View source for σφριγάω

{{LSJ1
|Full diacritics=σφρῐγάω
|Medium diacritics=σφριγάω
|Low diacritics=σφριγάω
|Capitals=ΣΦΡΙΓΑΩ
|Transliteration A=sphrigáō
|Transliteration B=sphrigaō
|Transliteration C=sfrigao
|Beta Code=sfriga/w
|Definition=[v. fin.], <span class="sense"><p>&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">A</span> <b class="b2">to be full to bursting, to be plump</b>, esp. of a woman's breasts, <span class="bibl">Hp.<span class="title">Mul.</span>1.71</span>; <b class="b3">οὔθατα σ</b>. <span class="bibl">Poll.1.250</span>: then, </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">2</span> generally, of young persons, high-fed horses, etc., <b class="b2">to be fresh, vigorous, in full health and strength</b>, νέῳ τε καὶ σφριγῶντι σώματι <span class="bibl">E.<span class="title">Andr.</span>196</span>; εὐσωματεῖ καὶ σφριγᾷ <span class="bibl">Ar.<span class="title">Nu.</span>799</span>; σφριγᾷ τὸ σῶμά σου <span class="bibl">Id.<span class="title">Lys.</span>80</span>; τὰ σώματα σφριγῶντες <span class="bibl">Pl.<span class="title">Lg.</span>840b</span>; ἥβῃ σφριγῶντες <span class="bibl">Achae.4</span>; <b class="b3">οἱ μύες</b> (muscles) σφριγῶντες, ὡς ἂν εἴποι τις Archig. ap. Gal. 8.91; of animals, σφριγῶσα ἡμίονος <span class="bibl">Eust.1322.34</span>; βόες τὸν αὐχένα σφριγῶντες <span class="bibl">Hld.3.1</span>; of trees, <b class="b3">δένδρα σφριγῶντα νέοις κλωσίν</b> [[luxuriant]], <span class="bibl">Luc.<span class="title">Am.</span>12</span>; βότρυες σφριγῶντες <span class="bibl">D.Chr.7.75</span>; <b class="b3">εὐδίᾳ καὶ γαλήνῃ σ</b>. <span class="bibl">Ph.1.14</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">3</span> metaph., <b class="b2">full-blooded, swollen</b> with passion or pride, σφριγῶντα θυμόν <span class="bibl">A.<span class="title">Pr.</span>382</span>; μῦθον <span class="bibl">E.<span class="title">Supp.</span>478</span>. </span><span class="sense">&nbsp;&nbsp;&nbsp;<span class="bld">4</span> <b class="b2">swell with desire, be at heat</b>, <span class="bibl">Opp.<span class="title">C.</span>3.368</span>; τῶν σφριγώντων ἐν λόγοις <span class="title">Com.Adesp.</span> 276: c. inf., <span class="bibl">Ael.<span class="title">NA</span>14.5</span>. Chiefly used in the pres. part. [In Opp. l.c., for <b class="b3">σφρῑγᾷ</b> Lobeck conjectured <b class="b3">σφρῐγάᾳ</b>.]</span>
}}
{{pape
|ptext=[[https://www.translatum.gr/images/pape/pape-02-1052.png Seite 1052]] (scheint verwandt mit [[σπαργάω]]), schwellen, strotzen, zum Platzen voll sein; [[σῶμα]], Eur. Andr. 195; εὐσωματεῖ γὰρ καὶ σφριγᾷ, Ar. Nubb. 789, vgl. Lys. 80; übertr., σφριγῶντα θυμόν, Aesch. Prom. 380; μὴ σφριγῶντ' ἀμείψῃ μῦθον, Suppl. 478; τὰ σώματα πολὺ [[μᾶλλον]] σφριγῶντες, in kräftiger Leibesfülle strotzend, Plat. Legg. VII, 840 b; u. so auch von Thieren u. Gewächsen, in voller Gesundheit, Lebenskraft od. Blüthe sein, von vollem, frischem Aussehen sein; aber auch übertr., von sinnlicher Begierde strotzen, wollüstig, lüstern sein, dah. heftig begehren, verlangen, Sp., Luc. amor. 12 Alciphr. 1, 39. 3, 19; vom brünstigen Eber, Opp. Cyn. 5, 368; c. inf., Ael. H. A. 14, 5.
