View source for φθονερός

{{LSJ1
|Full diacritics=φθονερός
|Medium diacritics=φθονερός
|Low diacritics=φθονερός
|Capitals=ΦΘΟΝΕΡΟΣ
|Transliteration A=phthonerós
|Transliteration B=phthoneros
|Transliteration C=fthoneros
|Beta Code=fqonero/s
|Definition=ά, όν, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">envious, jealous</b>, of persons, <b class="b3">σοφίης μὴ φ. τελέθειν</b> <b class="b2">grudging</b> of wisdom, <span class="bibl">Thgn.770</span>, etc.; ὄψον λόγοι φθονεροῖσιν <span class="bibl">Pi. <span class="title">N.</span>8.21</span>; φ. ταῖς ἑτέρων εὐτυχίαις <span class="bibl">D.H.6.46</span>: Sup., ὀρνίθων -ώτατος <span class="title">AP</span>5.2 (Antip.Thess.). Adv., <b class="b3">-ρῶς ἔχειν πρὸς τὰ παιδικά</b> to be <b class="b2">enviously</b> disposed, <span class="bibl">Pl.<span class="title">Phdr.</span>243c</span>, cf. <span class="bibl">Isoc.15.302</span>, <span class="bibl">X.<span class="title">Cyr.</span>1.4.15</span>, etc. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> of the gods, <b class="b2">jealous</b> of those who abuse their gifts, or who enjoy unbroken felicity, ὁ φ. δαίμων <span class="bibl">Corinn.4</span>; τὸ θεῖον πᾶν ἐὸν φ. <span class="bibl">Hdt.1.32</span>; ἐμοὶ αἱ σαὶ μεγάλαι εὐτυχίαι οὐκ ἀρέσκουσι, ἐπισταμένῳ τὸ θεῖον ὡς ἔστι φ. <span class="bibl">Id.3.40</span>, cf. <span class="bibl">7.46</span>; <b class="b3">φθονεραῖς ἐκ θεῶν μετατροπίαις</b> by <b class="b2">jealous</b> changes of purpose, <span class="bibl">Pi.<span class="title">P.</span>10.20</span>; cf. φθόνος <span class="bibl">1.2</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> of feelings, etc., <b class="b3">φ. γνῶμαι, ἐλπίδες</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">I.</span>1.44</span>, <span class="bibl">2.43</span>; ἄλγος <span class="bibl">A.<span class="title">Ag.</span>450</span> (lyr.); ὀδύνα <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1141</span> (lyr.); φ. ὁδοί <b class="b2">full of envy</b>, <span class="bibl">Id.<span class="title">Fr.</span>353</span> (lyr.); φ. τέχνη <span class="title">Anacreont.</span>16.38.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1272.png Seite 1272]] 1) <b class="b2">neidisch</b>; zuerst bei Theogn. 768; Pind. P. 11, 54; Aesch. Ag. 438; Soph. Phil. 1126; τὸ [[θεῖον]] [[πᾶν]] ἐστι φθονερόν Her. 1, 32. 3, 40, vgl. 7, 46; Plat. Phil. 49 d Phaedr. 239 a u. Folgde. – Auch c. dat. der Sache, neidisch auf Etwas, φθονερὸς ταῖς εὐτυχίαις D. Hal. 6, 46. – 2) aus Mißgunst vorenthaltend, mißgönnend, spröde, Sp. – Adv., φθονερῶς ἔχειν [[πρός]] τινα, beneiden, Plat. Phaedr. 243 c.
}}
{{ls
|lstext='''φθονερός''': -ά, -όν, ([[φθόνος]]) ὡς καὶ νῦν, ὁ κατεχόμενος ὑπὸ φθόνου ἢ ζηλοτυπίας, ὁ φθονῶν, ἐπὶ προσώπων, πρῶτον παρὰ Θεόγν. 768, [[εἶτα]] παρὰ Πινδ. καὶ τοῖς Ἀττικοῖς· [[ὄψον]] λόγοι φθονεροῖσιν Πινδ. Ν. 8. 36· [[μετὰ]] δοτ. πράγματος, Διον. Ἁλ. 6. 46. ― Ἐπίρρ., φθονερῶς ἔχειν [[πρός]] τι Πλάτ. Φαῖδρ. 243C, πρβλ. Ἰσοκρ. περὶ Ἀντιδ. § 322, Ξεν., κλπ. 2) παρ’ Ἡροδ., ἐπὶ τῶν θεῶν, οἵτινες παρίστανται ὡς ζηλότυποι πρὸς τοὺς κακὴν χρῆσιν ποιουμένους τῶν δώρων αὐτῶν ἢ πρὸς τοὺς ἀπολαύοντας ἀδιαταράκτου εὐτυχίας, τὸ [[θεῖον]] πᾶν ἐστι φθονερὸν Ἡρόδ. 1. 32· ἐμοὶ αἱ σαὶ μεγάλαι εὐτυχίαι οὐκ ἀρέσκουσι, τὸ [[θεῖον]] ἐπισταμένῳ ὥς ἐστι φθ. ὁ αὐτ. 3. 40, πρβλ. 7. 46· οὕτω, φθονεραῖς ἐκ θεῶν μετατροπίαις, [[ἕνεκα]] ζηλοτύπων μεταβολῶν σκοποῦ, Πινδ. Π. 10. 31· πρβλ. [[φθόνος]] Ι. 2. ΙΙ. ἐπὶ αἰσθημάτων, κλπ., φθ. γνῶμαι, ἐλπίδες Πινδ. Ι. 1. 61., 263· [[ἄλγος]] Αἰσχύλ. Ἀγ. 450· ὀδύνα Σοφ. Φιλ. 1141· φθ. ὁδοί, πλήρεις φθόνου, ὁ αὐτ. ἐν Ἀποσπ. 324· φθ. [[τέχνη]] Ἀνακρεόντ. 16 (29). 38.
