View source for δικαίωμα

{{LSJ1
|Full diacritics=δῐκαίωμα
|Medium diacritics=δικαίωμα
|Low diacritics=δικαίωμα
|Capitals=ΔΙΚΑΙΩΜΑ
|Transliteration A=dikaíōma
|Transliteration B=dikaiōma
|Transliteration C=dikaioma
|Beta Code=dikai/wma
|Definition=ατος, τό, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">act of right</b>, opp. <b class="b3">ἀδίκημα</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Rh.</span>1359a25</span>; <b class="b2">duty</b>, τὰ πρὸς ἀνθρώπους δ. <span class="bibl">Ph.2.199</span>; prop. <b class="b2">amendment of a wrong</b>, opp. <b class="b3">δικαιοπράγημα</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">EN</span>1135a13</span>: hence, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">a</span> <b class="b2">judgement, penalty</b>, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>864e</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">b</span> <b class="b2">justification, plea of right</b>, <span class="bibl">Th.1.41</span>, <span class="bibl">Isoc. 6.25</span>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Cael.</span>279b9</span>, <span class="bibl">LXX <span class="title">2 Ki.</span>19.28(29)</span>, <span class="bibl"><span class="title">PLond.</span>2.360.8</span> (ii A. D.), etc.; <b class="b3">δικαιώματα Ἑλληνίδων πόλεων</b>, compiled by Arist. for Philip, Harp. s.v. [[Δρύμος]]. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">c</span> pl., <b class="b2">pleadings, documents</b> in a suit, <span class="title">OGI</span>13.13 (Samos), <span class="bibl"><span class="title">PLille</span> 29.25</span> (iii B. C.), etc.; also, <b class="b2">credentials</b>, <span class="bibl"><span class="title">BGU</span>113.10</span> (ii A. D.), al. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">d</span> <b class="b2">act of</b> δικαίὠσις <span class="bibl">1.3</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>5.16</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">ordinance, decree</b>, <span class="bibl">LXX <span class="title">Ge.</span>26.5</span>, <span class="bibl"><span class="title">Ex.</span>15.26</span> (pl.), al., <span class="bibl"><span class="title">Ep.Rom.</span>1.32</span>, <span class="bibl">2.26</span> (pl.), al.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0627.png Seite 627]] τό, das Recht oder Gerechtgemachte, – a) die gerechte Handlung; Arist. rhet. 1, 13; Ggstz [[ἀδίκημα]] Eth. Nic. 5, 7; von [[δικαιοπράγημα]] unterschieden, [[ἐπανόρθωμα]] τοῦ ἀδικήματος; dah. = Strafe, Plat. Legg. IX, 864 e. – b) Rechtsgründe, Ansprüche; im plur., Thuc. 1, 41; Isocr 6, 25. – c) Uebh. das Recht, was das Gesetz fordert, N. T.
}}
{{ls
|lstext='''δῐκαίωμα''': τό, [[πρᾶξις]] δικαιοσύνης, ἀντίθ. [[ἀδίκημα]], Ἀριστ. Ρητ. 1.13,1· -[[ἀλλά]], [[κυρίως]], [[ἐπανόρθωσις]] ἀδικήματος (τὸ δὲ [[ἄλλο]] εἶνε [[δικαιοπράγημα]]), ὁ αὐτ. Ἡθ.Ν. 5.7, 7· -[[ἐντεῦθεν]], α) [[κρίσις]], [[τιμωρία]], [[ποινή]], [[ζημία]], Πλάτ. Νόμ. 864Ε. β) [[δικαίωσις]], [[ἀξίωσις]], [[ἀπαίτησις]], Θουκ. 1.41, Ἰσοκρ. 121Α, Ἀριστ. Οὐρ. 1.10,1· ὁ Ἀριστ. ἔγραψε δικαιώματα Ἑλληνίδων [[πόλεων]] Ἀποσπ. 569, 571· ἐν [[ταύτῃ]] τῇ σημασίᾳ καὶ ἐν τῇ πρὸς Ρωμ. Ἐπ. α΄,16. ΙΙ. [[διαταγή]], [[ἀπόφασις]], Ἑβδ. (Γεν. κς΄, 5, Ἐξόδ. ιε΄,26 κ. ἀλλ), Ἐπ. π. Ρωμ. α.32, δ.26, κ. ἀλλ.
