3,274,917
edits
προΐστημι: Difference between revisions
m
Text replacement - " E.''Andr.''" to " E.''Andr.''"
(T21) |
|||
| (69 intermediate revisions by the same user not shown) | |||
| Line 8: | Line 8: | ||
|Transliteration C=proistimi | |Transliteration C=proistimi | ||
|Beta Code=proi/+sthmi | |Beta Code=proi/+sthmi | ||
|Definition=fut. | |Definition=fut. προστήσω: aor. 1 [[προὔστησα]], part. [[προστήσας]], inf. [[προστῆσαι]].<br><span class="bld">A</span> Causal in these tenses, as also in pres. and aor. 1 Med., [[set before]], once in Hom., προστήσας [σε] πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι Il.4.156: c. gen., <b class="b3">π. τὸ σῶμα τοῦ σκοποῦ</b> [[put]] his body [[in the way]], Antipho 3.2.4 (dub. l.), cf. Plb.1.33.7.<br><span class="bld">2</span> [[set over]], <b class="b3">ὃν ἡ πόλις ἀξιοῖ αὑτῆς προϊστάναι</b>, [[varia lectio|v.l.]] for [[προεστάναι]], Pl.''La.''197d.<br><span class="bld">3</span> [[exhibit publicly]], [[prostitute]], π. ἐπ' οἰκημάτων D.Chr.7.133.<br><span class="bld">II</span> Med., mostly aor. 1, [[put another before oneself]], [[choose as one's leader]], [[Herodotus|Hdt.]]1.123, 4.80: c. gen., προΐστασθαι τουτονὶ ἑαυτοῦ [[take as one's guardian]], [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 565c, cf. 442a (cj.), 599a, D.59.37; σφῶν αὐτῶν προὐστήσαντο τιμωρὸν γενέσθαι Κηφίσιον And.1.139; στρατηγόν τινα τοῦ πολέμου π. [[Demosthenes|D.]] ''[[Prooemia|Prooem.]]'' 21.<br><span class="bld">2</span> [[put before one]], [[put in front]], σκίπωνα προστήσασθαι [[Herodotus|Hdt.]]4.172; τὰ ἅρματα X.''HG''4.1.18; <b class="b3">τὴν χεῖρα</b>, so as to shade the eyes, Arist.''Pr.''960a21.<br><span class="bld">3</span> metaph., [[put forward as an excuse]] or [[put forward as a pretence]], [[use as a screen]], τί τάδε προὐστήσω λόγῳ; E.''Cyc.''319; τὰ τῶν Ἀμφικτυόνωνδόγματα προστήσασθαι D.5.19, etc.: c. gen., [τὴν ἀτυχίαν] τῆς κακουργίας προϊστάμενος Antipho 2.3.1; τοῦ ἀγῶνος τὴν πρὸς ἔμ' ἔχθραν προΐσταται D.18.15.<br><span class="bld">4</span> <b class="b3">προστησώμεθα Τύρταιον</b> [[put]] him [[forward]], [[cite]] him as an [[authority]], [[Plato|Pl.]]''[[Leges|Lg.]]''629a.<br><span class="bld">5</span> [[prefer]], [[value above]], ὦτα τοῦ νοῦ προστησάμενοι Id.''R.''531b.<br><span class="bld">6</span> [[establish]] a thing [[before]] another, <b class="b3">τοὺς ἀριθμοὺς τῆς ὑποστάσεως αὐτῶν</b> (''[[sc.]]'' <b class="b3">τῶν ὄντων</b>) Plot.6.6.15, cf. Procl.''Inst.''133.<br><span class="bld">7</span> [[manifest]], ib.195, al.<br><span class="bld">B</span> Pass., with aor. 2 Act. [[προὔστην]]: pf. [[προέστηκα]], 2pl. προέστατε [[Herodotus|Hdt.]]5.49; inf. [[προεστάναι]], part. [[προεστώς]] (v. infr.): fut. pf. [[προεστήξομαι]], v. infr. 11.2:—aor. Pass. [[προεστάθην]], v. infr.11.3:—[[come forward]], [[varia lectio|v.l.]] for προσ- in D.60.15.<br><span class="bld">2</span> c.acc., [[approach]] as a [[suppliant]], ἥ σε… λιπαρεῖ προὔστην χερί S.''El.''1378; <b class="b3">προστῆναι μέσην τράπεζαν</b> dub. in Id.''Fr.''660.1 (fort. [[προσβῆναι]]):—in [[Herodotus|Hdt.]]1.86, [[προσστῆναι]] is restored.<br><span class="bld">3</span> c. dat., [[stand so as to face]] another, σοὶ γὰρ αἴας πολέμιος προὔστη ποτέ [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''1133:—in [[Herodotus|Hdt.]]1.129, [[προσστάς]] is restored.<br><span class="bld">4</span> [[stand in public]], [[be a prostitute]], Aeschin.''Ep.''7.3, Vett. Val.16.7.