View source for τορός

{{LSJ1
|Full diacritics=τορός
|Medium diacritics=τορός
|Low diacritics=τορός
|Capitals=ΤΟΡΟΣ
|Transliteration A=torós
|Transliteration B=toros
|Transliteration C=toros
|Beta Code=toro/s
|Definition=ά, όν, (cf. <b class="b3">τέρε-τρον, τετραίνω</b>) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">piercing:</b> </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">I</span> of the voice, <b class="b2">piercing, thrilling</b>, <span class="bibl">Luc.<span class="title">Bacch.</span>7</span>, <span class="bibl">Alciphr.3.48</span>; τὸ τ. τῆς φωνῆς <span class="bibl">Porph. <span class="title">Plot.</span>2</span>: metaph., <b class="b3">τ. φόβος</b> <b class="b2">thrilling</b> fear, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>32</span> (lyr.). Adv., τορῶς γεγωνεῖν E.<b class="b2">lon</b>696 (lyr.): neut. as Adv., <b class="b3">τορὸν ἠχεῖν, βοᾶν</b>, <span class="bibl">Philostr. <span class="title">VS</span>1.25.10</span>, <span class="bibl"><span class="title">Her.</span>19.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> of the ear, <b class="b2">acute, fine</b>, AP7.409 (Antip. Thess.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> of the eye, <b class="b2">piercing</b>, <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>1.181</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b2">clear, distinct, plain</b>, ἑρμηνεύς <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1062</span>, cf. <span class="bibl">616</span>; <b class="b3">ἔπος, μῦθος</b>, ib. <span class="bibl">1162</span>(lyr.), <span class="bibl"><span class="title">Supp.</span>274</span>; τορὸν γὰρ ἥξει <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>254</span> (lyr.); <b class="b3">τ. ὕμνοι</b> dub. cj. in <span class="title">AP</span>4.1.7 (Mel.); <b class="b3">ἐρέω τι τορώτερον</b> (cj. for <b class="b3">τομώτερον</b>) <span class="bibl">Call.<span class="title">Del.</span> 94</span>. Adv., ἀλλὰ τορῶς ταῦτ' ἴσθι <span class="bibl">Emp.23.11</span>; <b class="b3">τ. τέκμηρον, λέξω</b>, <span class="bibl">A. <span class="title">Pr.</span>604</span> (lyr.), <span class="bibl">609</span>, etc.; <b class="b3">προυζεπίστασθαι</b> ib.<span class="bibl">699</span>; <b class="b3">ἐπεξελθεῖν</b> ib.<span class="bibl">870</span>; <b class="b3">ἀπαγγεῖλαι, φράσαι</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ag.</span>632</span>, <span class="bibl">1584</span>; οὐκ ἴσμεν τ. <span class="bibl">E.<span class="title">Rh.</span>77</span>; <b class="b3">ἀκούσας οὐ τ</b>. ib.<span class="bibl">656</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of persons, <b class="b2">sharp, ready, smart</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">Lac.</span>2.11</span> (Sup.), <span class="bibl">D.H.<span class="title">Rh.</span>11.5</span>, cj. in <span class="bibl">Call.<span class="title">Fr.</span>78</span> (Sup.). Adv., ἐπερείδεσθαι τορῶς <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>1102</span> (troch.); τ. τε καὶ ὀξέως διακονεῖν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Tht.</span>175e</span>, <span class="bibl">Luc. <span class="title">Anach.</span>21</span>, <span class="bibl"><span class="title">Merc.Cond.</span>35</span>: Sup. -ώτατα <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>1.43</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1130.png Seite 1130]] durchdringend, durchbohrend, a) vom Auge, scharf, Opp. Cyn. 1, 183; auch durchbohrend, wild. – b) vom Ohre, scharf, seinhörend, Antp. Th. 24 (VII, 409). – c) von der Stimme, durchdringend, laut, Luc. Bacch. 7. – d) von der Rede, deutlich, verständlich, [[ἔπος]] Aesch. Ag. 1134; auch [[ἑρμηνεύς]], 602. 1032; βραχὺς [[τορός]] θ' ὁ [[μῦθος]], Suppl. 271; und adv., λέξω τορῶς σοι [[πᾶν]] Prom. 612, u. öfter, u. Sp.; τορῶς [[ἴσθι]], genau, Empedocl. 92; οὐκ ἴσμεν τορῶς, Eur. Rhes. 77; τορῶς ἐς οὖς γεγωνήσομεν, Ion 695. – Uebh. stark, kräftig, rasch, Xen. Lac. 2, 12; τορῶς τε καὶ ὀξέως διακονεῖν, Plat. Theaet. 175 e.
