View source for κώλον

{{grml
|mltxt=το (AM κώλον)<br /><b>1.</b> [[μέλος]] σώματος ανθρώπου ή ζώου και ειδικά τα [[άκρα]] τους (α. «άνω κώλα» — χέρια<br />β. «πρὸς κέντρα [[κῶλον]] ἐκτενεῑς», <b>Αισχύλ.</b><br />γ. «τά τ' ἐμπρόσθια κῶλα καὶ τὰς κεφαλὰς εἰς γῆν ἑλκόμενα», <b>Πλάτ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>γραμμ.</b> το [[τμήμα]] της περιόδου που βρίσκεται [[ανάμεσα]] σε δύο άνω στιγμές ή [[ανάμεσα]] σε [[κάτω]] και άνω [[στιγμή]] ή [[ανάμεσα]] σε άνω και [[κάτω]] [[στιγμή]], [[ημιπερίοδος]]<br /><b>3.</b> (αρχ. ελλ. μουσ.) οργανικό παρένθεμα [[μεταξύ]] τών διαφόρων [[μερών]] μιας φωνητικής σύνθεσης<br /><b>4.</b> <b>(μετρ.)</b> [[τμήμα]] στίχου<br /><b>5.</b> <b>φρ.</b> «[[τινάζω]] τα κώλα» ή «[[αφήνω]] τα κώλα» ή «πίπτει τα κώλα» — [[πεθαίνω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ναυτ.</b> [[μονόπλοκο]] [[σχοινί]] που πλέκεται με άλλα για να γίνει παχύτερο<br />(μσν. -αρχ.) το [[κόλον]] του παχέος εντέρου<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[κλαδί]] φυτού<br /><b>2.</b> το [[στέλεχος]] του σταχιού τών σιτηρών<br /><b>3.</b> [[μέλος]] αντικειμένου, οικοδομήματος, σκάλας κ.λπ. («τῆς [[μεγάλης]] πυραμίδος, τῆς ἐστὶ τὸ [[κῶλον]] ἕκαστον ὅλου και [[ἡμίσεος]] [[πλέθρον]]», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>4.</b> το μισό [[διάστημα]] σε αγώνα δρόμου<br /><b>5.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ κῶλα</i><br />τα [[μεταξύ]] γονάτων διαστήματα του καλάμου, οι κόμβοι του καλαμιού.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. εμφανίζει την εκτεταμένη - ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] (<i>k</i><i>ō</i><i>l</i>- <i>κωλ</i>-) της ΙΕ ρίζας (<i>s</i>)<i>kel</i>- «[[κάμπτω]], [[ακουμπώ]], [[κυρτός]]» και συνδέεται με ρωσ. <i>kol</i><i>ě</i><i>no</i> «γόνατος, [[κορμός]]», με λιθουαν. <i>kel</i><i>ӯ</i><i>s</i> «[[γόνατο]]», [[καθώς]] και με τη λ. [[σκέλος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κωλικός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κωλάριον]], [[κωλή]], [[κωλήν]], [[κώληξ]], [[κώληψ]], [[κωλιάς]], [[κωλίζομαι]] [[κωλύφιον]], [[κωλώτης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κώλι]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[κωλομετρία]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κωλόβαθρον]] [[κωλοειδής]], [[κωλοτομώ]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κωλόντερο]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κωλάντερο]]].
}}