<br><span class="bld">II</span> c. gen., to [[be set over]], [[be at the head of]], τῆς Ἑλλάδος [[Herodotus|Hdt.]]1.69, 5.49; τῶν Ἀρκάδων τοὺς προεστεῶτας Id.6.74; esp. to [[be chief of a party]] or [[be leader of a party]], <b class="b3">τῶν παράλων, τῶν ἐκ τοῦ πεδίου</b>, Id.1.59; τοῦ δήμου Id.3.82, Th.3.70, Lys. 13.7; ἡμῶν Ar.''V.''419; τῆς πόλεως Th.2.65; <b class="b3">π. αὐτῶν</b> to be their [[ringleader]], X.''An.''6.2.9; <b class="b3">π. χοροῦ, στρατεύματος</b>, Id.''Mem.''3.4.3; <b class="b3">π. τῶν πολιτειῶν</b> [[head]] the respective parties in the state, Lys.25.9, etc.: abs., οἱ [[προεστῶτες]], Ion. [[προεστεῶτες]], the [[leading men]], τῶν σκυθέων [[Herodotus|Hdt.]]4.79, cf. Th.3.11, etc.; οἱ προεστηκότες ἐν ταῖς πόλεσι X.''HG'' 3.5.1; <b class="b3">οἱ ἐν ταῖς</b> πόλεσι προστάντες Th.3.82; τῷ προεστῶτι καὶ ἄρχοντι [[Plato|Pl.]]''[[Republic|R.]]'' 428e.<br><span class="bld">2</span> in various relations, [[govern]], [[direct]], <b class="b3">οὐκ ὀρθῶς σεωυτοῦ προέστηκας</b> [[you]] do not [[manage]] yourself well, [[Herodotus|Hdt.]]2.173; π. τῆς μεταβολῆς Th.8.75; τοῦ ἱεροῦ X.''HG''3.2.31; τοῦ ἑαυτοῦ βίου Id.''Mem.''3.2.2; τοῦ πράγματος D.30.18; προεστήξομαι τῆς χωνεύσεως ''PCair.Zen.''481.9 (iii B. C.); [[ἐργασία]]ς, [[τέχνη]]ς, Plu.''Per.''24, Ath.13.612a; π. ἐνδόξου καὶ καλῆς αἱρέσεως ''OGI''219.3 (Ilium, iii B. C.).<br><span class="bld">3</span> [[stand before]] so as to [[guard]], οἱ δορυφόροι Μασίστεω προέστησαν [[Herodotus|Hdt.]]9.107, cf. E. ''Heracl.''306, etc.: hence, [[support]], [[succour]], πρόστητ' ἀναγκαίας τύχης [[Sophocles|S.]]''[[Ajax|Aj.]]''803; <b class="b3">ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης</b> the [[champion]] of [[peace]], Aeschin.2.161; <b class="b3">πάντων προστᾶσα [δύναμις]</b> Pl.''Ti.''25b; <b class="b3">π. τινός</b> to [[be]] his [[protector]], ''GDI''1726.6 (Delph., ii B. C.), ''PFay.''13.5 (ii B. C.); τῆς ἐναντίας π. γνώμης Plb.5.5.8; τοῖσιν ἐχθροῖς προὐστήτην φόνου were the [[author]]s of…, S.''El.''980; <b class="b3">π. [νόσου]</b> [[Euripides|E.]]''[[Andromache|Andr.]]''221: abs., βέλεα… ἀρωγὰ προσταθέντα [[Sophocles|S.]]''[[Oedipus Tyrannus|OT]]''206(lyr.). | ||
}} | }} | ||
{{pape | {{pape | ||
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0726.png Seite 726]] (s. [[ἵστημι]]), vorstellen, | |ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0726.png Seite 726]] (s. [[ἵστημι]]), [[vorstellen]], [[an die Spitze stellen]], als Anführer zur Vertheidigung voranstellen, τινά, Il. 4, 156; ὃν ἡ [[πόλις]] ἀξιοῖ αὑτῆς προϊστάναι, Plat. Lach. 197 d; – τοὺς εὐκινητοτάτους ἑκατέρου τοῦ κέρατος προέστησε, Pol. 1, 33, 7, er stellte sie voran. – Im med. u. in den intrans. tempp. [[sich vorstellen]]; προστῆναί τινα, vor Einen, zu ihm [[herantreten]], Soph. El. 1370; τινί, Her. 1, 129; auch geistig, vor die Seele treten, ὥς μιν προστῆναι τοῦτο, 1, 86; häufiger sich an die Spitze stellen, als Vörsteher, Anführer über Etwas gesetzt sein, [[vorstehen]], [[regieren]], [[verwalten]], τινός, Her. 5, 49; οὐκ ὀρθῶς σεωυτοῦ προέστηκας, nicht recht beherrschest du dich selbst, 2, 173; οἱ [[προεστῶτες]], die [[Vorgesetzten]], [[Vorsteher]], 4, 79; τοῦ δήμου προεστάναι, Thuc. 6, 28. 8, 65 u. öfter. Vgl. noch Plat. οἱ φάσκοντες προεστάναι τῆς πόλεως καὶ ἐπιμελεῖσθαι, Gorg. 520 a; τῷ προεστῶτι καὶ ἄρχοντι, Rep. IV, 428 e; Folgende überall. Auch sich vor Einen zum Schutze hinstellen, ihn vertheidigen, sich seiner annehmen, τινός, Her. 9, 107; τὸν προστάντα τῆς εἰρήνης, Aesch. 2, 161; [[φίλων]], Plut. Dio 26; φίλοι, πρόστητ' ἀναγκαίας τύχης, Soph. Ai. 790, helfet gegen (aber ὣ τοῖσιν ἐχθροῖς προὐστήτην φόνου ist = den Mord bereiten, El. 968; u. Ai. 1112, ἦ σοὶ γὰρ [[Αἴας]] [[πολέμιος]] προὔστη [[ποτέ]], ist es = stand dir feindlich gegenüber); vgl. Eur. Androm. 