View source for πείθω

{{LSJ1
|Full diacritics=πείθω
|Medium diacritics=πείθω
|Low diacritics=πείθω
|Capitals=ΠΕΙΘΩ
|Transliteration A=peíthō
|Transliteration B=peithō
|Transliteration C=peitho
|Beta Code=pei/qw
|Definition=<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">persuade</b>, impf. ἔπειθον <span class="bibl">Il.22.91</span>, etc.; Ep. and Lyr. πεῖθον <span class="bibl">16.842</span>, <span class="bibl">B.8.16</span> : fut. πείσω <span class="bibl">Il.9.345</span>, etc.; Ep. inf. πεισέμεν <span class="bibl">5.252</span> : aor. 1 ἔπεισα <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.80</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>84</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>304</span>, etc. (Hom. has only opt. πείσειε <span class="bibl">Od.14.123</span>); Aeol. part. πείσαις <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>3.16</span> : aor. 2 ἔπῐθον <span class="bibl">Id.<span class="title">P.</span>3.65</span> (poet. <b class="b3">πίθον</b>), Corinn.<span class="title">Supp.</span>2.58 (poet. dual <b class="b3">πιθέταν</b>), <span class="bibl">A. <span class="title">Supp.</span>941</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Pl.</span>949</span>, <span class="bibl">Theoc.22.64</span>, used by Hom. only in Ep. redupl. forms πεπίθωμεν <span class="bibl">Il.9.112</span>, πεπίθοιμι <span class="bibl">23.40</span>, <span class="bibl">A.R.3.14</span>, πεπῐθεῖν <span class="bibl">Il.9.184</span>, <span class="bibl">A.R.3.536</span>, πεπῐθών <span class="bibl">Pi.<span class="title">I.</span>4(3).72</span> (v. infr.), πεπιθοῦσα <span class="bibl">Il.15.26</span> (ind. not in Il. or Od., πέπιθον <span class="bibl">A.R.1.964</span>, πέπιθε <span class="bibl"><span class="title">h.Ap.</span>275</span>): pf. πέπεικα <span class="bibl">Lys. 26.7</span>, <span class="bibl">Is.8.24</span>, <span class="bibl">Isoc.14.15</span> :—Med. and Pass. πείθομαι, <b class="b2">obey</b>, <span class="bibl">Il.1.79</span>, etc. : fut. <b class="b3">πείσομαι</b> ib.<span class="bibl">289</span>, etc.: aor. 2 <b class="b3">ἐπῐθόμην</b>, Ep. πιθόμην <span class="bibl">5.201</span>, ἐπίθετο <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>73</span>, ἐπίθοντο <span class="bibl">Il.3.260</span>, <span class="title">IG</span>22.29.14, redupl. πεπίθοντο <span class="bibl">Orph.<span class="title">Fr.</span>135</span> ; imper. πίθεο <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>1.59</span>, πιθοῦ <span class="bibl">S.<span class="title">Ant.</span>992</span>, pl. πίθεσθε <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>794</span> ; subj. πίθωμαι <span class="bibl">Il.18.273</span>, etc.; opt. πιθοίμην <span class="bibl">4.93</span>, etc. (redupl. πεπίθοιτο <span class="bibl">10.204</span>); inf. πιθέσθαι <span class="bibl">7.293</span>, etc. (πεπιθέσθαι <span class="title">AP</span>14.75); part. πιθόμενος <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1226</span> : aor. 1 Med. ἐπεισάμην <span class="title">IG</span>12(5).720.5 (Andros, ii B. C.), Aristid.1.391 J., Sopat. in <span class="bibl">Rh.8.150</span> W.: fut. Pass. πεισθήσομαι <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>624</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Sph.</span>248e</span>, etc.: aor. 1 ἐπείσθην <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>593</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>526</span>, <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>866</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>7.7.29</span> : pf. πέπεισμαι <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>697</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">El.</span> 578</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prt.</span>328e</span>; Thess. pf. inf. πεπεῖστειν <span class="title">IG</span>9(2).517.16 (Larissa, iii B. C.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> intr. tenses of Act., in pass. sense, pf. 2 πέποιθα <span class="bibl">Il.4.325</span>, etc. (not freq. in Prose); imper. πέπεισθι <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>599</span> codd.; 2sg. subj. πεποίθῃς <span class="bibl">Il.1.524</span> ; Ep. 1pl. <b class="b3">πεποίθομεν</b> (for-ωμεν) <span class="bibl">Od.10.335</span> ; opt. πεποιθοίη <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ach.</span>940</span> : plpf. ἐπεποίθειν <span class="bibl">Il. 16.171</span> ; 3pl. ἐπεποίθεσαν <span class="bibl">Hdt.9.88</span> ; Ep. πεποίθεα <span class="bibl">Od.4.434</span>, <span class="bibl">8.181</span> ; 1pl. ἐπέπιθμεν <span class="bibl">Il.2.341</span>, <span class="bibl">4.159</span> : Pi. uses aor. 2 part. <b class="b3">πιθών</b> = [[πιθόμενος]], <span class="bibl"><span class="title">P.</span>3.28</span>, redupl. πεπιθών <span class="bibl"><span class="title">I.</span>4(3).72</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> as if from πῐθέω, Hom. has fut. πῐθήσω <span class="bibl">Od.21.369</span> (<b class="b2">obey</b>) : aor. part. πῐθήσας <span class="bibl">Il.4.398</span> (<b class="b2">trust</b>), cf. <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>359</span>, <span class="bibl">671</span>, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.109</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>618</span> (lyr.), Lyc.735 ; redupl. aor. subj. <b class="b3">πεπῐθήσω</b> trans., <span class="bibl">Il.22.223</span> :—also Aeol. πίθημι, part. πίθεις Alc.<span class="title">Supp.</span> 9.4. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> Act., <b class="b2">prevail upon, persuade</b>, usu. by fair means, τινα <span class="bibl">Il.9.345</span>, etc.; <b class="b3">πεπιθεῖν φρένας Αἰακίδαο</b> ib.<span class="bibl">184</span> ; σοὶ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθε <span class="bibl">16.842</span> ; τοῦ θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἔπειθον <span class="bibl">9.587</span>, cf. <span class="bibl">Od.7.258</span>, <span class="bibl">23.337</span> ; Ἕκτορι θυμὸν ἔπειθε <span class="bibl">Il.22.78</span> : c. acc. pers. et inf., <b class="b2">persuade</b> one <b class="b2">to</b>... ib. <span class="bibl">223</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Eu.</span>724</span>, etc.; <b class="b3">π. τινὰς ὥστε δοῦναι</b>, etc., <span class="bibl">Hdt.6.5</span>, cf. <span class="bibl">Th.3.31</span>, etc.; <b class="b3">ὥστε μὴ</b> . . <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>901</span> ; later <b class="b3">ἵνα</b> . . <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span> 27.20</span>, Plu.2.181a; <b class="b3">π. τινὰς ὡς χρὴ... ὡς ἔστι</b>... <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>327c</span>, <span class="bibl">364b</span>; π. τινὰ ἐς τὴν ὁμολογίαν <span class="bibl">Th.5.76</span> ; κοὐδείς γέ μ' ἂν πείσειεν . . τὸ μὴ ἐλθεῖν <span class="bibl">Ar.<span class="title">Ra.</span>68</span> ; <b class="b3">πείθω ἐμαυτόν</b> I <b class="b2">persuade</b> myself, <b class="b2">am persuaded, believe</b>, <span class="bibl">Th.6.33</span>, <span class="bibl">And.1.70</span>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>453b</span>, etc.; also π. τι ὠφέλιμον ὄν <span class="bibl">Th.4.17</span> : freq. in part., <b class="b3">πείσας</b> <b class="b2">by persuasion, by fair means</b>, opp. <b class="b3">ἐν δόλῳ</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>102</span>, cf. <span class="bibl">612</span>; opp. <b class="b3">βίᾳ</b>, <span class="title">Trag.Adesp.</span>402 ; <b class="b3">πόλιν πείσας</b> <b class="b2">having obtained</b> the city's <b class="b2">consent</b>, <span class="bibl">S. <span class="title">OC</span>1298</span> ; δᾶμον πείσαις λόγῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>3.16</span> ; <b class="b3">μὴ πείσας</b> unless <b class="b2">by leave</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>844e</span> ; οὐ πείσαντες τὸν δῆμον <span class="bibl">Aeschin.3.41</span> ; <b class="b3">πείθοντες</b>, opp.<b class="b3">βίᾳ</b>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>5.5.11</span> ; <b class="b3">π. γυναῖκα</b>, opp. <b class="b3">βιάζεσθαι</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Cyr.</span>6.1.34</span> ; <b class="b3">πέπεικε</b>, opp. <b class="b3">ἠνάγκακε</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Hipparch.