View source for δίς

{{LSJ1
|Full diacritics=δίς
|Medium diacritics=δίς
|Low diacritics=δις
|Capitals=ΔΙΣ
|Transliteration A=dís
|Transliteration B=dis
|Transliteration C=dis
|Beta Code=di/s
|Definition=[ῐ], Adv. <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">twice, doubly</b>, with Nouns, <b class="b3">δ. τόσσον</b> <b class="b2">twice</b> as much, <span class="bibl">Od. 9.491</span>, cf. <span class="bibl">Th.6.57</span>, etc.; ἀληθὴς ὁ λόγος ὡς δ. παῖς γέρων <span class="bibl">Cratin.24</span>; δ. παῖδες οἱ γέροντες <span class="bibl">Theopomp.Com.69</span>: more freq. with Verbs, τοῦτο δ. ἤδη ἐγένετο <span class="bibl">Hdt.8.104</span>; δ. φράσαι <span class="bibl">A.<span class="title">Pers.</span>173</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Ag.</span>1384</span>; δ. αἰάζειν καὶ τρίς <span class="bibl">S.<span class="title">Aj.</span>432</span>; δ. καὶ τρίς φασι καλὸν εἶναι τὰ καλὰ λέγειν <span class="bibl">Pl.<span class="title">Grg.</span>498e</span>, cf. <span class="bibl"><span class="title">Phlb.</span>60a</span>, <span class="bibl">Emp.25</span>; δ. βιῶναι <b class="b2">twice over</b>, <span class="bibl">Men.223.4</span>; δειπνεῖν… δ. τῆς ἡμέρας <span class="bibl">Pl.Com.207</span>; ἐς δ. <span class="bibl">App.<span class="title">Mith.</span>78</span>: <b class="b3">ὁ δ. Νέωνος</b>, = <b class="b2">son and grandson</b> of N., <span class="title">GDI</span>3092.18 (Aegosthena); Αὐρήλιος Αὐξάνων δ. <span class="title">BCH</span>17.249 (Apamea); Αὐρ. Δοῦ&lt;ρ&gt;λος δ. <span class="title">JHS</span>19.301 (Selmea [Lycaonia]).—In compds. <b class="b3">δι-</b>, but <b class="b3">δισ-</b> in <b class="b3">δισμύριοι, δισχίλιοι, δισθανής, δίσαβος, δισάρπαγος, δίσευνος</b>, etc. (Cf. Skt. <b class="b2">dvis</b> 'twice', Lat. <b class="b2">bis</b>.) </span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-01-0642.png Seite 642]] <b class="b2">zweimal</b>, entstanden aus δFίς, verwandt δύο, identisch das Lateinische bis, welches ebenfalls aus dvis entstanden ist; hier fiel der T-Laut fort, im Griech. δFίς der P-Laut. Sanskrit. dvis »zweimal«, Curtius Grundz. d. Griech. Etymol. 1, 205. Bei Homer findet sich δίς an einer Stelle, Odyss. 9, 491 δὶς τόσσον, »zweimal so weit«, »doppelt so weit«. Vgl. [[δισθανής]]. – Folgende, Soph. Ai. 270 u. A. – In der Zusammensetzung, wo es vor Consonanten mit Ausnahme von σ, u. zuweilen vor θ, τ, μ, φ, χ sein ς verliert, = zweimal, zweifach.
}}
{{bailly
|btext=<i>adv.</i><br />deux fois.
}}
{{Autenrieth
|auten=(δϝίς, [[δύο]]): [[twice]], Od. 9.491†.
