View source for νότος

{{LSJ1
|Full diacritics=νότος
|Medium diacritics=νότος
|Low diacritics=νότος
|Capitals=ΝΟΤΟΣ
|Transliteration A=nótos
|Transliteration B=notos
|Transliteration C=notos
|Beta Code=no/tos
|Definition=ὁ, <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">south wind</b> (opp. <b class="b3">Βορέας</b>, <span class="bibl">Arist.<span class="title">Mete.</span>363b15</span>, cf. <span class="bibl">Od.5.331</span>), εὖτ' ὄρεος κορυφῇσι Ν. κατέχευεν ὀμίχλην <span class="bibl">Il.3.10</span> ; ὅ τε ν. καὶ ὁ λίψ, ἀνέμων ὑετιώτατοι <span class="bibl">Hdt.2.25</span> (but ὁ ν. οὐκ ἀρχόμενος ἀλλὰ λήγων ὑέτιος <span class="bibl">Arist.<span class="title">Pr.</span> 942a29</span>) ; ἐτέγχθη κρᾶτ'… πληγῇσι νότου <span class="bibl">S.<span class="title">Ph.</span>1457</span> (anap.) ; χειμερίῳ νότῳ <span class="bibl">Id.<span class="title">Ant.</span>335</span> (lyr.) ; ὑγρὸς καὶ βαρύς <span class="bibl">Arist.<span class="title">HA</span>597b11</span> ; ὑδατωδέστερος <span class="bibl">Id.<span class="title">Pr.</span>943a5</span> ; <b class="b3">ὅταν μὲν ἐλάττων ᾖ, αἴθριός ἐστιν, ὅταν δὲ μέγας, νεφώδης</b> ib.<span class="bibl">942a34</span> ; καυματώδης <span class="bibl">Id.<span class="title">Mete.</span>364b23</span> : in pl., <span class="bibl">Id.<span class="title">HA</span>612b6</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> N. personified as god of the South wind, <span class="bibl">Hes.<span class="title">Th.</span>380</span>, <span class="bibl">870</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">II</span> <b class="b2">south</b> or <b class="b2">south-west quarter</b>, πρὸς μεσαμβρίης τε καὶ νότου <span class="bibl">Hdt.2.8</span> ; πρὸς νότον κεῖται τῆς Λήμνου <span class="bibl">Id.6.139</span> ; τῆς δὲ γῆς τὸ πρὸς ν. <span class="bibl">S.<span class="title">Fr.</span>24.6</span> ; τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως <span class="bibl">Th.3.6</span> ; βλέπειν πρὸς ν. <span class="title">IG</span>22.1227.18 ; <b class="b3">ὁ τοῖχος ὁ πρὸς ν</b>. ib.12.372.51 ; <b class="b3">πρὸς νότου ἀνέμου</b> ib.56 ; βασίλισσα νότου <span class="bibl"><span class="title">Ev.Matt.</span>12.42</span> ; <b class="b3">ἀπὸ νότου</b> c. gen., to the <b class="b2">south</b> of, <span class="bibl"><span class="title">PTeb.</span> 164.17</span> (ii B.C.), etc. ; later <b class="b3">ἐκ νότου</b> c. gen., <span class="bibl"><span class="title">PStrassb.</span>29.8</span> (iii A.D.), etc. : gen. νότου <b class="b2">to the south</b>, PTeb.105.13 (ii B.C.), etc.</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-0265.png Seite 265]] ὁ (να), der <b class="b2">Südwind</b>, nach Arist. Meteorl. 2, 6 (vgl. Od. 5, 331) dem [[βορέας]] grade entgegengesetzt; Hom., Pind. P. 4, 203 u. Folgde. Da er den Griechen Nebel, Il. 3, 10, Nässe und Regen brachte, Her. 2, 25 (vgl. Soph. Phil. 1443 ἐτέγχθη κρᾶτ' ἐνδόμυχον πληγαῖσι νότου; [[χειμέριος]] Ant. 335), nennt Aesch. Ag. 1364 den Regen Διὸς [[νότος]]. Der Wind selbst dat wohl den Namen von der Nässe. – Als Himmelsgegend, der <b class="b2">Süden</b>; Her. 6, 139; Thuc. 3, 6; ὁ [[τόπος]] [[οὗτος]] πρὸς νότον ἐτέτραπτο, Plat. Critia. 118 b; Sp.
