View source for ἐλάχιστος

{{LSJ1
|Full diacritics=ἐλᾰχιστος
|Medium diacritics=ἐλάχιστος
|Low diacritics=ελάχιστος
|Capitals=ΕΛΑΧΙΣΤΟΣ
|Transliteration A=eláchistos
|Transliteration B=elachistos
|Transliteration C=elachistos
|Beta Code=e)la/xistos
|Definition=[<b class="b3">ᾰ], η, ον</b>, Sup. of <b class="b3">ἐλαχύς</b>: Comp. <b class="b3">ἐλάσσων</b> (q.v.):—<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">smallest, least</b>, freq. with a neg., <b class="b3">γέρας, δύναμις οὐκ ἐ</b>., <span class="bibl"><span class="title">h.Merc.</span>573</span>, <span class="bibl">Hdt.7.168</span>, etc.; <b class="b3">λόγου ἐλαχίστου</b> of <b class="b2">least</b> account, <span class="bibl">Id.1.143</span>; <b class="b3">ἐλαχίστου ἐδέησε διαφθεῖραι</b> <b class="b2">narrowly</b> missed destroying them, <span class="bibl">Th.2.77</span>; περὶ ἐλαχίστου ποιεῖσθαι <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ap.</span>30a</span>; παρ' ἐλάχιστον ἐποίησεν αὐτοὺς ἀφαιρεθῆναι <span class="bibl">D.17.22</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of Time, <b class="b2">shortest</b>, <b class="b3">δι' ἐλαχίστου</b> (sc. <b class="b3">χρόνου</b>) <span class="bibl">Th.3.39</span>; <b class="b3">δι' ἐλαχίστης βουλῆς</b> with <b class="b2">shortest</b> deliberation, <span class="bibl">Id.1.138</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> of Number, <b class="b2">fewest</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>378a</span>; ἐ. τὸν ἀριθμόν <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pol.</span>1312a30</span>; <b class="b3">ἐν ἐλαχίστοις δυσίν</b> between two <b class="b2">at least</b>. <span class="bibl">Id.<span class="title">EN</span>1131a15</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> Math., <b class="b3">ἐλάχιστα καὶ μέγιστα</b> <b class="b2">minima</b> and maxima, <span class="bibl">Apollon.Perg.<span class="title">Con.</span>1</span> <span class="title">Praef.</span> </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">τὸ ἐλάχιστον</b>, <b class="b3">τοὐλάχιστον</b>, <b class="b2">at the least</b>, <span class="bibl">Hdt.2.13</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.7.8</span>, <span class="bibl">D.4.21</span>; <b class="b3">ἐλάχιστα</b> <b class="b2">least</b> of any one, <span class="bibl">Th.1.70</span>; <b class="b3">ὡς ἐ</b>. as <b class="b2">little as possible</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phd.</span> 63d</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> from <b class="b3">ἐλάχιστος</b> came a new Comp. <b class="b3">ἐλαχιστότερος</b> <b class="b2">less than the least</b>, ἐ. πάντων ἁγίων <span class="bibl"><span class="title">Ep.Eph.</span>3.8</span>: Sup. <b class="b3">ἐλαχιστότατος</b> <b class="b2">very least of all</b>, <span class="bibl">S.E.<span class="title">M.</span>3.54</span>, <span class="bibl">9.406</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0792.png Seite 792]] superl. von [[ἐλαχύς]], der kleinste, geringste, schlechteste; [[γέρας]] οὐκ ἐλ. H. h. Merc. 570; [[δύναμις]] οὐκ ἐλ. Her. 7, 168; Folgde; bes. mit der negat., οὐκ ἐλαχίστην [[χάριν]] εἴσονται Plat. Phaedr. 233 e; Ggstz [[μέγιστος]]; von Schiffen, Thuc. 1, 10; τὰ πλείστου ἄξια περὶ ἐλαχίστου ποιεῖσθαι Plat. Apol. 30 a. – Adv., τὸ ἐλάχιστον, τοὐλάχιστον, zum wenigsten, wenigstens; Plat. Parm. 142 e; Xen. An. 5, 7, 5 u. A.; ὡς ἐλάχιστα διαλέγεσθαι Plat. Phaed. 63 d; ἐπ' ἐλάχιστον, so wenig wie möglich, Thuc. 1, 70. 2, 45; δι' ἐλαχίστου, in sehr kurzer Zeit, Thuc. Auch von der Zahl, [[ὅπως]] ὅτι ἐλαχίστοις συνέβη ἀκοῦσαι Plat. Rep. II, 378 a; Ggstz [[πλεῖστος]], Xen. Mem. 4, 4, 17; Plut. Pericl. 23. – Spätere haben einen compar. u. superl. ἐλαχιστότερος u. ἐλαχιστότατος, Sezt. Emp. adv. phys. 9, 406, N. T.
