View source for κέρδος

{{LSJ1
|Full diacritics=κέρδος
|Medium diacritics=κέρδος
|Low diacritics=κέρδος
|Capitals=ΚΕΡΔΟΣ
|Transliteration A=kérdos
|Transliteration B=kerdos
|Transliteration C=kerdos
|Beta Code=ke/rdos
|Definition=εος, τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">gain, profit</b>, <span class="bibl">Od.23.140</span>, etc.; <b class="b3">ἐνόησεν ὅππως κ. ἔῃ</b> how <b class="b2">some advantage</b> can be gained, what is <b class="b2">best</b> to be done, <span class="bibl">Il.10.225</span>; οὔ τοι τόδε κ. ἐγὼν ἔσσεσθαι ὀΐω ἡμῖν <span class="bibl">Od.16.311</span>, etc.; <b class="b3">ποιέεσθαί τι ἐν κέρδεϊ</b>, c. inf., <span class="bibl">Hdt.2.121</span>.<b class="b3">δ'</b>, <span class="bibl">6.13</span>; κ. νομίσαι τι <span class="bibl">Th.7.68</span>; <b class="b3">ὅτι</b> . . <span class="bibl">Id.3.33</span>; ἤν τι . . δάσωνται κ. ἡγεῖσθαι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>4.2.43</span>; ἐκ πονηροῦ πράγματος κ. λαβεῖν <span class="bibl">Men.697</span>; <b class="b3">μέγ' ἐστὶ κ., ἢν</b> . . <span class="bibl">Id.<span class="title">Mon.</span>359</span>; <b class="b3">πρὸς τὸ κ. βλέπειν</b> ib.<span class="bibl">364</span>; part., πᾶν κ. ἡγοῦ ζημιουμένη φυγῇ <span class="bibl">E.<span class="title">Med.</span>454</span>; <b class="b3">κ. ἐστί μοι</b>, c. inf., <b class="b3">τί δῆτ' ἐμοὶ ζῆν κ</b>.; <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>747</span>; <b class="b3">τί κ. ἦν αὐτῷ διαβάλλειν ἐμέ</b>; <span class="bibl">Lys.8.13</span>, cf. <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ec.</span>607</span>, <span class="bibl">610</span>: pl., <b class="b2">gains, profits</b>, περιβαλλόμενος ἑωυτῷ κέρδεα <span class="bibl">Hdt.3.71</span>; <b class="b3">τὰ δειλὰ</b> (v.l. [[δεινὰ]]) κ. <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>326</span>; τὰ κ. μείζω φαίνεσθαι τῶν δεινῶν <span class="bibl">Th.4.59</span>; τὰ πονηρὰ κ. <span class="bibl">Antiph.270</span>:— <b class="b3">κ</b>. (metaph.) opp. <b class="b3">ζημία</b> (damage), <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1132a12</span>, (lit.) opp. <b class="b3">ζημἱα</b> (damages), ib.<span class="bibl">14</span>; ζημίαν λαβεῖν ἄμεινόν ἐστιν ἢ κ. κακόν <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span> 807</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">desire of gain</b>, κέρδει καὶ σοφία δέδεται <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>3.54</span>; ἄνδρας τὸ κ. πολλάκις διώλεσεν <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>222</span>; εἰς τὸ κ. λῆμ' ἔχων ἀνειμένον <span class="bibl">E.