}}
{{bailly
|btext=ά, όν :<br />envieux, jaloux.<br />'''Étymologie:''' [[φθόνος]].
}}
{{Slater
|sltr=[[φθονερός]] (-οί, -ῶν, -οῖσιν; -αί, -αῖς（ι); -ά acc.) <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[envious]] ἔννεπε [[κρυφᾷ]] [[τις]] [[αὐτίκα]] φθονερῶν γειτόνων (O. 1.47) pro subs., ἀλλ' οὐδὲ [[ταῦτα]] νόον ἰαίνει φθονερῶν (P. 2.90) φθονεροὶ δ' ἀμύνονται ἄτᾳ (ἆται Hermann: alii alia coni.) (P. 11.54) [[ὄψον]] δὲ λόγοι φθονεροῖσιν (N. 8.21) of things, [[inspired]] by [[envy]], μὴ φθονεραῖς ἐκ [[θεῶν]] μετατροπίαις ἐπικύρσαιεν (P. 10.20) [[χρή]] νιν (= ἀρετὰν) εὐρόντεσσιν ἀγάνορα κόμπον μὴ φθονεραῖσι φέρειν γνώμαις (I. 1.44) [[ὅτι]] φθονεραὶ θνατῶν φρένας ἀμφικρέμανται ἐλπίδες (I. 2.43) n. pl. pro adv., φθονερὰ δ' [[ἄλλος]] ἀνὴρ βλέπων γνώμαν κενεὰν σκότῳ κυλίνδει (N. 4.39)
}}
{{grml
|mltxt=-ή, -ό / [[φθονερός]], -ά, -όν, ΝΜΑ, και φτονερός, -ή, -ό, Ν<br />(<b>για πρόσ.</b>) αυτός που φθονεί, αυτός που κατέχεται από φθόνο<br /><b>νεοελλ.</b><br />αυτός που προέρχεται από φθόνο ή φανερώνει φθόνο («φθονερά [[λόγια]]»)<br /><b>μσν.-αρχ.</b><br />(για αισθήματα) [[δυσμενής]]<br /><b>αρχ.</b><br /><b>1.</b> [[χαρακτηρισμός]] τών θεών οι οποίοι, σύμφωνα με την [[παράδοση]], φθονούσαν εκείνους που έκαναν κακή [[χρήση]] τών θεϊκών δώρων ή εκείνους που ήταν υπερβολικά ευτυχισμένοι («ἐπιστάμενόν με τὸ θεῑον πᾱν ἐὸν φθονερόν», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> (για ζώο) [[κακότροπος]], [[ατίθασος]]. <br /><b>επίρρ.</b><i>..</i><br />[[φθονερώς]] / <i>φθονερῶς</i>, ΝΜΑ, και <i>φθονερά</i> Ν<br />με φθόνο.<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> <span style="color: red;"><</span> [[φθόνος]] <span style="color: red;">+</span> κατάλ. -<i>ερός</i> (<b>πρβλ.</b> <i>τρυφ</i>-<i>ερός</i>)].
}}
{{lsm
|lsmtext='''φθονερός:''' -ά, -όν ([[φθόνος]]), [[κακός]], ζηλιάρης, [[μνησίκακος]], λέγεται για ανθρώπους, σε Θέογν., Αττ.· επίρρ. <i>φθονερῶς ἔχειν</i>, προδιαθετειμένος με [[κακία]], σε Πλάτ., Ξεν.
}}
{{elru
|elrutext='''φθονερός:''' завистливый, недоброжелательный (γείτονες, γνῶμαι Pind.; τὸ [[θεῖον]] Her.): φθονερὰ γλώσσας ὀδύνα Soph. завистливо-желчная речь; φθονερὸν [[ἄλγος]] Aesch. жгучая вражда.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[φθονερός]], ή, όν [[φθόνος]]<br />[[envious]], [[jealous]], [[grudging]], of persons, Theogn., [[attic]]:—adv., φθονερῶς ἔχειν to be [[enviously]] disposed, Plat., Xen., etc.
}}