}}
{{ls
|lstext='''ἐλάχιστος''': ᾰ, η, ον, ὑπερθ. τοῦ [[ἐλαχύς]], συγκρ. [[ἐλάσσων]] (ὃ ἴδε), ὁ σμικρότατος, ἀντίθετον τῷ μέγιστος, [[μάλιστα]] μετ’ ἀρνήσεως, οὐκ ἐλ. Ὕμν. Ὁμ. εἰς Ἑρμ. 573, Ἡρόδ. 7. 168, κτλ.· ἐλαχίστου λόγου, ἐλαχίστης σημασίας, ὁ αὐτ. 1. 143· ἐλαχίστου ἐδέησε διαφθεῖραι, παρ’ ὀλίγον νὰ τοὺς καταστρέψῃ, Θουκ. 2.77· περὶ ἐλαχίστου ποιεῖσθαι Πλάτ. Ἀπολ. 30Α· οὕτω, παρ’ ἐλάχιστον ἐποίησεν αὐτοὺς ἀφαιρεθῆναι Δημ. 217. 27. 2) ἐπὶ χρόνου, βραχύτατος, δι’ ἐλαχίστου ἐνν. χρόνου Θουκ. 3.39· δι’ ἐλαχίστης βουλῆς, [[μετὰ]] βραχυτάτης σκέψεως ἢ συζητήσεως, ὁ αὐτ. 1. 138. 3) ἐπὶ ἀριθμοῦ, [[ὀλίγιστος]], Πλάτ. Πολ. 378Α· ἐλ. τὸν ἀριθμὸν Ἀριστ. Πολιτικ. 5. 10, 27· ἐν ἐλαχίστοις δυσί, μεταξὺ δύο [[τοὐλάχιστον]], ὁ αὐτ. Ἠθ. Ν. 5, 3, 3. ΙΙ. τὸ ἐλάχιστον, [[τοὐλάχιστον]], ὡς παρ’ ἡμῖν, Ἡρόδ. 2. 13, Ξεν. Ἀν. 5. 7, 8, Δημ. 46. 3· [[ὡσαύτως]], ἐλάχιστα Θουκ. 1. 70, Πλάτ. Φαίδων 63D. ΙΙ. ἐκ τοῦ [[ἐλάχιστος]] ἐσχηματίσθη νέον συγκριτικὸν ἐλαχιστότερος, μικρότερος τοῦ ἐλαχίστου, ἐμοὶ τῷ ἐλαχιστοτέρῳ πάντων τῶν ἁγίων Ἐπιστ. πρὸς Ἐφεσ. γ΄, 8· ὑπερθ. ἐλαχιστότατος, ὁ [[ἐλάχιστος]] τῶν ἐλαχίστων, ὁ [[σφόδρα]] [[ἐλάχιστος]], Σεξτ. Ἐμπ. π. Μ. 3. 51.
}}
{{bailly
|btext=η, ον :<br /><b>1</b> le plus petit, le moindre ; τὸ ἐλάχιστον, [[τοὐλάχιστον]], ἐπ’ ἐλάχιστον, ἐλάχιστα, au moins ; περὶ ἐλαχίστου ποιεῖσθαι PLAT faire le moins de cas possible ; δι’ ἐλαχίστου THC dans le moins de temps possible;<br /><b>2</b> le moins nombreux possible, très peu nombreux.<br />'''Étymologie:''' Sp. de [[ἐλαχύς]], et aussi, pour le sens, de [[ὀλίγος]] ; cf. [[ἐλάσσων]].
}}
{{DGE
|dgtxt=v. [[ἐλαχύς]].
}}
{{StrongGR
|strgr=[[superlative]] of elachus ([[short]]); used as equivalent to [[μικρός]]; [[least]] (in [[size]], [[amount]], [[dignity]], etc.): [[least]], [[very]] [[little]] ([[small]]), smallest.
}}
{{Thayer
|txtha=ἐλαχίστη, ἐλάχιστον ([[superlative]] of the adjective [[μικρός]], [[but]] [[coming]] from [[ἐλαχύς]]) ([[Homer]] h. Merc. 573), [[Herodotus]] [[down]]), smallest, [[least]] — [[whether]] in [[size]]: [[πιστός]] ἐν ἐλαχίστῳ, ἐν πολλῷ); ἐν ἐλαχίστῳ [[ἄδικος]], [[οὐδέ]] (R G [[οὔτε]]) ἐλάχιστον, [[not]] [[even]] a [[very]] [[small]] [[thing]], [[ἐμοί]] [[εἰς]] ἐλάχιστον, ἐστι ([[see]] [[εἰμί]], V:2c.), 1 Corinthians 4:3.
