View source for Οἰδίπους

{{LSJ1
|Full diacritics=Οἰδίπους
|Medium diacritics=Οἰδίπους
|Low diacritics=Οιδίπους
|Capitals=ΟΙΔΙΠΟΥΣ
|Transliteration A=Oidípous
|Transliteration B=Oidipous
|Transliteration C=Oidipous
|Beta Code=*oi)di/pous
|Definition=[ῐ], ὁ, (οἰδέω, πούς) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">Oedipus</b>, i. e. <b class="b2">the swollen-footed</b>. cf. <span class="bibl">E. <span class="title">Ph.</span>27</span> : gen. Οἰδίποδος <span class="bibl">Apollod.3.6.3</span> (but in Trag. always <b class="b3">Οἰδίπου</b>, as if from <b class="b3">Οἰδίπος</b>, which occurs in <span class="title">AP</span>7.429 (Alc.)) : acc. <b class="b3">Οἰδίπουν</b> Trag., later Οἰδίποδα Plu.2.193d, <span class="bibl">Paus.9.2.4</span>, etc. : voc. Οἰδίπου <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span> 405</span>, <span class="bibl"><span class="title">OC</span>557</span>, cf. <span class="bibl">Choerob. <span class="title">in Theod.</span>1.210</span> H., and Οἰδίπους <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>740</span>, al., Choerob. l.c. :—collat. form Οἰδιπόδης, ὁ, gen. Οἰδιπόδαο <span class="bibl">Il.23.679</span>, <span class="bibl">Od.11.271</span>, <span class="bibl">Hes. <span class="title">Op.</span>163</span> ; Dor. contr. Οἰδιπόδα <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>4.263</span>, and in lyr. passages of Trag., <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>725</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>496</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ant.</span>380</span> ; Ion. Οἰδιπόδεω <span class="bibl">Hdt.4.149</span> : acc. <b class="b3">Οἰδιπόδαν</b> in lyr., <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>752</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">OC</span>222</span> : dat. Οἰδιπόδῃ <span class="bibl">Thebaïs 2</span> : voc. Οἰδιπόδα <span class="bibl">S.<span class="title">OT</span>1195</span> (lyr.) :—Adj. Οἰδιπόδειος, α, ον, or ος, ον, <b class="b2">of Oedipus</b>, <span class="bibl">Plu.<span class="title">Sull.</span>19</span>, <span class="bibl">Paus.9.18.5</span> (ubi vulg. <b class="b3">-ποδία</b>): <b class="b3">Οἰδιπόδεια</b> (vulg. <b class="b3">-ια</b>), τά, <b class="b2">the tale of Oedipus</b>, <span class="bibl">Id.9.5.11</span> ; or <b class="b3">Οἰδιπόδεια, ἡ,</b> <span class="bibl">Arist.<span class="title">Fr.</span>628</span>, <span class="title">IG</span>14.1292ii 11, Sch.<span class="bibl">E.<span class="title">Ph.</span>1760</span>.</span>
}}
{{ls
