View source for βυθός

{{LSJ1
|Full diacritics=βῠθός
|Medium diacritics=βυθός
|Low diacritics=βυθός
|Capitals=ΒΥΘΟΣ
|Transliteration A=bythós
|Transliteration B=bythos
|Transliteration C=vythos
|Beta Code=buqo/s
|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">the depth</b>, esp. of the sea, <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>432</span> (lyr.), <span class="bibl"><span class="title">2 Ep.Cor.</span>11.25</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> generally, <b class="b3">συνιζάνειν εἰς β</b>. sink to the <b class="b2">bottom</b>, <span class="bibl">Thphr.<span class="title">Od.</span>29</span>: metaph., ἐξ οὐρίων δραμοῦσαν ἐς βυθὸν πεσεῖν <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>1083</span>; ἀνακουφίσαι κάρα βυθῶν <span class="bibl">Id.<span class="title">OT</span>24</span>; <b class="b3">ἐκ βυθοῦ κηκῖον αἷμα</b> from the <b class="b2">deep wound</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Ph.</span>783</span>; καταφέρεσθαι εἰς β. <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>619a7</span>, etc.; <b class="b3">τὴν ἀναφορὰν ποιησάμενος ἐκ τοῦ β</b>. ib.<span class="bibl">622b7</span>; <b class="b3">ἐν τῷ β. τῆς θαλάττης</b> ib.<span class="bibl">537a8</span>: metaph., <b class="b3">ἐν βυθῷ ἀτεχνίης</b> in <b class="b2">the depth</b> of... <span class="bibl">Hp.<span class="title">Praec.</span>7</span>; ἐν β. ἡ ἀλήθεια <span class="bibl">Democr.117</span>; εἴς τινα β. φλυαρίας ἐμπεσών <span class="bibl">Pl.<span class="title">Prm.</span>130d</span>; ἀθεότητος Plu.2.757c; <b class="b3">ὑπέρκοσμος β</b>. <b class="b2">abyss</b>, <span class="bibl">Dam.<span class="title">Pr.</span>106</span>,<span class="bibl">205</span>.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0467.png Seite 467]] ὁ, die Tiefe, bes. Meerestiefe, Aesch. Prom. 432; Soph. Ai. 1083 u. öfter; Ar. Ran. 247 u. sonst; das Meer, Bian. 9 (XI, 248); Luc. D. mar. 10, 2; Sp. = Abgrund, z. B. ἀθεότητος Plut. amat. 13.
}}
{{ls
|lstext='''βῠθός''': ὁ, τὸ [[βάθος]], ἰδίως ἐπὶ τῆς θαλάσσης, τὰ βαθέα ὕδατα, ὁ πυθμὴν τῶν βαθέων μερῶν, Αἰσχύλ. Πρ. 432· μεταφ., ἐξ οὐρίων δραμοῦσαν ἐς βυθὸν πεσεῖν Σοφ. Αἴ. 1083· ἀνακουφίσαι [[κάρα]] βυθῶν ὁ αὐτ. Ο. Τ. 24· ἐκ βυθοῦ κηκῖον [[αἷμα]], ἐκ τῆς βαθείας πληγῆς, ὁ αὐτ. Φ. 783· καταφέρεσθαι εἰς β. Ἀριστ. Ἱστ. Ζ. 9. 32, 5, κτλ.· ἐκ τοῦ β. [[αὐτόθι]] 9. 37, 29· ἐν τῷ β. τῆς θαλάττης [[αὐτόθι]] 4. 10, 5· - μεταφ., ἐν βυθῷ ἀτεχνίης, εἰς τὰ βάθη τῆς …, Ἱππ. 27. 10· ἀθεότητος Πλούτ. 2. 757Β· β. ἀγνοίας, κακῶν, κτλ., Ἐκκλ. (Ἴδε ἐν λ. [[βαθύς]]).
}}
{{bailly
|btext=οῦ (ὁ) :<br /><b>1</b> fond : [[ἐκ]] βυθοῦ κηκῖον [[αἷμα]] SOPH sang qui sort du fond d’une plaie;<br /><b>2</b> <i>abs.</i> fond de la mer, fond de l’eau;<br /><b>3</b> abîme <i>en gén. ; fig.</i> βυθὸς ἀθεότητος PLUT abîme d’impiété, <i>càd</i> impiété profonde.<br />'''Étymologie:''' cf. [[βαθύς]], [[βάθος]].
