View source for ῥίζα

{{LSJ1
|Full diacritics=ῥίζα
|Medium diacritics=ῥίζα
|Low diacritics=ρίζα
|Capitals=ΡΙΖΑ
|Transliteration A=rhíza
|Transliteration B=rhiza
|Transliteration C=riza
|Beta Code=r(i/za
|Definition=ης<b class="b3">, ἡ</b>: Ion. nom. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ῥίζη Hp. ap. Erot., acc. ῥίζην <span class="bibl">Marc.Sid.89</span> (before a vowel), but ῥίζαν <span class="bibl">Il.11.846</span> (whence Ion. nom. <b class="b3">ῥίζα</b> may be inferred):—<b class="b2">root</b>, <span class="bibl">Od.10.304</span>, <span class="bibl">23.196</span>, etc.; used as a medicine, <span class="bibl">Il.11.846</span>; <b class="b3">ῥ. ἐλατήριος</b>, of a purgative medicine, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Epid.</span>5.34</span>: mostly in pl., <b class="b2">roots</b>, <span class="bibl">Il.12.134</span>, <span class="bibl">Od.12.435</span>, etc.; δένδρεα μακρὰ αὐτῇσιν ῥίζησι <span class="bibl">Il.9.542</span>: hence </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b2">roots of the eye</b>, <span class="bibl">Od.9.390</span> (but <b class="b3">ῥίζας ἐν ὄσσοις αἱματῶπας</b> in <span class="bibl">E.<span class="title">HF</span>933</span> prob. bloodshot <b class="b2">streaks</b>); the <b class="b2">roots</b> or <b class="b2">foundations</b> of the earth, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Op.</span>19</span>; χθόνα . . αὐταῖς ῥ. πνεῦμα κραδαίνοι <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>1047</span> (anap.); <b class="b3">ἰπούμενος ῥίζαισιν Αἰτναίαις ὕπο</b> ib.<span class="bibl">367</span>; of feathers, hair, etc., <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>251b</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>518b14</span>; of the teeth, <span class="bibl">Id.<span class="title">GA</span>789a13</span>; γαστρὸς ῥ. ὀμφαλός <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>493a18</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b3">τὸν πόλεμον ἐκ ῥιζῶν ἀνῄρηκε</b> 'root and branch', <span class="bibl">Plu.<span class="title">Pomp.</span>21</span>, cf. Heraclid. Pont. ap. <span class="bibl">Ath.12.523f</span>; ἐκ ῥιζῶν ἀπώλεσεν <span class="bibl">LXX <span class="title">Jb.</span>31.12</span>; cf. <b class="b3">ῥιζόθεν, πρόρριζος</b>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">that from which anything springs as from a root</b>, <b class="b3">ῥίζαν ἀπείρου τρίταν</b> a third continental <b class="b2">foundation</b>, of Libya, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>9.8</span>; <b class="b3">ἀστέων ῥ</b>., of Cyrene, as the <b class="b2">root</b> or <b class="b2">original</b> of the Cyrenaic Pentapolis, ib.<span class="bibl">4.15</span>; <b class="b2">root</b> or <b class="b2">stock</b> from which a family springs, ῥ. σπέρματος <span class="bibl">Id.