</span>232b</span> (but π. ἀνάγκῃ <span class="bibl">D.C.62.16</span>, cf. [[πειθανάγκη]]) : with neut. pron., <b class="b2">persuade</b> one to or of a thing, τοῦτό γε οὐκ ἔπειθε τοὺς Φωκαιέας <span class="bibl">Hdt.1.163</span>, cf. <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1064</span> (anap.), <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>399b</span>, etc.; ἔπειθον οὐδέν' οὐδέν <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>1212</span> ; <b class="b3">μὴ πεῖθ' ἃ μὴ δεῖ</b> <b class="b2">do</b> not <b class="b2">attempt to persuade</b> me to... <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1442</span> ; also <b class="b3">τοιάνδ' ἔπειθε ῥῆσιν</b> <b class="b2">addressed</b> them thus, <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>615</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">prevail on by entreaty</b>, <span class="bibl">Il. 24.219</span>, <span class="bibl">Od.14.363</span> ; τότε κέν μιν ἱλασσάμενοι πεπίθοιμεν <span class="bibl">Il.1.100</span> ; ὥς κέν μιν ἀρεσσάμενοι πεπίθωμεν <span class="bibl">9.112</span>, cf. <span class="bibl">181</span>, <span class="bibl">386</span>, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Sc.</span>450</span> ; Ζηνὸς ἦτορ λιταῖς <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span>2.80</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">R.</span>366a</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ap.</span>37d</span> : c. dupl. acc., τὸν φόρον ὑποτελῶ Ἀθηναίοισιν, ὃν ἂν πείθω Ἀθηναίους <span class="title">IG</span>12.39.27. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> in bad sense, <b class="b2">talk over, mislead</b>, ἐπεὶ οὐ παρελεύσεαι οὐδέ με πείσεις <span class="bibl">Il.1.132</span>, cf. <span class="bibl">6.360</span> ; ἔληθε δόλῳ καὶ ἔπειθεν Ἀχαιούς <span class="bibl">Od.2.106</span>, cf. <span class="bibl">14.123</span> ; πεπιθοῦσα θυέλλας <span class="bibl">Il. 15.26</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">π. τινὰ χρήμασι</b> <b class="b2">bribe</b>, <span class="bibl">Hdt.8.134</span>, <span class="bibl">Lys.21.10</span> ; <b class="b3">π. ἐπὶ μισθῷ μισθῷ</b>, <span class="bibl">Hdt.8.4</span>, <span class="bibl">9.33</span>, <span class="bibl">Th.2.96</span>, etc. (Pass., χρήμασι πεισθείς <span class="bibl">Id.1.137</span>) : prov., δῶρα θεοὺς πείθει <span class="bibl">Hes.<span class="title">Fr.</span>272</span> ; <b class="b3">πείθειν τινά</b> alone, <span class="bibl">Lys. 7.21</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span>1.3.19</span>, <span class="bibl"><span class="title">Act.Ap.</span> 12.20</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> offood, <b class="b2">tempt</b>, Xenocr. ap. <span class="bibl">Orib. 2.58.84</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">B</span> Pass. and Med., <b class="b2">to be prevailed on, won over, persuaded</b>, abs., <span class="bibl">Il.5.201</span>, etc. ; imper. freq. in Trag., <b class="b3">πείθου</b> <b class="b2">be persuaded</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>520</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span> 1015</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>440</span> ; but <b class="b3">πιθοῦ</b> <b class="b2">comply</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>1181</span>, <span class="bibl"><span class="title">El.</span> 1207</span> : c. inf., <b class="b2">to be persuaded</b> to do, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>624</span>; <b class="b3">πείθεσθέ μοι πρύτανιν ἑλέσθαι</b> Pl .<span class="title">Prt.</span> 338a ; also <b class="b3">πείθεσθαί τινι ὥστε</b> . . <span class="bibl">Th. 2.2</span> ; <b class="b3">ὃ . . ὑμεῖς . . ἥκιστ' ἂν ὀξέως πείθοισθε</b> (sc. <b class="b3">πρᾶξαι</b>) <span class="bibl">Id.6.34</span> ; <b class="b3">ἑκὼν καὶ πεπεισμένος</b> of one's own <b class="b2">free will</b>, POxy. ivp 203 (iv A.D.), etc. ; <b class="b3">τὰ μὲν παρ' ἡμῶν ἴσθι σοι πεπεισμένα</b> we are <b class="b2">won over</b> to you, <span class="bibl">Ar. <span class="title">Th.</span> 1170</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b3">πείθεσθαί τινι</b> <b class="b2">listen to</b> one, <b class="b2">obey</b> him, <span class="bibl">Il. 1.79</span>, etc. ; <b class="b3">τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι π</b>. <span class="bibl">S. <span class="title">Ant.</span> 67</span> ; <b class="b3">τοῖς ἄρχουσι, τῷ νόμῳ</b>, <span class="bibl">X. <span class="title">Cyr.</span> 1.2.8</span>, <span class="bibl"><span class="title">An.</span> 7.3.39</span> ; μᾶλλον τῷ θεῷ ἢ ὑμῖν <span class="bibl">Pl. <span class="title">Ap.</span> 29d</span> : sts. c. dupl. dat., <b class="b3">ἔπεσι, μύθοισι π. τινί</b>, <span class="bibl">Il.1.150</span>, <span class="bibl">23.157</span> : without dat. pers., ἐπείθετο μύθῳ <span class="bibl">1.33</span>, cf. <span class="bibl">Od. 17.177</span> ; <b class="b3">γήραϊ πείθεσθαι</b> <b class="b2">yield, succumb</b> to old age, <span class="bibl">Il.23.645</span> ; <b class="b3">στυγερῇ πειθώμεθα δαιτί</b> <b class="b2">let us comply with</b> the custom of eating, sad though the meal be, ib.<span class="bibl">48</span> ; <b class="b3">νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ</b>, of leaving off the labours of the day, <span class="bibl">8.502</span> ; <b class="b3">ἀδίκοις ἔργμασι π</b>. <span class="bibl">Sol.4.11</span>, <span class="bibl">13.12</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> with Adj. neut., <b class="b3">σημάντορι πάντα πιθέσθαι</b> <b class="b2">obey</b> him <b class="b2">in</b> all things, <span class="bibl">Od. 17.21</span> ; <b class="b3">ἅ τιν' οὐ πείσεσθαι ὀΐω</b> wherein I think some <b class="b2">will</b> not <b class="b2">obey</b>, <span class="bibl">Il.1.289</span>, cf. <span class="bibl">4.93</span>, <span class="bibl">7.48</span>, <span class="bibl">Hdt. 6.100</span>, etc. ; πάντ' ἔγωγε πείσομαι <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>529</span> ; πείσομαι δ' ἃ σοὶ δοκεῖ <span class="bibl">Id.<span class="title">Tr.</span> 1180</span> ; οὐ . . πείθομαι τὸ δρᾶν <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span> 1252</span> ; μύθοις . . πεισθεὶς ἀφανῆ <span class="bibl">E. <span class="title">Hipp.</span> 1288</span> (anap.), cf. <span class="bibl">Lys.22.3</span> : rarely with Noun in acc., <b class="b3">χρήμασι πεισθῆναι [τὴν ἀναχώρησιν</b>] <span class="bibl">Th.2.21</span> (s.v.l.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> c. gen., four times in Hdt., πείθεσθαί τινος <span class="bibl">1.126</span>, <span class="bibl">5.29</span>, <span class="bibl">33</span>,<span class="bibl">6.12</span>, cf. <span class="bibl">E. <span class="title">IA</span>726</span>, <span class="bibl">Th. 7.73</span> ; πείσθητί μευ <span class="bibl">Herod. 1.66</span> ; <b class="b3">κείνου . . πιθοίατο</b> vulg. in <span class="bibl">Il.10.57</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b3">πείθεσθαί τινι</b> <b class="b2">believe, trust in</b>, πείθεθ' ἑταίρῳ <span class="bibl">Od. 20.45</span> ; οἰωνοῖσι <span class="bibl">Il.12.238</span>; τεράεσσι θεῶν καὶ Ζηνὸς ἀρωγῇ <span class="bibl">4.408</span> ; ἐνυπνίῳ <span class="bibl">Pi.<span class="title">O.</span> 13.79</span> ; λεγομένοισι <span class="bibl">Hdt. 2.146</span>, etc. : c. acc. et inf., <b class="b2">believe that</b>... οὐ γάρ πω ἐπείθετο ὃν πατέρ' εἶναι <span class="bibl">Od. 16.192</span>, cf. <span class="bibl">Hdt. 1.8</span>, etc. : c. dat. pers. et inf., <b class="b3">π. τινὶ μὴ εἶναι χρήματα</b>, = [[ὅτι χρήματα οὐκ ἔχει]], <span class="bibl">X.<span class="title">An.</span> 7.8.3</span> : with ὡς, οὐ πείσονται ὡς σὺ αὐτὸς οὐκ ἠθέλησας <span class="bibl">Pl. <span class="title">Cri.</span>44c</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">R.</span>391b</span> : with neut. Adj. or Pron., <b class="b3">τὰ περὶ Αἴγυπτον τοῖσι λέγουσι αὐτὰ π., οὐκ ἐπείθοντο τὰ ἐσαγγελθέντα</b>, <span class="bibl">Hdt.2.12</span>, <span class="bibl">8.81</span> ; πείθεσθε τούτῳ ταῦτα <span class="bibl">Ar. <span class="title">Th.</span> 592</span> ; <b class="b3">ταῦτ' ἐγώ σοι οὐ πείθομαι</b> I <b class="b2">do</b> not <b class="b2">take</b> this <b class="b2">on your word</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ap.</span>25e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phdr.</span>235b</span> : abs., ὡς ἐγὼ πείθομαι <span class="bibl">Phld.<span class="title">Po.</span>5.34</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b3">π. τινὰ ὅπως</b> . . <b class="b2">to believe of</b> him, that... <span class="bibl">E. <span class="title">Hipp.</span>1251</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">III</span> pf. <span class="bibl">2</span> <b class="b3">πέποιθα</b> <b class="b2">trust, rely on</b>, c. dat. pers. vel rei, <span class="bibl">Il.4.325</span>, etc. (not freq. in early Prose, as αὑτῷ πεποιθέναι <span class="bibl">Pl. <span class="title">Mx.</span> 248a</span>): c. dat. et inf., οὔ πω χερσὶ πέποιθα ἄνδρ' ἀπαμύνασθαι <span class="bibl">Od. 16.71</span>, cf. <span class="bibl">Il.13.96</span>, etc.: c. dat., οἷσι . . μαρναμένοισι πέποιθε <span class="bibl">Od.16.98</span> : later c. inf. only, <b class="b3">πέποιθα τοῦτ' ἐπισπάσειν κλέος</b> I <b class="b2">trust</b> to win this fame, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span> 769</span> ; <b class="b3">αἰχμήν . . μᾶλλον θεοῦ σέβειν πεποιθώς</b> <b class="b2">daring to</b>... <span class="bibl">A. <span class="title">Th.