}}
{{Slater
|sltr=[[βυθός]] v. [[βαθύς]]. (P. 2.79)
}}
{{DGE
|dgtxt=(βῠθός) -οῦ, ὁ<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[fondo]], [[profundidad de líquidos, esp. mar o agua]] δίκην κολυμβητῆρος ἐς βυθὸν μολεῖν A.<i>Supp</i>.408, cf. <i>Pr</i>.432, Hdt.2.28, 3.23 (ambas var.), Ar.<i>Ra</i>.247, <i>Eq</i>.607, Hero <i>Spir</i>.1 p.22, παλιρροία βυθοῦ marea del fondo marino</i>, marea oceánica</i> S.<i>Fr</i>.832, ἐν τῷ βυθῷ τῆς θαλάττης Arist.<i>HA</i> 537<sup>a</sup>8, cf. LXX <i>Ps</i>.67.23, β. ἅλμης Call.<i>Fr</i>.378, cf. Orph.<i>H</i>.55.7, 75.2, Gal.5.381, καταφέρεσθαι εἰς βυθόν bajar hasta el fondo</i> de águilas marinas, Arist.<i>HA</i> 619<sup>a</sup>7, cf. 622<sup>b</sup>7, Theopomp.Hist.331, <i>AP</i> 11.248 (Bianor), Orph.<i>H</i>.24.6, κατέδυσαν εἰς βυθὸν ὥσπερ λίθος LXX <i>Ex</i>.15.5, cf. 2<i>Ep.Cor</i>.11.25, Artem.4.53, συνιζάνειν εἰς βυθόν depositarse en el fondo</i> de una vasija, Thphr.<i>Od</i>.29, de un pozo, Nonn.<i>Par.Eu.Io</i>.4.11, 14<br /><b class="num">•</b>en una metáf. ταύτην νόμιζε τὴν πόλιν ... εἰς βυθὸν πεσεῖν de la nave del Estado, S.<i>Ai</i>.1083, cf. <i>OT</i> 24, Vett.Val.103.20.<br /><b class="num">2</b> [[lo hondo]], [[el hondón]] dicho de las entrañas ἐκ βυθοῦ κηκῖον [[αἷμα]] sangre que mana de lo hondo, e.d. de una herida profunda</i> S.<i>Ph</i>.783, ἐς βυθὸν κοιλίης τροφὴν προπέμπει Democr. en Hp.<i>Ep</i>.23.24<br /><b class="num">•</b>gener. τὸ μνημεῖον ἐκ βυθῶν κατεσκεύασε construyó el monumento desde sus cimientos</i>, <i>ISmyrna</i> 239.1 (imper.), cf. <i>TAM</i> 5.1352.12 (Magnesia del Sípilo)<br /><b class="num">•</b>[[hondón]], [[rastro]], [[trocha]] dejada por el hipopótamo en su marcha ἐπιστείβων λείπει βυθόν Nic.<i>Th</i>.570.<br /><b class="num">3</b> [[lo hondo]], [[gran profundidad de la tierra]] (γῆ) ξηρὰ μέχρι βυθοῦ X.<i>Oec</i>.19.11<br /><b class="num">•</b>esp. el [[abismo]] subterráneo μηδ' ἐν βυθῷ δυνήσομαι μήτε γῇ μήτ' ἐν θαλάττῃ διαφυγεῖν τοὺς ἱππέας Ar.<i>Eq</i>.610, τοὺς ἐν βυθῷ θεούς anón. mág. en <i>POxy</i>.886.11, cf. <i>PMag</i>.13.1072<br /><b class="num">•</b>en el sent. de [[vacío]] cósmico ὑπέρκοσμος [[βυθός]] Dam.<i>Pr</i>.106, <i>in Prm</i>.205.<br /><b class="num">II</b> fig. c. gen. de abstr. [[abismo]], [[colmo]] ἐν βυθῷ ἀτεχνίας Hp.<i>Praec</i>.7, cf. <i>Ep</i>.17.54, φλυαρίας Pl.<i>Prm</i>.130d (cód.), ἀθεότητος Plu.2.757b<br /><b class="num">•</b>abs. ἐν βυθῷ γὰρ ἡ ἀλήθεια pues la verdad está en el fondo</i> Democr.B 117.<br /><br /><b class="num">• Etimología:</b> Se ha rel. c. βάθος y βῆσσα de *<i>g<sup>u̯</sup>ādh</i>- / *<i>g<sup>u̯</sup>adh</i>- y la β sería por analogía c. [[βαθύς]]. Otros lo rel. πυθμήν que obliga a postular una r. *<i>budh</i>- / *<i>bhudh</i>-. Tb. se ha rel. c. gót. <i>diups</i>, aaa. <i>tiof</i> de *<i>dhub</i>- c. inversión de las oclusivas.
