View source for στόμαχος

{{LSJ1
|Full diacritics=στόμᾰχος
|Medium diacritics=στόμαχος
|Low diacritics=στόμαχος
|Capitals=ΣΤΟΜΑΧΟΣ
|Transliteration A=stómachos
|Transliteration B=stomachos
|Transliteration C=stomachos
|Beta Code=sto/maxos
|Definition=ὁ, (στόμα) <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">throat, gullet</b>, ἀπὸ στομάχους ἀρνῶν τάμε νηλέϊ χαλκῷ <span class="bibl">Il.3.292</span>, cf. <span class="bibl">19.266</span>; κατὰ στομάχοιο θέμεθλα νύξε <span class="bibl">17.47</span>; = [[οἰσοφάγος]], <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>495b19</span> sq., <span class="bibl">493a8</span>, <span class="bibl">Nic.<span class="title">Al.</span>22</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> <b class="b2">neck of the bladder</b>, τῆς κύστιος Hp. <b class="b2">Aër</b>.9; or <b class="b2">of the uterus</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Mul.</span>1.18</span>, <span class="title">Steril.</span>217; τοῦ αἰδοίου Id.<span class="title">Mul.</span>1.36. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> later, <b class="b2">orifice of the stomach</b>,= <b class="b3">στόμα τῆς γαστρός, τῆς κοιλίας</b>, Plu.2.687d, Gal.6.431, 7.127; the <b class="b2">stomach</b> itself, <span class="bibl"><span class="title">1 Ep.Ti.</span>5.23</span>, Dsc.5.6, Plu.2.698b, <span class="bibl">Sor.1.15</span>, al., Gal.6.227, 15.460, <span class="bibl">M.Ant.10.31</span>, <span class="bibl">Ath.3.79f</span>; <b class="b3">ἀμφοτέρας</b> (sc. <b class="b3">τὰς χεῖρας</b>) <b class="b3"> ἐπὶ τοῦ σ</b>. <span class="title">PMag.Leid.W.</span>18.36; cf. Lat. <b class="b2">stomachus</b>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">anger</b>, γέγονε σ. πρὸς δουλικὸν πρόσωπον <span class="bibl">Vett.Val.216.3</span>; ἵνα μὴ ἔχωμεν στομάχους μηδὲ φθόνον <span class="bibl"><span class="title">POxy.</span>533.14</span> (ii/iii A.D.).</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0948.png Seite 948]] ὁ, eigtl. Mündung, Oeffnung; in ältester Zeit = Schlund, Kehle, ἀπὸ στομάχους ἀρνῶν τάμε νηλέϊ χαλκῷ, Il. 3, 292. 17, 47, wo die Schol. zu vgl., u. 19, 266; nach Arist. H. A. 1, 12 Hintertheil des [[αὐχήν]]. – Gew. der Magenmund und der Magen selbst, nach Gal. erst seit Arist., u. Sp. – Bei Hippocr. auch der Hals der Harnblase u. ὑστερέων, Muttermund.
}}
{{ls
|lstext='''στόμᾰχος''': ὁ, ([[στόμα]] ΙΙ) [[κυρίως]], [[στόμα]], [[ἄνοιγμα]]· [[ὅθεν]], 1) ἐν τῇ παλαιοτάτῃ γλώσσῃ, ὁ λαιμός, ὁ [[φάρυγξ]], ἀπὸ στομάχους ἀρνῶν [[τάμε]] νηλέϊ χαλκῷ Ἰλ. Γ. 292, Τ. 266· κατὰ στομάχοιο [[θέμεθλα]] νύξε Ρ. 47· τὸ αὐτὸ καὶ [[οἰσοφάγος]], Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 1. 16, 8 κἑξ., ἐν παραβολῇ πρὸς 1. 12, 1. 2) παρ’ Ἱππ. [[ὡσαύτως]], ὁ [[λαιμὸς]] τῆς οὐροδόχου κύστεως, π. Ἀέρ. 286· ἢ τῆς μήτρας, 598. 45., 677. 32, κτλ. 3) [[μετὰ]] τὸν Ἀριστ., τὸ [[ἄνοιγμα]] τοῦ στομάχου, = [[στόμα]] γαστρὸς Νικ. Ἀλεξιφ. 22, Πλούτ. 2. 687D, Γαλην.· καὶ παρὰ μεταγενεστ., αὐτὸς ὁ [[στόμαχος]], Πλούτ. 2. 698Α, Ἀθήν. 79F. - Πρβλ. Foës. Oecon., Greenhil εἰς Θεόφιλ. σ. 56. 10.