221. – Das pass. προσταθέντα = προστάντα, Soph. O. R. 206. – Das med. auch im praes. u. aor. vor sich hinstellen, z. B. σκίπωνα, Her. 4, 172; für sich zum Vorsteher machen, προστησώμεθα Τύρταιον Plat. Legg. I, 629 a, u. Sp., wie Luc. Pisc. 23; προΐστασθαι τέχνης, Ath. XIII, 612 a, einer Kunst [[vorstehen]], sie [[betreiben]]; προέστασαν τῆς ἐναντίας γνώμης, Pol. 5, 5, 8, sie standen an der Spitze der Meinung, vertraten diese, προΐσταται τουτονὶ αὑτῆς, sie macht diesen zu ihrem Vormunde, Dem. 59, 38; dah. [[vorziehen]], Plat. Rep. VII, 531 b; aber προστησάμενος τούτους, Dem. 46, 9, ist = nachdem er diese hat vor sich hintreten lassen, sich hinter sie gesteckt hat, also [[vorschieben]]; daher auch vorschützen, τὸ τῶν Ἀμφικτυόνων [[δόγμα]] προστησάμενοι, 5, 19; τοῦ ἀγῶνος τὴν πρὸς ἐμὲ ἔχθραν προΐσταται, 18, 15, u. sonst; προΐστασθαι ἀτυχίαν τῆς κακουργίας, Antiph. 2 γ 1. | ||
}} | |||
{{bailly | |||
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : prés., impf.</i> προΐστην, <i>f.</i> προστήσω, <i>ao.</i> προέστησα, <i>p. contr.</i> [[προὔστησα]] ; <i>pf.</i> προέστηκα, <i>p. contr.</i> [[προὔστηκα]]) mettre en avant, placer en tête : τινα μάχεσθαι IL mettre qqn en avant pour combattre;<br /><b>II.</b> <i>intr. (aux temps suiv. : ao.2</i> προέστην, <i>p. contr.</i> [[προὔστην]], <i>pf.</i> προέστηκα, <i>pqp.</i> προειστήκειν);<br /><b>1</b> se placer en face de : τινί <i>ou</i> τινα, se placer devant qqn ; <i>avec idée d'hostilité</i> se dresser en face de, τινι ; <i>fig.</i> se présenter (à l'esprit);<br /><b>2</b> [[se placer devant pour protéger]], [[protéger]], [[défendre]] : τινός qqn ; <i>ou avec le gén. de l'objet contre lequel on protège</i> : ἀναγκαίας τύχης SOPH protéger contre les rigueurs de la fortune;<br /><b>3</b> [[se placer à la tête de]] ; <i>à l'ao. et au pf.</i> être à la tête de : τοῦ δήμου THC du peuple ; οἱ τοῦ δήμου προεστηκότες THC les premiers de la cité ; οἱ [[ἐν]] ταῖς πόλεσι προστάντες THC les premiers citoyens dans les villes ; <i>en mauv. part</i> être le meneur, le chef d'un parti de conjurés ; présider à : τῆς εἰρήνης ESCHN à la paix ; φόνου SOPH à un meurtre ; <i>fig.</i> gouverner (sa vie, <i>etc.</i>) gén.;<br /><i><b>Moy.</b></i> [[προΐσταμαι]] (<i>impf.</i> προϊστάμην, <i>f.</i> προστήσομαι, <i>ao.</i> προεστησάμην);<br /><b>I.</b> [[placer devant soi]], acc. ; <i>fig.</i> :<br /><b>1</b> [[mettre à sa tête]], acc.;<br /><b>2</b> mettre devant soi pour se protéger : τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα LUC alléguer les décrets des Amphictyons;<br /><b>3</b> [[se proposer]] : τινα [[παράδειγμα]] LUC qqn comme modèle;<br /><b>II.</b> [[mettre en avant]], [[mettre en relief]], [[en évidence]] : τοῦ ἀγῶνος τὴν πρὸς ἐμὲ ἐχθρὰν προΐσταται DÉM il met ainsi en évidence comme motif réel de cette lutte sa haine contre moi.<br />'''Étymologie:''' [[πρό]], [[ἵστημι]]. | |||
}} | |||
{{elnl | |||
|elnltext=προ-ΐστημι, sigm. aor. προύστησα en προέστησα, med. προυστησάμην en προεστησάμην, stamaor. προύστην en προέστην; aor. pass. προεστάθην; perf. προέστηκα, plqperf. προειστήκειν met acc., causat. (praes., fut., en sigm. aor. προύστησα, προυστησάμην, en aor. pass. προυστάθην) [[vooraan stellen]], [[vooraan plaatsen]] (act. en med.):; οἶον προστήσας πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι omdat ik je in je eentje vooraan heb opgesteld om als voorvechter van de Grieken met de Trojanen te strijden Il. 4.156; π. τὰ ἅρματα de strijdwagens vooraan opstellen Xen. Hell. 4.1.18; ter bescherming, pass..; βέλεα... ἀρωγὰ προσταθέντα pijlen die als hulp ter bescherming geboden worden Soph. OT 206; [[ervoor plaatsen]]:; σκίπωνα π. een staf voor (de deur) zetten Hdt. 4.172.2; [[naar voren brengen]]:. προστησώμεθα... Τύρταιον laten we Tyrtaeus als voorbeeld