}}
{{bailly
|btext=ατος (τό) :<br /><b>1</b> action juste, acte de justice;<br /><b>2</b> réclamation d’un droit, prétention juste;<br /><b>3</b> décision de justice, jugement, peine.<br />'''Étymologie:''' [[δικαιόω]].
}}
{{DGE
|dgtxt=-ματος, τό<br /><br /><b class="num">• Alolema(s):</b> tes. [[δικαίουμα]] Ἀρχ.Δελτ. 18.1963.138 (III a.C.)<br /><b class="num">I</b> <b class="num">1</b>[[acción justa]], [[acto de justicia]], [[ἀδίκημα]] ἢ δ. Arist.<i>Rh</i>.1359<sup>a</sup>25, δ. δὲ τὸ ἐπανόρθωμα τοῦ ἀδικήματος Arist.<i>EN</i> 1135<sup>a</sup>13, δικαιώματα δὲ τὰ ἀπὸ δικαιοσύνης Chrysipp.<i>Stoic</i>.3.136, τὰ πρὸς ἀνθρώπους δικαιώματα Ph.2.199, τὰ ἀδελφικὰ δικαιώματα las acciones justas propias de un hermano</i>, <i>Const.App</i>.3.12.2.<br /><b class="num">2</b> [[castigo]], [[pena]] τῶν δὲ ἄλλων δικαιωμάτων ἀφείσθω Pl.<i>Lg</i>.864e.<br /><b class="num">3</b> [[derecho]], [[reclamación de un derecho]] δικαιώματα μὲν οὖν τάδε πρός ὑμᾶς ἔχομεν Th.1.41, cf. Isoc.6.25, τῷ δικαιώματι εἶναι ser de derecho</i> op. ‘ser de hecho’, Th.6.80, τί ἐστίν μοι ἔτι δ. καὶ τοῦ κεκραγέναι ...; ¿qué derecho puedo aún tener para reclamar ...?</i> LXX 2<i>Re</i>.19.29, cf. Dor.Ab.<i>Doct</i>.58, c. gen. τὰ τῆς φύσεως δικαιώματα las justas exigencias de la naturaleza</i> I.<i>AI</i> 17.108, τῶν πόλεων δικαιώματα D.H.3.12, τοῦ Πομπηίου δικαιώματα D.C.41.32.4, cf. <i>PLond</i>.360.8 (II d.C.)<br /><b class="num">•</b>τὰ Δικαιώματα tít. de una obra de Aristóteles, Harp.s.u. [[Δρυμός]].<br /><b class="num">4</b> [[justificación]], [[alegato]] τὰ τῶν ἀμφισβητούντων λόγων δικαιώματα Arist.<i>Cael</i>.279<sup>b</sup>9, ἀπορίᾳ τῶν [[ἀλλαχόθεν]] δικαιωμάτων I.<i>AI</i> 17.130, φιλίας πρὸς τοὺς ξένους δικαιώματα razones que justifican la amistad con los extranjeros</i> Hld.8.3.7, cf. <i>Ep.Rom</i>.5.16<br /><b class="num">•</b>concr. [[documento acreditativo]], [[justificativo]] aducido como prueba en juicios o conflictos legales αἷς ἂν ἡμέραις οἱ διαλλακταὶ ... μαρτυρίας καὶ δικαιώματα [λα] μβάνωσιν <i>SEG</i> 17.415.4 (Tasos IV a.C.), cf. <i>OGI</i> 13.13 (Samos III a.C.), Ἀρχ.Δελτ. l.c., τὰ δὲ δικαιώ[μα] τα τῆ<ς> δίκης <i>PHal</i>.1.38, cf. <i>PLille</i> 29.25 (ambos III a.C.), <i>PTor.Choachiti</i> 12.5.25 (II a.C.), ἔχοντας πάντα τὰ δικαιώμαθ' ὅπως ... ἐνθήδ' (<i>sic</i>) ἡμῖν κριθῶσιν <i>PCair.Zen</i>.368.6 (III a.C.), cf. <i>PPetr</i>.3.25.52 (III a.C.), <i>BGU</i> 1248.5 (II a.C.), ἀντίγραφα τῶν δικαιωμάτων <i>SB</i> 13256.6 (III a.C.), προκτητικ(ὰ) δικαιώμ(ατα) documentos acreditativos del anterior propietario</i>, <i>POxy</i>.1648.66 (II d.C.), cf. <i>PTor.Choachiti</i> 12.3.21 (II a.C.), <i>BGU</i> 113.10 (II d.C.), Artem.5.10.