<span class="title">O.</span>2.46</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">I.</span>8(7).61</span>, <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>966</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1178</span>, etc.; so, <b class="b2">race, family</b>, <span class="bibl">A.<span class="title">Th.</span>755</span> (lyr.), <span class="bibl">E.<span class="title">IT</span>610</span>, <span class="title">OGI</span>383.31 (Nemrud Dagh, i B.C.), etc.; συκοφάντου . . σπέρμα καὶ ῥ. <span class="bibl">D.25.48</span>; <b class="b2">sect, party</b>, <span class="bibl">Jul. <span class="title">Gal.</span>106e</span>; also ῥ. κακῶν <span class="bibl">E.<span class="title">Fr.</span>912.11</span> (anap.); ἀρχὴ καὶ ῥ. παντὸς ἀγαθοῦ <span class="bibl">Epicur.<span class="title">Fr.</span>409</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Ti.</span>6.10</span>; πηγὴ καὶ ῥ. καλοκἀγαθίας Plu. 2.4c; ἀρχαὶ καὶ ῥ. γῆς καὶ θαλάττης <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>353b1</span>, etc.; cf. ῥίζωμα <span class="bibl">11</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">base, foundation</b>, <b class="b3">ῥ. πάντων καὶ βάσις ἁ γᾶ ἐρήρεισται</b> Ti. Locr.<span class="bibl">97e</span>, cf. <span class="bibl">Pl.<span class="title">Ti.</span>81c</span>; <b class="b2">base</b> of a vertical pillar, <span class="bibl">Procl.<span class="title">Hyp.</span>3.23</span>; τῶν λόφων <span class="bibl">Onos.10.6</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> Math., <b class="b2">root</b> or <b class="b2">base</b> of a series, Anatolius ap.<span class="title">Theol.Ar.</span>9. (Aeol. βρίζα (q.v.): cf. Goth. <b class="b2">waúrts</b>, Lat. <b class="b2">radix</b>.) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0842.png Seite 842]] ἡ, die <b class="b2">Wurzel</b>; Hom. und Folgende; auch mannichfach übertr., z. B. die Wurzeln des Auges, Od. 9, 390; vgl. Eur. Herc. Fur. 933 u. Qu. Sm. l 2, 396; γαίης ἐν ῥίζῃσιν, Hes. O. 19; χθόνα δ' ἐκ πυθμένων αὐταῖς ῥίζαις πνεῦμα κραδαίνοι, Aesch. Prom. 1049; Alles, was wurzelartig von einem Stamme ausgeht, χθονὸς τρίτη, Pind. P. 9, 8, wo man die drei Erdtheile als Wurzeln des Festlandes betrachten soll; auch dasjenige, woraus, wie aus einer Wurzel, neue Entwickelungen hervorgehen, ἀστέων [[μελησίμβροτος]], σπέρματος, P. 4, 15 Ol. 2, 46, vgl. . 7, 55; des Geschlechtes, γένους ἅπαντος ῥίζαν ἐξημημένος, Soph. Ai. 1157; ἀπ' εὐγενοῦς τινος ῥίζης πέφυκας, Eur. I. T. 610; sp. D., wie Ap. Rh. 4, 1642; Ὁμήρου, Ep. ad. 486 (Plan. 297); vgl. Antp. Sid. 44 (Plan. 298); [[ῥίζα]] πάντων καὶ [[βάσις]] τῶν ἄλλων, Tim. Locr. 97 e; τὴν κεφαλὴν καὶ ῥίζαν ἡμῶν, Plat. Tim. 90 b; Folgde; τριχός, Arist. H. A. 3, 11; auch [[ῥίζα]] τοῦ λόφου, Pol. 2, 66, 10, u. a. Sp.; des Meeres, Opp. Hal. 4, 544; πολέμου, Plut. Crass. 11.