nemen Plat. Lg. 629a; τί τάδε προυστήσω λόγῳ; waarom heb je dat naar voren gebracht in je betoog? Eur. Cycl. 319. aan het hoofd stellen (van), als leider kiezen (van) (med.): met acc. en gen..; ἕνα τινὰ ἀεὶ δῆμος εἴωθεν... προίστασθαι ἑαυτοῦ het volk heeft de gewoonte steeds één enkele figuur als zijn leider aan te stellen Plat. Resp. 565c; προΐσταται Στέφανον... αὐτῆς zij kiest Stephanos als haar legale beschermheer Apollod. [Dem.] 59.37; overdr..; ὦτα τοῦ νοῦ προστησάμενοι omdat ze hun oren de leiding geven over hun verstand (d.w.z. wat ze horen stellen boven wat ze denken) Plat. Resp. 531b; overdr. [[voorop stellen]] (in), [[het belangrijkste maken]] (van):. τοῦτο προστήσασθαι τοῦ ἑαυτοῦ βίου dat in zijn leven vooropstellen Plat. Resp. 599a; τοῦ μὲν ἀγῶνος ὅλου τὴν πρὸς ἔμ’ ἔχθραν προΐσταται zijn persoonlijke vijandschap jegens mij laat hij de boventoon voeren in dit hele proces Dem. 18.15. med.-pass. (praes., stamaor. προέστην, perf. προέστηκα), meestal met dat. voor... gaan staan:; ἦ σοὶ γὰρ Αἴας πολέμιος προὔστη ποτέ; heeft Aias zich dan ooit vijandig opgesteld tegenover jou? Soph. Ai. 1133; met acc. smeken:; ἡ σε πολλά... προυστην ik die u vaak gesmeekt heb Soph. El. 1378; overdr. beschermen: met gen.. πρόστητ’ ἀναγκαίας τύχης bescherm mij tegen het onafwendbare lot Soph. Ai. 803. aan het hoofd gaan staan: abs. subst. ptc..; οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες degenen die in de steden aan de macht waren gekomen Thuc. 3.82.8; meestal perf. [[aan het hoofd staan]] (van), [[de leiding hebben]] (over); met gen..; τῶν Σκυθέων οἱ προεστεῶτες de leiders van de Skythen Hdt. 4.79.5; οὐδὲν ὅμοιόν ἐστι χοροῦ τε καὶ στρατεύματος προεστάναι het is zeker niet hetzelfde leider van een koor of van een leger te zijn Xen. Mem. 3.4.3; οὐκ ὀρθῶς σεωυτοῦ προέστηκας u leidt uzelf niet op de juiste manier Hdt. 2.173.2; τοῦ ἑαυτοῦ βίου καλῶς προεστηκέναι goed leiding geven aan zijn eigen leven Xen. Mem. 3.2.2; abs..; οἱ προεστηκότες ἐν ταῖς πόλεσι de leidende figuren in de stad Xen. Hell. 3.5.1; overdr. [[overtreffen]]:. πάντων... προστᾶσα εὐψυχίᾳ allen in dapperheid overtreffend Plat. Tim. 25b. | |||
}} | |||
{{elru | |||
|elrutext='''προΐστημι:'''<br /><b class="num">1</b> (impf. προΐστην, fut. προστήσω, aor. 1 προέστησα - стяж. [[προὔστησα]], pf. [[προέστηκα]] - стяж. [[προὔστηκα]]; med.: impf. προϊστάμην, fut. προστήσομαι, aor. 1 προεστησάμην) [[ставить впереди]] или [[ставить во главе]] (τινὰ τοῦ κέρατος Polyb.; τινὰ τῆς πόλεως Plat.; τινὰ Τρωσὶ μάχεσθαι Hom.);<br /><b class="num">2</b> (формы как в 1) [[выставлять вперед]], [[выдвигать]]: προστησάμενος τὰ ἅρματα Xen. расставив впереди колесницы; π. τῆς ἐναντίας γνώμης Polyb. выдвигать противоположное мнение; [[καλῶν]] ἔργων προΐστασθαι NT творить добрые дела; προΐστασθαί τινα στρατηγόν Dem. назначать кого-л. своим полководцем;<br /><b class="num">3</b> (aor. 2 προέστην, pf. [[προέστηκα]], ppf. προειστήκειν) [[становиться впереди]], [[представать]] (τινί Her. и τινά Soph.): ἦ σοὶ [[πολέμιος]] προὔστη [[ποτέ]]; Soph. разве (Эант) представал когда-л. перед тобой как враг?; ὡς δέ μιν προστῆναι [[τοῦτο]] Her. (говорят, что) когда это вспомнилось ему;<br /><b class="num">4</b> (формы как в 1) [[заслонять собой]], [[становиться на защиту]], [[защищать]]: π. τινός Her., Plut. защищать кого-л.; π. ἀναγκαίας τύχης Soph. защищать от роковой судьбы; πρὸ τοῦ φωτὸς προστησάμενος τὸν χεῖρα Arst. заслонившись рукой от света; προστήσασθαί τινα [[αὑτοῦ]] Dem. взять кого-л. себе в заступники (опекуном); τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Dem. сослаться в свою защиту на амфиктионийские положения;<br /><b class="num">5</b> (формы как в 