</span>530</span>: once in Hdt., χρήμασι ἐπεποίθεσαν διώσεσθαι <span class="bibl">9.88</span> : rarely c. acc. et inf., πέποιθα . . τὸν πυρφόρον ἥξειν κεραυνόν <span class="bibl">A. <span class="title">Th.</span>444</span> ; εἴ τις πέποιθεν ἑαυτῷ Χριστοῦ εἶναι <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>10.7</span> ; <b class="b3">π. εἴς τινας ὅτι</b> . . <span class="bibl"><span class="title">Ep.Gal.</span>5.10</span>; <b class="b3">ἐπί τινας ὅτι</b> . . <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span> 2.3</span> ; ἐπὶ χρήμασι <span class="bibl"><span class="title">Ev.Marc.</span> 10.24</span>: abs., <b class="b3">ὄφρα πεποίθῃς</b> that <b class="b2">you may feel confidence</b>, <span class="bibl">Il.1.524</span>, <span class="bibl">Od.13.344</span> ; <b class="b3">πεποιθώς</b> <b class="b2">in sure confidence</b>, <span class="bibl">LXX<span class="title">De.</span> 33.28</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">IV</span> post-Hom. pf. Pass. <b class="b3">πέπεισμαι</b> <b class="b2">believe, trust</b>, c. dat., νεκροῖσι <span class="bibl">A. <span class="title">Eu.</span>599</span> ; ὀνείροις <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1190</span>, etc. : c. acc. et inf., <b class="b3">συνοίσειν ταῦτα πέπ</b>. <span class="bibl">D.4.51</span>, cf. <span class="bibl">Pl. <span class="title">R.</span> 368a</span> : abs., νῦν δὲ πέπεισμαι <span class="bibl">Id.<span class="title">Prt.</span> 328e</span> ; <b class="b3">πεπεισμένος ἔκ τινων λογίων</b> <b class="b2">persuaded</b> by... <span class="bibl">Plu.<span class="title">Rom.</span> 14</span> ; πεπείσμεθα περὶ ὑμῶν τὰ κρείττονα <span class="bibl"><span class="title">Ep.Hebr.</span>6.9</span>. (Cf. Lat. <b class="b2">fido, fides</b>.) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0543.png Seite 543]] fut. πείσω, aor. ἔπεισα (wovon Hom. nur optat. πείσειε, Od. 14, 123 hat) u. poet. ἔπιθον, bei Hom. immer mit der Reduplication, πεπίθω, πεπιθών, [[πεπιθεῖν]], πεπίθοιμεν, πέπιθε; Pind. πεπιθών, I. 3, 90, [[πιθών]] P. 3, 28; [[πιθών]] auch Ar. Ran. 1168; πεπιθήσω = πείσω, Il. 22, 223, eigentl. ich werde machen, daß er Vertrauen hat; perf. πέπεικα u. [[πέποιθα]] (s. unten); med. fut. [[πείσομαι]], aor. II. bei den Ep. ἐπιθόμην, ἐπίθοντο, πιθέσθαι, u. mit der Reduplication πεπίθοιτο, Il. 10, 204. Die Nebenformen des fut. u. aor. πιθήσω u. [[πιθήσας]] bei Hom. sind intrans., wie [[πιθήσας]] Pind. P. 4, 109 u. πιθήσασα δώροισι Μίνω Aesch. Ch. 609; – 1) Activ., durch gütliche Mittel, bes. Worte od. Zureden, <b class="b2">bewegen</b> oder gewinnen, <b class="b2">überreden</b>; πείθεις δή μευ θυμόν, Od. 23, 230, u. oft so φρένας, θυμόν, θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν. Bes. <b class="b2">erbitten</b>, durch Bitten bewegen, Il. 24, 219 Od. 14, 363; besänftigen, begütigen, zufriedenstellen, Il. 1, 100. 9, 112. 181. 386; Hes. Sc. 450; Ζηνὸς [[ἦτορ]] λιταῖς ἔπεισεν, Pind. Ol. 2, 88; bes. durch die Rede bewegen, Etwas zu thun, τόνδε – πεπιθήσω [[ἐναντίβιον]] μαχέσασθαι, Il. 22, 222; δᾶμον πείσας λόγῳ, Pind. Ol. 3, 17; γνώμᾳ πεπιθών, I. 3, 90; πείσαισ' ἀκοίταν βουλεύμασιν, N. 5, 28; νὶν πίθον [[παρασχεῖν]], P. 3, 65; π. τινὰ ὥςτε δοῦναι, Her. 6, 5; πιθεῖν Τιτᾶνας οὐκ ἠδυνήθην, Aesch. Prom. 204; [[πείθω]] νιν λόγῳ, Ag. 1022; ἔπειθον [[οὐδέν]]' [[οὐδέν]], 1185; πρὸς τοῦ δ' [[ἐπεί]]. σθης καὶ τίνος βουλεύμασιν, Eum. 563; ταῖς ἐμαῖς γνώμαις πεισθείς, überredet, Soph. O. R. 570; ἐκ τοῦ [[φίλων]] πεισθεῖσα, El. 401; ἐννύχοις πεπεισμένη ὀνείροις, Eur. Hel. 1206; πείθει Ὀρέστην μητέρα κτεῖναι, Or. 29; u. mit doppeltem accus., [[τίνα]] δοκεῖς πείσειν τάδε, wen meinst du davon zu überreden? Hec. 1205; vgl. Her. 1, 163; Xen. Hier. 1, 16; Plat. Apol. 37 a; κεναῖσιν ἐλπίσιν πεπεισμένος, Aesch. Pers. 790; τί δ' ἐν δόλῳ δεῖ [[μᾶλλον]] ἢ πείσαντ' ἄγειν, Ar. Plut. 102; ἢ λόγῳ πείσαντες ἄξειν ἢ πρὸς ἰσχύος [[κράτος]], 590, u. in Prosa überall, τὸ πείθειν οἷόν τ' εἶναι τοῖς λόγοις δικαστάς, Plat. Gorg. 452 e; καταδέσμοις τοὺς θεοὺς πείθοντές σφισιν ὑπηρετεῖν, Rep. II, 364 c, u. A.; auch τοὺς πολλοὺς εἰς τὴν ὁμολογίαν, dazu bewegen, Thuc. 5, 76; im schlechten Sinne, τοὺς δικαστὰς ἀργυρίῳ πείθειν, die Richter durch Geld bewegen, bestechen; ξεῖνόν τινα χρήμασι πείσας, Her. 8, 134; μισθῷ, 9, 33, für Sold wozu dingen, wie Thuc. 1, 31; δώροις, 4, 65, χρήμασι, 1, 137 u. öfter; vgl. δῶρα θεοὺς πείθει, Hes. frg. bei Plat. Rep. III, 390 e; u. Lys. 7, 21; auch bereden, beschwatzen, durch List, milderer Ausdruck für betrügen, täuschen, Il. 1, 132. 6, 360 Od. 2, 106. 14, 123. – Auch von leblosen Dingen, θυέλλας, erregen, Il. 15, 26. – Πείθω ἐμαυτόν, ich überrede mich, d. i. ich <b class="b2">bin überzeugt, </b><b class="b2">glaube</b>, Plat. Gorg. 453 a u. öfter; ὥς γε ἐμαυτὸν [[πείθω]], Dem. 24, 6, u. A. – Das part. πείσας heißt oft durch gütliches Zureden, durch Unterhandlungen, auf dem Wege der Güte, πείσας [[ἄγει]] τὸ [[στράτευμα]], er führt das Heer mit dessen Einwilligung; οὐ πείσας τὸν δῆμον, ohne das Volk beredet zu haben, ohne Beistimmung des Volks, Aeschin. u. A., bes. Plut.; vgl. τὰς πόλεις ἑκούσας ἔπεισε ποιεῖν τὰς ὁδούς Xen. An. 5, 1, 14, u. Hell. 6, 1, 14. – Das impf. kann auch durch <b class="b2">zureden</b> übersetzt werden, ἕκαστός τις ἔπειθεν αὐτὸν ὑποστῆναι τἡν [[ἀρχήν]], Xen. An. 5, 9, 19, vgl. Hell. 6, 5, 23; Pol. 4, 64, 2. 5, 63, 3. – 2) Im pass., fut. [[πείσομαι]], auch πιθήσω, Od. 21, 369, aor. ἐπείσθην, bei Hom. ἐπιθόμην u. [[πιθήσας]], Il. 9, 119, sich durch gütliche Mittel, bes. durch Worte gewinnen lassen, sich überreden, überzeugen lassen, überredet, überzeugt sein, <b class="b2">gehorchen</b> (vgl. S. Emp. pyrrh. 1, 2301; Hom. u. Folgde überall; mit folgdm accus. c. inf., εἰ μὴ πέπεισθε ἀδικίαν δικαιοσύνης [[ἄμεινον]] εἶναι, Plat. Rep. II, 368 a; mit folgdm ὡς, Legg. VII, 801 b; – c. inf., ὑπὸ χρυσοῦ πεισθῆναι [[πλούσιον]] ἄνδρα ἰάσασθαι, Plat. Rep. III, 408 c; – gew. τινί, <b class="b2">gehorchen, folgen</b>, μηδὲ ἄρξειν μηδὲ ἄρχοντι πείσεσθαι, Critia 120 a; καὶ παρεικαθεῖν, Soph. O. C. 1336; mit folgdm inf., πείθεσθέ μοι ῥαβδοῦχον ἑλέσθαι, Plat. Prot. 338 a, folget mir und wählet, u. A. – Die Sache, wozu Einer überredet wird, oder in der er einem Andern folgt, steht auch im accus., wie das act. mit doppeltem accus. vrbdn oben erwähnt ist. πάντα πιθέσθαι, in allen Dingen folgen, Alles befolgen, Od. 17, 21; σημαίνειν, ἅ τιν' οὐ πείσεσθαι ὀΐω, worin Niemand, wie ich meine, gehorchen wird, Il. 1, 289; u. so ist auch 20, 466 Od. 3, 146, οὐδὲ τὸ ᾔδη, ὃ οὐ πείσεσθαι ἔμελλεν, zu erklären, worin Jener ihm nicht nachgeben werde, wo man gew. πείσεσθαι als pass. für πεισθήσεσθαι erklärt; πείθεσθε τούτῳ ταῦτα, Ar. Th. 595; τί σοι πιθώμεσθα, Av. 164; auch σοῖς ταῦτα [[πείσομαι]] λόγοις, Aesch. Ch. 770; 'Αθηναῖοι ταῦτα Αἰσχίνῃ πείθονται, Her. 6, 100; – εἰς ἀγαθόν, Il. 11, 799; Hom. vrbdt es auch mit dem doppelten dat., τινὶ ἔπεσι, μ ύθοις, Il. 1, 150. 23, 157; γήραϊ πείθεσθαι, dem Alter gehorchen, sich in die Nothwendigkeit des Alters geduldig fügen, Il. 24, 345; στυγερῇ δαιτὶ πείθεσθαι, sich in den Gebrauch des traurigen Mahles fügen, 23, 48; πείθεσθαι νυκτί, der Einladung der Nacht zum Schlafe folgen, 8, 502. 9, 65. – Seltener ist dabei der gen., πείθεσθαί τινος, Her. 1, 126. 5, 29. 33. 6, 12; als v. l. auch Il. 10, 57; Thuc. 7, 73, u. öfter bei sp. D., wie An. Rh. 3, 308. – Πείθεσθαί τινι, Jemandem glauben, trauen, woran glauben, μύθῳ, oft Hom; ταῦτ' ἐγώ σοι οὐ πείθομαι, darin traue ich dir nicht, das glaube ich dir nicht, Plat. oft. – 3) Das perf. [[πέποιθα]], πεποιθέναι, plusquampf. πεποίθεα, Od. 4, 434. 8, 181, hat die Bdtg sich haben überzeugen lassen, <b class="b2">vertrauen</b>, seine Zuversicht worauf setzen, mit dem dat. der Person oder der Sache, auf die man vertraut, Hom. u. Hes., auch wird noch ein inf. hinzugesetzt, ὔμμιν ἔγωγε μαρναμένοισι πέπ οιθα σαωσέμεναι [[νέας]] [[ἁμάς]], Il. 13, 95, ich vertraue euch, daß ihr die Schiffe retten werdet, vgl. 16, 171 Od. 16, 71. 21, 132; auch absol., [[ὄφρα]] πεποίθῃς, auf daß du Zutrauen fassest, Il. 1, 524 Od. 13, 344; τῇ σῇ [[πέποιθα]] χειρὶ δεξιᾷ, Eur. Alc. 1118; χρησμοῖς, τύχῃ, Aesch. Ch. 295 Ag. 654; Ζηνί, 790; πεποιθοίη, Ar. Ach. 904; auch c. acc. c. inf., ἔπεμψα τοὺς [[πέποιθα]] μὴ ματᾶν ὁδοῦ, Aesch. Spt. 37, vgl. 426. 503; u. c. inf., καὶ [[δίχα]] κείνων [[πέποιθα]] ταῦτ' ἐπισπάσειν [[κλέος]], Soph. Ai. 756, ich hege die Zuversicht, diesen Ruhm zu erringen; vgl. χρήμασιν ἐπεποίθεσαν διωθέεσθαι, Her. 9, 88; διὰ τὸ αὑτῷ πεποιθέναι, Plat. Menex. 248 a; einen imperat. πέπεισθι hat Aesch. Eum. 599, Hom. die syncop. Form [[ἐπέπιθμεν]], Il. 14, 55; so ist auch [[πιθήσας]] gebraucht, Il. 22, 107; vgl. auch πεπίθοιτο, Il. 10, 204; γνώμᾳ πεπιθὼν πολυβούλῳ, Pind. I. 3, 90. – Sp, wie N. T., verbinden auch πεποιθέναι ἐπὶ τὸν θεόν. – Adi. verb. [[πειστέον]], man muß gehorchen, Plat. Phil. 28 b u. A.
}}
{{ls
|lstext='''πείθω''': ἐνεργ., ὡς καὶ νῦν, [[πείθω]], παρατ. ἔπειθον Ὅμ. καὶ Ἀττ., Ἰων. πείθεσκε Χρησμ. Σιβ. 1. 43· μέλλ. πείσω Ἰλ. Ι. 345, Ἀττ.: — ἀόρ. α΄ ἔπεισα Αἰσχύλ. Εὐμ. 84, Ἀριστοφ., κτλ., (ὁ Ὅμ. ἔχει μόνον εὐκτ. πείσειε Ὀδ. Ξ. 123, Δωρ. μετοχ. πείσαις Πινδ. Ο. 2. 29): — ἀόρ. β΄ ἔπῐθον, ἐν χρήσει μόνον παρὰ Πινδ., Τραγ., καὶ μεταγεν. ποιηταῖς, παρὰ δὲ Ὁμ. μόνον ἐν τοῖς μετ’ ἀναδιπλασ. τύποις πεπίθωμεν, πεπίθοιμεν, πεπῐθεῖν, πεπῐθών, (πέπῐθε Ὕμν. εἰς Ἀπόλλ. 275)· — πρκμ. πέπεικα Λυσ. 175. 38, Ἰσαῖ. 71. 28. — Μέσ. καὶ Παθ., πείθομαι, [[ὑπακούω]], Ὅμ., Ἀττ.· μέλλ. [[πείσομαι]] (ἀκριβῶς ὡς ὁ μέλλ. τοῦ [[πάσχω]]) [[αὐτόθι]]: — ποιητ. ἀόρ. β΄ ἐπῐθόμην, Ἐπικ. πιθόμην Ἰλ. Ε. 201, ἐπίθετο Ἀριστοφ. Νεφ. 95, ἐπίθοντο Ἰλ. Γ. 260, προστ. πιθοῦ Αἰσχύλ., Σοφ., ὑποτακτ. πίθωμαι, εὐκτ. πιθοίμην (μετ’ ἀναδιπλ. πεπίθοιτο Ἰλ. Κ. 204) ἅπαντα παρ’ Ὁμ., Σοφ., Ἀριστοφ., μετοχ. πιθόμενος Σοφ.· — μέσ. ἀόρ. α΄ πείσασθαι μόνον παρ’ Ἀριστείδ. 1. 391, Ρήτορες (Walz) 8. 150· — μέλλ. παθ. πεισθήσομαι Σοφ. Φ. 624, Πλάτ., κτλ.·— ἀόρ. α΄ ἐπείσθην Αἰσχύλ., Σοφ., Ἀριστοφ., Ξεν.· — πρκμ. πέπεισμαι Αἰσχύλ., Εὐρ., Πλάτ. ΙΙ. ἀμετάβ. χρόνοι τοῦ ἐνεργ., ἐπὶ παθ. σημασ.: πρκμ. β΄ [[πέποιθα]], Ὅμ., Ἀττ. (ἀλλ’ οὐχὶ [[συχνάκις]] παρὰ πεζογράφοις)· προστ. πέπεισθι Αἰσχύλ. Εὐμ. 599, ὑποτακτ. πεπείθω Ἰλ. Α. 524, Ὀδ. Ν. 344, Ἐπικ. α΄ πληθ. [[πεποίθομεν]] (ἀντὶ -ωμεν) Ὀδ. Κ. 335· εὐκτ. πεποιθοίη (ἀντὶ -θοι) Ἀριστοφ. Ἀχ. 940· ὑπερσ. ἐπεποίθειν Ἰλ. Π. 171, Ἡρόδ., Ἐπικ. καὶ πεποίθεα Ὀδ. 4. 434, Θ. 181, συγκεκομ. α΄ πληθ. [[ἐπέπιθμεν]] Ἰλ. Β. 341, Δ. 159. — Ὁ Πίνδ. [[ὡσαύτως]] χρῆται μετοχ. ἀορ. β΄πιθὼν=πιθόμενος, Π. 3. 50· καὶ πεπιθὼν ἐπὶ τῆς αὐτῆς ἐννοίας, Ι. 3 (4) ἐν τέλ.· ἀλλ’ ὁ Ἕρμανν. μεταβάλλει ἀμφότερα τὰ χωρία [[ὅπως]] ἀποφύγῃ τὸν σολοικισμόν.<br /> ΙΙΙ. ὡς εἰ ἐκ παραλλήλου τύπου, πῐθέω, ὁ Ὅμ. ἔχει μέλλ. πῐθήσω καὶ μετοχ. ἀορ. πῐθήσας, ἀμφότερα ἀμεταβ. (τὸ δεύτερον [[ὡσαύτως]] παρ’ Ἡσ., καὶ παρὰ Πινδ. Π. 4. 194, Αἰσχύλ. Χο. 619)· ἀλλ’ ὁ μετ’ ἀναδιπλασιασμοῦ ἀόρ. ὑποτακτ. πεπῐθήσω μεταβ., Ἰλ. Χ. 223. (Ἐκ τῆς √ΠΙΘ, ὡς ἐν τοῖς πιθεῖν, πιθέσθαι· ἐκτεταμένον πείθω, [[πέποιθα]]· πρβλ. πειθώ, πεῖσα, [[πίστις]]· Λατ. fῑ-des, fῑ-dus, fῑ-do, καὶ [[ἴσως]] foe-dus, eris). Ι. Ἐνεργ., [[πείθω]], [[καταπείθω]], ἀλλὰ συνήθως δι’ ἠπίου τρόπου, τινὰ Ὁμ., κλ.· [[ὡσαύτως]], [[πεπιθεῖν]] φρένας Αἰακίδαο Ἰλ. Ι. 184· ἢ [[μετὰ]] δοτ. προσ., σοὶ δὲ φρένας ἄφρονι πεῖθεν Π. 842· οὕτω, τοῦ θυμὸν ἐνὶ στήθεσσιν ἔπειθον Ι. 587, πρβλ. Ὀδ. Ζ. 258· ἤ, Ἕκτορι θυμὸν ἔπειθεν Ἰλ. Χ. 78, πρβλ. Ὀδ. Ψ. 337· — μετ’ αἰτ. προσ. καὶ ἀπαρ., [[καταπείθω]] τινὰ νὰ ..., Ἰλ. Χ. 223, Αἰσχύλ. Εὐμ. 724, κτλ.· [[ὡσαύτως]] π. τινὰ [[ὥστε]] δοῦναι κτλ., Ἡρόδ. 6, 5, πρβλ. Θουκ. 3. 31, κτλ.· [[ὥστε]] μὴ ... Σοφ. Φιλ. 901· π. τινα ὡς χρὴ ..., ὥς ἐστι ... Πλάτ. Πολ. 327C, 364Β· π. τινὰ εἴς τι Θουκ. 5. 76· [[πείθω]] ἐμαυτόν, εἶμαι πεπεισμένος, «[[πιστεύω]]», ὡς τὸ πείθομαι, ὁ αὐτ. 6. 33. Ἀνδοκ, 10. 2, Πλάτ. Γοργ. 453Α, κτλ.· — [[συχνάκις]] κατὰ μετοχ., πείσας, διὰ τῆς πειθοῦς, ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ ἐν δόλῳ, Σοφ. Φιλ. 102, πρβλ. 612· πόλιν πείσας, τυχὼν τῆς συναινέσεως τῆς πόλεως, ὁ αὐτ. ἐν Ο. Κ. 1298· δᾶμον πείσας λόγῳ Πινδ. Ο. 3. 29· μὴ πείσας, χωρὶς νὰ λάβῃ ἄδειαν, Πλάτ. Νόμ. 844Ε, Αἰσχίν. κτλ.· οὕτω, πείθων, ἀντίθετον τῷ βίᾳ, Ξεν. Ἀνάβ. 5. 5, 11· πέπεικε, ἀντίθετον τῷ ἠνάγκακε, Πλάτ. Ἵππαρχ. 232Β. ΙΙ. Ἰδιαίτεραι χρήσεις: 1) [[πείθω]] τινὰ δι’ ἀπατηλῶν λόγων, [[ἐπεὶ]] οὐ παρελεύσεαι, [[οὐδέ]] με πείσεις Ἰλ. Α. 132, πρβλ. Ζ. 360· ἔληθε δόλῳ καὶ ἔπεισεν Ἀχαιοὺς Ὀδ. Β. 186, πρβλ. Ξ. 123. 2) [[καταπείθω]] τινὰ διὰ δεήσεως, Ἰλ. Ω. 219, Ὀδ. Ξ. 363· [[τότε]] κέν μιν ἱλασσάμενοι πεπίθοιμεν, «πείσομεν» (Σχολ.), Ἰλ. Α. 100· ὥς κεν μιν ἀρεσσάμενοι πεπίθωμεν Ι. 112, πρβλ. 181, 386, Ἡσ. Ἀσπ. Ἡρ. 450· π. τινὰ λιταῖς Πινδ. Ο. 2. 144· καὶ οὕτω παρ’ Ἀττ.· — π. γυναῖκα, ἀντίθετον τῷ βιάζεσθαι, Ξεν. Κύρ. 6. 1, 34. 3) [[πείθω]] τινὰ χρήμασι, [[διαφθείρω]] διὰ χρημάτων, Ἡρόδ. 8. 134, Λυσ. 162. 24· οὕτω, [[πείθω]] ἐπὶ μισθῷ ἢ μισθῷ Ἡρόδ. 8. 4., 9. 33, Θουκ. 2. 96, κτλ.· χρημάτων δόσει ὁ αὐτ. 1. 137· παροιμ., δῶρα θεοὺς πείθει Ἡσ. παρὰ Πλάτ. ἐν Πολ. 390Ε, οὕτω, πείθειν τινὰ μόνον, Λυσ. 110. 13, Ξεν. Ἀν. 1. 3, 19, Πράξ. Ἀποστ. ιβ΄, 20 πρβλ. [[ἀναπείθω]] 3. 4) [[διεγείρω]], παροσρμῶ, πεπιθοῦσα θυέλλας, πείσασα, διεγείρασα, Ἰλ. Ο. 26. 