View source for ὑβριστής

{{LSJ1
|Full diacritics=ὑβριστής
|Medium diacritics=ὑβριστής
|Low diacritics=υβριστής
|Capitals=ΥΒΡΙΣΤΗΣ
|Transliteration A=hybristḗs
|Transliteration B=hybristēs
|Transliteration C=yvristis
|Beta Code=u(bristh/s
|Definition=οῦ, ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">violent, wanton, licentious, insolent man</b>, ὑβριστῇσι . . τῶν μένος αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι <span class="bibl">Il.13.633</span>; ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι ἠὲ φιλόξεινοι <span class="bibl">Od.6.120</span>,<span class="bibl">9.175</span>, <span class="bibl">13.201</span>; of the suitors (cf. ὕβρις <span class="bibl">1.1</span>), ὑ. καὶ ἀτάσθαλοι <span class="bibl">24.282</span>; στρατὸν ὑβριστὴν Μήδων <span class="bibl">Thgn.775</span>; Πέρσαι φύσιν ἐόντες ὑ. <span class="bibl">Hdt.1.89</span>; ἀνδρῶν δυναστέων παῖδες ὑβρισταί <span class="bibl">Id.2.32</span>; <b class="b3">στρατὸν θηρῶν ὑ</b>., of the Centaurs, <span class="bibl">S.<span class="title">Tr.</span>1096</span>: also in Prose, <span class="bibl">And.4.14</span>, <span class="bibl">Lys.24.15</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>1.30</span>, etc.; in a milder sense, <b class="b2">sarcastic</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>355c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> esp., opp. <b class="b3">σώφρων</b>, <b class="b2">lustful, lewd</b>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>1068</span> (anap.), <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>3.1.21</span>, etc.; ὁ εἰς ὁτιοῦν ὑ. <span class="bibl">Aeschin.1.17</span>; <b class="b3">ὑ. πενίης</b> <b class="b2">insolent</b> towards... <span class="title">AP</span>9.172b (Pall.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of animals, <b class="b2">wanton, restive, unruly</b>, ταῦροι <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span> 743</span>; ἵπποι <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>7.5.62</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>254c</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> of natural forces, ὑβριστὴς Τυφάων <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>307</span>; Ὑβριστὴν ποταμὸν οὐ ψευδώνυμον <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span> 717</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">5</span> of things, ὑ. οἶνος διὰ νεότητα <span class="bibl">Ael.<span class="title">Ep.</span>8</span>; <b class="b3">μέλι Ἀττικὸν ποιεῖ ὑ. [τὸν πλακοῦντα</b>] makes it <b class="b2">proud</b>, <span class="bibl">Archestr.<span class="title">Fr.</span>62.18</span>; <b class="b3">νάρθηκας ὑ</b>., of the Bacchae, <span class="bibl">E.<span class="title">Ba.</span>113</span> (lyr.).—Cf. <b class="b3">ὕβριστος</b> fin.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1169.png Seite 1169]] ὁ, der Gewaltthätige, Uebermüthige, Frevelhafte; Hom. bezeichnet die Troer Il. 13, 633 als ὑβρισταί, τῶν [[μένος]] αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι, u. vrbdt ὑβρισταί τε καὶ ἄγριοι οὐδὲ δίκαιοι, ἠὲ φιλόξεινοι, Od. 6, 120. 9, 175; καὶ ἀτάσθαλοι ἄνδρες, 24, 282; auch [[ἄνεμος]] [[ὑβριστής]], Hes. Th. 307; Aesch. Suppl. 30; μὴ ἐν θανοῦσιν ὑβριστὴς γένῃ, Soph. Ai. 107 1; Eur. öfter, Ar. u. in Prosa. – Uebh. der Ausgelassene, Unbändige, Her. 1, 89. 7, 32; auch von den Thieren, ταῦρος, [[ἵππος]], Eur. Bacch. 743, Xen. Cyr. 7, 5, 62, Plat. Phaedr. 254 e; καὶ ἄδικοι, Legg. I, 630 b; Ggstz von [[σώφρων]], der über das rechte Maaß, bes. in der Befriedigung seiner Leidenschaften hinausgeht, Ar. Nubb. 1068; ὁ εἰς ὁτιοῦν [[ὑβριστής]], Aesch. 1, 17; vgl. noch Xen. Cyr. 6, 1, 45 u. Lys. 24, 15 ff. S. auch [[ὑβριστός]].