3) [[становиться во главе]] (τῆς πόλεως Plat.): οἱ ἐν ταῖς πόλεσι προστάντες Thuc. первые граждане (руководящие лица) городов; οἱ [[προεστῶτες]], ион. [[προεστεῶτες]] Her., Thuc. [[руководители]], [[старейшины]]; οἱ τοῦ δήμου προεστηκότες Thuc. и προϊστάμενοι Plut. вожди народа; τοῖς ἐχθροῖς π. φόνου Soph. нести смерть врагам; προειστήκει (τῶν ταραξάντων) [[Καλλίμαχος]] Xen. во главе мятежников стал Каллимах; π. [[ἑαυτοῦ]] [[ὀρθῶς]] Her. или [[καλῶς]] Xen. хорошо вести себя;<br /><b class="num">6</b> (формы как в 3) [[ставить впереди]] или [[ставить выше]], [[предпочитать]] (τὰ [[ὦτα]] τοῦ νοῦ Plat.);<br /><b class="num">7</b> (формы как в 3) [[опережать]], [[превосходить]] (τινὸς εὐψυχίᾳ Plat.). | |||
}} | }} | ||
{{ls | {{ls | ||
|lstext='''προΐστημι''': μέλλ. -στήσω· ἀόρ. α΄ προὔστησα, μετοχ. προστήσας, ἀπαρ. προστῆσαι. Α. Μεταβατικὸν ἐνεργείας ἐν τοῖς χρόνοις τούτοις ὡς καὶ ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ μέσ. ἀορ. α΄, [[ἵστημι]], στήνω [[ἔμπροσθεν]], προστήσας [σε] πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι μάχεσθαι Ἰλ. Δ. 156 ([[οὐδαμόθι]] [[ἄλλοθι]] παρ’ Ὁμ.)· | |lstext='''προΐστημι''': μέλλ. -στήσω· ἀόρ. α΄ προὔστησα, μετοχ. προστήσας, ἀπαρ. προστῆσαι. Α. Μεταβατικὸν ἐνεργείας ἐν τοῖς χρόνοις τούτοις ὡς καὶ ἐν τῷ ἐνεστ. καὶ μέσ. ἀορ. α΄, [[ἵστημι]], στήνω [[ἔμπροσθεν]], προστήσας [σε] πρὸ Ἀχαιῶν Τρωσὶ μάχεσθαι μάχεσθαι Ἰλ. Δ. 156 ([[οὐδαμόθι]] [[ἄλλοθι]] παρ’ Ὁμ.)· μετὰ γεν., τοῦ παιδός… τὸ [[σῶμα]] προστήσαντες, [ὁ μὲν ἐκωλύθη] τοῦ σκοποῦ τυχεῖν κτλ. Ἀντιφῶν Τετραλογ. Β΄, β, 4, πρβλ. Πολύβ. 1. 33, 7. 2) [[ἐφίστημι]], στήνω [[ὑπεράνω]], ὃν ἡ [[πόλις]] ἀξιοῖ αὑτῆς προϊστάναι Πλάτ. Λάχ. 197D, πρβλ. Πολύβ. 1. 33, 7. 3) ἐκθέτω [[δημοσίᾳ]], Δίων Χρυσ. 1. 286. ΙΙ. Μέσ., κατὰ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ ἀορ. α΄, θέτω τινὰ πρὸ [[ἐμαυτοῦ]], [[ἐκλέγω]] τινὰ ὡς ἀρχηγόν μου, Ἡρόδ. 1. 123., 4. 80· μετὰ γενικ., προΐστασθαι τουτονὶ [[ἑαυτοῦ]] Πλάτ. Πολ. 565C, πρβλ. 442Α, 599Α, Δημ. 1357. 25· σφῶν αὐτῶν προὐστήσαντο Κηφίσιον τιμωρὸν γενέσθαι Ἀνδοκ. 18. 11· στρατηγόν τινα τοῦ πολέμου προστήσεσθε Δημ. 1432. 14. 2) θέτω τι πρὸ [[ἐμαυτοῦ]], θέτω ἐνώπιον μου, σκίπωνα προστήσασθαι Ἡρόδ. 4. 172· τὰ ἅρματα Ξεν. Ἑλλ. 4. 1, 18· τὴν χεῖρα, [[οὕτως]] [[ὥστε]] νὰ [[σκιάζω]] τοὺς ὀφθαλμούς, Ἀριστ. Προβλ. 31. 28. 3) μεταφορ., [[προβάλλω]] ὡς δικαιολογίαν ἢ πρόφασιν, τί τόδε προὐστήσω λόγῳ; Εὐρ. Κύκλ. 319· τὰ τῶν Ἀφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Δημ. 62. 4, κτλ.· μετὰ γεν., τὴν ἀτυχίαν τῆς κακουργίας προΐστασθαι Ἀντιφῶν 118. 1· τοῦ ἀγῶνος τὴν πρὸς ἐμὲ ἔχθραν προΐσταται Δημ. 230. 9. 4) προστησώμεθα [[γοῦν]] Τυρταῖον, ἂς φέρωμεν ὡς [[παράδειγμα]] τὸν Τυρταῖον, ἂς μνημονεύσωμεν τὰ ἔπη [[αὐτοῦ]] πρὸς ὑποστήριξιν τῶν λόγων ἡμῶν, Πλάτ. Νόμ. 629Α. 5) προτιμῶ, [[μᾶλλον]] ἐκτιμῶ, ὑπέρτερον [[νομίζω]], τὰ ὦτα τοῦ νοῦ προστήσασθαι ὁ αὐτ. ἐν Πολ. 531Β. Β. Παθ., μετ’ ἀορ. β΄ ἐνεργ. προὔστην: πρκμ. προέστηκα, β΄ πληθ. προέστατε Ἡρόδ. 5. 49· ἀπαρ. προεστάναι, μετοχ. προεστὼς (ἴδε κατωτ.)· ― ἀόρ. παθ. προεστάθην, ἴδε κατωτ. ΙΙ. 3. Προβάλλω ἐμαυτόν, [[παρουσιάζομαι]], [[προσέρχομαι]], Δημ. 1393. 19. 2) μετ’ αἰτ., [[πλησιάζω]], ἥ σε… λιπαρεῖ προὔστην χερὶ Σοφ. Ἠλ. 1378· προστῆναι μέσην τράπεζαν ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 580· ― ἐν Ἡροδ. 1. 86, 129, διορθοῦται προσστῆναι. 3) μετὰ δοτ., ἵσταμαι [[ἔμπροσθεν]], ἐνώπιον, κατέναντί τινος, σοὶ γὰρ [[Αἴας]] [[πολέμιος]] προὔστη ποτὲ Σοφ. Αἴ. 1133· ― παρ’ Ἡροδ. 1. 129, διορθοῦται προσστάς. 4) ἵσταμαι δημοσίως, εἶμαι δημοσία, [[πόρνη]], Αἰσχίν. Ἐπιστ. 7, πρβλ. Κλήμ. Ἀλ. 524. ΙΙ. μετὰ γεν., εἶμαι τεθειμένος [[ὑπεράνω]], ἐπὶ κεφαλῆς τινος, εἶμαι ἡ [[κυρία]] [[δύναμις]] τῆς Ἑλλάδος Ἡρόδ. 1. 69., 5. 