5) [[μετὰ]] διπλ. αἰτ., πείθειν τινά τι Ἡροδ. 1. 163, Αἰσχύλου Πρ. 1063, Πλάτ. Πολ. 399Β, κτλ.· ἔπειθον οὐδὲν οὐδένα Αἰσχύλ. Ἀγ. 1212· μὴ πεῖθ’ ἃ μὴ δεῖ Σοφ. Ο. Κ. 1442· — [[ὡσαύτως]], τοιάνδ’ ἔπειθε ῥῆσιν Αἰσχύλ. Ἱκ. 615. Β. Παθ. καὶ Μέσ. καταπείθομαι, προσελκύομαι πρὸς τὴν γνώμην τινός, καταπείθομαι νὰ συναινέσω, ἀπολ., Ὅμ. καὶ Ἀττ.· ἡ προστ. πείθου ἢ πιθοῦ [[εἶναι]] [[συνήθης]] παρὰ τοῖς Ἀττ. ποιηταῖς· ὁ Brunck, ᾦ ἕπονται πολλοὶ τῶν ἐκδοτῶν, προτιμᾷ ἀπανταχοῦ νὰ ἀπκαταστήσῃ τὸν τύπον πιθοῦ ὡς τὸν γνήσιον Ἀττικόν· ἡ [[λέξις]] ἀπαντᾷ [[καθόλου]] εἰπεῖν ἐν ἀρχῇ στίχου, δι’ ὃ δὲν βοηθεῖ ἡμᾶς τὸ [[μέτρον]]· ἀλλ’ ὁ [[τύπος]] πείθου ἀπαιτεῖται ἐν Σοφ. Ο. Κ. 520, Εὐρ. Ἀποσπ. 443· ὁ Ἕρμανν. (Σοφ. Ἠλ. 1003) ἑρμηνεύει τὸ πείθου sine tibi persuaderi, τὸ δὲ πιθοῦ obedi ([[ὅπερ]] δηλοῖ ἄμεσον συναίνεσιν) :— μετ’ ἀπαρεμφ., καταπείθομαι νὰ πράξω τι, Σοφ. Φιλ. 624, Πλάτ. Πρωτ. 338Α· [[ὡσαύτως]], πείθεσθαί τινι [[ὥστε]] ... Θουκ. 2. 2· ὃ ... ὑμεῖς ... ἥκιστ’ ἂν [[ὀξέως]] πείθοισθε (ἐξυπακ. πρᾶξαι) ὁ αὐτ. 6. 34. 2) πείθεσθαί τινι, ὑπακούειν, Ὅμ., κλ.· τοῖς ἐν τέλει βεβῶσι π. Σοφ. Ἀντ. 67· τοῖς ἄρχουσι, τῷ νόμῳ Ξεν. Κύρ. 1. 2, 8, Ἀνάβ. 7. 3, 39· τῷ θεῷ [[μᾶλλον]] ἢ ὑμῖν Πλάτ. Ἀπολ. 29D· [[ἐνίοτε]] [[μετὰ]] διπλῆς δοτ., ἔπεσι, μύθοις π. τινὶ Ἰλ. Α. 150, Ψ. 157· — ὥσαύτως [[ἄνευ]] δοτ. προσώπ., ἐπείθετο μύθῳ Ἰλ. Α. 33, Ὀδ. Ρ. 177· γήραϊ πείθεσθαι, ὑπείκειν, ὑποχωρεῖν τῷ γήρατι, Ἰλ. Τ. 645· στυγερῇ πειθώμεθα δαιτί, ἄς ὑποχωρήσωμεν εἰς τὴν κοινὴν συνήθειαν τοῦ ἐσθίειν, ἂν καὶ ἡ [[εὐωχία]] [[εἶναι]] θλιβερά, [[αὐτόθι]] 48· νῦν μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ, καταλείποντες τοὺς κόπους τῆς ἡμέρας, Θ. 502, Ι. 65· ἀδίκοις ἕργμασι π. Σόλων 3. 11., 12. 12. <br />β) μετ’ οὐδετ. ἐπιθ., σημάντορι πάντα πιθέσθαι, τῷ ἐπιτάσσοντι ὑπακούειν ἐν πᾶσιν, Ὀδ. Ρ. 21· ἅ τιν’ οὐ πείθεσθαι ὀΐω, «καθ’ ἃ [[οἶμαι]] οὐ πείσεσθαι αὐτῷ τινὰ» (Θ. Γαζῆς), Ἰλ. Α. 289· ὃ οὐ πείσεσθαι ἔμελλεν Υ. 465, Ὀδ. Γ. 146· πρβλ. Ἰλ. Δ. 93, Η. 48, Ἡρόδ. 6. 100, κτλ.· [[οὕτως]] [[ἐνίοτε]] παρ’ Ἀττ., πάντ’ ἔγωγε [[πείσομαι]] Σοφ. Αἴ. 529· [[πείσομαι]] δ’ ἃ σοὶ δοκεῖ ὁ αὐτ. ἐν Τρ. 1180· οὐ ... πείθομαι τὸ δρᾶν ὁ αὐτ. ἐν Φιλ. 1252· πεισθεὶς ἀφανῇ Εὐρ. Ἱππ. 1288· [[λίαν]] [[σπανία]] [[εἶναι]] ἡ [[σύνταξις]] μετ’ οὐσιαστ. κατ’ αἰτ., χρήμασι πεισθῆναι τὴν ἀναχώρησιν Θουκ. 2. 21·— ἀντὶ τῆς δοτ. ὁ Ἡρόδ. [[ἐνίοτε]] ἔχει τὴν γεν., πείθεσθαί τινος 1. 126 ([[ἔνθα]] ἰδὲ Bähr.), 5. 29 καὶ 33· [[οὕτως]], Εὐρ. Ι. Α. 726, Θουκ. 7. 73, πρβλ. Matth. Gr. Gr. § 362· ἡ γενικὴ ἀπαντᾷ ὡς διαφορ. γραφὴ ἐν Ἰλ. Κ. 57. 3) πείθομαί τινι, [[πιστεύω]] ἢ ἐμπιστεύομαι εἴς τινα, πείθεσθ’ ἑταίρῳ Ὀδ. Υ. 45· οἰωνοῖσι Ἰλ. Μ. 238· τεράεσσι θεῶν καὶ Ζηνὸς ἀρωγῇ Δ. 408· ἐνυπνίῳ Πινδ. Ο. 13. 112· λεγομένοισι Ἡρόδ. 2. 146, κτλ.· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., [[πιστεύω]] ὅτι ..., οὐ γάρ πω ἐπείθετο ὃν πατέρ’ [[εἶναι]] Ὀδ. Π. 192, πρβλ. Ἡρόδ. 1. 8, κτλ.· παρ’ Ἀττ., [[μετὰ]] δοτ. προσ, καὶ ἀπαρ., ἰδὼν δὲ τὰ ἱερὰ ὁ Εὐκλείδης εἶπεν, ὅτι πείθοιτο αὐτῷ μὴ [[εἶναι]] χρήματα = ὅτι χρήματα οὐκ ἔχει, Ξεν. Ἀν. 7. 8, 3, πρβλ. Cobet N. LL. 509. — ἀκολούθως [[ἐνίοτε]] μετ’ οὐδετ. ἐπιθ., π. τὰ περὶ Αἴγυπτον, τὰ ἐξαγγελθέντα Ἡρόδ. 2. 12., 8. 81· πείθεσθε τούτῳ [[ταῦτα]] Ἀριστοφ. Θεσμ. 592· ταῦτ’ ἐγώ σοι οὐ πείθομαι, δὲν πείθομαι, δὲν σὲ [[πιστεύω]] εἰς [[ταῦτα]], Πλάτ. Ἀπολ. 25Ε, Φαῖδρ. 235Β. <br />β) [[ὡσαύτως]] παρ’ Ἀττ., π. τινα [[ὅπως]] ..., [[πιστεύω]] [[περί]] τινος ὅτι ..., Εὐρ. Ἱππ. 1251. ΙΙ. πρκμ. β΄ [[πέποιθα]], ὡς τὸ παθ., ἔχω πεποίθησιν, [[μετὰ]] δοτ. προσ. ἢ πράγμ., Ὅμ. καὶ παρὰ πᾶσι τοῖς ποιηταῖς, ἀλλ’ οὐχὶ [[συχν]]. ἐν τῷ πεζῷ λόγῳ [[μετὰ]] δοτ. προσ. καὶ ἀπαρ., [[οὔπω]] χερσὶ [[πέποιθα]] ἀνδρ’ ἀπαμύνασθαι Ὀδ. Π. 71, πρβλ. Ἰλ. Ν. 96, κτλ.· [[μετὰ]] μετοχ., οἷσι ... μαρναμένοισι πέποιθε Ὀδ. Π. 98·— ἀκολούθως μονον μετ’ ἀπαρ., [[πέποιθα]] τοῦτ’ ἐπισπάσειν [[κλέος]], ἔχω τὴν πεποίθησιν ὅτι θὰ ἀποκτήσω τὴν φήμην ταύτην, Σοφ. Αἴ. 769· σέβειν πεποιθώς, τολμῶν νὰ ..., Αἰσχύλ. Θήβ. 530· οὕτω παρ’ Ἡροδότ., χρήμασι ἐπεποίθεσαν διωθέεσθαι 9. 