|lstext='''Οἰδίπους''': [ῐ]. ὁ, ([[οἰδέω]], ποὺς) ὁ ἔχων τοὺς πόδας ἐξῳδηκότας, πρβλ. Σοφ. Ο. Τ. 718, Εὐρ. Φοίν. 25. - γεν. Οἰδίποδος, (ἀλλὰ παρὰ τραγ. ἀείποτε Οἰδίπου, ὡς εἰ ἐξ ὀνομ. Οἴδιπος, ἥτις ἀπαντᾷ ἐν Ἀνθ. Π. 7. 429), αἰτ. Οἰδίπουν, Τραγ., μεταγ. Οἰδίποδα Παυσ. 9. 2, 4, Πλούτ., κτλ· κλητ. [[Οἰδίπους]] (Οἰδίπου [[ὡσαύτως]] μνημονεύεται ὑπὸ τοῦ Χοιροβοσκοῦ καὶ ὑπάρχει ἔν τισι τῶν τραγ. χωρίων ἐν τοῖς Ἀντιγράφοις, [[οἷον]] Σοφ. Ο. Τ. 405, Ο. Κ. 557, ἀλλ’ [[οὐδαμοῦ]] ἀπαιτεῖ αὐτὴν τὸ [[μέτρον]])· - ἰσοδύναμός τις [[τύπος]] Οἰδῐπόδης, ου, ὁ, [[εἶναι]] ἐν χρήσει παρ’ Ὁμ. καὶ Ἡσ., ἀλλὰ μόνον ἐν τῇ γεν. Οἰδιπόδαο· Δωρ. Οἰδιπόδα Πίνδ. καὶ ἐν λυρ. χωρίοις τῶν τραγ. Αἰσχύλ. Θήβ. 725, Σοφ. Ο. Τ. 495, Ἀντ. 380· Ἰων. Οἰδιπόδεω Ἡρόδ.· αἰτ. Οἰδιπόδαν ἐν δακτυλικοῖς, Αἰσχύλ. Θήβ. 752, Σοφ. Ο. Κ. 222· κλητ. Οἰδιπόδα ὁ αὐτ. ἐν Ο. Τ. 1195 Λυρ.· - ἐπίθ. Οἰδιπόδειος, α, ον, ἢ ος, ον, ὁ ἀνήκων εἰς τὸν Οἰδίπουν, Πλουτ. Σύλλ. 19, Παυσ. 9. 18, 5 ([[ἔνθα]] κοινῶς -πόδιος)· Οἰδιπόδεια (κοινῶς ῑα), τὰ, ὁ [[μῦθος]] τοῦ Οἰδίποδος, ὁ αὐτ. 9, 5, 11· ἢ Οἰδιπόδεια, ἡ, Ἀριστ. Ἀποσπ. 585, Συλλ. Ἑπιγρ. 6129Β. 11, Σχόλ. εἰς Εὐρ. Φοιν. 1760.
}}
{{bailly
|btext=Οἰδίποδος (ὁ) ; <i>voc.</i> [[Οἰδίπους]] <i>ou</i> Οἰδίπου, <i>dat.</i> Οἰδίποδι, <i>acc.</i> Οἰδίπουν <i>ou</i> Οἰδίποδα;<br />Œdipe, <i>fils de Laïos et de Jocaste</i>.<br />'''Étymologie:''' [[οἰδέω]], [[πούς]].
}}
{{grml
|mltxt=και Οιδίποδας, ο (Α [[Οἰδίπους]] και, παρλλ. τ., Οἰδιπόδης)<br />[[γιος]] του βασιλιά τών Θηβών Λαΐου και της Ιοκάστης, [[περιώνυμος]] [[γιατί]] παντρεύτηκε τη [[μητέρα]] του [[αφού]] σκότωσε τον [[πατέρα]] του.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Σύμφωνα με την [[παράδοση]], που αναφέρει ότι ο [[Οιδίπους]], [[μωρό]] [[ακόμα]] [[αφού]] τρυπήθηκε στα πόδια και φασκιώθηκε, εγκαταλείφθηκε από τους γονείς του σε ακατοίκητη [[περιοχή]] για να πεθάνει, το ανθρωπωνύμιο [[Οιδίπους]] [[πρέπει]] να ανάγεται σε α' συνθετικό <i>οιδι</i>- <span style="color: red;"><</span> <i>οἰδῶ</i> «[[είμαι]] πρησμένος» ([[κατά]] τον τ. του <i>κυδι</i>-<i>άνειρα</i>, <b>πρβλ.</b> αρχ. άνω γερμ. <i>eittar</i> «[[πύον]]») και β' συνθετικό τη λ. [[πούς]] «[[πόδι]]» (<b>βλ.</b> και λ. [[οιδώ]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''Οἰδίπους:''' [ῐ], ὁ ([[οἰδέω]], [[πούς]]), ο Οιδίποδας, δηλ. αυτός που έχει πρησμένα πόδια (βλ. Σοφ. Ο.Τ. 718, Ευρ. Φοίν. 25)· γεν. <i>Οἰδίποδος</i>, [[αλλά]] στους Τραγ., <i>Οἰδίπου</i> (όπως αν προερχόταν από το <i>Οἴδιπος</i>), αιτ. <i>Οἰδίπουν</i>, κλητ. [[Οἰδίπους]].
}}
{{elru
|elrutext='''Οἰδίπους:''' ποδος, эп. που, πόδᾱ, πόδᾱο, ион. πόδεω ὁ (acc. Οἰδίποδα и Οἰδίπουν, voc. [[Οἰδίπους]] и Οἰδίπου) Эдип (сын фиванского царя Лаия и Иокасты - у Hom. Эпикасты, - невольно убивший отца и женившийся на своей матери; отец Этеокла, Полиника, Антигоны и Исмены) Hom. etc.
}}