}}
{{ls
|lstext='''ῥίζα''': ης, ἡ αἰτ. ῥίζην ἀντὶ τοῦ ῥίζαν Μάρκελλ. Σιδήτης 89 [[χάριν]] τοῦ μέτρου (ἴδε κατωτ.)˙ - [[ῥίζα]], Ὀδ. Κ. 304, Ψ. 196, Ἀττ. ὡς [[φάρμακον]], Ἰλ. Κ. 846 ῥ. [[ἐλατήριος]], καθαρτικὸν [[φάρμακον]], καθάρσιον, Foës Oecon. Hipp.˙ - ὡς ἐπὶ τὸ πλεῖστον ἐν τῷ πληθ., αἱ ῥίζαι, Ἰλ. Μ. 134, Ὀδ. Μ. 435, κτλ. δένδρεα μακρὰ αὐτῇσι ῥίζῃσι Ἰλ. Ι. 542 [[ἐντεῦθεν]] 2) ἐπὶ πολλῶν μεταφορικῶν χρήσεων, π.χ. αἱ ῥίζαι τῶν ὀφθαλμῶν, Ὀδ. Ι. 390, πρβλ. Εὐρ. Ἡρ. Μαιν. 933˙ αἱ ῥίζαι ἢ τὰ θεμέλια τῆς γῆς, Ἡσ. Ἔργ. Κ. Ἡμ. 19˙ χθόνα ... αὐταῖς ῥίζαις [[πνεῦμα]] κραδαίνοι Αἰσχύλ. Πρ. 1047˙ ἰπούμενος ῥίζαισιν Αἰτναίαις ὕπο [[αὐτόθι]] 365˙ ἐπὶ πτερῶν, τριχῶν, κτλ., Πλάτ. Φαῖδρ. 251Β, Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 3. 11, 12˙ τῶν ὀδόντων, ὁ αὐτ. Π. Ζ. Γεν. 5. 8, 9˙ γαστρὸς ῥ. ὁ ὀμφαλὸς ὁ αὐτ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 13, 1, κτλ. 3) ἐκ ῥιζῶν ἀναιρεῖν, radicitus, Πλουτ. Πομπ. 21, Ἡρακλείδ. παρ’ Ἀθην. 523F˙ πρβλ. [[ῥιζόθεν]], [[πρόρριζος]]. ΙΙ. τὸ ὡς [[ῥίζα]] ἀπὸ τοῦ [[αὐτοῦ]] πρέμνου φυόμενον, [[ὅθεν]] ὁ Πίνδαρος καλεῖ τὴν Λιβύην τρίτην ῥίζαν χθονός, θεωρῶν τὴν γῆν ὡς διῃρημένην εἰς [[τρεῖς]] ἠπείρους, Π. 9. 14. ΙΙΙ. [[ὡσαύτως]], τὸ [[πρᾶγμα]] ἐξ οὗ [[ἄλλο]] τι φύεται ἢ παράγεται οἰονεὶ ἀπὸ ῥίζης, ἀστέων [[ῥίζα]], ἐπὶ τῆς Κυρήνης ὡς τῆς μητρὸς ἢ ἀρχῆς τῆς Κυρηναϊκῆς πενταπόλεως, ὁ αὐτ. ἐν Π. 4. 26˙ ἡ [[ῥίζα]] ἢ ἀρχὴ ἐξ ἧς οἰκογένειά τις κατάγεται, Λατ. stirps, ῥ. Σπέρματος, γένους, κτλ., ὁ αὐτ. ἐν Ο. 2. 83, Ι. 8 (7). 123, Αἰσχύλ. Ἀγ. 966, Σοφ. Αἴ. 1178, κτλ.˙ [[ὅθεν]], γένος, οἰκογένεια, Αἰσχύλ. Θήβ. 755, Εὐρ. Ι. Τ. 610, κτλ.˙ συκοφάντου ... [[σπέρμα]] καὶ ῥ. Δημ. 784. 28˙ [[ὡσαύτως]], ῥ. κακῶν, ὡς τὸ τοῦ Οὐεργιλίου fons et origo mali, Εὐρ. Ἀποσπ. 904˙ 11˙ παντὸς ἀγαθοῦ Ποιητὴς παρ’ Ἀθην. 280 Α καλοκαγαθίας Πλούτ. 2. 4Β ἀρχαὶ καὶ ῥ. γῆς καὶ θαλάττης Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 1, 2, κτλ. πρβλ. [[ῥίζωμα]] ΙΙ. 2) θεμέλιον, ῥ. πάντων καὶ βάσεις ἀ γᾶ ἐρήρεισται Τίμ. Λοκρ. 97 Ε, πρβλ. Πλάτ. Τιμ. 81C. (Αἰολ. βρίσδα˙ -πρβλ. rad-ix Γοτθ. vaurt-s Ἀρχ. Γερμ. wurz-a (wurzel, wurtz) παρ’ Ἄγγλοις root ἴδε Κουρτ. ἀρ. 515).
}}
{{bailly
|btext=ης (ἡ) :<br />racine;<br /><b>I.</b> <i>au propre ; particul.</i> racine médicinale;<br /><b>II.</b> <i>p. anal.</i><br /><b>1</b> racine d’une chose (de l’œil, des cheveux, <i>etc.</i>), pied d’une montagne, fondement de la terre;<br /><b>2</b> souche d’une famille ; race, famille;<br /><b>3</b> source <i>ou</i> origine d’une chose (du bien, du mal, <i>etc.</i>).<br />'''Étymologie:''' p. *Ϝρίζα, cf. <i>lat.</i> radix, <i>all.</i> Würzel.
}}
{{Autenrieth
|auten=[[root]]; [[fig]]., of the [[eye]], Od. 9.390.
