δόμος: Difference between revisions

7,103 bytes added ,  21 August 2017
big3_12
(SL_1)
(big3_12)
Line 24: Line 24:
{{Slater
{{Slater
|sltr=[[δόμος]] (δόμον; -οι, -ων, -οις(ιν), -ους.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[house]], [[home]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> of deities. of the [[temple]] of [[Apollo]]: ἀστῶν, Ἄπολλον, οἳ τεὸν δόμον Πυθῶνι δίᾳ θαητὸν ἔτευξαν (Wil.: τεόν τε δόμον codd.: πρόδομον Schr.: γε δόμον Mosch.) (P. 7.11) θεοῦ παρ' εὐτειχέα δόμον (N. 7.46) of [[Hades]]: μελαντειχέα [[νῦν]] δόμον Φερσεφόνας ἔλθ, Ἀχοῖ (O. 14.20) [[εἰς]] Ἀίδα δόμον (P. 3.11) of Olympos: “οὐρανοῦ ἐν χρυσέοις δόμοισιν” (N. 10.88) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> of mortals. Πύρρα [[Δευκαλίων]] τε δόμον ἔθεντο πρῶτον (O. 9.44) Βαττιδᾶν ἀφίκετο δόμους i. e. [[Cyrene]] (P. 5.29) ἑκόντος εἴ [[τις]] ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) [[ἐπεὶ]] ἀμφ' Ἑλένᾳ πυρωθέντων Τρώων ἔλυσε δόμους ἁβρότατος (P. 11.34) ἐν τεμένεσσι δόμον [[ἔχει]] τεοῖς (N. 7.94) τριπόδεσσιν ἐκόσμησαν δόμον (I. 1.19) ]ποι ζυγέντες ἐρατᾷ δόμον[ Δ. 1. . ἀσκὸς δ' [[οὔτε]] [[τις]] ἀμφορεὺς ἐλίνυεν δόμοις *fr. 104b. 4. pl. pro [[sing]]. σὲ δ, ὦ Δεινομένειε παῖ, Ζεφυρία πρὸ δόμων Λοκρὶς [[παρθένος]] ἀπύει. (P. 2.18) “λευκίππων δὲ δόμους πατέρων φράσσατέ μοι” (P. 4.117) θαμὰ δ' ἀλλοδαπῶν [[οὐκ]] ἀπείρατοι δόμοι [[ἐντί]] (N. 1.23) Φιλύρας ἐν δόμοις in [[Cheiron]]'s [[cave]] (N. 3.43) καὶ γὰρ [[οὐκ]] ἀγνῶτες [[ὑμῖν]] ἐντὶ δόμοι [[οὔτε]] κώμων, ὦ Θρασύβουλ, ἐρατῶν, [[οὔτε]] μελικόμπων ἀοιδᾶν (I. 2.30) καί [[τοί]] ποτ' Ἀνταίου δόμους ἦλθ [[ἀνήρ]] (I. 4.52) εἷλε Μήδειαν ἐν Κόλχων δόμοις dwellings, [[city]] fr. 172. 7.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> met., [[house]], [[family]] Θέρσανδρος Ἀδραστιδᾶν [[θάλος]] ἀρωγὸν δόμοις (O. 2.45) [σεμνὸν αἰνήσειν δόμον (v. 1. νόμον) (N. 1.72) ]
|sltr=[[δόμος]] (δόμον; -οι, -ων, -οις(ιν), -ους.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[house]], [[home]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> of deities. of the [[temple]] of [[Apollo]]: ἀστῶν, Ἄπολλον, οἳ τεὸν δόμον Πυθῶνι δίᾳ θαητὸν ἔτευξαν (Wil.: τεόν τε δόμον codd.: πρόδομον Schr.: γε δόμον Mosch.) (P. 7.11) θεοῦ παρ' εὐτειχέα δόμον (N. 7.46) of [[Hades]]: μελαντειχέα [[νῦν]] δόμον Φερσεφόνας ἔλθ, Ἀχοῖ (O. 14.20) [[εἰς]] Ἀίδα δόμον (P. 3.11) of Olympos: “οὐρανοῦ ἐν χρυσέοις δόμοισιν” (N. 10.88) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> of mortals. Πύρρα [[Δευκαλίων]] τε δόμον ἔθεντο πρῶτον (O. 9.44) Βαττιδᾶν ἀφίκετο δόμους i. e. [[Cyrene]] (P. 5.29) ἑκόντος εἴ [[τις]] ἐκ δόμων φέροι (P. 8.14) [[ἐπεὶ]] ἀμφ' Ἑλένᾳ πυρωθέντων Τρώων ἔλυσε δόμους ἁβρότατος (P. 11.34) ἐν τεμένεσσι δόμον [[ἔχει]] τεοῖς (N. 7.94) τριπόδεσσιν ἐκόσμησαν δόμον (I. 1.19) ]ποι ζυγέντες ἐρατᾷ δόμον[ Δ. 1. . ἀσκὸς δ' [[οὔτε]] [[τις]] ἀμφορεὺς ἐλίνυεν δόμοις *fr. 104b. 4. pl. pro [[sing]]. σὲ δ, ὦ Δεινομένειε παῖ, Ζεφυρία πρὸ δόμων Λοκρὶς [[παρθένος]] ἀπύει. (P. 2.18) “λευκίππων δὲ δόμους πατέρων φράσσατέ μοι” (P. 4.117) θαμὰ δ' ἀλλοδαπῶν [[οὐκ]] ἀπείρατοι δόμοι [[ἐντί]] (N. 1.23) Φιλύρας ἐν δόμοις in [[Cheiron]]'s [[cave]] (N. 3.43) καὶ γὰρ [[οὐκ]] ἀγνῶτες [[ὑμῖν]] ἐντὶ δόμοι [[οὔτε]] κώμων, ὦ Θρασύβουλ, ἐρατῶν, [[οὔτε]] μελικόμπων ἀοιδᾶν (I. 2.30) καί [[τοί]] ποτ' Ἀνταίου δόμους ἦλθ [[ἀνήρ]] (I. 4.52) εἷλε Μήδειαν ἐν Κόλχων δόμοις dwellings, [[city]] fr. 172. 7.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> met., [[house]], [[family]] Θέρσανδρος Ἀδραστιδᾶν [[θάλος]] ἀρωγὸν δόμοις (O. 2.45) [σεμνὸν αἰνήσειν δόμον (v. 1. νόμον) (N. 1.72) ]
}}
{{DGE
|dgtxt=-ου, ὁ<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [gen. -οιο <i>Il</i>.6.89, <i>Od</i>.1.330, <i>h.Merc</i>.246, etc.; plu. ac. -ως Corinn.1.3.20, dat. -οισι(ν) <i>Il</i>.6.503, A.<i>Th</i>.895, S.<i>Tr</i>.6]<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[morada]], [[mansión]] de dioses o héroes, en sg. o plu. θεῶν μακάρων ἱεροὶ δόμοι <i>h.Merc</i>.251, de Zeus <i>Il</i>.8.375, Διὸς τέγεοι δόμοι Emp.B 142.1, πάτρος δὲ δόμον λίποισα χρύσιον Sapph.1.7, cf. Call.<i>Dian</i>.168, de Anfitrita, B.17.111, de Hades, frec. ref. a la muerte <i>Il</i>.3.322, 22.52, βῆσαν ἐς εὐρώεντα δόμον κρυεροῦ Ἀίδαο Hes.<i>Op</i>.153, cf. Thgn.244, 917, E.<i>Heracl</i>.913, <i>Orac.Sib</i>.1.84, en epigr. funerar. ἀποφθιμένω βήτην δόμον ᾌδος ἔσω <i>IG</i> 1<sup>3</sup>.1315.4 (V a.C.), cf. 9(2).367.4 (III d.C.), δόμον [[Ἄϊδος]] ἀστυφελίκτου ἤλυθον <i>IGBulg</i>.1<sup>2</sup>.228.3 (Odesos II/III d.C.), Φερσεφόνας δὲ ἀδίαυλον ὑπὸ στυγερὸν δόμον ἦλθον <i>IKyzikos</i> 516.10 (II a.C.), Ἀχέροντος <i>NSERod</i>.47 (Rodas I d.C.), ἡ δὲ πρόμοιρος ἐγὼ σκότιον δόμον ἤλυθ' Ἀν[άγ] κ[η] ς <i>IG</i> 12(3).1065.1.2 (Folegandro III d.C.), de los bienaventurados εὐσεβέων ναίοις ἱερὸν δόμον <i>CIRB</i> 131.10 (I a./d.C.), cf. <i>GVI</i> 1729.5 (Cos II/I a.C.), 1474.6 (Renea I d.C.), ναίω δ' ἡρώων ἱερὸν δόμον, οὐκ Ἀχέροντος <i>IEphesos</i> 2101.7 (I a.C.)