φαιδρύνω: Difference between revisions

m
Text replacement - "A.''Ag.''" to "A.''Ag.''"
(Bailly1_5)
m (Text replacement - "A.''Ag.''" to "A.''Ag.''")
 
(26 intermediate revisions by the same user not shown)
Line 8: Line 8:
|Transliteration C=faidryno
|Transliteration C=faidryno
|Beta Code=faidru/nw
|Beta Code=faidru/nw
|Definition=Ep. impf. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> φαιδρύνεσκεν <span class="bibl">A.R.4.671</span>:—<b class="b2">make bright, cleanse</b> (coupled with <b class="b3">ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν</b> by <span class="bibl">Poll.7.40</span>), τινὰ λουτροῖσι φ. <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1109</span> (lyr.); <b class="b3">θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν</b> <b class="b2">gave</b> me <b class="b2">a bright</b> form, says Helen, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>678</span> (lyr.); φ. χρόα <span class="bibl">Call.<span class="title">Jov.</span>32</span>; <b class="b3">δέμας, εἵματα</b>, <span class="bibl">A.R.3.1043</span>, <span class="bibl">4.671</span>; στεφανοῦντα καὶ φαιδρύνοντα τὸν Ἑρμῆν καὶ τὴν Ἑκάτην <span class="bibl">Porph.<span class="title">Abst.</span>2.16</span>; χεῖρας <span class="title">AP</span>5.227 (Paul. Sil.); τῇ γλώττῃ τὸ πρόσωπον <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>3.21</span>; [Ἥλιος] κοσμῶν καὶ φαιδρύνων <span class="bibl">Jul.<span class="title">Or.</span>4.142a</span>:—Med., <b class="b3">λουτρῷ χρόα φαιδρύνεσθαι</b> <b class="b2">to wash one's</b> skin <b class="b2">clean</b>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>753</span>, cf. <span class="bibl">Mosch.2.31</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> metaph., <b class="b2">cheer</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1120</span>:—Med., τὸν ἑαυτοῦ βίον φαιδρύνασθαι <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span> 718b</span>:—Pass., <b class="b2">beam</b> or <b class="b2">brighten up with joy</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>5.5.37</span>; <b class="b3">ἐπί τινι</b> at a thing, <span class="bibl">Callistr.<span class="title">Stat.</span>9</span>; τὼ ὀφθαλμώ <span class="bibl">Poll.6.199</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> Pass., <b class="b2">become more glaring</b>, of a fever, ἀεὶ μᾶλλον ἐφαιδρύνετο Gal.14.653.</span>
|Definition=<span class="bld">A</span> Ep. impf. φαιδρύνεσκεν A.R.4.671:—[[make bright]], [[cleanse]] (coupled with <b class="b3">ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν</b> by Poll.7.40), τινὰ λουτροῖσι φ. [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1109 (lyr.); <b class="b3">θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν</b> gave me a [[bright]] [[form]], says Helen, E.''Hel.''678 (lyr.); φ. χρόα Call.''Jov.''32; [[δέμας]], [[εἵματα]], A.R.3.1043, 4.671; στεφανοῦντα καὶ φαιδρύνοντα τὸν Ἑρμῆν καὶ τὴν Ἑκάτην Porph.''Abst.''2.16; χεῖρας ''AP''5.227 (Paul. Sil.); τῇ γλώττῃ τὸ πρόσωπον Ael.''NA''3.21; [Ἥλιος] κοσμῶν καὶ φαιδρύνων Jul.''Or.''4.142a:—Med., <b class="b3">λουτρῷ χρόα φαιδρύνεσθαι</b> to [[wash]] one's [[skin]] [[clean]], Hes.''Op.''753, cf. Mosch.2.31.<br><span class="bld">II</span> metaph., [[cheer]], [[Aeschylus|A.]]''[[Agamemnon|Ag.]]''1120:—Med., τὸν ἑαυτοῦ βίον φαιδρύνασθαι [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]'' 718b:—Pass., [[beam]] or [[brighten up with joy]], [[Xenophon|X.]]''[[Cyropaedia|Cyr.]]''5.5.37; ἐπί τινι at a thing, Callistr.''Stat.''9; τὼ ὀφθαλμώ Poll.6.199.<br><span class="bld">III</span> Pass., [[become more glaring]], of a [[fever]], ἀεὶ μᾶλλον ἐφαιδρύνετο Gal.14.653.