}}
{{Slater
|sltr=[[ῥίζα]] <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[root]] met. [[ὅθεν]] σπέρματος ἔχοντα ῥίζαν πρέπει τὸν Αἰνησιδάμου (O. 2.46) “φαμὶ γὰρ Ἐπάφοιο κόραν ἀστέων ῥίζαν φυτεύσεσθαι μελησίμβροτον” (v. Barrett, [[Hermes]], 1954, 435&#774;{1}) (P. 4.15) νιν (= Κυράναν) πολυμήλου καὶ πολυκαρποτάτας θῆκε δέσποιναν χθονὸς ῥίζαν ἀπείρου τρίταν εὐήρατον θάλλοισαν οἰκεῖν (τρίτην μοῖραν τῆς ἠπείρου γῆς, [[τουτέστι]] τὴν Λιβύην Σ.) (P. 9.8) [[Ἀχιλεύς]], [[οὖρος]] Αἰακιδᾶν, Αἴγιναν σφετέραν τε ῥίζαν πρόφαινεν (φησὶ τοὺς προγόνους Σ.) (I. 8.56) ζᾳ τε[ Παρθ. 2. 58.
}}
{{eles
|esgtx=[[raíz]]
}}
{{StrongGR
|strgr=[[apparently]] a [[primary]] [[word]]; a "[[root]]" ([[literally]] or [[figuratively]]): [[root]].
}}
{{grml
|mltxt=η / [[ῥίζα]], ΝΑ, και ιων. τ. ῥίζη και αιολ. τ. [[βρίζα]] Α<br /><b>1.</b> <b>βοτ.</b> το [[κατά]] κανόνα [[υπόγειο]] [[τμήμα]] του σώματος ενός φυτού, κύριες λειτουργίες του οποίου [[είναι]] η [[στήριξη]] του φυτού, η [[πρόσληψη]] από το [[έδαφος]] νερού και των διαλυμένων σ' αυτό ανόργανων αλάτων, [[καθώς]] και η [[αγωγή]] τών στοιχείων αυτών στα υπέργεια τμήματά του<br /><b>2.</b> [[βάση]], [[θεμέλιο]]<br /><b>3.</b> [[πρόποδες]] βουνού («στη [[ρίζα]] του βουνού [[σπηλιά]]»)<br /><b>4.</b> [[γένος]], [[φύτρα]], γενεαλογική [[γραμμή]], συγγενική [[σειρά]] (α. «[[επιστροφή]] στις ρίζες» β. «γένους ἄπαντος ῥίζαν», <b>Σοφ.</b>)<br /><b>5.</b> πρώτη [[αρχή]], πρώτο [[αίτιο]] ενός γεγονότος ή μιας κατάστασης (α. «[[πρέπει]] να χτυπηθεί το [[κακό]] στη [[ρίζα]] του» β. «πηγὴ καὶ [[ῥίζα]] καλοκἀγαθίας», <b>Πλούτ.</b>)<br /><b>6.</b> <b>ανατ.</b> το [[τμήμα]] ενός οργάνου από το οποίο αυτό εκπορεύεται ή που αποτελεί τη [[βάση]] που το συγκρατεί (α. «η [[ρίζα]] του δοντιού» β. «ἔχει δὲ πᾱσα θρὶξ ὑγρότητα πρὸς τῇ ῥίζῃ», <b>Αριστοτ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> <b>γλωσσ.</b> (στην παραδοσιακή [[γραμματική]] και στην ιστορική [[γλωσσολογία]]) το βασικό [[τμήμα]] μιας λέξης ή μιας ομάδας ομοειδών λέξεων που [[είναι]] [[φορέας]] της λεξικής σημασίας και το οποίο προκύπτει αν αφαιρεθούν τα προσφύματα και οι καταλήξεις<br /><b>2.</b> <b>μαθ.</b> α) [[κάθε]] [[αριθμός]] ή αλγεβρική [[έκφραση]] που επαληθεύει μια [[εξίσωση]]<br />β) [[αριθμός]] που όταν υψωθεί σε μια [[δύναμη]] δίνει έναν ορισμένο αριθμό<br /><b>3.</b> <b>συνεκδ.</b> [[φυτό]], [[δέντρο]] («έχει 300 ρίζες ελιές»)<br /><b>4.</b> <b>φρ.</b> α) «πλευρική [[ρίζα]]»<br /><b>βοτ.</b> [[ρίζα]] που εκφύεται παράπλευρα από την κύρια [[ρίζα]] και σε αρκετή [[απόσταση]] από το ακρορρίζιο<br />β) «τετραγωνική [[ρίζα]] αριθμού»<br /><b>μαθ.