49. τῶν Ἀρκάδων ὁ αὐτ. 6. 74· ― [[μάλιστα]], εἶμαι ἐπὶ κεφαλῆς μερίδος πολιτικῆς, ἐνεργῶ ὡς ἄρχων, ὡς [[ἡγεμών]], τῶν παραλίων, τῶν ἐκ τοῦ πεδίου ὁ αὐτ. 1. 59· τοῦ δήμου 3. 82, πρβλ. Ἀριστοφ. Σφ. 419, Θουκ. 3. 70, Λυσ. 130. 20· τῆς πόλεως Θουκ. 2. 65· πρ. αὐτῶν, εἶμαι ὁ [[ἀρχηγός]], Ξεν. Ἀν. 5. 10, 9, πρβλ. Ἀπομν. 3. 4, 3· πρ. τῶν πολιτειῶν Λυσ. 171. 40, κτλ.· [[ἐντεῦθεν]] ἀπολ., οἱ προεστῶτες, Ἰων. -εῶτες, οἱ πρῶτοι, πρωτεύοντες τῶν μερίδων, ἀρχηγοί, Ἡρόδ. 4. 79, Θουκ. 3. 11, κτλ.· [[οὕτως]], οἱ προεστηκότες ἐν ταῖς πόλεσι Ξεν. Ἑλλ. 3. 5, 1· οἱ μὲν [ἐν;] ταῖς πόλεσι προστάντες Θουκ. 3. 82· τῷ προεστῶτι καὶ ἄρχοντι Πλάτ. Πολ. 428Ε. 2) ἐν ποικίλαις σχέσεσι, κυβερνῶ, [[διευθύνω]], διοικῶ, οὐκ ὀρθῶς [[σεωυτοῦ]] προέστηκας, δὲν κυβερνᾷς [[καλῶς]] σεαυτόν, Ἡρόδ. 2. 173· πρ. τῆς μεταβολῆς Θουκ. 8. 75· τοῦ ἱεροῦ Ξεν. Ἑλλ. 3. 2, 31· τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου ὁ αὐτ. ἐν Ἀπομν. 3. 2, 2· τοῦ πράγματος Δημ. 869. 2· ἐργασίας, τέχνης, κτλ. Πλουτ. Περικλ. 24, Ἀθήν. 612Α, κτλ. 3) ἵσταμαι ἔμπροσθέν τινος [[ὥστε]] νὰ φυλάττω αὐτόν, οἱ δορυφόροι Μασίστεω προέστησαν Ἡρόδ. 9. 107, πρβλ. Εὐρ. Ἡρακλ. 306, κτλ.· [[ἐντεῦθεν]], = προστάτης γενέσθαι, πρόστητ’ ἀναγκαίας τύχης Σοφ. Αἴ. 803· ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης, ὁ [[πρόμαχος]] τῆς εἰρ., Αἰσχίν. 49. 41· πρ. τινος, εἶμαι ὁ προστάτης τινός, Ἀνέκδ. Δέλφ. 17· πρ. τῆς ἐναντίας γνώμης Πολύβ. 5. 5. 8. ― οὕτω, τοῖσιν ἐχθροῖς προὐστήτην φόνου, ἦσαν οἱ ἐργάται του…, Σοφ. Ἠλ. 980· πρ. νόσου Εὐρ. Ἀνδρ. 221, [[ἔνθα]] ἴδε Musgr. ― βέλεα… ἀρωγὰ προσταθέντα Σοφ. Ο. Τ. 206 ([[ἔνθα]] ὁ Δινδ. προσταχθέντα, ἀλλὰ πρβλ. ἐστάθην [[αὐτόθι]] 1463, παρεστάθην 911). 4) ὑπερτερῶ, [[ὑπερβαίνω]], πάντων εὐψυψίᾳ Πλάτ. Τίμ. 25Β. ― Καθ’ Ἡσύχ.: «προϊσταμένη· προβαλλομένη» καὶ «προΐσταται· ἐπιπολάζει. ― Ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σ. 28. | ||
}} | }} | ||
{{Autenrieth | {{Autenrieth | ||
| Line 26: | Line 32: | ||
}} | }} | ||
{{Thayer | {{Thayer | ||
|txtha=2nd aorist infinitive προστῆναι; [[perfect]] participle προεστώς; [[present]] [[middle]] προισταμαι; from [[Homer]], Iliad 4,156 | |txtha=2nd aorist infinitive προστῆναι; [[perfect]] participle προεστώς; [[present]] [[middle]] προισταμαι; from [[Homer]], Iliad 4,156 down;<br /><b class="num">1.</b> in the transitive tenses to [[set]] or [[place]] [[before]]; to [[set]] [[over]].<br /><b class="num">2.</b> in the [[perfect]] pluperfect and 2nd aorist [[active]] and in the [[present]] and [[imperfect]] [[middle]] a. to be [[over]], to [[superintend]], [[preside]] [[over]] (A. V. [[rule]]) (so from [[Herodotus]] down): to be a [[protector]] or [[guardian]]; to [[give]] [[aid]] ([[Euripides]], [[Demosthenes]], [[Aeschines]], [[Polybius]]): A. V. to [[rule]]; cf. Fritzsche at the [[passage]]; Stuart, [[commentary]], excurs. xii.)).<br /><b class="num">c.</b> to [[care]] for, [[give]] [[attention]] to: [[with]] a genitive of the [[thing]], [[καλῶν]] ἔργων, Kypke and Lösner; ([[some]] (cf. R. V. marginal [[reading]]) would [[render]] these [[two]] examples [[profess]] [[honest]] occupations ([[see]] [[ἔργον]], 1); [[but]] cf. [[ἔργον]], 3, p. 248b [[middle]] and Field, Otium Norv. pars iii, at the [[passage]] cited). | ||
}} | |||
{{grml | |||