}}
}}
{{pape
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1250.png Seite 1250]] wie [[φαιδρόω]], 1) reinigen, glänzend machen; med., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, sich die Haut rein waschen, Hes. O. 755; πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Aesch. Ag. 1080; vgl. Eur. Hel. 683; Mosch. 2, 31; Poll. 7, 40. – 2) übertr., erheitern; Aesch. οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Ag. 1091; schmücken, auch med., Plat. Legg. IV, 718 b, wie Ap. Rh. 3, 832; ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. Cyr. 5, 5,37.
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1250.png Seite 1250]] wie [[φαιδρόω]], 1) reinigen, glänzend machen; med., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, sich die Haut rein waschen, Hes. O. 755; πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Aesch. Ag. 1080; vgl. Eur. Hel. 683; Mosch. 2, 31; Poll. 7, 40. – 2) übertr., erheitern; Aesch. οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Ag. 1091; schmücken, auch med., Plat. Legg. IV, 718 b, wie Ap. Rh. 3, 832; ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. Cyr. 5, 5,37.
}}
{{bailly
|btext=<i>ao.</i> ἐφαίδρυνα;<br />faire briller :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> nettoyer, laver;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire briller de joie, rendre joyeux ; <i>Pass.</i> [[être joyeux]], [[montrer sa joie]].<br />'''Étymologie:''' [[φαιδρός]].
}}
{{elru
|elrutext='''φαιδρύνω:''' (ῡ)<br><b class="num">1</b> [[мыть]], [[умывать]] (μορφάν Eur.; χεῖρας Anth.): [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι Hes. мыть свое тело; φ. τινὰ λουτροῖσι Aesch. купать кого-л.;<br /><b class="num">2</b> [[делать красивым]], [[украшать]]: τὸν ἀηδῆ τοῦ προσώπου χρῶτα φ. Luc. (притираниями) улучшать неприятный цвет лица; φαιδρύνεσθαι τὸν [[ἑαυτοῦ]] βίον Plut. делать свою жизнь краше;<br /><b class="num">3</b> [[радовать]], [[веселить]] (οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Aesch.): ἥσθησάν τε καὶ ἐφαιδρύνθησαν Xen. они обрадовались и развеселились - см. тж. [[φαιδρόομαι]].
}}
}}
{{ls
{{ls
|lstext='''φαιδρύνω''': (φαιδρὸς) [[πλύνω]], [[καθαρίζω]], [[λαμπρύνω]], («καὶ τὸ φαιδρύνειν δὲ καὶ ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν τῷ πλύνειν προσήκει» [[Πολυδ]]. Ζ΄, 40), τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Αἰσχύλ. Ἀγ. 1109· θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν, μοὶ ἔδωκαν μορφὴν λαμπράν, λέγει ἡ Ἑλένη, Εὐρ. Ἑλ. 678· φ. [[χρόα]] Καλλ. εἰς Δία 32· [[δέμας]], εἵματα Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1043, Δ. 671· χεῖρας Ἀνθ. Π. 5. 228· τῇ γλώττῃ τὸ [[πρόσωπον]], ἐπὶ τοῦ λέοντος, Αἰλ. περὶ Ζ. 3. 21· κλπ· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, «καθαίρεσθαι τὸ [[σῶμα]]» (Μοσχόπουλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 751, πρβλ. Μόσχον 2. 31. ΙΙ. μεταφορ., καθιστῶ φαιδρόν, προξενῶ χαράν, οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 1120. ― Μέσ., φαιδρύνεσθαι τὸν [[ἑαυτοῦ]] βίον Πλάτ. Νόμ. 718Β. ― Παθητ., πληροῦμαι χαρᾶς, εὐθὺς ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Ξεν. Κύρ. 5. 5, 37· ἐπί τινι, διά τι [[πρᾶγμα]], Καλλίστρ. 901· φαιδρύνεσθαι τῷ ὀφθαλμὼ [[Πολυδ]]. Ζ΄, 199· πρβλ. [[φαιδρόομαι]].