</b> [[αριθμός]] που, πολλαπλασιαζόμενος με τον εαυτό του, δίνει τον δεδομένο αριθμό<br />γ) «κυβική [[ρίζα]] αριθμού»<br /><b>μαθ.</b> [[αριθμός]] που, όταν πολλαπλασιαστεί δύο φορές με τον εαυτό του, δίνει τον δεδομένο αριθμό<br />δ) «νιοστή [[ρίζα]] αριθμού»<br /><b>μαθ.</b> [[αριθμός]] που, όταν υψωθεί στη [[δύναμη]] ν, δίνει τον δεδομένο αριθμό<br />ε) «[[εξαγωγή]] ρίζας αριθμού»<br /><b>μαθ.</b> ο [[υπολογισμός]] της ρίζας ενός δεδομένου αριθμού<br />στ) «ελεύθερες ρίζες»<br /><b>χημ.</b> συμπλέγματα ατόμων, [[συνήθως]] τμήματα μορίων, τα οποία περιλαμβάνουν ένα [[τουλάχιστον]] ασύζευκτο [[ηλεκτρόνιο]]<br />ζ) «[[ρίζα]] του πηδαλίου» — το [[προς]] την [[πλώρη]] επίμηκες [[τεμάχιο]] του πηδαλίου που εκτείνεται σε όλο το [[μήκος]] του ποδοστήματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διακλάδωση]], απόσχισμα, [[παρακλάδι]]<br /><b>2.</b> [[πρωταρχικός]] [[πυρήνας]] από τον οποίο γεννιέται ή προέρχεται [[κάτι]] («ἀστέων [[ῥίζα]]», <b>Πίνδ.</b>)<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «[[ἐλατήριος]] [[ῥίζα]]» — καθαρτική [[ρίζα]], καθάρσιο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[ῥίζα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>Fρίδ</i>-<i>ja</i>) ανάγεται σε ΙΕ [[ρίζα]] <i>wr</i><i>ā</i><i>d</i>- «[[βλαστός]], [[ρίζα]]», με δυσερμήνευτο φωνηεντισμό -<i>ι</i>- (που οφείλεται πιθ. σε [[αντιπροσώπευση]] συνεσταλμένης βαθμίδας) και συνδέεται με τα λατ. <i>r</i><i>ā</i><i>dix</i> «[[ρίζα]]», αρχ. ισλδ. <i>r</i><i>ō</i><i>t</i> «[[ρίζα]]» (<b>πρβλ.</b> αγγλ. <i>root</i>, γαλλ. <i>racine</i>), αρχ. άνω γερμ. <i>wurz</i> «[[φυτό]], [[ρίζα]]» (<b>πρβλ.</b> γερμ. <i>Wurzel</i>). Στην [[ίδια]] [[ρίζα]] ανάγονται πιθ. και οι τ. [[ράδαμνος]] «[[βλαστός]]» και [[ράδιξ]] (<b>βλ.</b> και λ. [[ρόζος]]). Η λ., [[τέλος]], μαρτυρείται και στη Μυκηναϊκή (<b>πρβλ.</b> <i>wiriza</i>).<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[ριζηδόν]], [[ριζικός]], [[ριζίο]](<i>ν</i>), [[ριζώ]](<i>νω</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[ριζαίος]], [[ρίζηθεν]], [[ριζίας]], [[ρίζινος]], [[ριζίς]], [[ριζόθεν]], [[ριζόθι]], [[ριζώδης]]<br /><b>μσν.</b><br />[[ριζιμαίος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ριζίδιο]], [[ριζιμιός]], [[ριζίτης]], [[ριζίτικος]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α<br />συνθετικό) [[ριζάγρα]], [[ριζοβόλος]], [[ριζολογώ]], [[ριζοτόμος]], [[ριζοφάγος]], [[ριζοφόρος]], [[ριζοφυής]], [[ριζόφυλλος]], [[ριζωνύχιο]](<i>ν</i>)<br /><b>αρχ.</b><br />[[ριζοκέφαλος]], [[ριζοπώλης]], [[ριζοσύνετος]], [[ριζοτροφώ]], [[ριζούχος]], [[ριζοφοίτητος]], [[ριζόφυτος]], [[ριζωνυχία]], [[ριζωρύχος]] <b>αρχ.