View source for οἴνη

{{LSJ1
|Full diacritics=οἴνη
|Medium diacritics=οἴνη
|Low diacritics=οίνη
|Capitals=ΟΙΝΗ
|Transliteration A=oínē
|Transliteration B=oinē
|Transliteration C=oini
|Beta Code=oi)/nh
|Definition=(A) (v. [[οἶνος]]), ἡ, old name for<br><span class="bld">A</span> the [[vine]], Hes.''Op.''572, ''Sc.''292; Διονύσου οἴνα E.''Ba.''535, cf. ''Ph.''229, ''Hyps.Fr.''58.4 (all lyr.), Moschio Trag.6.12; βοτρυώδεος οἴνης ''Epigr.Gr.''88.5; γάνος οἴνας ''IG''3.779.6; [[ἀδευκέας]] οἴνας Orph.''Fr.''282: once in Prose, Hecat.15J.<br><span class="bld">2</span> = [[οἶνος]], [[wine]], AP6.334 (Leon.), Nic.''Th.''622.<br /><br />(B), ἡ, the [[ace]] on [[dice]], Achae.56: Ion. [[proverb|prov.]], [[ἢ τρὶς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι]] = either thrice six or three aces Zen.4.23:—also [[οἶνος]], ὁ, Poll.7.204 ([[οἰνός]] codd.); and [[οἰνίζειν]]· <b class="b3">τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν</b>, [[Hesychius Lexicographus|Hsch.]] (Cf. OLat. oinos = [[unus]], Goth. ains, OE. án 'one'.)
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />[[cep de vigne]].<br />'''Étymologie:''' cf. [[οἶνος]].
}}
{{pape
|ptext=ἡ,<br><b class="num">1</b> <i>der [[Weinstock]]</i>; Hes. <i>O</i>. 572, 574, <i>Sc</i>. 292; also = [[ἄμπελος]]; [[später]] nicht mehr in [[dieser]] Bdtg [[gebraucht]], Hecat. bei Ath. II.35b.<br><b class="num">2</b> = [[οἶνος]]; Nic. <i>Al</i>. 162; Leon.Tar. 61 (IX.99), ἁλωή οἴνης.<br><b class="num">3</b> <i>das [[Aß]], [[unio]], die [[Zahl]] [[Eins]] auf den [[Würfeln]], Vetera Lexica</i>, in [[dieser]] Bdtg mit unus [[zusammenhangend]] und von [[οἶος]] [[herkommend]].
}}
{{elru
|elrutext='''οἴνη:''' дор. [[οἴνα]] ἡ<br /><b class="num">1</b> [[виноградная лоза]] Hes.;<br /><b class="num">2</b> [[вино]] Anth.
}}
{{ls
|lstext='''οἴνη''': (Α), (ἴδε [[οἶνος]]), ἡ, [[ἀρχαῖον]] ποιητ. [[ὄνομα]] τῆς ἀμπέλου, Ἡσ. Ἔργ. κ. Ἡμ. 570, Ἀσπ. Ἡρ. 292· ἀπαντῶν [[ἐνιαχοῦ]] παρὰ τοῖς [[μετέπειτα]] ποιηταῖς, Διονύσου οἴνα Εὐρ. Βάκχ. 535, Φοίν. 228 (ἀμφότερα λυρ. χωρία), πρβλ. Μοσχίωνα ἐν Στοβ. Ἐκλ. 1. 242· βοτρυώδεος οἴνης Ἑλλην. Ἐπιγράμμ. 88. 5· οἴνας [[γάνος]] 853. 6. 2) = [[οἶνος]], Ἀνθ. Π. 6. 334, Νικ. Θ. 622.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />[[οἴνη]], δωρ. τ. οἴνα, ἡ (Α)<br /><b>1.</b> η [[άμπελος]] («oἱ δ' ἐτρύγων οἴνας, δρεπάνας ἐν χερσίν ἔχοντες», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[οίνος]], [[κρασί]] («οἴνης σκύφον προτείνων», <b>Λυκόφρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[οἶνος]], [[κατά]] τα θηλ. σε -<i>η</i>].<br /> <b>(II)</b><br />[[οἴνη]], ἡ (Α)<br /><b>1.</b> ο [[αριθμός]] <i>ένα</i> στα ζάρια, ο [[άσσος]] («ἢ τρεῖς ἓξ ἢ τρεῖς οἶναι», ιων. παροιμ.)<br /><b>2.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]]) «οἴνας<br />τοὺς κύβους».<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[οἴνη]] ανάγεται σε εκφραστική ινδοευρωπαϊκή [[ρίζα]] με σημ. «[[μοναδικός]], [[μόνος]]» (<b>πρβλ.