<br /><b class="num">•</b>ref. a templos μ' ἔπεμψεν ἐκ δόμων τῶν Λοξίου ref. al templo de Apolo en Delfos, A.<i>Eu</i>.35, cf. Orác. en Hdt.5.92ε, E.<i>Io</i> 249, Ἀρτέμιδος Ar.<i>Ra</i>.1273, μυστοδόκος δ. del templo de Démeter en Eleusis, Ar.<i>Nu</i>.303, de Asclepio <i>IG</i> 2<sup>2</sup>.4514.3 (II d.C.), δ. ἱερός <i>SEG</i> 43.710 (Euromo I a./d.C.), Τύχης <i>AP</i> 9.693<br /><b class="num">•</b>de héroes: de Heracles λιπαρὸ[ν] ποτὶ δόμον B.16.29, de Áctor <i>Il</i>.2.513, de Anfión, Ar.<i>Au</i>.1247.<br /><b class="num">2</b> [[palacio]], [[mansión]], [[morada]] de reyes, en sg. o plu., de Odiseo <i>Od</i>.23.148, de Erecteoε <i>Od</i>.7.81, Ἀλυά[τ] τα δόμοι B.3.40, κατ' Ἀδμήτου δόμους E.<i>Alc</i>.170, de Eetes, A.R.3.217, de Enomao <i>Epigr.Adesp.FGE</i> 1849, de Príamo <i>AP</i> 7.297 (Polystr.), del rey de las ranas <i>Batr</i>.(a) 15, de Cadmo, Orph.<i>H</i>.47.2, de Pelias, Orph.<i>A</i>.1312.<br /><b class="num">3</b> [[casa]], [[morada]], [[vivienda]] en sg. o plu.:<br /><b class="num">a)</b> de particulares μηδὲ δόμον ποιῶν ἀνεπίξεστον καταλείπειν Hes.<i>Op</i>.746, τοῖς ἀγάλμασι ... εὔχονται ὁκοῖον εἴ τις δόμοισι λεσχηνεύοιτο Heraclit.B 5, εὐτύκους ναίειν δόμους A.<i>Supp</i>.959, πατρὸς νοσφισθεῖσα δόμων Thgn.1291, ἡμᾶς [[ἄπαγε]] πρὸς δόμους S.<i>Ant</i>.1087, χαλκὸς ὅτις κοσμεῖ δόμον Critias <i>Eleg</i>.1.8, δόμοις κειμήλια θέσθαι <i>SEG</i> 35.267 (Argos IV a.C.), ἦλθεν ... ὑγιὴς ἐν δόμοις Luc.<i>Ocyp</i>.105<br /><b class="num">•</b>ac. como adv. δόμον [[a casa]] τὰ λοιπὰ δόμον μηδ' εἰσενέγκῃς Archestr.<i>SHell</i>.157.4, cf. [[δόμονδε]];<br /><b class="num">b)</b> del difunto, ref. a la tumba τάφον, δακρυόεντα δόμον <i>CEG</i> 641 (Tesalia IV a.C.), δνοφερὸς δ. <i>IStratonikeia</i> 1326.7 (heleníst.), cf. <i>GVI</i> 2049 (Siria II d.C.), Δαμαν δ. οὗτος ὁ λάινος ἐντὸς ἐέργει <i>MAMA</i> 7.242, cf. 232 (ambas Frigia, imper.);<br /><b class="num">c)</b> de anim.: de una alquería para el ganado ἐς πυκινὸν δόμον ἐλθεῖν <i>Il</i>.12.301, κοῖλος δ. de un avispero <i>Il</i>.12.169, ὀστρακόεις δ. de la concha de la ostra <i>AP</i> 9.86 (Antiphil.), ὑπὸ [[γεῖσα]] δόμους τεύξασα χελιδών <i>AP</i> 10.16 (Theaet.Schol.);<br /><b class="num">d)</b> en sent. fig. Ἐλπὶς ἐν ἀρρήκτοισι δόμοισιν [[ἔνδον]] ἔμεινε de la tinaja en que quedó encerrada Esperanza, Hes.