}}
{{ls
|lstext='''νότος''': ὁ, ὁ [[νότιος]] [[ἄνεμος]], Λατ. Auster, (ἀντίθετ. τῷ [[Βορέας]], Ἀριστ. Μετεωρ. 2. 6, 7, πρβλ. Ὀδ. Ε. 331), [[ἴσως]] ἐκτεινόμενος ἀπὸ ΝΝΑνατολ. [[μέχρι]] Δυσμῶν, πρβλ. Γλάστωνος Hom. Stud. 3. 272 κἑξ.· - ἔφερε δὲ ὁ [[ἄνεμος]] [[οὗτος]] ὁμίχλην, Ἰλ. Γ. 10· βροχήν, ν. καὶ ὁ λίψ, ἄνεμοι ὑετώτατοι, Ἡρόδ. 2. 25· ἐτέγχθη κρᾶτ’ ... πληγαῖσι νότου Σοφ. Φιλ. 1457· χειμερίῳ νότῳ ὁ αὐτ. ἐν Ἀντ. 335· καλεῖται ὑγρὸς καὶ [[βαρύς]], Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 8. 12, 10· [[ὑδατώδης]] ὁ αὐτ. ἐν Προβλ. 26. 27, 1· (ἐν Αἰσχύλ. Ἀγ. 1391, ἀντὶ διος (οὕτω) νότῳ γᾶν εἰ ὁ Πόρσ. διώρθωσε διοσδότῳ γάνει)· - ἐν τῷ πληθ., Ἀριστ. π. τὰ Ζ. Ἱστ. 9. 6, 16. Ὅτι ὑπῆρχεν ἐξ ἀρχῆς ἔννοιά τις ὑγρασίας ἐν τῇ λέξει [[εἶναι]] φανερὸν ἐκ τῶν μνημονευθέντων χωρίων καὶ ἐκ τῶν παραγώγων λέξεων [[νότιος]], [[νοτία]], [[νοτίς]], [[νοτίζω]]· ἀλλ’ [[ἐνίοτε]] καὶ ἐκαθάριζε τὸν οὐρανόν, ἴδε ἀργέστης, [[λευκόνοτος]], πρβλ. Ἀριστ. Προβλ. 26. 19. 2) ὁ Νότος προσωποποιεῖται ὡς [[θεός]] τοῦ νοτίου ἀνέμου καὶ ἦν υἱὸς τοῦ Ἀστραίου καὶ τῆς Ἠοῦς, Ἡσ. Θεογ. 380, 870. ΙΙ. τὸ νὸτιον ἢ νοτιοδυτικὸν [[μέρος]] τοῦ ὁρίζοντος, πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου Ἡρόδ. 2. 8· πρὸς νότον κέεται τῆς Λήμνου ὁ αὐτ. 6. 139· τῆς δὲ γῆς τὸ πρὸς νότον Σοφ. Ἀποσπ. 19· τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως Θουκ. 3. 6· βλέπειν πρὸς νότον Συλλ. Ἐπιγρ. 108. 18· ὁ [[τοῖχος]] ὁ πρὸς ν. [[αὐτόθι]] 160. 56. (Ἴσως συγγενὲς πρὸς τὰς ῥίζας τοῦ νέω, [[νεύσομαι]], νήχομαι, ἢ νάω, ῥέω).
}}
{{bailly
|btext=ου (ὁ) :<br /><b>1</b> vent du sud, <i>càd</i> de la pluie;<br /><b>2</b> région du sud.<br />'''Étymologie:''' DELG cf. <i>lat.</i> natare, <i>arm.</i> nay « humide, liquide ».
}}
{{StrongGR
|strgr=of [[uncertain]] [[affinity]]; the [[south]](-[[west]]) [[wind]]; by [[extension]], the [[southern]] [[quarter]] itself: [[south]] ([[wind]]).
}}
{{Thayer
|txtha=νότου, ὁ, the [[south]] [[wind]];<br /><b class="num">a.</b> [[properly]]: the South (cf. [[βορρᾶς]]): [[Homer]] [[down]]; the Sept. [[chiefly]] for נֶגֶב, the [[southern]] [[quarter]], the South; and for דָּרוּם, the [[southern]] ([[both]]) [[wind]] and [[quarter]]; תֵּימָן, the [[same]]; קָדִים, the [[eastern]] ([[both]]) [[quarter]] and [[wind]].) 