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><i>litt.</i> orifice, ouverture, <i>d’où</i><br /><b>1</b> gorge;<br /><b>2</b> orifice de l’estomac ; estomac.<br />'''Étymologie:''' [[στόμα]].
}}
{{Autenrieth
|auten=([[στόμα]]): [[throat]], [[gullet]]. (Il.)
}}
{{StrongGR
|strgr=from [[στόμα]]; an [[orifice]] (the [[gullet]]), i.e. ([[specially]]), the "[[stomach]]": [[stomach]].
}}
{{Thayer
|txtha=στομαχου, ὁ ([[στόμα]], [[which]] [[see]]);<br /><b class="num">1.</b> the [[throat]]: [[Homer]], others.<br /><b class="num">2.</b> an [[opening]], [[orifice]], [[especially]] of the [[stomach]], [[Aristotle]]<br /><b class="num">3.</b> in [[later]] writings (as [[Plutarch]], others) the [[stomach]]: 1 Timothy 5:23.
}}
{{grml
|mltxt=ο, ΝΜΑ<br />[[σακοειδής]] [[διεύρυνση]] του πεπτικού [[σωλήνα]] τών ζώων, [[μεταξύ]] του οισοφάγου και του λεπτού εντέρου, στο εμπρόσθιο [[συνήθως]] [[τμήμα]] της κοιλιάς, που χρησιμεύει [[κυρίως]] ως [[προσωρινός]] [[δέκτης]] [[προς]] [[αποθήκευση]] και [[μηχανική]] σε ορισμένα ζώα [[αλλά]] και σε χημική σε άλλα, [[κατεργασία]], της τροφής, [[προτού]] αυτή περάσει στο [[έντερο]] (α. «πάσχει από [[έλκος]] του στομάχου» β. «ἀλλ' οἴνῳ ὀλίγῳ χρῷ διὰ τὸν στόμαχόν σου καὶ τὰς πυκνάς σου ἀσθενείας», ΚΔ)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>1.</b> (για τα ασπόνδυλα) η πρώτη [[διεύρυνση]] του αρκετά διαφοροποιημένου πεπτικού [[σωλήνα]], η οποία περικλείει στον βλεννογόνο της πολυκύτταρους ή μονοκύτταρους αδένες<br /><b>2.</b> <b>ανατ.</b> ασκοειδής [[διεύρυνση]] του πεπτικού συστήματος του ανθρώπου, [[μεταξύ]] οισοφάγου και λεπτού εντέρου, [[αμέσως]] [[κάτω]] από το [[διάφραγμα]], η οποία καταλαμβάνει το άνω αριστερά [[τμήμα]] της κοιλιάς και της οποίας κύριες λειτουργίες [[είναι]] η [[έναρξη]] της πέψης τών υδατανθράκων και τών πρωτεϊνών, η [[μετατροπή]] της τροφής σε χυμό και η [[μεταφορά]] του χυμού στο [[λεπτό]] [[έντερο]]<br /><b>3.</b> <b>φρ.</b> α) «[[καρδία]] του στομάχου»<br /><b>ανατ.</b> το [[στόμιο]] του στομάχου που επικοινωνεί με τον οισοφάγο<br />β) «πυλωρική [[μοίρα]] του στομάχου»<br /><b>ανατ.</b> το [[άντρο]] και ο [[πυλωρικός]] [[σωλήνας]]<br />γ) «[[χειρουργική]] του στομάχου» — σημαντικό [[τμήμα]] της χειρουργικής της κοιλιάς<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[στόμιο]], [[άνοιγμα]]<br /><b>2.</b> ο [[λαιμός]], ο [[φάρυγγας]]<br /><b>3.</b> ο [[οισοφάγος]]<br /><b>4.</b> το [[άνοιγμα]] της ουροδόχου κύστεως<br /><b>5.</b> ο [[λαιμός]] της μήτρας<br /><b>6.</b> <b>μτφ.</b> [[οργή]], [[δυσφορία]].<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Η λ. έχει σχηματιστεί από το θ. <i>στομ</i>- του <i>στόμ</i>-<i>α</i> (<b>βλ. λ.</b> [[στόμα]]) / ουρανικό εκφραστικό [[επίθημα]] -(<i>α</i>)<i>χος</i> (<b>πρβλ.</b> [[οὐραχός]], [[κύμβαχος]]). Τη λ. δανείστηκε η Λατινική, <b>πρβλ.</b> λατ. <i>stomachus</i>. Στη Λατινική, [[μάλιστα]], το [[στομάχι]] εθεωρείτο [[ρυθμιστής]] της καλής ή της κακής διάθεσης του οργανισμού, απ' όπου η σημ. του ρ. <i>stomachor</i> «[[αγανακτώ]], [[θυμώνω]]» και υποχωρητικά από τη σημ. του ρήματος η σημ. του <i>stomachus</i> «[[οργή]], [[θυμός]]». Η σημ., [[τέλος]], του λατ. <i>stomachus</i> πέρασε και στην Ελληνική, <b>πρβλ.</b> [[στόμαχος]] «[[οργή]], [[δυσφορία]]» (<b>βλ.</b> και λ. [[μελαγχολία]])].