88· σπανίως μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., [[πέποιθα]] τὸν πυρφόρον ἥξειν κεραυνὸν Αἰσχύλ. Θήβ. 444· [[οὕτως]], εἴ τις πέποιθεν ἑαυτῷ Χριστοῦ [[εἶναι]] Ἐπιστ. Β΄πρὸς Κορινθ. ι΄, 7· π. εἴς τινα ὅτι ... Ἐπιστ. πρὸς Γαλάτ. ε΄, 10· ἐπί τινα ὅτι ... Β΄ Ἐπιστ. πρὸς Κορινθ. β΄, 3· ἐπί τινι Εὐαγγ. κατὰ Μάρκ. ι΄, 24· — ἀπολ., [[ὄφρα]] πεποιθοίης, ἵνα πεισθῇς, ἵνα ἔχῃς πεποίθησιν, Ἰλ. Δ. 521, Ὀδ. Ν. 344· πεποιθώς, ἔχων βεβαίαν πεποίθησιν, Ἑβδ. (Δευτ. ΛΓ΄, 28). ΙΙΙ. ὁ μεθ’ Ὅμηρον παθητ. πρκμ. πέπεισμαι συνήθως σημαίνει εἶμαι πεπεισμένος, [[μετὰ]] δοτ., Αἰσχύλ. Εὐμ. 599, Εὐρ. Ἑλ. 1190, κτλ.· μετ’ αἰτ. καὶ ἀπαρ., πεπ. [[ταῦτα]] συνοίσειν Δημ. 55. 5. - ἀπολ., νῦν δὲ πέπεισμαι Πλάτ. Πρωτ. 328E· πεπεισμένος ἔκ τινων λογίων, ὢν πεπεισμένος, πεισθεὶς …, Πλουτ. Ρωμ. 14· οὕτω, π. τι [[περί]] τινος Ἐπιστ. πρ. Ἑβρ. Ϛ΄, 9· - ἀλλὰ καί, 2) ἐπὶ πραγμάτων, πιστεύομαι, εἶμαι [[παραδεκτός]], Ἀριστοφ. Θεσμ. 1170. - Ἴδε Κόντου Παρατηρήσεις εἰς Ἀριστ. Ἀθην. Πολιτείαν ἐν Ἀθηνᾶς τ. Δ΄, σ. 74.
}}
{{bailly
|btext=<b>I.</b> <i>tr. (aux temps suiv. : f.</i> [[πείσω]], <i>ao.</i> [[ἔπεισα]], <i>ao.2 poét.</i> ἔπιθον, <i>pf.</i> πέπεικα ; <i>Pass. f.</i> πεισθήσομαι, <i>ao.</i> ἐπείσθην, <i>pf.</i> [[πέπεισμαι]]);<br /><b>1</b> persuader, convaincre, acc. : τινά [[τι]] persuader qqn de qch ; τινά ποιεῖν [[τι]] qqn de faire qch ; [[πείθω]] ἐμαυτόν, je me persuade, je suis convaincu, je crois, <i>c.</i> πείθομαι;<br /><b>2</b> enjôler, circonvenir, engager par ruse ; séduire, surprendre, tromper;<br /><b>3</b> fléchir par des prières, amollir, adoucir, apaiser ; <i>en mauv. part</i> amollir <i>ou</i> gagner par de l’argent, corrompre;<br /><b>4</b> <i>en gén.</i> gagner le bonnes grâces de, acc.;<br /><b>5</b> stimuler, exciter, mettre en mouvement : θυέλλας IL les tempêtes, <i>propr.</i> les persuader de souffler;<br /><b>6</b> <i>en gén.</i> s’efforcer d’amener qqn à adopter une opinion, à participer à une entreprise, à suivre un conseil;<br /><b>II.</b> <i>intr. (au pf.</i> [[πέποιθα]] <i>et au pqp.</i> ἐπεποίθεν, <i>au sens d’un prés. et d’un impf.)</i> se fier, se confier, s’en remettre à, τινι ; <i>abs.</i> [[ὄφρα]] πεποίθῃς IL afin que tu prennes confiance ; <i>de même</i> avec l’inf. avoir la confiance de <i>ou</i> que, compter que, <i>etc.</i><br /><i><b>Moy.</b></i> πείθομαι (<i>f.</i> [[πείσομαι]], <i>ao.2</i> ἐπιθόμην) <i>et Pass. (f.</i> πεισθήσομαι, <i>ao.</i> ἐπείσθην, <i>pf.</i> [[πέπεισμαι]]);<br /><b>1</b> se laisser persuader : λόγῳ ESCHL par des paroles ; <i>abs. à l’impér.</i> πείθου, laisse-toi persuader;<br /><b>2</b> obéir à, τινι ; <i>avec</i> double dat. : τινι ἔπεσι IL, τινι μύθοις IL obéir aux paroles de qqn ; γήραϊ πείθεσθαι IL obéir à la vieillesse, se soumettre avec patience aux inconvénients de la vieillesse ; πείθεσθαι νυκτί IL céder à l’invitation de la nuit pour cesser la lutte ; τινι πάντα πίθεσθαι OD obéir à qqn en toute chose ; <i>abs.</i> [[πιθοῦ]] ATT obéis, <i>p. opp. à</i> πείθου <i>(v. ci-dessus Moy. 1)</i>;<br /><b>3</b> se fier à, croire à (une parole) : [[οὐ]] δυνήσομαί ποτε τὸ σὸν πιθέσθαι παῖδ’ [[ὅπως]] ἐστὶν [[κακός]] EUR je ne pourrai jamais croire que ton fils fasse le mal ; ταῦτ’ [[ἐγώ]] [[σοι]] [[οὐ]] πείθομαι PLAT je ne te crois pas sur ce point ; <i>en ce sens pf. Pass.</i> [[πέπεισμαι]], avoir été persuadé, croire ; <i>part.</i> πεπεισμένος avec le dat. engagé, déterminé par.<br />'''Étymologie:''' R. Πιθ, lier ; cf. [[πίστις]] ; <i>lat.</i> fides, fido ; <i>skr.</i> bandh, lier.
}}
{{Autenrieth
|auten=ipf. ἔπειθον, πεῖθε, fut. inf. [[πεισέμεν]], aor. inf. [[πεῖσαι]], aor. 2 [[red]]. πέπιθον, fut. [[πεπιθήσω]], [[mid]]. opt. 3 pl. πειθοίατο, ipf. (ἐ）πείθετο, fut. [[πείσομαι]], aor. 2 (ἐ）πιθόμην, [[red]]. opt. [[πεπίθοιτο]], perf. [[πέποιθα]], subj. [[πεποίθω]], plup. πεποίθει, 1 pl. [[ἐπέπιθμεν]]: I. [[act]]., [[make]] to [[believe]], [[convince]], [[persuade]], prevai<&lt;>*<&gt;> [[upon]], τινά, φρένας τινός or τινί, and w. inf.; the [[persuasion]] [[may]] be [[for]] [[better]] or [[for]] [[worse]], ‘[[talk]] [[over]],’ Il. 1.132; ‘[[mollify]],’ Il. 1.100.—II. (1) [[mid]]., [[allow]] [[oneself]] to be prevailed [[upon]], [[obey]], [[mind]]; μύθῳ, τινὶ μύθοις, Il. 23.157; [[τεράεσσι]], Il. 4.408; ἅ τιν' οὐ πείσεσθαι [[ὀίω]], ‘wherein [[methinks]] [[many]] a [[one]] [[will]] [[not]] [[comply]],’ Il. 1.289.—(2) perf., [[πέποιθα]] and plup., [[put]] [[trust]] in, [[depend]] [[upon]]; τινί, [[ἀλκί]], etc., Od. 10.335, Od. 16.98.