}}
{{Slater
|sltr=<b>δῐς</b> <br />&nbsp;&nbsp;&nbsp;<b>1</b> [[twice]] Διαγόρας ἐστεφανώσατο [[δίς]] (O. 7.81) Ὀλυμπίᾳ στεφανωσάμενος καὶ δὶς ἐκ Πυθῶνος (O. 12.18) τὸ δὲ συγγενὲς ἐμβέβακεν ἴχνεσιν πατρὸς Ὀλυμπιονίκα δὶς ἐν πολεμαδόκοις [[Ἄρεος]] ὅπλοις (P. 10.13) τετραορίας [[δυώδεκα]] πέτρῳ ἥροάς τ' ἐπεμβεβαῶτας ἱπποδάμους ἕλεν δὶς τόσους (N. 4.30) τὺ δ' Αἰγίναθε [[δίς]], Εὐθύμενες, Νίκας ἐν ἀγκώνεσσι πίτνων (Ed. Schwartz: αἰγιναθεας codd.) (N. 5.41) ὑπερεῖσαι λίθον Μοισαῖον [[ἕκατι]] ποδῶν εὐωνύμων δὶς δὴ δυοῖν i. e. the feet of Deinis and Megas (N. 8.48) Οὐλία [[παῖς]] νικάσαις δὶς (N. 10.24) ἁδεῖαί γε μὲν ἀμβολάδαν ἐν τελεταῖς δὶς Ἀθαναίων μιν ὀμφαὶ κώμασαν (N. 10.34) τοὶ καὶ σὺν μάχαις δὶς πόλιν Τρώων πράθον (I. 5.36) “[[μηδὲ]] Νηρέος [[θυγάτηρ]] νεικέων πέταλα δὶς ἐγγυαλιζέτω [[ἄμμιν]]” i. e. [[again]] (I. 8.43)
}}
{{StrongGR
|strgr=adverb from [[δύο]]; [[twice]]: [[again]], [[twice]].
}}
{{Thayer
|txtha=(δισμυριάς) δισμυριαδος, ἡ, [[twice]] [[ten]] [[thousand]], [[two]] myriads: L T (WH [[δίς]] μυριάδες), for R G [[δύο]] μυριάδες.
}}
{{lsm
|lsmtext='''δίς:''' (αντί <i>δυΐς</i>, από τα [[δύο]]), επίρρ., [[δύο]] φορές, διπλά, Λατ. [[bis]], σε Ομήρ. Οδ., Ηρόδ., Αττ.
}}
{{elru
|elrutext='''δίς:''' (ῐ) adv.<br /><b class="num">1)</b> дважды, двукратно (δ. φράσειν Aesch.; δ. καὶ [[τρίς]] Plat.; μὴ δ., ἀλλ᾽ [[ἅπαξ]] [[μόνον]] Arst.);<br /><b class="num">2)</b> вдвойне, вдвое (δ. τόσσον Hom.).
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: num. adv.<br />Meaning: [[twice]] (Od.);<br />Other forms: as first member <b class="b3">δι-</b> <b class="b2">two-</b> (Il.).<br />Compounds: as first member <b class="b3">διχο-</b><br />Derivatives: Denomin. <b class="b3">δίζω</b> [[hesitate]] (Π 713, Orac. ap. Hdt. 1, 65). Further <b class="b3">διξός</b> (Ion.), <b class="b3">δισσός</b>, Att. <b class="b3">διττός</b> [[twofold]], [[double]] with <b class="b3">δισσαχοῦ</b>, <b class="b3">-ττ-</b> etc. (see below); <b class="b3">δίχα</b> adv. (prep.) [[apart]], [[separated]] (Il.) with <b class="b3">διχῃ̃</b>, <b class="b3">διχοῦ</b> etc.; from <b class="b3">διχο- διχάς</b> f. [[half]], [[middle]] (Arat.; after <b class="b3">μονάς</b> etc.) and the denomin. <b class="b3">διχάζω</b> [[distribute]] (Pl.) with <b class="b3">διχασμός</b>, <b class="b3">δίχασις</b> (hell.), <b class="b3">διχαστῆρες ὀδόντες</b> <b class="b2">the cutting teeth</b> (Poll.); also <b class="b3">διχάω</b> (Arat.), <b class="b3">διχαίω</b> (Arat.; s. Schwyzer 676). - <b class="b3">διχθά</b> <b class="b2">apart. in two</b> (Hom.) with <b class="b3">διχθάδιος</b> [[twofold]], [[double]] (Hom.), <b class="b3">διχθάς</b> f. (as adj.) [[double]] (Musae.). - Isolated <b class="b3">δισκάζεται διαφέρεται</b> H.; for <b class="b3">*διξάζεται</b> or dissimilated from <b class="b3">διστάζεται</b>?