|mltxt=ΝΜΑ [[ἵστημι]]<br /><b>μέσ.</b> [[προΐσταμαι]]<br />[[είμαι]] επικεφαλής, [[αρχηγεύω]] (α. «προΐσταται στις ανασκαφές» β. «οὗτοι γὰρ [[μάλιστα]] προειστήκεισαν τῆς μεταβολῆς», <b>Θουκ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br />α) (η μτχ. αρσ. και θηλ. μέσ. ενεστ. ως ουσ.) ο [[προϊστάμενος]], <i>η προϊσταμένη</i><br />ο επικεφαλής, αυτός που διευθύνει («[[προϊστάμενος]] υπηρεσίας»)<br />β) <b>το θηλ. ως ουσ.</b> η επικεφαλής του βοηθητικού προσωπικού τμήματος νοσοκομείου ή άλλου νοσηλευτικού ιδρύματος<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br /><b>παθ.</b> [[υπερασπίζω]], [[προστατεύω]] («χηρῶν καὶ ὀρφανῶν πρόστητε», Μηναί.)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στήνω]] [[μπροστά]] ως πρόμαχο («τοὺς εὐκινητοτάτους ἑκατέρου τοῦ κέρατος προέστηκε», <b>Πολ.</b>)<br /><b>2.</b> [[κάνω]] κάποιον αρχηγό («ὅν ἡ [[πόλις]] ἀξιοῖ αὑτῆς προϊστάναι», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>3.</b> [[εκθέτω]] [[δημόσια]]<br /><b>4.</b> (το ενεργ. με παθ. σημ.) [[είμαι]] [[αρχηγός]] πολιτικής μερίδας<br /><b>5.</b> <b>μέσ.</b> α) [[εκλέγω]] κάποιον ως αρχηγό («ὡς χρὴ Κῡρον προστησαμένους τὸν Ἀστυάγεα παῦσαι τῆς βασιληΐης», <b>Ηρόδ.</b>)<br />β) [[θέτω]] ενώπιόν μου («προστησάμενος τὰ ἅρματα», <b>Ξεν.</b>)<br />γ) [[προβάλλω]] ως [[δικαιολογία]], [[προφασίζομαι]] («τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι», <b>Δημοσθ.</b>)<br />δ) [[θεωρώ]] ανώτερο, [[προτιμώ]] («ὦτα τοῦ νοῦ προστησάμενοι», <b>Πλάτ.</b>)<br />ε) [[ιδρύω]] [[κάτι]] [[πριν]] από [[άλλο]]<br />στ) [[δηλώνω]], [[φανερώνω]]<br />ζ) [[φέρω]] ως [[παράδειγμα]] για να στηρίξω τους λόγους μου («προστησώμεθα γοῦν Τυρταῖον», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>παθ.</b> α) [[κυβερνώ]], [[διοικώ]]<br />β) [[υπερτερώ]], [[υπερβαίνω]] («πάντων... προστᾱσα εὐψυχίᾳ καὶ τέχναις ὅσαι κατὰ πόλεμον», <b>Πλάτ.</b>)<br />γ) [[προσέρχομαι]], [[παρουσιάζομαι]]<br />δ) [[πλησιάζω]] («ἤ σε... λιπαρεῖ προύστην χερί», <b>Σοφ.</b>)<br />ε) [[στέκομαι]] ενώπιον κάποιου ως [[εχθρός]]<br />στ) [[είμαι]] [[πόρνη]]<br /><b>7.</b> (το αρσ. πληθ. μτχ. παρακμ. ή αορ. β' ως ουσ.) <i>οἱ προεστῶτες</i>, ιων. τ. <i>προειστεῶτες</i> και <i>οἱ προστάντες</i><br />οι πολιτικοί αρχηγοί<br /><b>8.</b> <b>φρ.</b> α) «[[προΐστημι]] φόνου» — [[προετοιμάζω]] τον φόνο κάποιου<br />β) «[[προΐστημι]] ἐναντίαν γνώμην» — [[εκπροσωπώ]] την αντίθετη [[γνώμη]]. | |||
}} | |||
{{lsm | |||
|lsmtext='''προΐστημι:''' μέλ. <i>-στήσω</i>, αόρ. αʹ [[προὔστησα]], μτχ. <i>προστήσας</i>, απαρ. <i>προστῆσαι</i>·<br /><b class="num">Α.</b> Μτβ. σε αυτούς τους χρόνους, [[καθώς]] επίσης σε ενεστ. και Μέσ. αόρ. αʹ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[στήνω]] από [[πριν]] ή [[εμπρός]], <i>προστήσας</i> (<i>σε</i>) <i>Τρωσὶ μάχεσθαι</i>, σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> [[στήνω]], [[τοποθετώ]] πάνω από τους άλλους, με γεν., σε Πλάτ.<br /><b class="num">II. 1.</b> Μέσ., [[κυρίως]] στον αόρ. αʹ, [[τοποθετώ]] κάποιον [[μπροστά]] μου, [[εκλέγω]] κάποιον ως αρχηγό, σε Ηρόδ.· με γεν., προΐσασθαι τουτονὶ [[ἑαυτοῦ]], [[θέτω]] κάποιον ως οδηγό μου, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[τοποθετώ]] [[εμπρός]] μου, [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], σε Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> μεταφ., [[τοποθετώ]] [[μπροστά]], [[προβάλλω]] ως [[δικαιολογία]], [[προφασίζομαι]], τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι, σε Δημ.· με γεν., [[χρησιμοποιώ]] ένα [[πράγμα]] ως [[πρόφαση]] για [[κάτι]] [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">4.</b> [[προτιμώ]], [[εκτιμώ]] κάποιον ανώτερο από κάποιον [[άλλο]], <i>τινά τινος</i>, σε Πλάτ. <b>Β.</b> Παθ., με Ενεργ. αόρ. βʹ [[προὔστην]], παρακ. <i>προέστηκα</i>, Ιων. βʹ πληθ. [[προέστατε]], απαρ. <i>προεστάναι</i>, μτχ. [[προεστώς]], Παθ. αόρ. αʹ <i>προεστάθην</i>·<br /><b class="num">I. 1.</b> [[τοποθετώ]] τον εαυτό μου [[μπροστά]], [[στέκομαι]] [[μπροστά]], σε Δημ.<br /><b class="num">2.</b> με αιτ., [[πλησιάζω]], σε Σοφ.<br /><b class="num">3.</b> με δοτ., [[στέκομαι]] [[μπροστά]], [[απέναντι]], ή [[αντιμετωπίζω]] τον [[άλλο]], στον ίδ.