}}
{{lsm
|lsmtext='''στόμᾰχος:''' ὁ ([[στόμα]]), [[κυρίως]] [[στόμα]], [[άνοιγμα]]· απ' όπου·<br /><b class="num">1.</b> [[λαιμός]], [[φάρυγγας]], σε Ομήρ. Ιλ.<br /><b class="num">2.</b> στα μεταγεν. ελλ., [[στόμιο]] στομάχου, [[οισοφάγος]], [[στομάχι]].
}}
{{elru
|elrutext='''στόμᾰχος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> горло: στομάχοιο [[θέμεθλα]] Hom. основание горла;<br /><b class="num">2)</b> глотка Arst.;<br /><b class="num">3)</b> отверстие желудка Plut.;<br /><b class="num">4)</b> желудок Arst., Plut.
}}
{{elnl
|elnltext=στόμαχος -ου, ὁ [στόμα] keel, strot. monding, opening (van de blaas; hals van de baarmoeder). Hp. ingang van de maag, uitbr. maag.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: m.<br />Meaning: [[throat]] (Il.), [[gullet]] (Hp., Arist. a.o.), <b class="b2">mouth (of the bladder, uterus)</b> (Hp.), <b class="b2">(upper orifice of the) stomach</b> (late), [[anger]] (Vett. Val., pap.II--IIIp; cf. below).<br />Compounds: Compp. <b class="b3">εὑ-</b>, <b class="b3">κακο-στόμαχος</b> [[beneficial]], [[harmful]], of food (medic.).<br />Derivatives: <b class="b3">στομαχ-ικός</b> <b class="b2">belonging to σ., suffering in the σ.</b>, also <b class="b2">useful for the σ.</b>, with <b class="b3">-ικεύομαι</b> <b class="b2">suffering in the σ.</b> (late medic.); <b class="b3">-έω</b> = [[stomachor]] (Dosith.).<br />Origin: GR [a formation built with Greek elements]<br />Etymology: From <b class="b3">στόμα</b> with the same suffix as in <b class="b3">οὑραχός</b>, <b class="b3">οὑρίαχος</b> (s. <b class="b3">οὑρά</b>), <b class="b3">κύμβαχος</b> and other orig. popular formations (Schwyzer 498, Chantraine Form. 403). To be rejected Hirt PBBeitr. 22, 228 (s. Bechtel Lex. s. v.) and Lagercrantz (s. Idg. Jb. 13, 201). -- Lat. LW [loanword] [[stomachus]] [[gullet]], [[stomach]] with [[stomachor]], <b class="b2">-āri</b>be indignant , to which through semant. backformation [[stomachus]] [[annoyance]]; as loan from there <b class="b3">στόμαχος</b> [[annoyance]] with <b class="b3">-έω</b>. -- On <b class="b3">στόμαχος</b>, <b class="b3">γαστήρ</b>, <b class="b3">κοιλία</b> a. their rendering in the vulgata Benveniste Rev. de phil. 91, 7ff.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=στόμᾰχος, ὁ, [[στόμα]]<br />[[properly]], a [[mouth]], [[opening]]: [[hence]],<br /><b class="num">1.</b> the [[throat]], [[gullet]], Il.<br /><b class="num">2.</b> in [[late]] Gr. the [[orifice]] of the [[stomach]], the [[stomach]].
}}