}}
{{Slater
|sltr=[[πείθω]] (πειθέμεν: aor. 1, ἔπεισε; πείσαις, -αις（α): aor. 2, πᾰθον; πᾰθών coni.: πᾰθεῖν: pf. [[πέποιθα]], -ασιν: ep. aor. redupl. πεπᾰθών: med. πείθονται; πειθόμενος; πείθεσθαι: fut. [[πείσομαι]]: aor. 2, πίθετο; πίθεο; πιθόμενοι; [[πιθέσθαι]]. cf. [[πιθέω]], [[ἀπιθέω]].) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[act]].<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>a</b> [[persuade]], [[win]] [[over]] Ζηνὸς [[ἦτορ]] λιταῖς ἔπεισε (O. 2.80) δᾶμον Ψπερβορέων πείσαις λόγῳ (O. 3.16) κοινᾶνι παρ' εὐθυτάτῳ γνώμαν [[πιθών]] (Er. Schmid: [[πεπιθών]] codd.: v. l. γνώμᾳ: sc. [[Ἀπόλλων]]) (P. 3.28) ὦ [[μάκαρ]], τὶν δ' ἐπέοικεν Ἥρας πόσιν τε πειθέμεν κόραν τε γλαυκώπιδα (N. 7.95) c. inf., ἰατῆρά [[τοί]] [[κέν]] μιν πίθον καί [[νυν]] ἐσλοῖσι [[παρασχεῖν]] ἀνδράσιν (P. 3.65) c. pr. adj., ξυνᾶνα Μαγνήτων σκοπὸν πείσαισ' ἀκοίταν ποι- κίλοις βουλεύμασιν (N. 5.28) γαμβρὸν Ποσειδάωνα πείσαις (sc. [[Ζεύς]]: v. [[γαμβρός]]) (N. 5.37) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>b</b> pf., &amp; ep. aor. redupl.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>I</b> c. inf., be persuaded [[πέποιθα]] δὲ ξένον μή τιν' δαιδαλωσέμεν (O. 1.103) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>II</b> [[trust]] in. rely [[upon]] c. dat. [[πέποιθα]] ξενίᾳ προσανέι Θώρακος (P. 10.64) καὶ προξενίᾳ πέποιθ (N. 7.65) οἱ δ' ἄφνει πεποίθασιν (v. l. ὁ δ' πέποιθεν) fr. 219. διπλόαν νίκαν ἀνεφάνατο κυβερνατῆρος οἰακοστρόφου γνώμᾳ πεπιθὼν πολυβούλῳ 1. 4. 72.<br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>c</b> [[persuade]] [[someone]] of [[something]], c. dupl. acc., καὶ [[πόθεν]] ἀθαν[άτων [[ἔρις]] ἄ]ρξατο. [[ταῦτα]] θεοῖσι μὲν πιθεῖν σοφοὺ[ς] δυνατόν (Pae. 6.52) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>2</b> med., [[obey]] c. dat. ἐνυπνίῳ δ' ᾇ [[τάχιστα]] [[πιθέσθαι]] κελήσατό μιν (O. 13.79) πείθονται δ' ἀοιδοὶ σάμασιν (P. 1.3) θεοῦ σάμασιν πιθόμενοι (byz.: πειθόμενοι codd.) (P. 4.200) [[ἤθελον]] κείνου γε πείθεσθ' ἀναξίαις ἑκόντες (N. 8.10) ἤτορι δὲ φίλῳ [[παῖς]] [[ἅτε]] ματέρι κεδνᾷ πειθόμενος κατέβαν (Pae. 6.12) ἀρχαγέτᾳ τε Δάλου πίθετο (sc. [[Ἡρακλέης]]) fr. 140a. 59 (33) [[add]]. inf., [[Μοῖσα]], καὶ πὰρ Δεινομένει κελαδῆσαι πίθεό μοι ποινὰν τεθρίππων [[sing]], I [[bid]] [[you]] (P. 1.59) frag., τί πείσομα[ι (πείθομαι Π: ?fut., [[πάσχω]]) Πα. 7B. 42.
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[primary]] [[verb]]; to [[convince]] (by [[argument]], true or false); by [[analogy]], to [[pacify]] or [[conciliate]] (by [[other]] [[fair]] [[means]]); reflexively or [[passively]], to [[assent]] (to [[evidence]] or [[authority]]), to rely (by [[inward]] [[certainty]]): [[agree]], [[assure]], [[believe]], [[have]] [[confidence]], be ([[wax]]) conflent, [[make]] [[friend]], [[obey]], [[persuade]], [[trust]], [[yield]].
}}
{{grml
|mltxt=[[πείθω]] και αιολ. τ. [[πίθημι]] ΝΜΑ<br />[[κάνω]] κάποιον να δεχθεί τη [[γνώμη]] μου ή να πάρει την [[απόφαση]] που [[θέλω]], να συμφωνήσει [[μαζί]] μου, να μέ υπακούσει, [[κερδίζω]] κάποιον με καλό τρόπο («μή μεν πειράτω ἐὺ εἰδότος<br />[[οὐδέ]] με [[πείσει]]», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (η μτχ. μέσ. παρακμ.) <i>πεπεισμένος</i>, -<i>η</i>, -<i>ο</i><br />έχοντας πεισθεί, έχοντας [[πεποίθηση]], όντας [[βέβαιος]]<br /><b>2.</b> <b>παροιμ.</b> «ου με πείσεις καν με πείσεις» — λέγεται για τους υπέρμετρα πείσμονες και ισχυρογνώμονες<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> (με αιτ. ουδ. πράγμ.) [[καταπείθω]] κάποιον για [[κάτι]] («τοῡτό γε οὐκ ἔπειθε τοὺς Φωκαέας», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[πείθω]] κάποιον με παρακλήσεις, παρακαλώντας<br /><b>3.</b> (με την [[έννοια]] του αποτελέσματος) [[καταπραΰνω]], [[καθησυχάζω]] («[[ἐπεὶ]] Ζηνὸς [[ἦτορ]] λιταῑς ἔπεισε», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>4.</b> με [[λόγια]] [[παρακινώ]] κάποιον να πράξει [[κάτι]] («πείθει δ' Ὀρέστην μητέρ' ἥ σφ' ἐγείνατο κτεῑναι», <b>Ευρ.</b>)<br /><b>5.</b> [[παραπείθω]], [[ξεγελώ]] κάποιον με απατηλά [[λόγια]], [[εξαπατώ]] («ἔληθε δόλῶ καὶ ἔπειθεν Ἀχαιούς», <b>Ομ. Οδ.</b>)<br /><b>6.</b> [[διεγείρω]], [[παρορμώ]] («πεπιθοῡσα θύελλας», <b>Ομ. Ιλ.</b>)<br /><b>7.</b> (σχετικά με [[τροφή]]) [[δελεάζω]], [[παρασύρω]]<br /><b>8.</b> (μέσ. και παθ.) <i>πείθομαι</i><br />α) [[υπακούω]] σε κάποιον, [[εμπιστεύομαι]], [[ακολουθώ]] κάποιον<br />β) [[υποχωρώ]], [[υπομένω]] («ἀδίκοις ἔργμασι πειθόμενος», Σόλ.)<br />γ) [[πιστεύω]], έχω [[πεποίθηση]] («ἐνυπνίῳ δ' ἅ τάχιστα πιθέσθαι κεκλήσατό νιν», <b>Πίνδ.</b>)<br />δ) (<b>για πράγμ.</b>) [[είμαι]] [[αποδεκτός]], [[παραδεκτός]] («τὰ μὲν παρ' ἡμῶν [[ἴσθι]] σοι πεπεισμένα», <b>Αριστοφ.</b>)<br />δ) (ο παρακμ.) [[πέποιθα]] και <i>πέπεισμαι</i><br />[[πιστεύω]], έχω [[πεποίθηση]], [[εμπιστοσύνη]], [[είμαι]] [[βέβαιος]]<br /><b>9.</b> <b>φρ.</b> α) «[[πείθω]] τι ὠφέλιμον ὄν» — [[καταφέρνω]] να γίνει πιστευτό ότι [[κάτι]] [[είναι]] ωφέλιμο<br />β) «[[πείθω]] πόλιν» — [[αποσπώ]] τη [[συναίνεση]], τη [[συγκατάθεση]] όλων τών πολιτών<br />γ) «[[πείθω]] τινὰ χρήμασι» — [[διαφθείρω]] κάποιον με χρήματα, [[δωροδοκώ]]<br />δ) «[[πείθω]] τινὰ (ἐπι) μισθῷ» — [[καταφέρνω]] κάποιον πληρώνοντάς τον<br />ε) «[[πείθω]] γυναῑκα» — [[προσελκύω]], [[παρασύρω]] [[γυναίκα]] με [[λόγια]]<br />στ) «πείθομαι [[τίνα]] [[ὅπως]]» — [[πιστεύω]] για κάποιον ότι...<br />ζ) «ὡς ἐγώ πείθομαι» — όπως εγώ [[πιστεύω]]<br />η) «πείθομαί τινι μὴ [[εἶναι]] χρήματα» — [[πιστεύω]] ότι [[κάποιος]] δεν έχει χρήματα<br />θ) «ταῡτα ἐγώ σοι οὐ πείθομαι» — εγώ δεν σε [[πιστεύω]] σε αυτά.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Το ρ. [[πείθω]] ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>bheidh</i>- «[[πείθω]]» [[αλλά]] και «[[εξαναγκάζω]], [[καταπιέζω]]» και αντιστοιχεί ακριβώς και μορφολογικά και σημασιολογικά με το λατ. <i>f</i><i>ī</i><i>do</i>. Στη συνεσταλμένη [[βαθμίδα]] της ρίζας <i>πιθ</i>- ανάγονται ο αόρ. β' <i>ἐ</i>-<i>πιθ</i>-<i>όμην</i> και τα προσηγορικά [[πιστός]], [[πίστις]], [[πιθανός]], ενώ στην ετεροιωμένη [[βαθμίδα]] <i>ποιθ</i>- ο παρακμ. <i>πέ</i>-<i>ποιθ</i>-<i>α</i> (<b>πρβλ.</b> [[πεποίθηση]]). Η [[οικογένεια]] του ρ. [[πείθω]] εκφράζει αρχικά την [[έννοια]] της πίστης, της εμπιστοσύνης και οι τ. [[πίστις]], [[πιστός]], [[πιθανός]], που [[είναι]] και οι αρχαιότεροι, χρησιμοποιούνται στη δικαστική [[ορολογία]], ενώ οι τ. [[πειθώ]], [[πεῖσα]], [[πειστικός]], [[πείσμα]] (Ι) με τη σημ. «[[πείθω]]» [[είναι]] μεταγενέστεροι. Στην [[ίδια]] ΙΕ [[ρίζα]] με το ρ. [[πείθω]] ανάγονται και τα: αρχ. σλαβ. <i>b</i><i>ě</i><i>da</i> «[[καταναγκασμός]], [[πίεση]]», γοτθ. <i>baidjan</i> «[[εξαναγκάζω]], [[πιέζω]]» —με την [[έννοια]] του εξαναγκασμού ως εσωτερικό [[συναίσθημα]] αυτοπειθαρχίας— όπως και το γοτθ. <i>beidan</i> «[[προσδοκώ]], [[περιμένω]], [[υπομένω]] με [[πίστη]]». Αρχαιότερη θεωρείται η [[μέση]] / παθητική [[φωνή]] <i>πείθομαι</i>, ενώ το ενεργητικό-μεταβατικό [[πείθω]] [[πρέπει]] να [[είναι]] μεταγενέστερο. Το ρ. [[πείθω]] απαντά ως α' συνθετικό με τις μορφές <i>πειθ</i>- και <i>πεισι</i>- σε συνθ. του τύπου [[τερψίμβροτος]] (<b>πρβλ.