View source for ὀρυκτός

{{LSJ1
|Full diacritics=ὀρυκτός
|Medium diacritics=ὀρυκτός
|Low diacritics=ορυκτός
|Capitals=ΟΡΥΚΤΟΣ
|Transliteration A=oryktós
|Transliteration B=oryktos
|Transliteration C=oryktos
|Beta Code=o)rukto/s
|Definition=ή, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">dug, formed by digging</b>, τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτήν <span class="bibl">Il.8.179</span>, al., cf. <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.7.14</span>; opp. a natural channel, <b class="b3">στόματα</b>, opp.<b class="b3">ἰθαγενέα</b>, <span class="bibl">Hdt.2.17</span> ; <b class="b3">λίμνη</b> ib.<span class="bibl">149</span>; τάφος <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>1153</span> ; εἴσοδοι <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>4.5.25</span> ; ἀποθῆκαι ὀ. ὑπόγειοι Plu.2.770e. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">dug out, quarried</b>, of stone or metal, <b class="b3">τὰ ὀ</b>., opp. <b class="b3">τὰ μεταλλευτά</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>378a20</span>; ὀ. χρυσός <span class="bibl">Plb.34.10.10</span> ; ἅλες Gal.11.694 ; ἅλς Dsc.5.109 ; <b class="b3">ἰχθῦς ὀ</b>. fish <b class="b2">taken by digging</b> in sand, such as sand-eels, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mir.</span>835b16</span>, <span class="bibl">Thphr. <span class="title">Fr.</span>171.7</span>, cf. <span class="bibl">Ath.8.331c</span>, <span class="bibl">Archestr.<span class="title">Fr.</span>22</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0388.png Seite 388]] gegraben; [[τάφρος]], Il. 16, 369, öfter in derselben Vrbdg; [[τάφος]], Eur. Troad. 1153; ὀρυκτὴ [[τάφρος]], Xen. An. 1, 7, 14; Sp., [[χρυσός]], durch Bergbau gewonnenes Gold, Pol. 34, 10, 10, ἰχθῦς, fossile Fische, Ath. VII, 331, vgl. auch 325 e.
}}
{{ls
|lstext='''ὀρυκτός''': -ή, -όν, ἐσκαμμένος, διὰ σκαφῆς σχηματισθείς, τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτὴν Ἰλ. Θ. 179, κ. ἀλλ.· κατ’ ἀντιθ. πρὸς φυσικὸν ὀχετόν, Ἡρόδ. 2. 17, 149, πρβλ. Ξεν. Ἀν. 1. 7, 14· [[τάφος]] Εὐρ. Τρῳ. 1153· [[εἴσοδος]] Ξεν. Ἀν. 4. 5. 25· ἀποθῆκαι ὀρ. ὑπόγειοι Πλούτ. 2. 770Ε. ΙΙ. ὁ ἐκσκαφείς, διὰ σκαφῆς λαμβανόμενος, ἐπὶ λίθων ἢ μετάλλων, τὰ ὀρυκτά, [[ἐναντίον]] πρὸς τὰ μεταλλευτά, Ἀριστ. Μετεωρ. 3. 6, 10· ὀρ. χρυσὸς Πολύβ. 34. 10, 10· ἅλες Διοσκ. 5. 126· ἰχθῦς ὀρ., ἰχθύες τινὲς λαμβανόμενοι ἀνασκαπτομένης τῆς ἄμμου, [[εἶδος]] ἐγχέλεων τῆς ἄμμου, (εὑρίσκονται ὀρυττόμενοι Ἀριστ. π. Ἀναπν. 9. 11), ὁ αὐτ. π. Θαυμασ. 73, Θεοφρ. Ἀποσπ. 12. 7, πρβλ. Ἀθήν. 331C, 326Ϝ.
}}
{{bailly
|btext=ή, όν :<br /><b>1</b> creusé;<br /><b>2</b> tiré de la terre, minéral, fossile.<br />'''Étymologie:''' [[ὀρύττω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[ὀρύσσω]]): dug. (Il.)
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό (Α [[ὀρυκτός]], -ή, -όν) [[ορύσσω]]<br /><b>1.</b> αυτός που βρίσκεται [[μέσα]] στη γη και εξορύσσεται με [[εκσκαφή]] («ἀποσύραντι τὴν ἐπιπολῆς γῆν εὐθὺς ὀρυκτὸν εὑρίσκεσθαι χρυσόν», Πολύβ.)<br /><b>2.</b> ο [[αυτοφυής]], δηλ. αυτός που βρίσκεται εκ φύσεως στη γη και δεν παρασκευάζεται με χημικές ή άλλες μεθόδους («[[ορυκτό]] [[άλας]]»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έχει απολιθωθεί και διατηρείται [[μέσα]] στα πετρώματα της γης<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το [[ορυκτό]] <b>βλ.</b> [[ορυκτό]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[ορυκτός]] [[πλούτος]]» — το [[σύνολο]] τών ορυκτών του υπεδάφους μιας χώρας<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> αυτός που έγινε με [[ανόρυξη]], που συντελέστηκε με [[εκσκαφή]] («τάφρον ὑπερθορέονται ὀρυκτήν», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>2.</b> <b>φρ.</b> «ἰχθύες ὀρυκτοί» — [[είδος]] ψαριών, χελιών, που ζουν [[κάτω]] από την [[επιφάνεια]] του βυθού της θάλασσας, [[μέσα]] σε αμμώδη [[λάσπη]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὀρυκτός:''' -ή, -όν ([[ὀρύσσω]]), αυτός που έχει προέλθει από [[σκάψιμο]], [[σκαπτός]], σε αντίθ. προς τη [[φυσική]] δίοδο, σε Ομήρ. Ιλ., Ηρόδ., Αττ.
}}