<br /><b class="num">5</b> plu. [[pertenencias]] χρηστήρι[α] ἤτοι δικαιώματα τὰ ἀνήκοντα τῷ αὐτῷ κλιβανίῳ <i>POxy</i>.1890.9, cf. 20 (VI d.C.).<br /><b class="num">II</b> en la Biblia [[orden]], [[decreto]] Αβρααμ ... ἐφύλαξεν ... τὰ δικαιώματά μου καὶ τὰ νόμιμά μου LXX <i>Ge</i>.26.5, τὰ δικαιώματα [[αὐτοῦ]] καὶ τὰς κρίσεις LXX <i>De</i>.30.10, cf. <i>Ex</i>.15.26, <i>Eu.Luc</i>.1.6, τὸ δ. τοῦ θεοῦ ἐπιγνόντες <i>Ep.Rom</i>.1.32, τὰ δικαιώματα τοῦ νόμου <i>Ep.Rom</i>.2.26.
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[δικαιόω]]; an [[equitable]] [[deed]]; by [[implication]], a [[statute]] or [[decision]]: [[judgment]], [[justification]], [[ordinance]], [[righteousness]].
}}
{{Thayer
|txtha=δικαιώματος, τό (from [[δικαιόω]]; ὁ δεδικαίωται or τό δεδικαιωμενον), the Sept. [[very]] [[often]] for חֹק, חֻקָה, and מִשְׁפָּט; for מִצְוָה, פִּקּוּדִים;<br /><b class="num">1.</b> [[that]] [[which]] has been deemed [[right]] so as to [[have]] the [[force]] of [[law]];<br /><b class="num">a.</b> [[what]] has been established and ordained by [[law]], an [[ordinance]]: [[universally]], of an [[appointment]] of God having the [[force]] of [[law]], [[τοῦ]] κυρίου, [[τοῦ]] νόμου, τό [[δικαίωμα]] [[τοῦ]] νόμου, [[collectively]], of the ([[moral]]) precepts of the [[same]] [[law]], δικαιώματα λατρείας, precepts [[concerning]] the [[public]] [[worship]] of God, δικαιώματα σαρκός, laws [[respecting]] [[bodily]] [[purity]] (?) cf. a [[judicial]] [[decision]], [[sentence]]; of God — [[either]] the favorable [[judgment]] by [[which]] he acquits men and declares [[them]] [[acceptable]] to him, [[sentence]] of condemnation, [[punishment]], [[Plato]], legg. 9,864e.).<br /><b class="num">2.</b> a [[righteous]] [[act]] or [[deed]]: τά δικαιώματα [[τῶν]] ἁγίων, [[τῶν]] πατέρων, [[ἑνός]] [[δικαίωμα]], the [[righteous]] [[act]] of [[one]] (Christ) in his giving [[himself]] up to [[death]], opposed to the [[first]] [[sin]] of Adam, [[Aristotle]], eth. Nic. 5,7, 7, p. 1135{a}, 12 f καλεῖται δέ [[μᾶλλον]] [[δικαιοπράγημα]] τό κοινόν, [[δικαίωμα]] δέ τό [[ἐπανόρθωμα]] [[τοῦ]] ἀδικηματος (cf. rhet. 1,13, 1and Cope's [[note]] on 1,3, 9)). (Cf. references in [[δικαιόω]].) 