<i>Op</i>.96, τὰ κομψὰ ... σοφίσματα, ἐξ ὧν κενοῖσιν ἐγκατοικήσεις δόμοις E.<i>Fr</i>.188, ξύλινος δ. ref. a una pira funeraria, B.3.49, ref. al caballo de Troya <i>Orac.Sib</i>.11.135, ἀσώματοι δόμοι del alma, Amph.<i>Seleuc</i>.29.<br /><b class="num">4</b> [[casa]] ref. a los miembros del [[linaje]] Διὸς δ. Alcm.45, παισὶ ... καὶ δόμοις A.<i>Supp</i>.433, cf. <i>Ch</i>.263, σκοποῦσι τὴν πάλαι γένους φθορὰν οἵα κατέσχε τὸν σὸν ἄθλιον δόμον S.<i>OC</i> 370, cf. E.<i>Or</i>.70, ὦ κατάρατοι παῖδες ὄλοισθε ... σὺν πατρί, καὶ πᾶς δ. ἔρροι E.<i>Med</i>.114, cf. <i>SEG</i> 29.1685 (I d.C.), Λύκος ... Φειδώλα παίδων ἐστεφάνωσε δόμους en una inscr. honorífica <i>Epigr.Adesp.FGE</i> 1485.<br /><b class="num">5</b> [[habitación]], [[estancia de la casa o el palacio]] αἴθουσαί τε καὶ ἕρκεα καὶ δόμοι <i>Od</i>.8.57, cf. 22.204, σαίρουσι [[δῶμα]] καὶ δόμων κειμήλια E.<i>Fr</i>.56D, cf. S.<i>Tr</i>.689, κέδρινοι δόμοι E.<i>Alc</i>.160, cf. Call.<i>Cer</i>.54<br /><b class="num">•</b>[[recinto]] ref. a los cuatro sucesivos recintos o departamentos del templo de Jerusalén λίθου ... ξεστοῦ τρεῖς ποιησάμενοι δόμους καὶ ἕνα ξύλινον ἐγχώριον I.<i>AI</i> 11.13, cf. 99, LXX 1<i>Es</i>.6.24.<br /><b class="num">II</b> <b class="num">1</b>arq. [[hilada]] de piedras o ladrillos en una construcción διὰ τριήκοντα δόμων πλίνθου cada treinta hileras de ladrillo</i> Hdt.1.179, λίθου Hdt.2.127, cf. Plb.10.24.7, de la pirámide τοὺς δὲ τοίχους ἐπὶ μὲν πεντεκαίδεκα δόμους κατεσκεύασεν D.S.1.64, de ladrillos <i>SB</i> 13762.14 (VI/VII d.C.).<br /><b class="num">2</b> [[hilada]] o [[capa]] de soga en la constr. de una ballesta πληρωθέντος δὲ τοῦ πρώτου δόμου Ph.<i>Bel</i>.65.27, συνέτεινον σφόδρα καὶ βίᾳ πρῶτον δόμον Hero <i>Bel</i>.82.3.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Antiguo nombre r., del que existe una variante *<i>domu-</i> en lat. <i>domus</i>, aesl. <i>domŭ</i>, ai. <i>dámū-nas</i>- ‘compañero’ y otra [[δῶμα]] q.u.; cf. tb. [[δεσπότης]].
}}
}}