<span class="title">Heracl.</span>3</span>: pl., κερδῶν ἄθικτος <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>704</span>; ἐν τοῖς κέρδεσιν μόνον δέδορκε <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>388</span>; μὴ 'πὶ κέρδεσιν λέγων <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>1061</span>, cf. <span class="bibl">E.<span class="title">Hec.</span> 1207</span>; of persons, <b class="b3">ἡμέτερα κ. τῶν σοφῶν</b>( = [[ἡμῶν τῶν σ]].) <b class="b2">you of whom</b> we wise men <b class="b2">make gain</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1202</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> iron. (cf. κερδαίνω <span class="bibl">11</span>), <b class="b3">ἀστεῖόν γε κ. ἔλαβεν ὁ κακοδαίμων</b> ib.<span class="bibl">1064</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in pl., <b class="b2">cunning arts, wiles</b>, ὃς δέ κε κ. εἰδῇ <span class="bibl">Il.23.322</span>, cf. <span class="bibl">709</span>, al.; <b class="b3">κέρδεσιν, οὔ τι τάχει γε παραφθάμενος</b> ib.<span class="bibl">515</span>; φρένας ἐσθλὰς κέρδεά θ' <span class="bibl">Od.2.118</span>, cf. <span class="bibl">88</span>; ἐγὼ δ' ἐν πᾶσι θεοῖσι μήτι τε κλέομαι καὶ κέρδεσιν <span class="bibl">13.299</span>; ἐνὶ φρεσὶ κέρδε' ἐνώμας <span class="bibl">18.216</span>; <b class="b3">κακὰ κ. βουλεύουσιν</b> 'they mean <b class="b2">mischief</b>', <span class="bibl">23.217</span>. (Cf. OIr. <b class="b2">cerd</b> 'art', 'craft', Welsh <b class="b2">cerdd</b> 'craft' or 'music'.)</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-1424.png Seite 1424]] τό, Gewinn, Vortheil, Nutzen; Il. 10, 224 Od. 16, 311 u. öfter; ἵν [[οἴκαδε]] [[κέρδος]] [[ἄρηαι]] Hes. O. 630; Pind. u. Tragg., τί δῆτ' ἐμοὶ ζῆν [[κέρδος]] Aesch. Prom. 749, κέρδεσιν νικωμένους Ag. 333, Gewinnsucht, wie ἄνδρας τὸ [[κέρδος]] [[πολλάκις]] διώλεσεν Soph. Ant. 222, εἰς τὸ [[κέρδος]] λῆμ' ἔχων ἀνειμένον Eur. Heracl. 3; – ἵνα τι ἐπισπάσωνται [[κέρδος]] Her. 3, 72; ἐν κέρδεἵ ἐποιοῦντο, sie achteten es für Gewinn, 6, 13, wie [[κέρδος]] νομίσαι τὸ ἀκινδύνως ἀπελθεῖν Thuc. 7, 68; εἰ [[κέρδος]] ἡγοῖο τὸ ἐλέγχεσθαι Plat. Gorg. 487 a, wie Xen. Cyr. 4, 2, 43; ähnl. τί τὸ [[κέρδος]] μὴ καταθεῖναι Ar. Eccl. 603; [[κέρδος]] ἦν αὐτῷ ἐμὲ διαβάλλειν Lys. 8, 13; Ggstz [[ζημία]], Plat. Legg. VIII, 835 b, wie Eur. Cycl. 34 u. Xen. Cyr. 2, 2, 12. – Auch = vortheilhafter Anschlag, kluger Plan, Schlauheit, ἐγὼ δ' ἐν πᾶσι θεοῖσι [[μήτι]] τε κλέομαι καὶ κέρδεσιν Od. 13, 298, κέρδεα εἰδώς, sich auf listige Anschläge verstehend, Il. 23, 709, öfter; auch κακὰ κέρδεα βουλεύειν, auf böse Ränke sinnen, Od. 23, 217.
