View source for τμήμα

{{grml
|mltxt=το / [[τμῆμα]], -ήματος, ΝΜΑ, και δωρ. τ. τμᾱμα, -άματος, Α<br /><b>1.</b> [[τεμάχιο]], [[κομμάτι]]<br /><b>2.</b> [[υποδιαίρεση]], [[μέρος]] ενός συνόλου (α. «μεγάλο [[τμήμα]] του δάσους κάηκε» β. «τὰ τῆς οἰκουμένης τμήματα», <b>Γρηγ. Ναζ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>μαθ.</b> το επακριβώς καθορισμένο [[μέρος]] μιας ευθείας, μιας επιφάνειας, ενός στερεού ή, γενικά, ενός συνόλου<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «[[τμήμα]] κυκλικό» ή «[[τμῆμα]] κύκλου»<br /><b>μαθημ.</b> το [[μέρος]] της επιφάνειας του κύκλου που ορίζεται από ένα [[τόξο]] της περιφέρειάς του και της αντίστοιχης χορδής<br />β) «[[τμήμα]] σφαιρικό» ή «[[τμῆμα]] σφαίρας» — το [[μέρος]] της σφαίρας το οποίο αποσπάται από ένα τέμνον επίπεδο ή περιλαμβάνεται [[μεταξύ]] δύο παράλληλων επιπέδων<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[κλάδος]] δημόσιας ή ιδιωτικής υπηρεσίας ο [[οποίος]] επιτελεί συγκεκριμένο [[έργο]], [[καθώς]] και τα γραφεία στα οποία στεγάζεται, αλλ. [[τομέας]] (α. «[[τμήμα]] εσόδων και εξόδων της εφορίας» β. «[[τμήμα]] καταθέσεων της τράπεζας»)<br /><b>2.</b> <b>μουσ.</b> η [[υποδιαίρεση]] της οκτάβας σε έναν αριθμό ίσων [[μερών]] [[κατά]] τρόπο που να εξυπηρετεί τον καθορισμό του ακριβούς λόγου τών συνεχών διαστημάτων τα οποία απαρτίζουν μία [[κλίμακα]], [[είτε]] αυτά ονομάζονται μείζονες, ελάσσονες και ελάχιστοι τόνοι, όπως στη βυζαντινή [[μουσική]], [[είτε]] [[απλώς]] τόνοι και ημιτόνια, όπως στην ευρωπαϊκή<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «αστυνομικό [[τμήμα]]» ή, [[απλώς]], «[[τμήμα]]» — αστυνομική [[υπηρεσία]] της οποίας η [[δικαιοδοσία]] εκτείνεται σε μια συγκεκριμένη [[περιοχή]], [[καθώς]] και τα γραφεία στα οποία στεγάζεται<br />β) «εκλογικό [[τμήμα]]»<br />i) [[περιοχή]] που αντιστοιχεί σε ορισμένο αριθμό εκλογέων<br />ii) <b>συνεκδ.</b> ο [[χώρος]] όπου διεξάγεται η [[ψηφοφορία]] στην [[περιοχή]] αυτή [[κατά]] τις εκλογές<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[εγκοπή]], [[τραύμα]] («καὶ εἰ μέγα γε ἤ βαθύ τὸ [[τμῆμα]] ἤ ἀλγεινόν», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>αστρολ.</b> [[διαίρεση]] [[μεταξύ]] δύο ζωδιακών σημείων<br /><b>3.</b> <b>αστρον.</b> το 1/120 της διαμέτρου του κύκλου<br /><b>4.</b> [[κεφάλαιο]] βιβλίου.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> θ. <i>τμη</i>- του [[τέμνω]] (<b>βλ.</b> και λ. <i>τμή</i>-<i>γω</i>) <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>μα</i>].
}}