View source for πρῷρα

{{LSJ1
|Full diacritics=πρῷρα
|Medium diacritics=πρῷρα
|Low diacritics=πρώρα
|Capitals=ΠΡΩΡΑ
|Transliteration A=prō̂ira
|Transliteration B=prōra
|Transliteration C=prora
|Beta Code=prw=&#x007C;ra
|Definition=[ᾰ in nom. and acc. sg., <span class="bibl">A.<span class="title">Supp.</span>716</span>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>482</span>, <span class="bibl"><span class="title">Fr.</span>726</span>, <span class="bibl">E.<span class="title">Hel.</span>1563</span>, <span class="bibl">1582</span>, <span class="bibl"><span class="title">Or.</span>362</span>, <span class="bibl"><span class="title">IT</span>1134</span> (lyr.); nom. <b class="b3">πρῷρ'</b> with elision in <span class="title">IG</span>2.2836; acc. <b class="b3">πρῴρᾱν</b> is f.l. in <span class="bibl">A.R.1.372</span>; <b class="b3">πρῴρην</b> is found in codd. of <span class="bibl">Hdt.1.194</span>, <span class="bibl">7.180</span>], ἡ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">forepart of a ship, prow</b>, εἰς ἴκρια νηὸς πρῴρης <span class="bibl">Od.12.230</span> (here prob. adjectival with <b class="b3">νηός</b>), cf. Hdt. ll.cc., etc.; <b class="b3">πνεῦμα τοὐκ πρῴρας</b> a contrary wind, opp. <b class="b3">κατὰ πρύμναν</b>, <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span> 639</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> metaph., <b class="b3">πρῷρα βιότου</b> <b class="b2">the prow</b> of life's vessel, i.e. early youth, <span class="bibl">E.<span class="title">Tr.</span>103</span> (anap.); <b class="b3">ὦ πρῷρα λοιβῆς Ἑστία</b> <b class="b2">thou who art first entitled to</b> it, <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>726</span>; <b class="b3">πάροιθεν πρῴρας . . καρδίας</b> before my heart's <b class="b2">prow</b>, in front of my heart, <span class="bibl">A.<span class="title">Ch.</span>390</span> (lyr.). </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> <b class="b2">end</b> of a vinebranch, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">HP</span>2.1.3</span> (cj. in <span class="bibl"><span class="title">CP</span>3.14.7</span>). (Written <b class="b3">πρώρρα</b> in <span class="bibl">Plb. 8.6.1</span>, al., but <b class="b3">πρωιρ-</b> in <span class="bibl"><span class="title">PSI</span>4.382.2</span> (iii B.C.), cf. <b class="b3">πρῳρατικός; κυανοπρωΐρους</b> [] is cited by <span class="bibl"><span class="title">EM</span>692.32</span> from Hom., and <b class="b3">κυανοπρώϊραν</b> from <span class="bibl">Simon.241</span>: hence <b class="b3">πρῷρα</b> is prob. contr. from a word of the form, but whether from <b class="b3">*πρώειρα</b>, as inferred by Hdn. Gr.