}}
{{grml
|mltxt=το (AM [[δικαίωμα]]) [[δικαιώ]]<br />[[απαίτηση]], [[αξίωση]] που στηρίζεται στον νόμο, ό,τι δικαιούται [[κανείς]] («[[δικαίωμα]] ζωής, ελευθερίας»)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (αστ. δίκ.) η [[εξουσία]] που παρέχει στο [[άτομο]] το εξ αντικειμένου [[δίκαιο]] για την [[ικανοποίηση]] βιοτικού του συμφέροντος και η οποία [[είναι]] εξαναγκαστική για όλους («[[δικαίωμα]] νομής ή κυριότητας»)<br /><b>2.</b> νόμιμη [[απολαβή]] μισθού, αμοιβής κ.λπ. («συγγραφικά, ιατρικά, συμβολαιογραφικά κ.λπ. δικαιώματα»)<br /><b>3.</b> [[άδεια]], [[ελευθερία]], [[εξουσιοδότηση]]<br />(αρχ. -μσν.)<br /><b>1.</b> <b>στον πληθ.</b> α) τα προνόμια που περιέχονται σε [[επίσημα]] έγγραφα<br />β) τα [[επίσημα]] έγγραφα που καθορίζουν αυτά τα προνόμια («χαρτῶα, σεπτά δικαιώματα» — αυτοκρατορικά έγγραφα που αναγνωρίζουν προνόμια)<br /><b>2.</b> [[διαταγή]], [[εντολή]], [[απόφαση]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[διόρθωση]] αδικήματος<br /><b>2.</b> [[κρίση]], [[τιμωρία]], [[ζημία]], [[ποινή]]<br /><b>3.</b> [[αξίωση]], [[απαίτηση]]<br /><b>4.</b> [[πιστοποιητικό]]<br /><b>5.</b> [[δικαίωση]]<br /><b>6.</b> [[απόδειξη]], [[επιχείρημα]]<br /><b>7.</b> [[θεσμός]], [[νόμος]], [[διάταξη]]<br /><b>8.</b> [[χρηστότητα]], [[δικαιοσύνη]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''δῐκαίωμα:''' -ατος, τό,<br /><b class="num">1.</b> [[ενέργεια]] μέσω της οποίας επανορθώνεται το άδικο, [[κρίση]], [[τιμωρία]], [[ποινή]], [[ζημία]], σε Πλάτ.<br /><b class="num">2.</b> [[αξίωση]], [[απαίτηση]], σε Θουκ.· [[δικαίωση]], σε Καινή Διαθήκη<br /><b class="num">3.</b> [[διαταγή]], [[απόφαση]], [[διάταγμα]], [[θέσπισμα]], στο ίδ.
}}
{{elru
|elrutext='''δῐκαίωμα:''' ατος τό<b class="num">1)</b> (законное) требование, притязание, претензия, тж. жалоба Thuc., Isocr., Arst.;<br /><b class="num">2)</b> наказание, кара (τῶν ἄλλων δικαιωμάτων ἀφιέναι Plat.);<br /><b class="num">3)</b> справедливый поступок (δ. τὸ [[ἐπανόρθωμα]] τοῦ ἀδικήματος Arst.);<br /><b class="num">4)</b> предписание, заповедь (τοῦ θεοῦ NT);<br /><b class="num">5)</b> оправдание (ἐκ πολλῶν παραπτωμάτων NT).
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<i>n</i> [from δῐκαιόω]<br /><b class="num">1.</b> an act by [[which]] [[wrong]] is set [[right]]: —a [[judgment]], [[punishment]], [[penalty]], Plat.<br /><b class="num">2.</b> a [[plea]] of [[right]], Thuc.: [[justification]], NTest.: and<br /><b class="num">3.</b> an [[ordinance]], [[decree]], NTest.
}}