<br /><b class="num">II.</b> με γεν., είμαι τοποθετημένος [[επάνω]], είμαι η κύρια [[δύναμη]], <i>τῆς Ἑλλάδος</i>, τῶν Ἀρκάδων, σε Ηρόδ.· είμαι στην [[κορυφή]] της συντροφιάς, [[ενεργώ]] ως [[αρχηγός]] ή [[οδηγός]], <i>τῶνπαράλων</i>, τῶν ἐκ τοῦ πεδίου, στον ίδ.· <i>τοῦ δήμου</i>, σε Θουκ.· απ' όπου απόλ., <i>οἱ προεστῶτες</i>, Ιων. <i>-εῶτες</i>, οδηγοί, αρχηγοί, ηγέτες, σε Ηρόδ., Θουκ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> δηλώνει ποικίλες σχέσεις, [[κυβερνώ]], [[διευθύνω]], [[διοικώ]], οὐκ [[ὀρθῶς]] [[σεωυτοῦ]] προέστηκας, δεν κυβερνάς [[καλά]] τον εαυτό [[σου]], σε Ηρόδ.· προέστηκα τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου, σε Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> [[στέκομαι]] [[μπροστά]] έτσι ώστε να [[οδηγώ]] αυτόν, σε Ηρόδ.· <i>πρόστητε τύχης</i>, ο [[υπερασπιστής]] μας ενάντια στη [[μοίρα]], σε Σοφ.· <i>ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης</i>, [[προστάτης]] της ειρήνης, σε Αισχίν.· επίσης, <i>προὐστήτην φόνου</i>, ήταν πρωτεργάτες του φονικού, σε Σοφ.· απόλ., <i>βέλεα ἀρωγὰ προσταθέντα</i>, στον ίδ. | |||
}} | |||
{{mdlsj | |||
|mdlsjtxt=fut. -στήσω aor1 [[προὔστησα]] [[part]]. προστήσας inf. προστῆσαι<br />A. Causal in these tenses, as also in pres. and aor1 mid., to set [[before]] or in [[front]], προστήσας [σε] Τρωσὶ μάχεσθαι Il.<br /><b class="num">2.</b> to set [[over]] others, c. gen., Plat.<br /><b class="num">II.</b> Mid., [[mostly]] in aor1, to put [[another]] [[before]] [[oneself]], [[choose]] as one's [[leader]], Hdt.: c. gen., προΐστασθαι τουτονὶ [[ἑαυτοῦ]] to [[take]] as one's [[leader]], Plat.<br /><b class="num">2.</b> to put [[before]] one, put in [[front]], Hdt., etc.<br /><b class="num">3.</b> metaph. to put [[forward]] as a [[pretence]], use as a [[screen]], τὰ τῶν Ἀμφικτυόνων δόγματα προστήσασθαι Dem.; c. gen. to use one [[thing]] as a [[pretext]] for [[another]], Dem.<br /><b class="num">4.</b> to [[prefer]], [[value]] one [[above]] [[another]], τινά τινος Plat.<br />B. Pass., with aor2 act. [[προὔστην]]: perf. προέστηκα, ionic 2nd pl. [[προέστατε]], inf. προεστάναι, [[part]]. προεστώς: aor1 [[pass]]. προεστάθην:—3 to put [[oneself]] [[forward]], [[come]] [[forward]], Dem.<br /><b class="num">2.</b> c. acc. to [[approach]], Soph.<br /><b class="num">3.</b> c. dat. to [[stand]] [[before]] or [[face]] [[another]], Soph.<br /><b class="num">II.</b> c. gen. to be set [[over]], be the [[chief]] [[power]], τῆς Ἑλλάδος, τῶν Ἀρκάδων Hdt.:— to be at the [[head]] of a [[party]], act as [[chief]] or [[leader]], τῶν παράλων, τῶν ἐκ τοῦ πεδίου Hdt.; τοῦ δήμου Thuc.: [[hence]] absol., οἱ προεστῶτες, ionic -εῶτες, the [[leading]] men, chiefs, leaders, Hdt., Thuc., etc.<br /><b class="num">2.</b> in [[various]] relations, to [[govern]], [[direct]], [[manage]], οὐκ [[ὀρθῶς]] [[σεωυτοῦ]] προέστηκας you do not [[manage]] [[yourself]] well, Hdt.; πρ. τοῦ [[ἑαυτοῦ]] βίου Xen.<br /><b class="num">3.</b> to [[stand]] [[before]] so as to [[guard]] him, Hdt.; πρόστητε τύχης be our [[defence]] [[against]] [[fortune]], Soph.; ὁ προστὰς τῆς εἰρήνης the [[champion]] of [[peace]], Aeschin.;—also, προὐστήτην φόνου were the authors of [[death]], Soph.:—absol., βέλεα ἀρωγὰ προσταθέντα Soph. | |||
}} | |||
{{Chinese | |||
|sngr='''原文音譯'''：prosthmi 普羅-衣士帖米<br />'''詞類次數'''：動詞（8）<br />'''原文字根'''：前-站起 相當於： （[[קָרָא]]‎）<br />'''字義溯源'''：站在前面，管理，治理，作，提供，轄制，注意，從事；由（[[πρό]]）*=前）與（[[ἵστημι]]）*=站）組成<br />'''出現次數'''：總共（8）；羅（1）；帖前（1）；提前（4）；多（2）<br />'''譯字彙編'''：<br />1） 管理（3） 提前3:4； 提前3:5； 提前3:12；<br />2） 提供（1） 多3:14；<br />3） 作（1） 多3:8；<br />4） 管理的（1） 提前5:17；<br />5） 治理的（1） 羅12:8；<br />6） 治理（1） 帖前5:12 | |||
}} | }} | ||