}}
{{ls
|lstext='''τορός''': -ά, -όν, (ΤΕΡ, [[τείρω]]) διαπεραστικός: 1) ἐπὶ τῆς φωνῆς, διαπεραστικός, [[ὀξύς]], Λουκ. [[Διόνυσος]] 7, Ἀλκίφρων 3. 48· τὸ τ. τῆς φωνῆς Πορφ. Βίος Πλωτίν. σ. 94· [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐπιρρ., τορῶς γεγωνεῖν Εὐρ. Ἴων 696· «τορῶς: ἰσχυρῶς· τρανῶς· μεγαλοφώνως» Φώτ.· τορὸν ἠχεῖν, βοᾶν Φιλόστρ. 542, 738· - οὕτω, τ. [[φόβος]], [[τρομερός]], Αἰσχύλ. Χο. 32. β) ἐπὶ τοῦ [[ὠτός]], τὸ ἔχον λεπτήν, ὀξεῖαν αἴσθησιν, ἐς τορὸν [[οὖας]] ἔλλαχες Ἀνθ. Π. 7. 409. γ) ἐπὶ τοῦ ὀφθαλμοῦ, διαπεραστικός, [[ὀξύς]], Ὀππ. Κυν. 1. 183. 2) μεταφορ., ὡς τὸ [[τρανής]], [[καθαρός]], [[σαφής]], ἑρμηνεὺς Αἰσχύλ. Ἀγ. 616, 1062· [[ἔπος]], [[μῦθος]] [[αὐτόθι]] 1162, Ἱκέτ. 274· τορὸν γὰρ ἥξει ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 253· τ. ὕμνοι πιθαν. γραφ. ἐν Ἀνθ. Π. 4, 1, 7· [[ἐρέω]] τι τορώτερον (κοινῶς τομώτερον) Καλλ. εἰς Δῆλ. 94 - [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐπιρρ., ἀλλὰ τορῶς τοῦτ’ [[ἴσθι]] Ἐμπεδ. 144· τ. τεκμαίρειν, λέγειν Αἰσχύλ. Πρ. 604, 609, κλπ.· προὐξεπίστασθαι [[αὐτόθι]] 699· ἐπεξελθεῖν [[αὐτόθι]] 870· ἀπαγγέλλειν, φράζειν ὁ αὐτ. ἐν Ἀγ. 632, 1584· οὐ τ. ἴσμεν Εὐρ. Ρῆσ. 77· ἀκούσας οὐ τ. [[αὐτόθι]] 656. ΙΙ. ἐπὶ προσώπων, [[ὀξύς]], ἕτοιμος, [[πρόθυμος]], Ξεν. Λακ. 2, 11, Διον. Ἁλ. Τέχνη Ρητ. 11. 5· - [[οὕτως]] ἐν τῷ ἐπιρρ., ἐπερείδεσθαι τορῶς Ἀριστοφ. Βάτρ. 1102· τορῶς τε καὶ [[ὀξέως]] διακονεῖν Heind. εἰς Πλάτ. Θεαίτ. 175Ε· συγκρ. τορώτερον, Εὐστ. Πονημάτ. 199. 53· ὑπερθετ. -τατα, Αἰλ. περὶ Ζ. 1. 43.
}}
{{bailly
|btext=ά, όν :<br />perçant, pénétrant ; <i>fig.</i> τορὸν [[ἔπος]] ESCHL parole pénétrante, <i>càd</i> claire, facile à comprendre ; τορὸς [[ἑρμηνεύς]] ESCHL interprète qui s’explique clairement;<br /><i>Sp.</i> τορώτατος.<br />'''Étymologie:''' [[τείρω]].