}}
{{ls
|lstext='''κέρδος''': -εος, τό, ὡς καὶ νῦν, [[κέρδος]], [[ὠφέλεια]], Λατ. lucrum, Ὀδ. Ψ. 140, καὶ Ἀττ.· [[συχνάκις]] σχεδὸν ὡς ἐπίθετ., ἐνόησεν [[ὅππως]] [[κέρδος]] ἔῃ, πῶς θὰ προήρχετο ὠφέλειά τις, τί θὰ ἦτο τὸ καλλίτερον νὰ γείνῃ, Ἰλ. Κ. 225· οὔ τοι [[τότε]] κ. ἐγὼν ἔσσεσθαι ὀΐω ἡμῖν Ὀδ. Π. 311, κτλ.· ποιεῖσθαί τι ἐν κέρδει, τὸ τοῦ Ὁρατίου lucro apponere, μετ’ ἀπαρ., Ἡρόδ. 2. 121, 4., 6. 13· οὕτω, [[κέρδος]] νομίζειν τι Θουκ. 3. 33., 7. 68· κ. ἡγεῖσθαι, ἤν τι... δάσωνται Ξεν. Κύρ. 4. 2, 43· κ. λαβεῖν ἔκ τινος Μένανδρ. ἐν Ἀδήλ. 148· μέγ’ ἐστὶ κ., ἤν... ὁ αὐτ. ἐν Μονοστίχ. 359· πρὸς τὸ κ. βλέπειν [[αὐτόθι]] 364· ― [[μετὰ]] μετοχ., πᾶν κ. ἡγοῦ ζημιουμένη φυγῇ Εὐρ. Μήδ. 454· κ. ἐστί μοι, μετ’ ἀπαρ., τί δῆτ’ ἐμοὶ ζῆν κ. Αἰσχύλ. Πρ. 747, πρβλ. Λυσ. 113. 26, Ἀριστοφ. Ἐκκλ. 607, 610· πληθ., κέρδη, ὠφέλειαι, περιβαλλόμενος ἑωυτῷ κέρδεα Ἡρόδ. 3. 71· τὰ δειλὰ κ. Σοφ. Ἀντ. 326· τὰ κ. μείζω φαίνεσθαι τῶν δεινῶν Θουκ. 4. 59· τὰ πονηρὰ κ. Ἀντιφ. ἐν Ἀδήλ. 40· ἀντίθετον τῷ [[ζημία]], ἐν πάσῃ σημασίᾳ, Ἀριστ. Ἠθ. Ν. 5. 4, 5. 2) ἐπιθυμία, [[ἀγάπη]] τοῦ κέρδους, Πινδ. Π. 3. 95· ἄνδρας τὸ κ. [[πολλάκις]] διώλεσεν Σοφ. Ἀντ. 222· εἰς τὸ κέρδ. λῇμ’ ἔχων ἀνειμένον Εὐρ. [[Ἡρακλ]]. 3· [[οὕτως]] ἐν τῷ πληθ., κερδῶν [[ἄθικτος]] Αἰσχύλ. Εὐμ. 683· ἐν τοῖς κέρδεσιν μόνον δέδορκεν Σοφ. Ο. Τ. 388· μὴ ’πὶ κέρδεσιν λέγων ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 1061, πρβλ. 326, Εὐρ. Ἑκ. 1207· [[οὕτως]] ἐπὶ προσώπων, ἡμέτερα κ. τῶν σοφῶν (= ἡμῶν τῶν σ.), ὑμεῖς, παρ’ ὧν [[ἡμεῖς]] οἱ σοφοὶ κερδαίνομεν, Ἀριστοφ. Νεφ. 1202. 3) ἐπὶ εἰρωνικῆς σημασίας (πρβλ. [[κερδαίνω]] ΙΙ), ἀστεῖόν γε κ. ἔλαβεν ὁ [[κακοδαίμων]] Ἀριστοφ. Νεφ. 1064. ΙΙ. ἐν τῷ πληθ., πανοῦργα, δόλια τεχνάσματα, δόλοι, ἀπάται, πανουργίαι, ὃς δέ κε κέρδεα εἰδῇ Ἰλ. Ψ. 322· κέρδεα εἰδὼς [[αὐτόθι]] 709, κτλ.· κέρδεσι, [[οὔτε]] τάχει γε Ψ. 515· ἔργα τ’ ἐπίστασθαι κέρδεά θ’ Ὀδ. Β. 118, πρβλ. 85· ἐγὼ δ’ ἐν πᾶσι θεοῖσι [[μήτι]] τε κλέομαι καὶ κέρδεσιν Ν. 298· ἐνὶ φρεσὶ κέρδε’ ἐνώμας Σ. 216· κακὰ κέρδεα βουλεύουσιν, σκέπτονται βλάβην, ζημίαν, Ψ. 217· πρβλ. [[εὐτράπελος]] 3.