}}
{{Abbott
|astxt=[[βυθός]], -οῦ, ὁ, [in LXX: Ex 15:5, Ne 9:11 (מְצוֹלָה), Ps 67 (68):22 68 (69):2, 15 106 (107):24 (מְצוּלָה)*;] <br /><b class="num">1.</b>the [[bottom]]. <br /><b class="num">2.</b>the [[depth]] of the [[sea]], the [[deep]] [[sea]]: II Co 11:25.†
}}
{{StrongGR
|strgr=a [[variation]] of [[βάθος]]; [[depth]], i.e. (by [[implication]]) the [[sea]]: [[deep]].
}}
{{Thayer
|txtha=βυθοῦ, ὁ, the [[bottom]] (of a [[ditch]] or [[trench]], [[Xenophon]], oec. 19,11); the [[bottom]] or [[depth]] of the [[sea]], [[often]] in Greek writings from [[Aeschylus]] Prom. 432down; the [[sea]] itself, the [[deep]] [[sea]]: profundum in Lucan, Phars. 2,680 " profundi ora videns." 
}}
{{grml
|mltxt=ο (AM [[βυθός]], Α και [[βυσσός]], ιων. τ.)<br /><b>1.</b> ο [[πυθμένας]], ο [[γήινος]] όγκος [[κάτω]] από το [[νερό]] θάλασσας, ποταμού ή λίμνης<br /><b>2.</b> η κατώτατη [[στάθμη]] («[[βυθός]] αμαρτίας», «[[βυθός]] άγνοιας», «βυθὸς ἀγνοίας», «βυθὸς ἀτεχνίης», «ἐκ βυθοῡ κριμάτων με ἀνάστησον»)<br /><b>αρχ.</b><br /><b>φρ.</b> «ἐκ βυθοῡ κηκῑον [[αἷμα]]» — [[αίμα]] που αναβλύζει απ' το [[βάθος]] της πληγής.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η [[γλώσσα]] του Ησυχίου «[[γυθίσσων]]<br />διορύσσων» οδήγησε στην [[υπόθεση]] πως η λ. [[βυθός]] άρχιζε με χειλοϋπερωικό φθόγγο και πως, ως εκ τούτου, συνδέεται με τα [[βαθύς]] και [[βήσσα]] (<span style="color: red;"><</span> <i>g</i><sup>w</sup><i>ā</i><i>dh</i> «[[βυθίζω]], [[καταδύω]]»), ενώ το <i>β</i>- του [[βυθός]] ερμηνεύθηκε από [[αναλογία]] [[προς]] το [[βαθύς]]. Στην [[υπόθεση]] όμως αυτή προκαλεί δυσκολίες ο τ. [[βένθος]] που προϋποθέτει διαφορετική [[μετάπτωση]] της ρίζας. Εάν δεν ληφθεί υπ' όψιν ο τ. [[γυθίσσων]], [[τότε]] μπορεί ηλ</i>. [[βυθός]] να αναχθεί σε [[ρίζα]] <i>dhub</i>- «[[βαθύς]], [[κοίλος]]», με [[αντιστροφή]]. Η [[σύνδεση]] εξάλλου της λ. [[βυθός]] με τη λ. [[πυθμήν]] προϋποθέτει ινδοευρ. [[ρίζα]] <i>budh</i>-παράλληλα [[προς]] τη [[ρίζα]] <i>bhudh</i>- «[[πυθμένας]]», ενώ από σημασιολογικής απόψεως η λ. [[βυθός]] τόσο</i> στην αρχαία όσο και στη νέα Ελληνική χρησιμοποιείται [[κυρίως]] για να δηλώσει την [[κάτω]] από το θαλάσσιο [[νερό]] γήινη [[επιφάνεια]], ενώ η λ. [[πυθμήν]] [[είναι]] γενικότερη και χαρακτηρίζει ιδιαίτερα τη [[βάση]], την κατώτατη [[επιφάνεια]] ορισμένων σκευών. Στην αρχαία Ελληνική απαντά πολύ πιο [[συχνά]] από τη λ. [[βυθός]]. Τέλος ο τ. [[βυσσός]] <span style="color: red;"><</span> <i>βυθ</i>-<i>yός</i> ή <i>βυθ</i>-<i>σός</i>.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[βυθίζω]], [[βύθιος]], [[βυθώ]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[βυσσόθεν]]. ΣΥΝΘ (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[βυθοτρεφής]], [[βυσσόφρων]] <b>μσν.</b> [[βυθότροφος]]<br /><b>μσν.- νεοελλ.</b><br />[[βυσσοδομώ]]<br /><b>νεοελλ.</b><br />[[βυθοκόρος]], [[βυθομετρώ]], [[βυθοσήμανση]], [[βυθοσκόπηση]], [[βυθοσκόπιο]]<br />(Β' συνθετικό) [[άβυθος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[πολύβυθος]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''βῠθός:''' ὁ, [[βάθος]], [[ιδίως]] λέγεται για τη [[θάλασσα]], τα [[βαθιά]] νερά, σε Αισχύλ., Σοφ. (συγγενές προς το [[βάθος]]).