|lstext='''φαιδρύνω''': (φαιδρὸς) [[πλύνω]], [[καθαρίζω]], [[λαμπρύνω]], («καὶ τὸ φαιδρύνειν δὲ καὶ ἀποπλύνειν καὶ διαπλύνειν τῷ πλύνειν προσήκει» Πολυδ. Ζ΄, 40), τὸν ὁμοδέμνιον πόσιν λουτροῖσι φαιδρύνασα Αἰσχύλ. Ἀγ. 1109· θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν, μοὶ ἔδωκαν μορφὴν λαμπράν, λέγει ἡ Ἑλένη, Εὐρ. Ἑλ. 678· φ. [[χρόα]] Καλλ. εἰς Δία 32· [[δέμας]], εἵματα Ἀπολλ. Ρόδ. Γ. 1043, Δ. 671· χεῖρας Ἀνθ. Π. 5. 228· τῇ γλώττῃ τὸ [[πρόσωπον]], ἐπὶ τοῦ λέοντος, Αἰλ. περὶ Ζ. 3. 21· κλπ· ― [[οὕτως]] ἐν τῷ μέσῳ τύπῳ, [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι, «καθαίρεσθαι τὸ [[σῶμα]]» (Μοσχόπουλ.), Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 751, πρβλ. Μόσχον 2. 31. ΙΙ. μεταφορ., καθιστῶ φαιδρόν, προξενῶ χαράν, οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 1120. ― Μέσ., φαιδρύνεσθαι τὸν [[ἑαυτοῦ]] βίον Πλάτ. Νόμ. 718Β. ― Παθητ., πληροῦμαι χαρᾶς, εὐθὺς ἥσθησαν καὶ ἐφαιδρύνθησαν Ξεν. Κύρ. 5. 5, 37· ἐπί τινι, διά τι [[πρᾶγμα]], Καλλίστρ. 901· φαιδρύνεσθαι τῷ ὀφθαλμὼ Πολυδ. Ζ΄, 199· πρβλ. [[φαιδρόομαι]].
}}
{{grml
|mltxt=ΝΑ [[φαιδρός]]<br />[[καθιστώ]] κάποιον ή [[κάτι]] φαιδρό, [[χαροποιώ]], [[ευφραίνω]] («οὔ με φαιδρύνει [[λόγος]]», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[προκαλώ]] [[φαιδρότητα]], [[θυμηδία]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[καθαρίζω]] [[κάτι]] και το [[κάνω]] να λάμπει («θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>παθ.</b> <i>φαιδρύνομαι</i>- [[γίνομαι]] [[κόκκινος]] από τον πυρετό.
}}
}}
{{bailly
{{lsm
|btext=<i>ao.</i> ἐφαίδρυνα;<br />faire briller :<br /><b>1</b> <i>au propre</i> nettoyer, laver;<br /><b>2</b> <i>fig.</i> faire briller de joie, rendre joyeux ; <i>Pass.</i> être joyeux, montrer sa joie.<br />'''Étymologie:''' [[φαιδρός]].
|lsmtext='''φαιδρύνω:''' [ῡ], ([[φαιδρός]])·<br /><b class="num">I.</b> κάνω [[κάτι]] λαμπερό, [[καθαρίζω]], σε Αισχύλ.· <i>θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν</i>, μου έδωσαν λαμπερή [[μορφή]], σε Ευρ. — Μέσ., <i>χρόαφαιδρύνεσθαι</i>, [[πλένω]] το [[σώμα]] κάποιου ώστε να γίνει καθαρό, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> μεταφ., [[ευθυμώ]], σε Αισχύλ. — Παθ., [[ακτινοβολώ]] ή είμαι [[γεμάτος]] [[λάμψη]], σε Ξεν.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=φαιδρύ¯νω, [[φαιδρός]]<br /><b class="num">I.</b> to make [[bright]], to [[cleanse]], Aesch.; θεαὶ μορφὰν ἐφαίδρυναν gave me a [[bright]] [[form]], Eur.: —in Mid., [[χρόα]] φαιδρύνεσθαι to [[wash]] one's [[skin]] [[clean]], Hes.<br /><b class="num">II.</b> metaph. to [[cheer]], Aesch.:—Pass. to [[beam]] or [[brighten]] up with joy, Xen.
}}
}}