}}
{{bailly
|btext=εος ους (τό) :<br /><b>1</b> gain, profit, avantage ; τὰ κέρδη gains, profits;<br /><b>2</b> amour du gain : ἄνδρας τὸ [[κέρδος]] [[πολλάκις]] διώλεσεν SOPH l’amour du gain a souvent perdu les hommes;<br /><b>3</b> τὰ κέρδη desseins profitables, sages desseins ; <i>en mauv. part</i> ruse, finesse, dessein artificieux : κέρδεα [[εἰδέναι]] IL être fertile en ruses, κέρδεα βουλεύειν OD méditer des projets artificieux, avoir de mauvais desseins.<br />'''Étymologie:''' DELG étym. incert. ; pê <i>v.irl.</i> cerd « art, travail ».
}}
{{Autenrieth
|auten=εος: [[gain]], [[profit]]; [[shrewd]] [[counsel]], esp. pl., Il. 23.515 ; κέρδεα ἐπίστασθαι, [[εἰδέναι]], to be ‘versed in [[cunning]] arts,’ Il. 23.322 ; νωμᾶν ἐνὶ φρεσί, ‘[[devise]] [[clever]] counsels,’ Od. 18.216; in [[bad]] [[sense]], Od. 2.88, Od. 23.217.
}}
{{Slater
|sltr=[[κέρδος]] (-ος, -ει, -ος; -έων, -εσιν.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[gain]] κέρδει δὲ τί [[μάλα]] [[τοῦτο]] κερδαλέον τελέθει; (κερδοῖ coni. Huschke) (P. 2.78) ἀλλὰ κέρδει καὶ [[σοφία]] δέδεται (P. 3.54) “ἐντὶ μὲν θνατῶν φρένες ὠκύτεραι [[κέρδος]] αἰνῆσαι πρὸ δίκας δόλιον” (P. 4.140) [[κέρδος]] δὲ φίλτατον ἑκόντος εἴ [[τις]] ἐκ δόμων φέροι (P. 8.13) (σοφοὶ) οὐδ' ὑπὸ κέρδει [[βλάβεν]] (N. 7.18) αἰδὼς γὰρ ὑπὸ [[κρύφα]] κέρδει κρύπτεται (N. 9.33) ὃς δ' ἀμφ ἀέθλοις ἢ πολεμίζων [[ἄρηται]] [[κῦδος]] ἁβρόν, εὐαγορηθεὶς [[κέρδος]] ὕψιστον δέκεται (I. 1.51) pl., μὴ δολωθῇς, ὦ φίλε, κέρδεσιν ἐντραπέλοις (locus metr. causa varie corrigitur.) (P. 1.92) κερδέων δὲ χρὴ [[μέτρον]] θηρευέμεν (N. 11.47)
}}
{{StrongGR
|strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; [[gain]] ([[pecuniary]] or genitive [[case]]): [[gain]], [[lucre]].
}}
{{Thayer
|txtha=κερδέος (κέρδους), τό, [[gain]], [[advantage]]: Aelian v. h. 4,7 τοῖς κακοῖς [[οὐδέ]] τό ἀποθανεῖν [[κέρδος]]); [[Homer]] [[down]].) 
