβλυσε το [[νερό]] της Ιπποκρήνης πηγής (ἵππου [[κρήνη]]) στον Ελικώνα, σε Στράβ. κ.λπ.· επίθ. θηλ. Πηγασὶςκρήνη, Ιπποκρήνη, σε Μόσχ. | |||
}} | |||
{{etym | |||
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: name of the mythical horse, that was begot by Poseidon with Medusa (Hes.).<br />Other forms: Dor. <b class="b3">Πάγ-</b>.<br />Derivatives: <b class="b3">Πηγάσ-ειος</b>, f. <b class="b3">-ίς</b> <b class="b2">belonging to P.</b> (Ar., Mosch., AP).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: Appellat. meaning unknown; so without certain etymology. Morpholog. both with appellatives as [[πέτασος]], [[κόμπασος]] as also with endearing names like [[Ἔλασος]], [[Δάμασος]] comparable, it can be formally connected with [[πηγαί]], [[πηγή]] (Hes. Th. 282, Prellwitz, Bq, Nilsson Gr. Rel. 1, 451) or with [[πηγός]] [[firm]], [[strong]], [[powerful]] (<b class="b3">ἵππους π</b>. I 124; Kretschmer Glotta 31, 95 ff.). The colour adj. [[πηγός]] [[white]] (also [[black]]), from which acc. to Malten (s. Wahrmann Glotta 17, 262), Schachermeyr Poseidon (1950) 179, v. Wilamowitz Glaube 1, 275 [[Πήγασος]] sould come (cf. [[Λεύκιππος]]), rests on a wrong interpretation of Homer (lit. s. [[πήγνυμι]]). -- Pre-Gr. origin is of course well possible; cf. Schwyzer 62 w. lit. It is now agreed upon that Pegasos derived from the first element of <b class="b2">pih̯assassi-</b>, an epithet of the Hittite and Luvian Storm-God (Starke Stammbild. 1990, 103-6). | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=Πήγᾰσος, δοριξ Πάγασος, ὁ,<br />[[Pegasus]], a [[horse]] sprung from the [[blood]] of [[Medusa]], and named from the springs (πηγαί) of [[Ocean]], near [[which]] she was killed, [[ridden]] by [[Bellerophon]] [[when]] he slew [[Chimaera]], Hes.: [[later]] poets [[describe]] him as [[winged]], Ar.: [[later]] [[still]], he was the [[favourite]] of the Muses, under whose [[hoof]] the [[fountain]] [[Hippocrene]] (ἵππου κρήν) sprang up on [[Helicon]], Strab., etc. | |||
}} | |||
{{FriskDe | |||
|ftr='''Πήγασος''': {Pḗgasos}<br />'''Forms''': dor. Πάγ-<br />'''Grammar''': m.<br />'''Meaning''': N. eines mythischen Rosses, das von Poseidon in Roßgestalt mit Medusa erzeugt wurde (seit Hes.).<br />'''Derivative''': Davon Πηγάσειος, f. -ίς ‘zu P. gehörig’ (Ar., Mosch., ''AP'').<br />'''Etymology''': Appellativische Bed. unbekannt; mithin ohne sichere Etymologie. Morphologisch sowohl mit Appellativa wie [[πέτασος]], κόμπασος als auch mit Kosenamen wie Ἔλασος, Δάμασος vergleichbar, läßt es sich formal auf πηγαί, [[πηγή]] (Hes. ''Th''. 282, Prellwitz, Bq, Nilsson Gr. Rel. 1, 451) oder auf [[πηγός]] [[fest]], [[stark]], [[kräftig]] (ἵππους π. ''I'' 124; Kretschmer Glotta 31, 95 ff.) beziehen. Das Farbenadj. [[πηγός]] [[weiß]] (auch [[schwarz]]), wovon nach Malten (s. Wahrmann Glotta 17, 262), Schachermeyr Poseidon (1950) 179, v. Wilamowitz Glaube 1, 275 [[Πήγασος]] stammen soll (vgl. Λεύκιππος), fußt auf falscher Homerinterpretation (Lit. s. [[πήγνυμι]]). — Vorgr. Herkunft ist selbstverständlich gut denkbar; vgl. Schwyzer 62 m. Lit.<br />'''Page''' 2,524-525 | |||
}} | |||
{{trml | |||
|trtx=als: Pegasos; ar: بيغاسوس; ary: بيڭاسوس; ast: Pegasu; as: পেগেছাছ; az: Peqas; be: Пегас; bg: Пегас; bn: পেগাসাস; br: Pegasos; bs: Pegaz; ca: Pegàs; co: Pegasu; cs: Pegas; cy: Pegasus; da: Pegasus; de: [[Pegasos]]; el: [[Πήγασος]]; en: [[Pegasus]]; eo: Pegazo; es: [[Pegaso]]; et: Pegasos; eu: Pegaso; fa: پگاسوس; fiu_vro: Pegasus; fi: Pegasos; fr: [[Pégase]]; ga: Peigeasas; gl: Pegaso; he: פגסוס; hr: Pegaz; hu: Pégaszosz; hy: Պեգաս; id: Pegasus; io: Pegazo; is: Pegasos; it: [[Pegaso]]; ja: ペーガソス; jv: Pegasus; ka: პეგასი; kk: Пырақ; ko: 페가수스; kw: Marghkell; la: [[Pegasus]]; lt: Pegasas; lv: Pegazs; mk: Пегаз; ml: പെഗാസസ്; mni: ꯄꯦꯒꯥꯁꯁ; ms: Pegasus; my: ပက်ဂါဆပ်စ်; nl: [[Pegasus]]; nn: Pegasus; no: Pegasus; nrm: Pégase; oc: Pegàs; pa: ਪੈਗਾਸਸ; pl: Pegaz; pnb: پیگاسس; pt: [[Pégaso]]; ro: Pegas; ru: [[Пегас]]; sah: Пегаас; sh: Pegaz; simple: Pegasus; sk: Pegas; sl: Pegaz; sq: Pegazi; sr: Пегаз; sv: Pegasos; ta: பெகாசசு; th: เพกาซัส; tr: Pegasus; uk: Пегас; uz: Pegasus; vi: Pegasus; war: Pegasus; wuu: 珀伽索斯; zh_yue: 飛馬; zh: 珀伽索斯 | |||
}} | }} | ||