}}
{{ls
|lstext='''ὑβριστής''': -οῦ, ὁ, ([[ὑβρίζω]]) [[ἄνθρωπος]] [[βίαιος]], [[θρασύς]], [[αὐθάδης]], [[ἀναιδής]], ὑβρισταί... τῶν [[μένος]] αἰὲν ἀτάσθαλον, οὐδὲ δύνανται φυλόπιδος κορέσασθαι Ἰλ. Ν. 633· ἐπὶ τῶν μνηστήρων (πρβλ. [[ὕβρις]]), ὑβρισταί τε καὶ [[ἄγριοι]] οὐδὲ δίκαιοι ἠὲ φιλόξεινοι Ὀδ. Ζ. 120, Ι. 175, Ν. 201· ὑβρ. καὶ ἀτάσθαλοι Ω. 281· στρατὸν ὑβριστὴν Μήηδων Θέογν. 775· Πέρσαι φύσιν ἐόντες ὑβρ. Ἡρόδ. 1. 89· ἀνδρῶν δυναστέων παῖδες ὑβρισταὶ ὁ αὐτ. 2. 32· στρατὸν θηρῶν ὑβριστήν, ἐπὶ τῶν Κενταύρων, Σοφ. Τρ. 1096, πρβλ. Ἀνδοκ. 30. 41, Λυσί. 169. 32, κτλ. 2) [[μάλιστα]] ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ [[σώφρων]], [[ἀκόλαστος]], [[ἀσελγής]], Ἀριστοφ. Νεφ. 1068, Ξεν. Κύρ. 3. 1, 21, κλπ.· ὁ εἰς [[ὁτιοῦν]] ὑβρ. Αἰσχίν. 3. 24· ὑβρ. πενίης, [[αὐθάδης]] [[πρός]]..., Ἀνθ. Π. 9. 172. 3) ἐπὶ ζῴων, [[ὁρμητικός]], [[ἀτίθασος]], [[ἀκατάσχετος]], ταῦροι Εὐρ. Βάκχ. 743· [[ἵππος]] Ξεν. Κύρ. 7. 5, 62, πρβλ. Πλάτ. Φαῖδρ. 254C. 4) ἐπὶ φυσικῶν δυνάμεων, ὑβριστὴς [[ἄνεμος]] Ἡσ. Θεογ. 307· ὑβριστὴν ποταμὸν οὐ ψευδώνυμον Αἰσχύλ. Προμ. 723, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 189. 5) ἐπὶ πραγμάτων, [[οἶνος]] ὑβρ. διὰ τὴν νεότητα, μνημονεύεται ἐκ τῶν τοῦ Αἰλ. Ἐπιστ.· [[μέλι]] Ἀττικὸν ποιεῖ ὑβρ. [τὸν πλακοῦντα], καθιστᾷ αὐτὸν ἔξοχον, Ἀρχέστρ. παρ’ Ἀθην. 101Ε· νάρθηκας ὑβρ., ἐπὶ τῶν Βακχευόντων, Εὐρ. Βάκχ. 113. - Πρβλ. [[ὕβριστος]] ἐν τέλει.
}}
{{bailly
|btext=οῦ;<br /><i>adj. m.</i><br />violent, fougueux, impétueux, emporté.<br />'''Étymologie:''' [[ὑβρίζω]].
}}
{{Autenrieth
|auten=[[overbearing]], [[insolent]], [[wantonly]] [[violent]] [[person]]. (Od. and Il. 13.633.)
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[ὑβρίζω]]; an [[insulter]], i.e. maltreater: [[despiteful]], [[injurious]].
}}
{{Thayer
|txtha=ὑβριστοῦ, ὁ ([[ὑβρίζω]]), from [[Homer]] [[down]], "an [[insolent]] Prayer of Manasseh , '[[one]] [[who]], uplifted [[with]] [[pride]], [[either]] heaps [[insulting]] [[language]] [[upon]] others or does [[them]] [[some]] [[shameful]] [[act]] of [[wrong]]'" (Fritzsche, Ep. ad Romans , i., p. 86; (cf. Trench, Synonyms, § xxix.; Schmidt, [[chapter]] 177; Cope on [[Aristotle]], rhet. 2,2, 5 ([[see]] [[ὕβρις]]))): 1 Timothy 1:13.
}}
{{grml
|mltxt=ο / [[ὑβριστής]], ΝΜΑ, και δωρ. τ. ὑβρίκτας, και τ. θηλ. [[ὕβριστις]], -ίστιδος, Α [[ὑβρίζω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πρόσωπο]] που υβρίζει ή συνηθίζει να υβρίζει, [[βλάσφημος]]<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />[[θρασύς]], [[αναιδής]] ή [[βίαιος]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[ακόλαστος]], [[ασελγής]]<br /><b>2.</b> (για ζώο) [[ατίθασος]]<br /><b>3.</b> (για [[φυσικά]] φαινόμενα) [[σφοδρός]]<br /><b>4.</b> [[σαρκαστικός]], [[δηκτικός]]<br /><b>5.</b> <b>το θηλ.</b> ([[κατά]] το λεξ. [[Σούδα]] και το Μέγα Ετυμολογικόν) η ύβρις.
}}
{{lsm
|lsmtext='''ὑβριστής:''' -οῦ, ὁ ([[ὑβρίζω]]),<br /><b class="num">1.</b> [[βίαιος]], [[αυταρχικός]], [[δεσποτικός]], [[κακούργος]] [[άνθρωπος]], [[αυθάδης]], [[αναιδής]], σε Όμηρ., Ηρόδ., Αττ.<br /><b class="num">2.</b> αντίθ. προς το [[σώφρων]], [[ακόλαστος]], [[ασελγής]], σε Αριστοφ., Ξεν.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για ζώα, [[ορμητικός]], [[ατίθασος]], [[αχαλίνωτος]], [[ανυπότακτος]], σε Ευρ., Ξεν.<br /><b class="num">4.</b> λέγεται για φυσικές δυνάμεις, ὑβριστὴς [[ἄνεμος]], σε Ησίοδ.· ὑβριστὴς [[ποταμός]], σε Αισχύλ.
}}