}}
{{grml
|mltxt=το (ΑΜ [[κέρδος]])<br />[[κάθε]] υλική ή [[ηθική]] [[ωφέλεια]] από μια [[πράξη]] ή [[ενέργεια]], όφελος, [[πλεονέκτημα]], [[ωφέλημα]] (α. «επιδιώκει το εύκολο [[κέρδος]]» β. «το [[μαγαζί]] δεν αφήνει πια [[κέρδος]]» γ. «είχα μεγάλο [[κέρδος]] από τη [[συναναστροφή]] μας» δ. «μήτ' ἐπὶ τῷ ἑαυτῶν κέρδει, μήτ' ἐπὶ ζημίᾳ τῶν ἀκουόντων», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> [[ωφέλεια]] που προκύπτει από την [[πώληση]] εμπορευμάτων, προϊόντων ή υπηρεσιών, [[δηλαδή]] το [[πλεόνασμα]] του συνολικού εισοδήματος σε [[σύγκριση]] με το ολικό [[κόστος]] [[μέσα]] σε καθορισμένο [[χρονικό]] [[διάστημα]]<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> α) «καθαρό [[κέρδος]]» — [[έσοδο]] απαλλαγμένο από [[κάθε]] [[επιβάρυνση]], δηλ. το [[κέρδος]] που προκύπτει αν από το μικτό [[κέρδος]] αφαιρεθούν τα γενικά έξοδα διοίκησης ή διαχείρισης, οι αποσβέσεις, οι φόροι εισοδήματος και [[κάθε]] [[άλλο]] πάγιο [[έξοδο]]<br />β) «μικτό [[κέρδος]]» — τα αποτελέσματα εκμετάλλευσης, [[δηλαδή]] η [[διαφορά]] [[μεταξύ]] πωλήσεων και κόστους πωλήσεων, το [[κέρδος]] που προκύπτει αν από τα ακαθάριστα έσοδα μιας επιχείρησης αφαιρεθεί το τεχνικό [[κόστος]] παραγωγής<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[επιθυμία]] και [[αγάπη]] για [[κέρδος]], [[φιλοκέρδεια]] («ὑπ' ἐλπίδων ἄνδρας τὸ [[κέρδος]] [[πολλάκις]] διώλεσεν» <b>Σοφ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>στον πληθ.</b> <i>τὰ κέρδη</i> και <i>κέρδεα</i><br />α) δόλια τεχνάσματα, πανουργίες, απάτες («ὃς δὲ καὶ κέρδεα εἰδῇ», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br />β. εισοδήματα, πρόσοδοι, ωφέλειες («περιβαλλόμενος ἑαυτῷ κέρδεα», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) (ειρωνικά) «[[λαμβάνω]] [[κέρδος]]» — ζημιώνομαι από [[κάτι]] που καρπώθηκα<br />β) «κατὰ κέρδεα [[βουλεύομαι]]» — [[μελετώ]] πονηριές, [[σκέπτομαι]] να προξενήσω [[βλάβη]], [[ζημία]] (<b>Ομ. Οδ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Συνδέεται πιθ. με το αρχ. ιρλδ. <i>cerd</i> «[[τέχνη]], [[χειροτεχνία]]» [[αλλά]] και «[[αγγειοπλάστης]]» και «[[ποιητής]]», [[καθώς]] και με το γαλατ. <i>cerdd</i> «[[ποίηση]], [[τραγούδι]]», [[οπότε]] θα αναχθεί σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>kerd</i>- «[[έντεχνος]], [[επιτήδειος]]».<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[κερδαίνω]], [[κερδαλέος]], [[κερδίζω]], [[κερδώος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κερδάριον]], [[κερδεία]], <i>κερδείη</i>, <i>κερδεών</i>, [[κερδητικός]], [[κερδία]], <i>κέρδίστος</i>, [[κερδίων]], [[κερδοσύνη]], [[κερδύφιον]], [[κερδώ]], <i>ή</i><br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />ρ. [[κερδώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κερδεύω]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> [[κερδοφόρος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[κερδέμπορος]], [[κερδογαμώ]]<br /><b>μσν.</b><br />[[κερδομίσθιον]], [[κερδοσυλλέκτης]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[κερδομανής]], [[κερδομανία]], [[κερδοσκοπία]], [[κερδοσκοπικός]], [[κερδοσκόπος]], [[κερδοσκοπώ]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''κέρδος:''' -εος, τό,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[κέρδος]], [[ωφέλεια]], [[πλεονέκτημα]], Λατ. [[lucrum]], σε Ομήρ. Οδ.· <i>ποιεῖσθαί τι ἐν κέρδει</i>, το [[lucro]] apponere του Οράτιου, σε Ηρόδ.· ομοίως, [[κέρδος]] ἡγεῖσθαί τι ή <i>νομίζειν τι</i>, σε Ευρ., Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> [[επιθυμία]] κέρδους, [[αγάπη]] για [[ωφέλεια]], σε Πίνδ., Τραγ.<br /><b class="num">II.</b> στον πληθ., πανούργα, δόλια τεχνάσματα, απάτες, σε Όμηρ.
}}