<span class="bibl">2.410</span>, is doubtful; perh. from <b class="b3">*πρώαιρα</b>, cf. <b class="b3">νείαιρα; -πρωῑρ-</b> in Hom. and Simon. may have arisen by 'distraction' of the contracted form.)</span>
}}
{{ls
|lstext='''πρῷρα''': ἡ, (οὐχὶ πρώρα, [[διότι]] [[εἶναι]] συνῃρ. ἐκ τοῦ πρώειρα, καὶ [[Δωρικός]] τις [[τύπος]] [[πρώιρα]] ἀπαντᾷ παρὰ Σιμωνίδ. 32, πρβλ. Δινδ. εἰς Σοφ. Φοιν. 482), ἴδε Κόντου Γλωσσ. Παρατηρ. σελ. η΄)· - τοὺς τύπους πρῴρη, πρῴρην ἀποδοκιμάζει παρ’ Ἡροδ. ὁ Δινδ. de Dial. Hdt. xi· ἐξ ἴσου δὲ [[ἡμαρτημένως]] ἔχουσιν οἱ τύποι πρῴρᾱ, πρῴρᾱν, [[συχνάκις]] ἀπαντῶντες ἐν ἐκδόσεσι τῶν πεζῶν συγγραφέων, [[καθότι]] ὁ [[τύπος]] πρῷρᾰ ἔχει βεβαιωθῇ ἐκ τῆς χρήσεως τῶν ποιητῶν: (πρό). Ὡς καὶ νῦν, τὸ πρόσθιον [[μέρος]] πλοίου, κοινῶς «πλῴρη», Λατιν. prora, εἰς [[ἴκρια]] νηὸς ἔβαινον πρῴρης Ὀδ. Μ. 230· [[συχν]]. παρ’ Ἡροδ. καὶ τοῖς Ἀττικ.· [[πνεῦμα]] [[τοὐκ]] πρῴρας, [[ἐναντίος]] [[ἄνεμος]], ἐν ἀντιθέσει πρὸς τὸ κατὰ πρύμναν, Σοφ. Φιλ. 639. 2) μεταφορ., [[πρῷρα]] βιότου, ἡ [[πρῷρα]] τοῦ πλοίου τοῦ βίου, δηλ. ἡ πρώτη [[νεότης]], Εὐρ. Τρῳ. 103· ὦ [[πρῷρα]] λοιβῆς Ἑστία, ἡ πρώτη ἔχουσα δικαιώματα σπονδῆς, Σοφ. Ἀποσπ. 650b· πάροιθεν πρῴρας… καρδίας, [[ἔμπροσθεν]] τῆς καρδίας μου, Αἰσχύλ. Χο. 390· ([[ἐντεῦθεν]] τὰ σύνθετα καλλίπρῷρος, [[βούπρῳρος]], κτλ·).
}}
{{bailly
|btext=<i>mieux que</i> [[πρῴρα]], ας (ἡ) :<br />proue, partie antérieure d’un navire ; πνεύμα [[τοὐκ]] πρῴρας SOPH vent qui vient de la proue, <i>càd</i> vent contraire.<br />'''Étymologie:''' fém. d’un masc. *πρῶρος de *πρόερος, Cp. de [[πρό]].
}}
{{Thayer
|txtha=(so R G, [[πρῷρα]] Tr), [[more]] [[correctly]] [[πρῷρα]] ([[see]] Göttling, Lehre v., Accent, p. 142 f; (Chandler § 164; Etym. Magn., p. 692,34 f; cf. 318,57f; cf. Iota)),. πρώρας (L T WH πρῴρης, cf. [[μάχαιρα]], at the [[beginning]]), ἡ ([[contracted]] from προειρα from [[πρό]]; Lob. Pathol. Element. 2:136, cf. Paralip., p. 215), from [[Homer]] [[down]]; the [[prow]] or [[forward]] [[part]] of a [[ship]] (R. V. foreship): ἡ [[πρύμνα]].