</b> [[οίος]]<i>), που διακρίνεται ως [[προς]] τη σημ. από τη [[ρίζα]] [i]sem</i> του <i>εἷς</i> «[[ένας]]», [[αλλά]], παρ' όλα αυτά, χρησιμοποιήθηκε σε πολλές ινδοευρωπαϊκές γλώσσες με σημ. «[[ένας]]»: λατ. <i>ū</i><i>nus</i> (<span style="color: red;"><</span> αρχ. λατ. <i>oino</i>-), αρχ. ιρλδ. <i>oen</i>, γοτθ. <i>ains</i>, γερμ. <i>ein</i>, αρχ. πρωσ. <i>ains</i>. Η μηδενισμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας μαρτυρείται στη Βαλτική και στη Σλαβική σε συνθ. σε <i>ino</i>- και σε παράγωγα (<b>πρβλ.</b> αρχ. σλαβ. <i>inokŭ</i> «[[μοναδικός]]»)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''οἴνη:''' Δωρ. οἴνα, ἡ ([[οἶνος]]),·<br /><b class="num">1.</b> [[αμπέλι]], σε Ησίοδ., Ευρ.<br /><b class="num">2.</b> [[οἶνος]], [[κρασί]], σε Ανθ.
}}
{{etym
|etymtx=(<b class="b3">-ή</b>?)<br />Grammatical information: f.<br />Meaning: [[the ace on a die]] (Achae., Zen.)<br />Other forms: [[οἰνός]] m. (Poll.)<br />Derivatives: <b class="b3">οἰνίζειν τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν</b>, [[οἰνῶντα]] (: <b class="b3">*οἰνάω</b>) [[μονήρη]] H.<br />Origin: IE [Indo-European] [286] <b class="b2">*h₁eino-</b> [[one]], [[alone]], or <b class="b2">*h₃eino-</b>.<br />Etymology: Old word for [[alone]], found in several languages as numeral: Lat. [[ūnus]] (OLat. [[oino]]), Celt., e.g. OIr. <b class="b2">óin</b>, Germ., e.g. Goth. [[ains]], NHG [[ein]], OPr. [[ains]], IE <b class="b2">*oino-s</b>. In Greek in this meaning the old form [[εἷς]] (s. v.) was retained. The changing accent-tradition [[οἴνη]]: [[οἰνός]] may be related to the substant. use; cf. Schwyzer 380. More forms w. lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann and Ernout-Meillet s. [[ūnus]], Vasmer s. <b class="b2">inói</b>. -- A parallel fomation is [[οἶος]]; s. v.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[οἴνη]], δοριξ οἴνα, ἡ, [[οἶνος]]<br /><b class="num">1.</b> the [[vine]], Hes., Eur.<br /><b class="num">2.</b> = [[οἶνος]], [[wine]], Anth.
}}
{{FriskDe
|ftr='''οἴνη''': (-ή?)<br />{oínē}<br />'''Forms''': [[οἰνός]] m. (Poll.)<br />'''Grammar''': f. (Achae., Zen.),<br />'''Meaning''': [[die Eins auf dem Würfel]];<br />'''Derivative''': davon οἰνίζειν· τὸ μονάζειν κατὰ γλῶσσαν, [[οἰνῶντα]] (: *οἰνάω)· μονήρη H.<br />'''Etymology''': Altes Wort für [[einziger]], [[einer]], in mehreren Sprachen als Zahlwort benutzt: lat. ''ūnus'' (alat. ''oino''), kelt., z.B. air. ''óin'', germ., z.B. got. ''ains'', nhd. ''ein''. apreuß. ''ains'', idg. *''oino''-''s''. Im Griech. hat sich in dieser Bed. noch das alte [[εἷς]] (s. d.) erhalten. Die schwankende Akzent-überlieferung [[οἴνη]]: [[οἰνός]] kann mit dem. substantivischen Gebrauch zusammenhängen; vgl. Schwyzer 380. Weitere Formen m. Lit. WP. 1, 101, Pok. 286, W.-Hofmann und Ernout-Meillet s. ''ūnus'', Vasmer s. ''inóĭ''. — Eine parallele Bildung ist [[οἶος]]; s. d.<br />'''Page''' 2,364
}}