<br />Origin: IE [Indo-European] [228] <b class="b2">*du̯is</b> [[twice]]<br />Etymology: Old num. adverb, identical with Skt. <b class="b2">dvíḥ</b>, Lat. [[bis]] (OLat. [[duis]]), NHG [[zwir]] [[twice]]; as first member <b class="b2">di-</b> = Skt. <b class="b2">dvi-</b>, Lat. <b class="b2">bi-</b> (cf. on [[δύο]]), Germ., e. g. Goth. <b class="b2">twi-</b>, Lith. <b class="b2">dvi-</b>; e. g. <b class="b3">δί-πους</b>, Skt. <b class="b2">dvi-pád-</b>, Lat. <b class="b2">bi-pēs</b>; cf. Gonda Reflexions on the numerals "one" and "two" 41f. - Unclear is the velar-derivation; beside Gr. <b class="b3">δίχα</b> we have Skt. <b class="b2">dví-dhā</b> [[twofold]], of which the [[dh]] may be found in <b class="b3">δι-χ-θα</b>. Also <b class="b3">διξός</b> and <b class="b3">δισσός</b> suppose velar derivations: <b class="b3">*διχθ-ι̯ο-</b>, <b class="b3">διχ-ι̯ο-</b>? S. Schwyzer 598. - After <b class="b3">δίχα</b>, <b class="b3">διχθά</b> also <b class="b3">τρίχα</b>, <b class="b3">τριχθά</b> etc. (Schwyzer ib.). - IE <b class="b2">*du̯i-s</b> belongs to <b class="b3">δύο</b>; beside <b class="b2">*du̯i-s</b> in <b class="b3">δί-ς</b> we have <b class="b2">*dis-</b> in <b class="b3">δι-α</b>, s. v. S. also <b class="b3">δοιοί</b>.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=<i>adverb</i>[for δυΐς from δύο]<br />[[twice]], [[doubly]], Lat. bis, Od., Hdt., [[attic]]
}}
{{FriskDe
|ftr='''δίς''': {dís}<br />'''Forms''': daneben als Vorderglied δι- ‘zwei-’ (seit Il.).<br />'''Meaning''': [[zweimal]] (seit Od.);<br />'''Derivative''': Denominatives Verb [[δίζω]] [[zweifeln]], [[schwanken]] (Π 713, Orac. ap. Hdt. 1, 65 u. a.). Sonstige Ableitungen: [[διξός]] (ion.), [[δισσός]], att. [[διττός]] [[zweifach]], [[doppelt]] mit [[δισσαχοῦ]], -ττ- usw.; [[δίχα]] Adv. (Präp.) [[entzwei]], [[getrennt]] (seit Il.) mit [[διχῇ]], [[διχοῦ]] usw.; als Vorderglied διχο-; davon [[διχάς]] f. [[Hälfte]], [[Mitte]] (Arat.; nach [[μονάς]] usw.) und das Denominativum [[διχάζω]] [[zerteilen]] (Pl. usw.) mit [[διχασμός]], [[δίχασις]] (hell.), [[διχαστῆρες]] ὀδόντες [[die Schneidezähne]] (Poll.); auch [[διχάω]] (Arat., A. R.), [[διχαίω]] (Arat.; vgl. Schwyzer 676). — [[διχθά]] [[entzwei]] (Hom.) mit [[διχθάδιος]] [[zwiefach]], [[doppelt]] (Hom. u. a.), [[διχθάς]] f. (als Adj.) [[doppelt]] (Musae.). — Für sich steht δισκάζεται· διαφέρεται H.; metathetisch für *διξάζεται oder dissimilatorisch für διστάζεται?<br />'''Etymology''' : Altes Zahladverb, mit aind. ''dvíḥ'', lat. ''bis'' (alat. ''duis''), mhd. ''zwir'' [[zweimal]] identisch; als Vorderglied ''di''- = aind. ''dvi''-, lat. ''bi''-, arm. ''erki''- (vgl. zu [[δύο]]), germ., z. B. got. ''twi''-, lit. ''dvi''-; z. B. [[δίπους]], aind. ''dvi''-''pád''-, lat. ''bi''-''pēs''; vgl. Gonda Reflexions on the numerals "one" and "two" 41f. — Die Erklärung der gutturalen Ableitungen ist strittig; gegenüber gr. [[δίχα]] steht aind. ''dví''-''dhā'' [[zwiefach]], dessen ''dh'' allerdings in διχ-θά eingehen könnte. Auch [[διξός]] und [[δισσός]] setzen zunächst Gutturalerweiterungen voraus: *διχθι̯ο-, διχι̯ο-? Vgl. Schwyzer 598 m. Lit. und Referat anderer Auffassungen. — Nach [[δίχα]], [[διχθά]] auch [[τρίχα]], [[τριχθά]] usw. (Schwyzer ebd.). — Idg. *''du̯i''-''s'' gehört zu [[δύο]]; neben *''du̯i''-''s'' in [[δίς]] steht *''dis''- in [[διά]], s. d. Vgl. auch [[δοιοί]].<br />'''Page''' 1,398-399
}}