View source for ἄμαθος

{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0114.png Seite 114]] ἡ, Sand, Hom. einmal, Iliad. 5, 587 ἀμάθοιο βαθείης, Sand im Binnenlande; den Seesand u. Flußsand nennt er [[ψάμαθος]], Lehrs Aristarch. 128; der Unterschied wird aber nicht ursprünglich sein; denn [[ἄμαθος]] ist nur eine Nebenform von [[ψάμαθος]], wie [[γαῖα]] u. αἶα; nach Hom. wird der Unterschied wieder verwischt; eine Nereide heißt Iliad. 18, 48 Ἀμάθεια, in dem nach Aristarch unächten Nereidencatalog, s. Scholl. Aristonic. u. Didym.; auch Hymn. Apoll. 439 ἀμάθοισιν der Seestrand; vgl. Apoll. Rh. 4, 1239. 1464.
}}
{{ls
|lstext='''ἄμᾰθος''': [ᾰμ], ἡ, Ἐπ. [[τύπος]] τοῦ [[ἄμμος]], ἡ [[ἄμμος]] τῆς πεδιάδος, ἀμμῶδες [[ἔδαφος]], [[χῶμα]], κατ’ ἀντίθεσιν πρὸς τὴν ἄμμον τῆς θαλάσσης ([[ψάμμος]], [[ψάμαθος]]), Ἰλ. Ε. 587· ἴδε Σχόλ. εἰς Ἰλ. Ι. 384, 593, Lehrs Ἀρίσταρχ. σ. 128: - κατὰ πληθ. αἱ παρὰ τὴν θάλασσαν ἀμμώδεις ἀνωμαλίαι τοῦ ἐδάφους, ἀμμώδη ὑψώματα, Ὕμ. Ὁμ. εἰς Ἀπόλλ. 439.
}}
{{bailly
|btext=ου (ἡ) :<br />sable de plaine, sol sablonneux.<br />'''Étymologie:''' cf. [[ψάμαθος]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[ψάμαθος]]): [[sand]], Il. 5.587†.
}}
{{DGE
|dgtxt=(ἄμᾰθος) -ου, ἡ<br /><br /><b class="num">• Prosodia:</b> [ᾰ-]<br /><br /><b class="num">• Morfología:</b> [ép. gen. sg. -οιο <i>Il</i>.5.587]<br /><b class="num">1</b> [[arena]] βαθείη <i>Il</i>.l.c., ἠερίη A.R.4.1239, cf. Hdn.Gr.1.145.<br /><b class="num">2</b> plu. [[playa]], <i>h.Ap</i>.439, Euph.67.2<br /><b class="num">•</b>[[terreno arenoso]] Nic.<i>Th</i>.262.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> El único paralelo de esta palabra se encuentra en maa. <i>samt</i> ‘arena’ (< *<i>samatho</i>-). Es dud. si es una palabra no ide. o si se relaciona c. ψάμμος, lat. <i>sabulum</i>, etc., partiendo de *<i>bhes</i>- que en grado ø es *<i>bhs</i>- > *<i>ps</i>-, pudiéndose simplificar eventualmente en *<i>s</i>-.
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />-η, -ο<br /><b>1.</b> αυτός που δεν έμαθε, δεν διδάχθηκε [[κάτι]], αδίδαχτος, [[αμόρφωτος]],<br /><b>2.</b> [[αγράμματος]], [[απαίδευτος]]<br /><b>3.</b> [[αγροίκος]], [[ανόητος]], [[αγενής]]<br /><b>4.</b> αυτός που δεν [[είναι]] εξοικειωμένος, [[συνηθισμένος]] σε [[κάτι]], [[άπειρος]], [[αδαής]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> <i>α</i>- στερητ. <span style="color: red;">+</span> θ. <i>μαθ</i>- του ρ. [[μανθάνω]], [[μαθαίνω]]].———————— <b>(II)</b><br />[[ἄμαθος]], η (Α) ([[επικός]] [[τύπος]] [[αντί]] του [[ἄμμος]])<br /><b>1.</b> η [[άμμος]] και [[κυρίως]] η [[άμμος]] της πεδιάδας, αμμώδες [[έδαφος]] (σε [[αντίθεση]] με την άμμο της θάλασσας, την <i>ψάμαθο</i>)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>αἱ ἄμαθοι</i><br />σωροί άμμου [[κοντά]] σε [[θάλασσα]], αμμώδη υψώματα, <i>θίνες</i>.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Λέξη ετυμολογικά [[συγγενής]] με τον μσν. άνω γερμαν. τ. <i>sampt</i> «[[άμμος]]» (<b>[[πρβλ]].</b> και γερμαν. <i>Sand</i> «[[άμμος]]» <span style="color: red;"><</span> <i>sampt</i> με [[ανομοίωση]]). Ο [[συσχετισμός]] αυτός που προϋποθέτει [[ανομοίωση]] της δασύτητας στη λ. <i>hαμαθος</i>, δεν επιτρέπει να αναχθούμε σ’ έναν κοινό αρχικό ΙΕ τύπο. Βεβαία θεωρείται αντιθέτως η [[αλληλεπίδραση]] [[μεταξύ]] τών παραγώγων δύο διαφορετικής προελεύσεως οικογενειών λέξεων, τών λ. [[ἄμαθος]] και [[ψάμμος]] «[[άμμος]]». Σημειώνεται ότι αναλογικά [[προς]] τη λ. [[ἄμαθος]] σχηματίστηκε η λ. [[ψάμαθος]] «[[άμμος]]», ενώ η λ. [[ἄμμος]] [[είναι]] αναλογικός [[σχηματισμός]] [[κατά]] το [[ψάμμος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> <b>αρχ.</b> <i>ἀμαθῑτις</i>, <i>ἀμαθόεις</i>, [[ἀμαθύνω]], [[ἀμαθώδης]].
}}