}}
{{grml
|mltxt=ο (ΑΜ [[νότος]])<br /><b>1.</b> ένα από τα [[τέσσερα]] κύρια [[σημεία]] του ορίζοντα, που βρίσκεται [[προς]] τη [[διεύθυνση]] του νότιου πόλου, διαμετρικά αντίθετο του βορρά, [[κατά]] το οποίο τέμνεται ο [[ορίζοντας]] από τον μεσημβρινό του τόπου, η [[μεσημβρία]] («φέρον ἀπ' ἄρκτον πρὸς μεσημβρίης τε καὶ νότου», <b>Ηρόδ.</b>)<br /><b>2.</b> [[άνεμος]] ο [[οποίος]] πνέει από το [[παραπάνω]] [[σημείο]] του ορίζοντα, ο [[νοτιάς]], η όστρια<br /><b>3.</b> <b>ως κύριο όν.</b> <i>ο Νότος</i><br />[[θεότητα]], [[προσωποποίηση]] του νότιου ανέμου, που, όπως πιστευόταν, ήταν [[γιος]] του Αστραίου και της Ηούς («Βορέην τ' αἰψηροκέλευθον καὶ Νότον», <b>Ησίοδ.</b>)<br /><b>νεοελλ.</b><br /><b>ως κύριο όν.</b><br /><b>1.</b> οι νότιες πολιτείες τών σημερινών ΗΠΑ ως χωριστή κρατική [[υπόσταση]] [[κατά]] τη [[διάρκεια]] του αμερικανικού εμφύλιου πολέμου, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τον Βορρά, τις βόρειες πολιτείες<br /><b>2.</b> [[χαρακτηρισμός]] τών λιγότερο ανεπτυγμένων οικονομικά χωρών, [[κυρίως]] της Ευρώπης, σε [[αντιδιαστολή]] [[προς]] τις πιο ανεπτυγμένες, τον Βορρά·<br />[<b><span style="color: brown;">ΕΤΥΜΟΛ.</span></b> Αβέβαιης ετυμολ. Η [[αναγωγή]] της λ. σε ΙΕ [[ρίζα]] (<i>s</i>)<i>n</i><i>ә</i><i>t</i>- «ρέω, [[υγρασία]]» και η σύνδεσή της με λατ. <i>nato</i> «[[κολυμπώ]]», αρμ. <i>nay</i> «[[υγρός]]», με τα ρήματα [[νήχω]], <i>νέω</i> (Ι) «[[κολυμπώ]]» και τη λ. [[νῆσος]] προσκρούει τόσο σε σημασιολογικές όσο και σε μορφολογικές δυσχέρειες.<br /><b><span style="color: brown;">ΠΑΡ.</span></b> [[νοτερός]], [[νοτίζω]], [[νοτινός]], [[νότιος]]<br /><b>αρχ.</b><br />[[νοτίς]], [[νοτόθεν]], [[νοτόνδε]], [[νοτώ]], [[νοτώδης]]<br /><b>αρχ.-μσν.</b><br />[[νοτιαίος]]<br /><b>μσν.</b><br />[[νοτικός]].<br /><b><span style="color: brown;">ΣΥΝΘ.</span></b> (Α' συνθετικό) <b>αρχ.</b> [[νοταπηλιώτης]], [[νοτολιβικός]]. (Β' συνθετικό) <b>αρχ.</b> <i>άνοτος</i>, [[ευρόνοτος]], [[λευκόνοτος]], [[λιβόνοτος]], [[ορθρόνοτος]]].
}}
{{lsm
|lsmtext='''νότος:''' ὁ,<br /><b class="num">I. 1.</b> [[νότιος]] [[άνεμος]], Λατ. Auster, σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> ο Νότος προσωποποιείται ως [[θεός]] του νοτίου ανέμου, σε Ησίοδ.<br /><b class="num">II.</b> το νότιο ή νοτιοδυτικό [[μέρος]] του ορίζοντα· <i>πρὸς νότον τῆς Λήμνου</i>, σε Ηρόδ.· <i>τὸ πρὸς νότον τῆς πόλεως</i>, σε Θουκ.
}}
{{elru
|elrutext='''νότος:''' ὁ<br /><b class="num">1)</b> нот, южный ветер (ν. καὶ ὁ λὶψ ἄνεμοι ὑετώτατοι Her.);<br /><b class="num">2)</b> юг: πρὸς μεσαμβρίης τε καὶ νότου Her. на юг; τὸ πρὸς νότον τῆς πόλεως Thuc. южная часть города.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=[[νότος]], ὁ,<br /><b class="num">I.</b> the [[south]] or [[south]]-[[west]] [[wind]], Lat. Auster, Od., Hdt., etc.<br /><b class="num">2.</b> [[Notus]] is personified as god of the S. [[wind]], Hes.<br /><b class="num">II.</b> the [[south]] or [[south]]-[[west]] [[quarter]], πρὸς νότον τῆς Λήμνου Hdt.; τὸ πρὸς ν. τῆς πόλεως Thuc.
}}