</b> <i>πεισί</i>-<i>μβροτος</i>, [[πεισιθάνατος]]), ενώ ως β' συνθετικό με τις μορφές -<i>πειθής</i> και -<i>πιθής</i> (<b>πρβλ.</b> <i>ευ</i>-<i>π</i>(<i>ε</i>)<i>ιθής</i>, <i>α</i>-<i>πιθής</i>) και σε αρκετά ανθρωπωνύμια (<b>πρβλ.</b> <i>Πείσ</i>-<i>ανδρος</i>, <i>Πεισί</i>-<i>στρατος</i>, <i>Ευπείθης</i>, <i>Πολυ</i>-<i>πείθης</i>, <i>Πισθ</i>-<i>έταιρος</i> <b>κ.ά.</b>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[πειθώ]], [[πείσμα]] (Ι), [[πειστήριος]], [[πειστικός]], [[πιθανός]], [[πίστη]], [[πιστός]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πειθήμων]], [[πειθός]], [[πείσα]], [[πείσις]] (II), [[πειστήρ]] (Ι), [[πίσυνος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[πείσμων]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) [[πειθανάγκη]], [[πειθήνιος]], [[πεισιθάνατος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πειθάνωρ]], [[πείθαρχος]], [[πειθοδικαιόσυνος]], <i>πεισί</i>(<i>μ</i>)<i>βροτος</i>, [[πεισίνους]], [[πεισιχάλινος]]. (Β' συνθετικό) [[καταπείθω]], [[μεταπείθω]], [[παραπείθω]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[αναπείθω]], [[διαπείθω]], [[εκπείθω]], [[εξαναπείθω]], [[μεταναπείθω]], [[παραναπείθω]], [[προπείθω]], [[προσαναπείθω]], <i>συμπειθώ</i>, [[συναναπείθω]], [[υπαναπείθω]], <i>υπερπείθω</i>, [[υποπείθω]]<br /><b>νεοελλ.</b><br /><i>επαναπείθω</i>].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πείθω:''' μέλ. [[πείσω]], αόρ. αʹ [[ἔπεισα]], αόρ. βʹ <i>ἔπῐθον</i>. Επικ. αναδιπλ. αʹ πληθ. υποτ. και ευκτ. [[πεπίθωμεν]], <i>πεπίθοιμεν</i>, απαρ. <i>πεπῐθεῖν</i>, μτχ. <i>πεπῐθών</i>, παρακ. <i>πέπεικα</i> — Μέσ. και Παθ., μέλ. [[πείσομαι]], αόρ. βʹ <i>ἐπῐθόμην</i>, γʹ ενικ. αναδιπλ. [[πεπίθοιτο]]· μέλ. <i>πεισθήσομαι</i>, αόρ. αʹ <i>ἐπείσθην</i>, παρακ. [[πέπεισμαι]].<br /><b class="num">II.</b> αμτβ. χρόνοι Ενεργ. με Παθ. [[σημασία]], παρακ. βʹ [[πέποιθα]], προστ. [[πέπεισθι]], υποτ. [[πεποίθω]], Επικ. αʹ πληθ. [[πεποίθομεν]] (αντί <i>-ωμεν</i>)· ευκτ. <i>πεποιθοίη</i> (αντί <i>-θοι</i>)· υπερσ. [[ἐπεποίθειν]], Επικ. [[πεποίθεα]], συγκοπτ. αʹ πληθ. [[ἐπέπιθμεν]].<br /><b class="num">III.</b> όπως αν προερχόταν από παράλληλο τύπο <i>πῐθέω</i>, στον Όμηρ. έχει μέλ. <i>πῐθήσω</i>, και μτχ. αόρ. βʹ <i>πῐθήσας</i>, και τα [[δύο]] μτβ.· [[αλλά]] αναδιπλ. υποτ. αορ. αʹ <i>πεπῐθήσω</i> μτβ., σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">Α.</b> Ενεργ., [[πείθω]] κάποιον να κάνει [[κάτι]], [[κερδίζω]], [[πείθω]], <i>τινά</i>, σε Όμηρ. κ.λπ.· με αιτ. προσ. και απαρ., [[πείθω]] κάποιον να κάνει, σε Ομήρ. Ιλ. κ.λπ.· επίσης, [[πείθω]] τινὰ [[ὥστε]] [[δοῦναι]] κ.λπ., σε Ηρόδ.· [[πείθω]] τινὰ ὡς [[χρή]], σε Πλάτ.· [[πείθω]] τινὰ εἴς τι, σε Θουκ.· στη μτχ. <i>πείσας</i>, μέσω πειθούς, με εύλογα μέσα, σε Σοφ.<br /><b class="num">II.</b> Ειδικές χρήσεις·<br /><b class="num">1.</b> [[αλλάζω]] την [[γνώμη]] κάποιου, [[παραπλανώ]], <i>ἔληθε δόλῳ καὶ ἔπεισεν Ἀχαιούς</i>, σε Ομήρ. Οδ.<br /><b class="num">2.</b> [[πείθω]] μέσω θερμής παράκλησης, σε Όμηρ.<br /><b class="num">3.</b> [[πείθω]] τινὰ χρήμασι, [[δωροδοκώ]], σε Ηρόδ.· ομοίως, [[πείθω]] ἐπὶ μισθῷ ή <i>μισθῷ</i>, στον ίδ., Θουκ.· ομοίως, <i>πείθειν τινά</i> μόνο του, σε Ξεν., Κ.Δ.<br /><b class="num">4.</b> με [[διπλή]] αιτ., <i>πείθειν τινά τι</i>, [[πείθω]] κάποιον να κάνει [[κάτι]], σε Ηρόδ., Αισχύλ. κ.λπ. <b>Β.</b> Παθ. και Μέσ.,<br /><b class="num">I. 1.</b> πείθομαι, [[κατακτώμαι]], είμαι πεπεισμένος, απόλ., σε Όμηρ., Αττ.· η προστ. <i>πείθου</i> ή [[πιθοῦ]], άκουσε, συμμορφώσου, σε Τραγ.· με απαρ. είμαι πεπεισμένος να κάνω, σε Σοφ.· επίσης, πείθεσθαι [[ὥστε]]..., σε Θουκ.<br /><b class="num">2.</b> <i>πείθεσθαί τινι</i>, [[ακούω]] κάποιον, [[υπακούω]] σ' αυτόν, σε Όμηρ. κ.λπ.· [[νῦν]] μὲν πειθώμεθα νυκτὶ μελαίνῃ, αφήνοντας τους κόπους της ημέρας, σε Ομήρ. Ιλ.· <i>πάντα πείθεσθαί τινι</i>, [[υπακούω]] αυτόν σε όλα τα πράγματα, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>πείθεσθαί τινι</i> επίσης, [[πιστεύω]] ή [[εμπιστεύομαι]] ένα [[πρόσωπο]] ή [[πράγμα]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με αιτ. και απαρ., [[πιστεύω]] ότι, σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· με ουδ. επίθ., [[πείθω]] τὰ περὶ Αἴγυπτον, σε Ηρόδ.· ταῦτ' [[ἐγώ]] σοι οὐ πείθομαι, δεν σε [[πιστεύω]] σε αυτά, σε Πλάτ.<br /><b class="num">II.</b> παρακ. βʹ [[πέποιθα]] όπως το Παθ., [[εμπιστεύομαι]], στηρίζομαι σε, έχω [[εμπιστοσύνη]] σε κάποιον ή [[κάτι]], σε Όμηρ. κ.λπ.· με απαρ., [[πέποιθα]] τοῦτ' ἐπισπάσειν [[κλέος]], έχω [[πεποίθηση]] ότι θα αποκτήσω αυτή τη [[φήμη]], σε Σοφ.· [[πέποιθα]] τὸν πυρφόρον ἥξειν, σε Αισχύλ.· [[πέποιθα]] εἴς τινα, [[ἐπί]] τινα, σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">III.</b> Παθ. παρακ. [[πέπεισμαι]], [[πιστεύω]], [[εμπιστεύομαι]], με δοτ., σε Αισχύλ., Ευρ.· με αιτ. και απαρ., [[πέποιθα]] [[ταῦτα]] [[συνοίσειν]], σε Δημ.
}}
{{elru
|elrutext='''πείθω:''' (fut. [[πείσω]], aor. 1 [[ἔπεισα]], aor. 2 ἔπῐθον, pf. [[πέπεικα]]; эп. imper. aor. 2 πέπιθε; эп. opt. [[πεπίθοιμι]]; med.: aor. 2 ἐπιθόμην; pass.: fut. πεισθήσομαι, aor. ἐπείσθην, pf. [[πέπεισμαι]], pf. 2 [[πέποιθα]])<br /><b class="num">1)</b> убеждать, уговаривать, увещевать (τινὰ, φρένας τινός и φρένας τινί, θυμόν τινος и θυμόν τινι Hom.; τινὰ λόγῳ Aesch. - ср. 4; τὰ περί τινος NT): π. τινὰ ἑκόντα ποιεῖν τι Xen. убеждать кого-л. сделать что-л. по доброй воле; οὐ πείθοντες Xen. не прибегая к убеждениям, т. е. действуя силой; ἄγειν τινὰ πείσαντα Soph. уговорить кого-л. уйти; [[νῦν]] δὲ [[πέπεισμαι]] Plat. теперь же я (в этом) убедился; πεποιθότες ἐφ᾽ ἑαυτοῖς NT уверенные в себе; med. поддаваться убеждению, слушаться, повиноваться (τινι Hom., Xen. etc.; τοῖς λόγοις τινός Aesch.; τῷ νόμῳ Plat.): τίς τοι ἔπεσιν πείθηται; Hom. кто послушается твоих слов?; πείθου! и [[πιθοῦ]]! Soph. послушайся!; ἐμοὶ πίθεσθε μὴ [[βαρυστόνως]] φέρειν Aesch. послушайтесь меня, не предавайтесь горю; π. τῇ παροιμίᾳ Plat. следовать поговорке;<br /><b class="num">2)</b> упрашивать, склонять, смягчать (τινὰ δώροισίν τ᾽ ἔπεσσί τε Hom.; τὴν καρδίαν τινός NT): μισθῷ π. τινὰ ποιεῖν τι Her. склонить кого-л. за деньги сделать что-л.; χρήμασι πεισθῆναί τι Thuc. за деньги согласиться на что-л.; πεπεισμένος γόοις τινός Aesch. побужденный чьими-л. жалобами;<br /><b class="num">3)</b> возбуждать, поднимать (ἀνέμῳ θυέλλας Hom.);<br /><b class="num">4)</b> (преимущ. med.) доверять(ся), полагаться, верить (λόγῳ τινί Plat. - ср. 1; οἱ μὲν ἐπείθοντο τοῖς λεγομένοις, οἱ δὲ ἠπίστουν NT): [[ὔμμιν]] [[πέποιθα]] [[σαωσέμεναι]] [[νέας]] [[ἁμάς]] Hom. вы, полагал я, спасете наши корабли.
}}