View source for ψῦχος

{{LSJ1
|Full diacritics=ψῦχος
|Medium diacritics=ψῦχος
|Low diacritics=ψύχος
|Capitals=ΨΥΧΟΣ
|Transliteration A=psŷchos
|Transliteration B=psychos
|Transliteration C=psychos
|Beta Code=yu=xos
|Definition=εος, τό, (<span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> ψύχω <span class="bibl">11</span>) <b class="b2">cold</b>, <span class="bibl">Emp.65.2</span>; opp. <b class="b3">θάλπος</b>, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Aph.</span>3.4</span>; opp. <b class="b3">ἀλέα</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>598a1</span>; opp. <b class="b3">καύματα</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Mete.</span>362b17</span>; <b class="b3">ἐν ψύχει</b> in <b class="b2">winter-time</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>17</span>; ἐν τῷ ψ. καθηῦδον <span class="bibl">Pl.<span class="title">Smp.</span>220d</span>; <b class="b3">ψ</b>., = [[ῥῖγος]], <span class="bibl">Hermipp.97</span>: pl. ψύχεα <b class="b2">frosts, cold weather</b>, <span class="bibl">Hdt.4.28</span>, <span class="bibl">129</span>, <span class="bibl">5.10</span>; ψύχη <span class="bibl">X.<span class="title">Oec.</span>5.4</span>, <span class="bibl"><span class="title">Cyn.</span>5.9</span>; ἐν τοῖς σφόδρα ψ. καὶ ἐν ταῖς σφόδρα ἀλέαις <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>599a19</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Mete.</span>379a26</span>; sg., <span class="bibl">Hp.<span class="title">VM</span>16</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> once in Hom., <b class="b2">coolness</b>, ψύχεος ἱμείρων <span class="bibl">Od.10.555</span>: metaph., ψ. ἐν δόμοις πέλει <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>971</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1404.png Seite 1404]] τό, <b class="b2">Kühle</b>, Abkühlung, Erfrischung, Od. 10, 555; Kälte, Frost, ἐν ψύχει μὲν ἡλίου [[διπλῆ]] πάρεστιν [[ἐνθάκησις]] Soph. Phil. 17; ἐν τῷ ψύχει καθηῦδον Plat. Conv. 220 d; öfters bei Her., der auch den plur. ψύχεα braucht, 4, 38, wie Xen. Oec. 5, 3 Cyn. 5, 9. – Uebertr., Unglück, Aesch. Ag. 945. – [Wegen der Länge des υ ist die Betonung ψύχος falsch.]
}}
{{ls
|lstext='''ψῦχος''': -εος, τό, ([[ψύχω]]) ὡς καὶ νῦν, κοινῶς [[ψύχρα]], κρύον, Ἐμπεδ. 330· ἀντίθετον τῷ [[θάλπος]], Ἱππ. 1246· ἀντίθετον τῷ [[ἀλέω]], Ἀριστοτ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 8. 13, 1· τῷ καύματα, ὁ αὐτ. ἐν Μετεωρ. 2. 5, 15· ἐν ψύχει, ἐν ὥρᾳ χειμῶνος, Σοφ. Φιλ. 17· ἐν τῷ ψύχει καθηῦδον Πλάτ. Συμπ. 220D· -ἐν τῷ πληθ. ψύχεα, ὡς τὸ Λατινικ. frigora, παγετός, ψυχρὰ [[κατάστασις]] τῆς ἀτμοσφαίρας, [[ψύχρα]], Ἡρόδ. 4. 28, 239., 5. 10· οὕτω ψύχη Ξεν. Οἰκον. 5, 4, Κυν. 5, 9· ἐν τοῖς [[σφόδρα]] ψύχεσι καὶ ἐν ταῖς [[σφόδρα]] ἀλέαις Ἀριστ. περὶ τὰ Ζῷα Ἱστ. 8. 13, 16, πρβλ. Μετεωρολ. 4. 1, 10. 2) μόνον [[ἅπαξ]] παρ’ Ὁμ. ἐπὶ τῆς σημασίας τοῦ «δροσιά», [[ἀνάψυξις]], ψύχεος ἱμείρων, «[[τουτέστι]] ἀναψῦξαι θέλων καὶ αὔρας ἐπιθυμῶν διὰ τὸ ἐκ τῆς μέθης τυχὸν [[πνῖγος]]» (Σχόλ.), Ὀδ. Κ. 555· οὕτω μεταφορ., ψ. ἐν δόμοις πέλει Αἰσχύλ. Ἀγ. 971.