}}
{{grml
|mltxt=η, ΝΜΑ, και [[πλώρη]] Ν, και επικ. και ιων. τ. πρῴρη και [[πρῷρα]] και ποιητ. τ. [[πρώϊρα]] και [[άχρηστος]] ασυναίρ. τ. στον Ηρωδιανό [[πρώειρα]] και πρώρρα Α<br />το πρόσθιο σφηνοειδές [[άκρο]] του πλοίου, το προορισμένο να διασχίζει το [[νερό]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />(<b>κατ' επέκτ.</b>) το πρόσθιο μισό [[τμήμα]] του πλοίου και [[ιδίως]] του καταστρώματος<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> η [[άκρη]], το ακραίο [[τμήμα]] του κλήματος<br /><b>2.</b> <i>([[κατά]] τον <b>Ησύχ.</b>)</i> [[πρόσωπο]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> (με μτφ. σημ.) α) «πάροιθεν δὲ πρῴρας... [[κραδίας]]» — [[μπροστά]] από την [[καρδιά]] μου (<b>Αισχύλ.</b>)<br />β) «ὦ [[πρῷρα]] λοιβῆς Ἑστία» — η πρώτη η οποία έχει [[δικαίωμα]] σπονδής <b>(Σόφ.)</b><br />γ) «[[μηδὲ]] προσίστω πρῷραν βιότου» — η [[πρώρα]] του πλοίου της ζωής, δηλ. η πρώτη [[νιότη]] (<b>Ευρ.</b>).<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. [[πρῷρα]] παράγεται από το θ. της λ. [[πρών]] (<span style="color: red;"><</span> <i>πρώ</i>-<i>F</i>-<i>ων</i>, <b>βλ. λ.</b> [[πρών]], [[πρώτος]]) με [[υγρό]] [[ένθημα]] -<i>r</i>- και [[επίθημα]] -<i>ja</i> και έχει σχηματιστεί, με [[συναίρεση]], [[είτε]] από έναν τ. <i>πρώ</i>-<i>αιρα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πρω</i>-<i>F</i>-<i>αρ</i>-<i>ja</i>, <b>πρβλ.</b> <i>χίμ</i>-<i>αιρα</i>) [[είτε]] από τ. <i>πρώ</i>-<i>ειρα</i> (<span style="color: red;"><</span> <i>πρω</i>-<i>F</i>-<i>ερ</i>-<i>ja</i>, <b>πρβλ.</b> <i>πί</i>-<i>ειρα</i>). Η λ. συνδέεται με: αρχ. ινδ. <i>p</i><i>ū</i><i>r</i>-<i>va</i> «ο [[πρώτος]], ο προηγούμενος», αρχ. σλαβ. <i>prŭvŭ</i> «ο [[πρώτος]]». Τέλος, ο τ. <i>πρῴρη</i> έχει σχηματιστεί [[κατά]] το <i>πρύμν</i>-<i>η</i>, ενώ το νεοελλ. [[πλώρη]], με ανομοιωτική [[τροπή]] του -<i>ρ</i>- σε -<i>λ</i>-].
}}
{{lsm
|lsmtext='''πρῷρα:''' ἡ (όχι <i>[[πρώρα]]</i>, [[επειδή]] είναι συνηρ. από το <i>[[πρώειρα]]</i>) ([[πρό]])·<br /><b class="num">1.</b> μπροστινό [[τμήμα]] πλοίου, [[κεφαλή]] πλοίου, [[πλώρη]], σε Ομήρ. Οδ. κ.λπ.· [[πνεῦμα]] [[τοὐκ]] πρῴρας, [[αντίθετος]] [[άνεμος]], αντίθ. προς το <i>κατὰ πρύμναν</i>, σε Σοφ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., [[πρῷρα]] βιότου, η [[πλώρη]] του πλοίου της ζωής, δηλ. η πρώτη [[νεότητα]], σε Ευρ.· [[πάροιθεν]] πρῴρας καρδίας, [[μπροστά]] στην [[καρδιά]] μου, σε Αισχύλ.
}}
{{elru
|elrutext='''πρῷρα:''' (тж. [[πρῶρα]]), ион. [[πρῴρη]] ἡ<br /><b class="num">1)</b> носовая часть (корабля), корабельный нос Her., Thuc., Arst. etc.: [[πνεῦμα]] [[τοὐκ]] (= τὸ ἐκ) πρῴρας Soph. встречный ветер;<br /><b class="num">2)</b> передняя часть, перен. начало: π. βιότου Eur. юность; [[πάροιθεν]] πρῴρας Aesch. на лице или снаружи.
}}
{{elnl
|elnltext=πρῷρᾰ -ας, ἡ, Ion. πρῴρη [~ πρών] boeg, voorsteven:; πνεῦμα τοὐκ πρῴρας tegenwind Soph. Ph. 639; overdr.: πάροιθεν... πρῴρας... κραδίας voor de boeg van mijn hart Aeschl. Ch. 390; π. βιότου de boeg van je leven Eur. Tr. 103.
}}