-μσν.</b> [[ριζοπαγής]]<br /><b>μσν.</b><br /><i>ριζορυκτης</i>, [[ριζοτρυγώ]], [[ριζοφύτευτος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[ριζοειδής]], [[ριζολόγος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ριζαλγία]], [[ριζάφτι]], [[ριζοβελονιά]], [[ριζόβιος]], [[ριζοβλάστημα]], [[ριζοβούνι]], [[ριζόβραχο]], [[ριζογένεση]], [[ριζογλύφος]], <i>ριζοδόντι</i>, [[ριζόκαστρο]], [[ριζοκόπος]], [[ριζοκτονία]], [[ριζόμορφος]], <i>ριζόποδα</i>, [[ριζοσπάστης]], [[ριζοτομή]], [[ριζοχώρι]]. (Β' συνθετικό) [[άρριζος]], [[βαθύρριζος]], [[βραχύρριζος]], [[ευθύρριζος]], [[λεπτόρριζος]], [[μακρόρριζος]], [[μεγαλόρριζος]], [[ολιγόρριζος]], [[παχύρριζος]], [[πολύρριζος]], [[πρόρριζος]], [[πυκνόρριζος]], [[σύρριζος]], [[υπόρριζος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[ασθενόρριζος]], [[αυτόρριζος]], <i>γλυκύρριζος</i>, <i>εύρριζος</i>, [[ισχυρόρριζος]], [[κατάρριζος]], [[κεφαλόρριζος]], [[μονόρριζος]], [[ολόρριζος]], [[πρόσριζος]], [[πρωτόρριζος]], [[σαρκόρριζος]], [[φλοιόρριζος]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[ακρόρριζος]], [[κονδυλόρριζος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ῥίζα:''' -ης, ἡ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[ρίζα]], σε Ομήρ. Οδ., Αττ.· [[κυρίως]] απαντά στον πληθ., οι ρίζες, σε Όμηρ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., οι ρίζες του ματιού, σε Ομήρ. Οδ.· οι ρίζες ή τα θεμέλια της γης, σε Ησίοδ., Αισχύλ. κ.λπ.<br /><b class="num">3.</b> <i>ἐκῥιζῶν ἀναιρεῖν</i>, Λατ. [[radicitus]], σε Πλούτ.<br /><b class="num">II.</b> οτιδήποτε φυτρώνει όπως η [[ρίζα]] από το [[κοτσάνι]], απ' όπου και ο [[Πίνδαρος]] ονομάζει τη [[Λιβύη]] <i>τρίτην ῥίζαν χθονός</i>, θεωρώντας τη γη διαιρεμένη σε [[τρεις]] ηπείρους.<br /><b class="num">III.</b> μεταφ., [[ρίζα]] ή [[αρχή]] καταγωγής μιας οικογένειας, Λατ. [[stirps]], σε Πίνδ., Αισχύλ. κ.λπ.· απ' όπου· [[γένος]], [[γενιά]], [[οικογένεια]], σε Αισχύλ., Ευρ. κ.λπ.
}}
{{elru
|elrutext='''ῥίζα:''' ἡ<b class="num">1)</b> корень (sc. ἐλαίης Hom.; [[τριχός]] Arst.);<br /><b class="num">2)</b> целебный корень, зелье (ῥ. ὀδυνήφατον Hom.);<br /><b class="num">3)</b> перен. корень, источник, начало (κακῶν Eur.; ῥ. γένους Soph.; καλοκἀγαθίας Plut.): ἐκ ῥιζῶν ἀναιρεῖν τι Plut. вырвать что-л. с корнем;<br /><b class="num">4)</b> подошва, подножье (τοῦ λόφου Polyb.);<br /><b class="num">5)</b> основание, основа (ῥ. πάντων καὶ [[βάσις]] Plat.);<br /><b class="num">6)</b> перен. ствол, ветвь: ῥ. χθονός Pind. часть света, материк;<br /><b class="num">7)</b> род или происхождение ([[εὐγενής]] Eur.).
}}