}}
{{bailly
|btext=<i>ion.</i> -εος, <i>att.</i> -ους (τό) :<br /><b>1</b> souffle frais, fraîcheur, froid;<br /><b>2</b> saison froide, hiver ; <i>fig.</i> malheur.<br />'''Étymologie:''' R. Ψυχ, souffler ; cf. [[ψυχή]].
}}
{{Autenrieth
|auten=εος ([[ψύχω]]): [[cold]], [[coolness]], Od. 10.555†.
}}
{{Thayer
|txtha=(R G Tr WH), [[more]] [[correctly]] [[ψῦχος]] (L T; cf. (Tdf. Proleg., p. 102); Lipsius, Grammat. Untersuch., p. 44 f), ψύχους, τό, ([[ψύχω]], [[which]] [[see]]), from [[Homer]] [[down]], [[cold]]: קֹר, קָרָה, Job 37:8.
}}
{{grml
|mltxt=το / ψῡχος, ΝΜΑ<br />[[έλλειψη]] θερμότητας, [[κρύο]], [[ψύχρα]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[δροσιά]]<br /><b>2.</b> <b>μτφ.</b> [[λύπη]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> «ἐν ψύχει» — [[κατά]] τον χειμώνα (<b>Σοφ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Βλ. λ. [[ψύχω]] (II)].<br /><b>(I)</b><br />ο, Ν<br />[[γιορτή]] στην [[μνήμη]] τών [[νεκρών]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> γεν. πληθ. <i>τῶν ψυχῶν</i>, που εκλήφθηκε ως αιτ. <i>τὸν ψυχόν</i>].———————— <b>(II)</b><br />ὁ, Α<br /><b>βλ.</b> [[ψυγός]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''ψῦχος:''' -εος, τό ([[ψύχω]])·<br /><b class="num">1.</b> [[κρύο]], [[ψύχρα]], <i>ἐν ψύχει</i>, τον χειμώνα, σε Σοφ.· ἐν τῷ ψύχει [[καθηῦδον]], μέσα στο [[κρύο]], σε Πλάτ.· πληθ., <i>ψύχεα</i>, Αττ. <i>ψύχη</i>, Λατ. frigora, [[παγετός]], ψυχρή [[κατάσταση]] της ατμόσφαιρας, [[κρύος]] [[καιρός]], [[ψύχρα]], σε Ηρόδ., Ξεν.<br /><b class="num">2.</b> [[ψύχρα]], [[δροσιά]], <i>ψύχεος ἱμείρων</i>, σε Ομήρ. Οδ.· μεταφ., [[ψῦχος]] ἐν δόμοις [[πέλει]], σε Αισχύλ.
}}
{{elnl
|elnltext=ψῦχος -ους, τό, zonder contr. -εος [ψύχω] koude, koelte; ook plur.; overdr.: ψῦχος ἐν δόμοις πέλει er heerst kilte in het paleis Aeschl. Ag. 971.
}}
{{elru
|elrutext='''ψῦχος:''' εος τό [[ψύχω]]<br /><b class="num">1)</b> прохлада, холодок Hom., Aesch.: ἐν τῷ ψύχει καθεύδειν Plat. спать на холодке;<br /><b class="num">2)</b> тж. pl. холод, стужа Soph., Arst.
}}