}}
{{ls
|lstext='''σφρῐγάω''': [ἴδε ἐν τέλ.], εἶμαι [[πλήρης]] σφρίγους, [[γέμω]] ζωτικῶν χυμῶν, σπαργῶ, [[ἀκμάζω]], Λατ. turgere, turgescere, [[μάλιστα]] (ὡς τὸ [[κυδωνιάω]]) ἐπὶ τῶν μαστῶν γυναικός, Ἱππ. 618. 47., 684. 13 μαζοὺς σφριγόωντας Χριστοδ. Ἔκφρ. 105, πρβλ. [[Πολυδ]]. Α΄, 250· ἀκολούθως, 2) [[καθόλου]], ἐπὶ νεανιῶν καὶ νεανίδων, ἐπὶ ἵππων [[καλῶς]] τεθραμμένων, κτλ., εἶμαι [[πλήρης]] σφρίγους, εἶμαι [[ἀκμαῖος]], [[ζωηρός]], ἐν πλήρει ὑγείᾳ καὶ ἀκμῇ, [[ἰσχυρός]], Λατιν. vigere, νέῳ τε καὶ σφριγῶντι σώματι Εὐρ. Ἀνδρ. 196· εὐσωματεῖ καὶ σφριγᾷ Ἀριστοφάν. Νεφ. 799· σφριγᾷ τὸ σῶμά σου Λυσί. 80 τὰ σώματα σφριγῶντες Πλάτ. Νόμ. 840Β· ἥβῃ σφριγῶντες Ἀχαι. παρ’ Ἀθην. 414D - [[ὡσαύτως]] ἐπὶ ζῴων, [[ἡμίονος]] σφριγῶσα Εὐστ. 1322. 34· βόες τὸν αὐχένα σφριγῶντες Ἡλιόδ. 3. 1· - ἐπὶ δένδρων, δένδρα σφριγῶντα νέοις κλωσίν, ζωηρῶς θάλλοντα, πλήρη ζωῆς, ἀκμάζοντα, Λουκ. Ἔρωτ. 12, πρβλ. Δίωνα Χρυσ. 113D· οὕτω, εὐδίᾳ καὶ γαλήνῃ σφρ. Φίλων 1. 14. 3) μεταφορ., ἐπὶ λέξεων καὶ ἐνεργειῶν. (ἴδε ἐν λ. [[σφυδάω]]), σφριγῶν [[μῦθος]], [[ζωηρός]], σφοδρὸς [[λόγος]], Εὐρ. Ἱκ. 478· σφριγᾷ ὁ [[πόλεμος]], μαίνεται, Θεοφυλ. 4) εἶμαι [[πλήρης]] ἐπιθυμίας, εὑρίσκομαι εἰς ὑπερβολικὸν ἐρεθισμὸν ἐπιθυμίας, Ὀππ. Κυν. 3. 368· μὴ σφριγᾶν περὶ τὰ [[Ἀφροδίσια]] Κλήμ. Ἀλ. 850 τῶν σφριγώντων ἐν λόγοις Κωμ. Ἀνών. 205· - μετ’ ἀπαρ., Αἰλ. π. Ζ. 14. 5. - Περὶ τῆς λέξεως ἴδε Ruhnk Tim. - Τὰ μνημονευθέντα παραδείγματα δεικνύουσιν ὅτι [[εἶναι]] [[κυρίως]] ἐν χρήσει ἐν τῇ μετοχῇ τοῦ ἐνεστ. ([[σφριγάω]] [[εἶναι]] κατὰ τὸ φαινόμενον μόνον [[ἕτερος]] [[τύπος]] τοῦ [[σπαργάω]], [[ἴσως]] δὲ συγγενὲς τῷ [[σφαραγέομαι]], [[σφάραγος]] ὃ ἴδε· περὶ δὲ τῆς μεταβολῆς τοῦ π εἰς φ ἴδε ἐν λ. [[σφαδάζω]]). [Παρ’ Ὀππ. ἔνθ’ ἀνωτ. ἀντὶ σφρῑγᾷ προτείνουσι τὴν γραφὴν σφρῐγάᾳ].
}}
{{bailly
|btext=-ῶ :<br /><i>seul. prés.</i><br /><b>1</b> être plein à craquer;<br /><b>2</b> être dans toute sa force;<br /><b>2</b> désirer ardemment de, inf..<br />'''Étymologie:''' forme parallèle de [[σπαργάω]], cf. <i>lat.</i> turgeo.
}}
{{lsm
|lsmtext='''σφρῐγάω:''' ([[σπαργάω]]), μόνο στον ενεστ.,<br /><b class="num">1.</b> είμαι [[σφριγηλός]], [[γεμάτος]] από ζωτικούς χυμούς και [[ενέργεια]], είμαι [[γεμάτος]] [[ζωή]], [[ακμάζω]]· λέγεται για νεαρούς ανθρώπους και καλοαναθρεμμένα άλογα, [[εύσαρκος]], θρεμμένος, αυτός που σφύζει από [[υγεία]] και [[ζωντάνια]], [[ακμαίος]], Λατ. vigere, σε Ευρ., Αριστοφ. κ.λπ.<br /><b class="num">2.</b> μεταφ., σφριγῶν [[μῦθος]], [[ζωηρός]], [[γεμάτος]] [[έξαψη]], [[σφοδρός]] [[λόγος]], σε Ευρ.
}}
{{elru
|elrutext='''σφρῐγάω:''' (только praes.)<br /><b class="num">1)</b> досл. быть набухшим, пышным, перен. быть крепким, цветущим (εὐσωματεῖν καὶ σ. Arph.): σφριγῶν [[σῶμα]] Eur., Arph., Plat. свежее тело, расцвет физических сил; σφριγῶντα νέοις κλωσὶν (δένδρα) Luc. деревья, цветущие молодыми побегами;<br /><b class="num">2)</b> быть раздраженным (σφριγῶν [[θυμός]] Aesch.);<br /><b class="num">3)</b> быть заносчивым, гордым, резким (σφριγῶν [[μῦθος]] Eur.).