}}
{{grml
|mltxt=<b>(I)</b><br />-ά, -όν, ΜΑ<br /><b>1.</b> (για [[φωνή]] ή ήχο) [[οξύς]], [[διαπεραστικός]] («φωνὴ λαμπρὰ καὶ [[φθέγμα]] τορόν», <b>Λουκιαν.</b>)<br /><b>2.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>τὸ τορόν</i><br />η [[ηχηρότητα]], το να [[είναι]] ο [[ήχος]] [[διαπεραστικός]] («τὸ τοῡ προφερομένου λόγου τορὸν καὶ τρανέστατον», <b>Ευστ.</b>)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (για το [[αφτί]]) [[οξύς]], αυτός που [[γρήγορα]] και σωστά αντιλαμβάνεται τους ήχους<br /><b>2.</b> (για οφθαλμό) [[διαπεραστικός]]<br /><b>3.</b> <b>μτφ.</b> [[σαφής]], [[καθαρός]], [[ευνόητος]] («τίς [[τόδε]] τορὸν [[ἄγαν]] [[ἔπος]] ἐφημίσω;», <b>Αισχύλ.</b>)<br /><b>4.</b> (<b>για πρόσ.</b>) [[πρόθυμος]], γρήγορος, [[ταχύς]] («ἔθηκε τῆς ἴλης ἑκάστης τὸν τορώτατον τῶν ἀρρένων ἄρχειν», <b>Ξεν.</b>)<br /><b>5.</b> (το ουδ. [[χωρίς]] άρθρ. ως επίρρ.) <i>τορόν</i><br />[[τορώς]], [[σαφώς]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br /><i>τορῶς</i> Α<br /><b>1.</b> (για ήχο) [[δυνατά]], διαπεραστικά<br /><b>2.</b> [[πρόθυμα]]<br /><b>3.</b> [[σαφώς]], ξεκάθαρα.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το επίθ. [[τορός]] έχει σχηματιστεί από την ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας του ρ. [[τείρω]] «[[διατρυπώ]]» και μπορεί πιθ. να συνδεθεί με το αρχ. ινδ. <i>t</i><i>ā</i><i>ra</i>- «[[διατρητικός]], [[διαπεραστικός]], [[ηχηρός]]». Η σημ. «[[δυνατός]], [[βροντώδης]], [[ηχηρός]]» του επιθ. έχει οδηγήσει στην [[αναγωγή]] του στην ΙΕ [[ρίζα]] <i>ter</i>- «[[μιλώ]] [[καθαρά]], [[εξηγώ]]» (<b>πρβλ.</b> χεττιτ. <i>tar</i>- «[[μιλώ]], [[ονομάζω]], [[δηλώνω]]»), η οποία, όμως, προσκρούει τόσο σε σημασιολογικές δυσχέρειες όσο και στο [[γεγονός]] ότι η ΙΕ [[ρίζα]] <i>ter</i>- «[[μιλώ]], [[εξηγώ]]» δεν έχει χρησιμοποιηθεί [[καθόλου]] στην Ελληνική].———————— <b>(II)</b><br />ο, Ν<br /><b>βλ.</b> [[ντορός]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''τορός:''' -ά, -όν ([[τείρω]]), [[διαπεραστικός]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> λέγεται για τη [[φωνή]], [[διαπεραστικός]], [[οξύς]], σε Λουκ.· ομοίως στο επίρρ., [[τορῶς]] γεγωνεῖν, σε Ευρ.· μεταφ., τορὸς [[φόβος]], [[τρομερός]] [[φόβος]], σε Αισχύλ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ. [[καθαρός]], [[σαφής]], [[απλός]], στον ίδ.· ομοίως στο επίρρ., [[τορῶς]] τεκμαίρειν, <i>λέγειν</i>, στον ίδ. κ.λπ.<br /><b class="num">II.</b> λέγεται για πρόσωπα, [[οξύς]], [[έτοιμος]], [[πρόθυμος]], σε Ξεν.· ομοίως στο επίρρ., ἐπερείδεσθαι [[τορῶς]], σε Αριστοφ.
}}