}}
{{elru
|elrutext='''βυθός:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> глубь, глубина, пучина (θαλάττης Arst.): ἐκ βυθοῦ κηκῖον [[αἷμα]] Soph. вытекающая изнутри кровь;<br /><b class="num">2)</b> морская пучина (στένει β. Aesch.; ἐς βυθὸν [[πεσεῖν]] Soph.);<br /><b class="num">3)</b> перен. бездна, безмерность (ἀθεότητος Plut.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: <b class="b2">depth (of the sea)</b> (A.).<br />Compounds: <b class="b3">ἄβυσσος</b> [[bottomless]] (Hdt.), subst. f. [[abyss]], [[underworld]] (= Hebr. [[tǝhōm]], LXX, NT, Pap.; cf. Schwyzer RhM 81, 203); <b class="b3">βυσσοδομεύω</b> <b class="b2">build in the deep > brood over (in the deep of one's soul), ponder deeply</b> (Od.), m.c. for <b class="b3">βυσσοδομέω</b> (Eust., Suid.) like <b class="b3">οἰκοδομέω</b> etc., s. K. Meister, Hom. Kunstspr. 31, Chantr., Gramm. hom. 1, 368.<br />Derivatives: <b class="b3">βύθιος</b> <b class="b2">of the depth</b> (late), fem. <b class="b3">βυθῖτις</b> (<b class="b3">ψάμμος</b> AP; s. Redard Les noms grecs en <b class="b3">-της</b> 23). Denom. <b class="b3">βυθίζω</b> [[sink]] (S.). Ptc. <b class="b3">βυθόωσα</b> (<b class="b3">ῥίζα</b>) <b class="b2">going in the deep</b> (Nic. Th. 505). - Further <b class="b3">βυσσός</b> m. <b class="b2">depth of the sea</b> (Il.), <b class="b3">βυσσόθεν</b> (S.). -- Also <b class="b3">βύσσα</b> (Opp.; after <b class="b3">βῆσσα</b>? so prob. secondary); further <b class="b3">βύσσαλοι βόθροι</b>, <b class="b3">βυσσαλεύοντι τῳ̃ βυθῳ̃ ἐφικνουμένῳ</b> H.; also <b class="b3">βυθμός ἄντρον</b>, <b class="b3">πυθμήν</b>, <b class="b3">καὶ βυθμήν</b> (perh. corrupt).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]<br />Etymology: A basis <b class="b3">*βυθι̯ός</b> or <b class="b3">*βυθσός</b> for <b class="b3">βυσσός</b> does not inspire confidence. Connecting <b class="b3">βαθύς</b> (and <b class="b3">βῆσσα</b>) one posited a labio-velar, but then the connection of <b class="b3">βαθύς</b> with <b class="b3">βενθος</b> must be abandoned, for which there is no reason. Also assuming a labio-velar would mean that the <b class="b3">β-</b> could not be regular (one expects <b class="b3">γυ-</b>): it would have to be introduced from <b class="b3">βῆσσα</b>, which a guess. Connecting <b class="b3">γυθίσσων διορύσσων</b> H. would give the same problem; the form can better be left aside. - The old attempts to connect <b class="b3">βαθύς</b> and <b class="b3">βῆσσα</b> (with <b class="b3">α</b> against <b class="b3">υ</b>) are most improbable and should now be abandoned. <b class="b3">βυθός</b> - <b class="b3">βυσσός</b> shows a typical variation of Pre-Greek words; see Fur.248-263, e.g. <b class="b3">ἄνηθον</b>\/<b class="b3">ἄνησον</b>. The conclusion is confirmed by <b class="b3">βυσσαλ-</b> with a typical Pre-Greek suffix, cf. <b class="b3">κόρυδος</b> beside <b class="b3">κορύδαλος</b>\/<b class="b3">κορυδαλλός</b> (Fur. 254) and perhaps <b class="b3">ἄμυσσος κῆτος</b>, and also <b class="b3">ἀβυδόν βαθύ</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[Akin to [[βάθος]].]<br />the [[depth]], esp. of the sea, the [[deep]], Aesch., Soph.
}}