}}
{{grml
|mltxt=-η, -ο (AM [[ἐλάχιστος]], -η, -ον)<br /><b>1.</b> [[πάρα]] πολύ [[λίγος]] ή [[πάρα]] πολύ [[μικρός]]<br /><b>2.</b> (για ανθρώπους) ο [[τελευταίος]] απ' όλους, ο πιο [[ασήμαντος]]<br /><b>3.</b> (σε ευχές και προσευχές της χριστιανικής εκκλησίας, ως [[ομολογία]] ταπεινότητας ενώπιον του θεού) ο πιο [[ασήμαντος]], ο πιο [[αμαρτωλός]]<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> <i>το ελάχιστο</i>(-<i>ν</i>) ή [[τουλάχιστον]]<br />α) στο κατώτερο δυνατό [[σημείο]], στη μικρότερη δυνατή [[έκταση]]<br />β) (ως [[μόριο]] συγκαταβατικό) καν, [[ούτε]] καν («δεν ήρθε να μάς χαιρετήσει [[τουλάχιστον]])<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>το αρσ. ως ουσ.</b> <i>ο [[ελάχιστος]]<br />λεπιδόπτερο [[έντομο]] της οικογένειας τών ελαχιστιδών<br /><b>2.</b> <b>το θηλ. ως ουσ.</b> <i>η ελαχίστη</i><br />[[γένος]] φαιοφυκοφύτων<br /><b>3.</b> <b>το ουδ. ως ουσ.</b> <i>το ελάχιστο</i><br />η μικρότερη δυνατή [[ποσότητα]] ή το μικρότερο δυνατό [[μέγεθος]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ἐλάχιστος:''' [ᾰ], -η, -ον, υπερθ. του [[ἐλαχύς]], συγκρ. [[ἐλάσσων]]·<br /><b class="num">I. 1.</b> ο πιο [[μικρός]], μικρότατος, <i>οὐκἐλ</i>., σε Ύμν. Ομηρ., Ηρόδ. κ.λπ.· <i>ἐλαχίστου λόγου</i>, ελάχιστης σημασίας, στον ίδ.· <i>περὶ ἐλάχιστου ποιεῖσθαι</i>, σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> λέγεται για χρόνο, [[βραχύτατος]], συντομότατος, <i>δι' ἐλαχίστου</i> (ενν. <i>χρόνου</i>), σε Θουκ.· δι' ἐλαχίστης [[βουλῆς]], με [[πολύ]] λίγη [[σκέψη]] ή [[μελέτη]], στον ίδ.<br /><b class="num">3.</b> λέγεται για αριθμό, [[πολύ]] [[λίγος]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> <i>τὸ ἐλάχιστον</i>, [[τοὐλάχιστον]], [[τουλάχιστον]], το λιγότερο, σε Ηρόδ., Ξεν. κ.λπ.· επίσης <i>ἐλάχιστα</i>, σε Θουκ., Πλάτ.<br /><b class="num">III.</b> υπάρχει επίσης [[ένας]] [[νέος]] συγκρ. <i>ἐλαχιστότερος</i>, [[μικρότερος]] από τον ελάχιστο, σε Καινή Διαθήκη
}}
{{elru
|elrutext='''ἐλάχιστος:''' (ᾰ) [superl. к [[ἐλαχύς]], [[μικρός]] и [[ὀλίγος]] малейший, самый малый, наименьший ([[γέρας]] HH; [[δύναμις]] Her.; [[ναῦς]] μέγισται καὶ ἐλάχισται Thuc.; [[χρόνος]] Arst.): ἐ. τὸν ἀριθμόν Arst. численно ничтожный; δι᾽ ἐλαχίστου (sc. χρόνου) Thuc. в самое короткое время; τὸ ἐλάχιστον Her., Xen., Plat., ἐπ᾽ ἐλάχιστον Thuc. и ἐλάχιστα Thuc., Plat. по меньшей мере; παρ᾽ ἐλάχιστον Dem. чуть было (не); περὶ ἐλαχίστου ποιεῖσθαι Plat. не ставить ни во что; ἐλαχίστου λόγου εἶναι Her. иметь самое небольшое значение; [[ἔστι]] τὸ [[ἴσον]] ἐν ἐλαχίστοις [[δυσίν]] Arst. равенство предполагает по крайней мере два предмета; ἐλαχίστου ἐδέησε διαφθεῖραι (τὸ [[πῦρ]]) Thuc. огонь чуть было (их) не уничтожил.
}}