}}
{{elnl
|elnltext=σφρῐγάω vol zitten, weldoorvoed zijn:; σφριγῶντι σώματι door een lichaam vol van kracht Eur. Andr. 196; ὡς δὲ σφριγᾷ τὸ σῶμά σου wat zit jij goed in je vlees Aristoph. Lys. 80; van planten:; σφριγῶντα νέοις κλωσίν vol zittend met jonge loten [Luc.] 49.12; overdr.. σφριγῶντα θυμόν opzwellend gemoed Aeschl. PV 380; μή... σφριγῶντ ’ ἀμείψῃ μῦθον geef niet een gezwollen verhaal als antwoord Eur. Suppl. 478.
}}
{{etym
|etymtx=Grammatical information: v.<br />Meaning: <b class="b2">to teem, to be full unto bursting</b>, of women's breasts and udders, <b class="b2">to brim with vitality and lust</b>, of men, animals and plants (Hp., A. Pr. 382, E., Pl.).<br />Other forms: only pres.stem, esp. ptc.<br />Derivatives: Backformation <b class="b3">σφρίγος</b> n. [[power]], [[strength]] (Hermipp.), <b class="b3">-ώδης</b> [[teeming]] (Orib.), <b class="b3">-ανός</b> [[teeming]], [[swelling]] (Theoc. 11, 21 v. l., Hp. ap. Tim. Lex., Poll., sch.).<br />Origin: PG [a word of Pre-Greek origin]X [probably]<br />Etymology: Intensive formation in <b class="b3">-άω</b> (Schwyzer 719) of popular character, which makes the search for a direct etymology a difficult enterprise. An "evident" (Persson Beitr. 2. 871 n. 2) connection with Norw. dial. [[sprikja]], Swed. dial. [[sprika]] <b class="b2">unyoke, spread out, split apart etc.</b> in Bugge KZ 20, 40 (also in Bq, WP. 2, 683f., Pok. 1001). -- Unclear <b class="b3">σφριαί ἀπειλαί</b>, <b class="b3">ὀργαί</b> H. If this belongs here, prob. loss of the <b class="b3">γ</b>; cf. Hiersche Ten. asp. 200 n. 50 w. lit. -- Furnée 175 compares Celtic <b class="b2">*brigos</b> [[power]], [[courage]], [[liveliness]] (It. brio REW 1297); beside <b class="b3">σφριαί</b> he adduces 168 <b class="b3">βρι</b>, <b class="b3">βριάω</b>, 247 <b class="b3">βριμάω</b>, 375 <b class="b3">ὄβριμος</b>, <b class="b3">βριμός</b>; the word would be Pre-Greek.
}}
{{mdlsj
|mdlsjtxt=σφρῐγάω, [[σπαργάω]] only in pres.]<br /><b class="num">1.</b> to be [[full]] to bursting: of [[young]] persons, [[high]]-fed horses, etc., to be [[plump]], [[fresh]], [[vigorous]], to be in [[full]] [[health]] and [[strength]], Lat. vigere, Eur., Ar., etc.<br /><b class="num">2.</b> metaph., σφριγῶν [[μῦθος]] a [[vigorous]], [[violent]] [[speech]], Eur.
}}
{{FriskDe
|ftr='''σφριγάω''': {sphrĭgáō}<br />'''Forms''': nur Präs.stamm, bes. Ptz.,<br />'''Grammar''': v.<br />'''Meaning''': [[strotzen]], [[zum Platzen voll sein]], von Frauenbrüsten und Eutern, [[von Lebenskraft und Lust übersprudeln]], von Menschen, Tieren und Pflanzen (Hp., A. ''Pr''. 382, E., Pl. usw.).<br />'''Derivative''': Davon als Rückbildung [[σφρίγος]] n. [[Kraftfülle]], [[Stärke]] (Hermipp.), -ώδης [[strotzend]] (Orib.), -ανός [[strotzend]], [[schwellend]] (Theok. 11, 21 v. l., Hp. ap. Tim. ''Lex''., Poll., Sch.).<br />'''Etymology''' : Intensivbildung auf -άω (Schwyzer 719) volkstümlichen Charakters, was die Suche nach einer gradlinigen Etymologie zu einem gewagten Unter. nehmen macht. Eine "evidente" (Persson Beitr. 2. 871 A 2) Zusammenstellung mit norw. dial. ''sprikja'', schwed. dial. ''sprika'' [[ausspannen]], [[spreizen]], [[auseinanderklaffen]] bei Bugge KZ 20, 40 (auch bei Bq, WP. 2, 683f., Pok. 1001). — Unklar σφριαί· ἀπειλαί, ὀργαί H. Wenn hierher, wohl Wegfall des γ; vgl. Hiersche Ten. asp. 200 A. 50 m. Lit.<br />'''Page''' 2,834
}}